Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pirlepe müharibəsi — I Balkan müharibəsi zamanı 3 noyabr 1912-ci ildə başlayıb 5 noyabr 1912-ci ildə başa çatıb. Serbiya ordusu müasir Makedoniya Respublikasında yerləşən Pirlepe qəsəbəsi yaxınlığında Osmanlı ordusu ilə qarşı-qarşıya gəldi. Müharibə üç gün ərzində davam etdi. Osmanlı ordusu məğlub olaraq geri çəkilmək məcburiyyətində qalmışdır.
| Pirlepe müharibəsi | |||
|---|---|---|---|
| Osmanlı-Serbiya müharibələri | |||
 | |||
| Tarix | 3 noyabr-5 noyabr1912 | ||
| Yeri | |||
| Nəticəsi | qələbəsi | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| | |||
Tarixi
Pis hava şəraiti və qarışıq yollar ələ keçən fürsətin Serbiya baş komandanlığı tərəfindən qiymətləndirməməsi nəticəsində Serbiya ordusu Kumanova müharibəsindən sonra geri çəkilən Osmanlı I ordusunu təqib edə bilmədi. Bu vəziyyət Serbiya Morova diviziyasını Drina diviziyasının önündən irəliləməyə məcbur oldu. Pirlepe (Prilep) şəhərinə doğru irəliləyən Morava diviziyasının qabaqcıl qüvvələri şəhrin şimalında yerləşmiş Qara Səid Paşa komandanlığı altındakı Osmanlı V kolordusu qüvvələrinin müqaviməti ilə qarşılaşdı. Osmanlılar şəhər yaxınlığında müvəqqəti də olsa bir müdafiə xətti qurmağa nail olmuşdular. Beləliklə 3 gün davam edəcək Prilep müharibəsi başlamış oldu. O gecə Serbiya ordusunu dayandıran Osmanlı qüvvələrinə qarşı, bu dəfə 4 noyabr səhəri Drina diviziyasının cəbhəyə yetişməsi ilə Serblər böyük bir qüvvə üstünlüyünü təmin etmiş oldular. O gün səhərində yenilənən serbiya hücumları və qüvvə üstünlüyü nəticəsində, sayca az Osmanlı qüvvələri şəhərin cənubuna çəkilmək məcburiyyətində qaldı. Beləliklə Serblər Osmanlılar qarşısında çox böyük üstünlük əldə etdilər.
5 noyabrda Pirlepe şəhərinin cənubunda Pirlepe-Manastır yolu üstündəki Osmanlı mövqeləri istiqamətində irəliləyən Serblər yenidən hücuma geçdilər. Sayca az olan Osmanlı qoşunları üçün müdafiə mövqeyində bir üstünlük olsa da, sayca üstünlük,süngü və əl bombaları serblərə əlbəyaxa döyüşdə böyük üstünlük verirdi. Bununla bərabər Osmanlı qüvvələrində digər çatışmazlıqlar ağırartilleriya toplarının olmaması idi. Digər tərəfdən Osmanlı ordusunun əhvalı Kumanova və Balkan müharibəsində üst-üstə alınan məğlubiyyətlərlə pis vəziyyətdə idi, ancaq serblər Osmanlı qüvvələrini mövqelərdən çıxartmaq üçün günün böyük bir qismini döyüşmək məcburiyyətində qaldılar. Açıq şəkildə Serbiya qüvvələrinin apardığı piyada hücumları tərəfsiz bir Osmanlı qoşunlarına olduqca təsir göstərmişdir.
Kumanova müharibəsi və sonra Üsküpdə tərk edilən toplar burada olsaydı, Prilepin cənubunu müdafiə edən Osmanlı qüvvələrinə böyük faydalar gətirə bilər və müharibənin gedişini dəyişdirə bilərdilər. Serblərin piyada hücumlarındakı hiyləgərlik çatışmamazlığı I və II Balkan müharibələrində döyüşən tərəflər arasında ən ağır itkilər verənlərdən biri olmalarına yol açması yanında I Dünya müharibəsində də eyni taktika istifadə edən Serblər çox ağır itkilər vermişdilər. Soyuq və yağışlı səfər sonrası Üsküpdə yatağında xəstə vəziyyətdə yatan,telefonla ordusu ilə əlaqə saxlayan vəliəhd prens II Alexanderın yoxluğunda Serbiya I Ordusu vuruşmuşdur.
Nəticəsi
Pirlepeyi tərk edən Osmanlı V diviziyası inadla şəhərin cənubunda toqquşmaya daha bir müddət davam etdi. Ancaq serblərin güclü hücumları ilə canlı qüvvələrin çoxluğu Osmanlılara üstün gəldi. Ancaq geri çəkilən Osmanlı qoşunları, Serblərə çəkilmə zamanı böyük itkilər verdirdilər. Osmanlı ordusunun 300 ölü,900 yaralı və 152 əsirinə qarşı Serblər 2000 ölü və yaralı verdilər. Müharibənin nəticəsində Monastıra gedən cənub-qərb istiqaməti serblərə açılmış oldu. Sonra olacaq Monastır müharibəsi nəticəsində bütün Makedoniya Osmanlı İmperiyasının əlindən həmişəlik çıxmış oldu.
Xarici keçidlər
- "Nytimes Allies Attack Monastır yazılı 9 Kasım 1912 tarihli haber". 2016-03-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-01-28.
- "Bu makalede büyük ölçüde İngilizce Vikipedi çevirisinden yararlanılmıştır". 2013-01-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-01-28.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pirlepe muharibesi I Balkan muharibesi zamani 3 noyabr 1912 ci ilde baslayib 5 noyabr 1912 ci ilde basa catib Serbiya ordusu muasir Makedoniya Respublikasinda yerlesen Pirlepe qesebesi yaxinliginda Osmanli ordusu ile qarsi qarsiya geldi Muharibe uc gun erzinde davam etdi Osmanli ordusu meglub olaraq geri cekilmek mecburiyyetinde qalmisdir Pirlepe muharibesiOsmanli Serbiya muharibeleriTarix 3 noyabr 5 noyabr1912Yeri PirlepeNeticesi qelebesiMunaqise terefleriOsmanli Imperiyasi SerbiyaTarixiPis hava seraiti ve qarisiq yollar ele kecen fursetin Serbiya bas komandanligi terefinden qiymetlendirmemesi neticesinde Serbiya ordusu Kumanova muharibesinden sonra geri cekilen Osmanli I ordusunu teqib ede bilmedi Bu veziyyet Serbiya Morova diviziyasini Drina diviziyasinin onunden irelilemeye mecbur oldu Pirlepe Prilep seherine dogru irelileyen Morava diviziyasinin qabaqcil quvveleri sehrin simalinda yerlesmis Qara Seid Pasa komandanligi altindaki Osmanli V kolordusu quvvelerinin muqavimeti ile qarsilasdi Osmanlilar seher yaxinliginda muveqqeti de olsa bir mudafie xetti qurmaga nail olmusdular Belelikle 3 gun davam edecek Prilep muharibesi baslamis oldu O gece Serbiya ordusunu dayandiran Osmanli quvvelerine qarsi bu defe 4 noyabr seheri Drina diviziyasinin cebheye yetismesi ile Serbler boyuk bir quvve ustunluyunu temin etmis oldular O gun seherinde yenilenen serbiya hucumlari ve quvve ustunluyu neticesinde sayca az Osmanli quvveleri seherin cenubuna cekilmek mecburiyyetinde qaldi Belelikle Serbler Osmanlilar qarsisinda cox boyuk ustunluk elde etdiler 5 noyabrda Pirlepe seherinin cenubunda Pirlepe Manastir yolu ustundeki Osmanli movqeleri istiqametinde irelileyen Serbler yeniden hucuma gecdiler Sayca az olan Osmanli qosunlari ucun mudafie movqeyinde bir ustunluk olsa da sayca ustunluk sungu ve el bombalari serblere elbeyaxa doyusde boyuk ustunluk verirdi Bununla beraber Osmanli quvvelerinde diger catismazliqlar agirartilleriya toplarinin olmamasi idi Diger terefden Osmanli ordusunun ehvali Kumanova ve Balkan muharibesinde ust uste alinan meglubiyyetlerle pis veziyyetde idi ancaq serbler Osmanli quvvelerini movqelerden cixartmaq ucun gunun boyuk bir qismini doyusmek mecburiyyetinde qaldilar Aciq sekilde Serbiya quvvelerinin apardigi piyada hucumlari terefsiz bir Osmanli qosunlarina olduqca tesir gostermisdir Kumanova muharibesi ve sonra Uskupde terk edilen toplar burada olsaydi Prilepin cenubunu mudafie eden Osmanli quvvelerine boyuk faydalar getire biler ve muharibenin gedisini deyisdire bilerdiler Serblerin piyada hucumlarindaki hiylegerlik catismamazligi I ve II Balkan muharibelerinde doyusen terefler arasinda en agir itkiler verenlerden biri olmalarina yol acmasi yaninda I Dunya muharibesinde de eyni taktika istifade eden Serbler cox agir itkiler vermisdiler Soyuq ve yagisli sefer sonrasi Uskupde yataginda xeste veziyyetde yatan telefonla ordusu ile elaqe saxlayan veliehd prens II Alexanderin yoxlugunda Serbiya I Ordusu vurusmusdur NeticesiPirlepeyi terk eden Osmanli V diviziyasi inadla seherin cenubunda toqqusmaya daha bir muddet davam etdi Ancaq serblerin guclu hucumlari ile canli quvvelerin coxlugu Osmanlilara ustun geldi Ancaq geri cekilen Osmanli qosunlari Serblere cekilme zamani boyuk itkiler verdirdiler Osmanli ordusunun 300 olu 900 yarali ve 152 esirine qarsi Serbler 2000 olu ve yarali verdiler Muharibenin neticesinde Monastira geden cenub qerb istiqameti serblere acilmis oldu Sonra olacaq Monastir muharibesi neticesinde butun Makedoniya Osmanli Imperiyasinin elinden hemiselik cixmis oldu Xarici kecidlerVikianbarda Pirlepe muharibesi ile elaqeli mediafayllar var Nytimes Allies Attack Monastir yazili 9 Kasim 1912 tarihli haber 2016 03 06 tarixinde Istifade tarixi 2015 01 28 Bu makalede buyuk olcude Ingilizce Vikipedi cevirisinden yararlanilmistir 2013 01 29 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 01 28