Abdullayev Elmar Şahmar oğlu — Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının akademik Y.H.Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunun baş mühəndisi, texnika elmləri doktoru.
Elmar Abdullayev | |
---|---|
Elmar Şahmar oğlu Abdullayev | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Şəfəq, Goranboy rayonu, Azərbaycan SSR, SSRİ |
Vətəndaşlığı | SSRİ→ Azərbaycan |
Milliyyəti | Azərbaycanlı |
Elmi adı | Texnika elmləri üzrə fəlsəfə doktoru |
İş yeri | AMEA Neft-Kimya Prosesləri İnstitutu |
Təhsili | Azərbaycan Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsi |
Mükafatları | Əməkdar mühəndis |
Həyatı
Elmar Abdullayev 26 yanvar 1947-ci ildə Goranboy rayonunun Şəfəq kəndində anadan olub. 1953-cü ildə R.Qulubəyov adına Şəfəq kənd orta məktəbinə daxil olub. Azərbaycan Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsini bitirib. 1970-ci ildə AMEA-nın Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunun aspiranturasına daxil olmuşdur və bu günə kimi əmək fəaliyyətini bu institutda davam etdirir. 1977-ci ildə namizədlik, 2003-cü ildə isə doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək neft-kimya ixtisası üzrə texnika elmləri doktoru adına layiq görülmüşdür. Dissertasiya işi Ali Attestasiya Komisiyası tərəfindən kimya sahəsində 2003-cü ilin ən yaxşı işi kimi qəbul olunmuşdur. 1978-ildə SSRİ XTNS-nin bürünc medalını qazanmışdır. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının akademik Y.H.Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunda 1973-1978 illərdə kiçik elmi işçi, 1978-1994-cü illərdə baş elmi işçi, 1994-2004-cü illərdə aparıcı elmi işçi, 2004-2012-ci illərdə laboratoriya rəhbəri, 2012-2014-cü illərdə baş texnoloq, və hal-hazırda institutun baş mühəndisi vəzifəsindədir. Kimya və texnika üzrə 4 fəlsəfə doktoru hazırlamışdır. 2014-cü ildən Neftin emalı texnologiyası ixtisası üzrə ekspert şurasının sədridir. Hal-hazırda işlədiyi institutda Ali Attestasiya Komitəsinin Neft-Kimyası ixtisası üzrə müdafiə Şurasının üzvüdür.
Ailəlidir, 2 oğlu və 4 nəvəsi var.
Əsas elmi nailiyyətləri
1970-1985-ci illərdə apardığı elmi-tədqiqat işlərinin əsas istiqaməti neft məhsullarından karbamidin iştirakı ilə normal parafinləri ayırmaqla mənfi 60 °C-də donmayan yanacaqların alınması prosesi olmuşdur. Yaradılmış proses 1976-cı ildə Respublika Dövlət mükafatına layiq görülmüşdür. Sonralar E.Abdullayevin rəhbərliyi altında təkminləşdirilən bu prosesdə eyni zamanda yüksək təmizliyə malik (99,7%) normal parafinlərin alınmasına nail olunmuşdur. Təkminləşdirilmiş proses keçmiş SSRİ-nin XTN Sərgisinin medalına layiq görülmüş və Bakı, Ufa, Volqoqrad, Kuybışev, Novokuybışevsk, Sızran, Quryev şəhərlərinin neftayırma zavodlarında sənaye qurğuları tikilərək işə buraxılmışdır.
1988-ci ildən bu günə kimi E.Abdullayev öz elmi-tədqiqat istiqamətini dəyişərək neftçıxarma və emal prosesləri üçün respublikamızda böyük ehtiyac duyulan kimyəvi reagentlərin yaradılması və alınma texnologiyasının işlənib hazırlanması və sənaedə tətbiqi ilə məşğul olmuşdur.
Müəlliflərindən biri olduğu "Azəri" korroziya inhibitoru MDB məkanında sənayedə geniş tədbiq olunmuşdur. 1999-cu ildə Rusiyanın Meleuz kimya zavodunda tikilmiş məhsuldarlığı 20 min ton olan qurğuda istehsal olunan "Azəri" inhibitoru Tümen Neft-Qaz çıxarma sənayesinin korroziyadan qorumaq üçün geniş miqyasda istifadə olunmağa başlanmışdır. Respublikamızda istehsal olunan "Azəri" inhibitoru isə Ukrayna, Azərbaycan və Türkmənistan neft-qaz çıxarma sənayesində istifadə olunur.
E.Abdullayev rəhbərlik etdiyi laboratoriyada Respublikamızda ilk dəfə olaraq yanğınsöndürən köpükəmələgətirici tərkib yaradılmış ("NKPİ-34-2") və istehsalı təşkil edilərək yanğınsöndürmə məntəqələrinə istifadəyə verilmişdir.
Respublikanın neft emalı zavodlarında istifadə olunan qurğuları korroziyadan qorumaq üçün "Kaspi-X" və "Kaspi-XM" korroziya inhibitorları yaradılmış və 1996-cı ildən sənayedə müvəffəqiyyətlə tətbiq olunur.
Təkcə "Kaspi-X" inhibitorunun 1995-2002-ci illərdə istehsalından 1.400.107.755 manat mənfəət əldə edilmişdir. Bu inhibitor bu günə kimi neft emalı zavodlarında tətbiq olunur.
Yaradılmış "Bakı" ərptəmizləyicisi sənayemizdə geniş tətbiq olunur.
Sadə texnologiya ilə yüksək təmizlikli "Naftalan yağı" alınmasında böyük əməyi olmuşdur.
Neft emalı və neftçıxarma sənayeləri üçün yüksək keyfiyyətli "Xəzər" və "Xəzər-24" deemulqatorlarının yaradılmasında, istehsalının təşkili və sənayedə praktiki tətbiqində müəllif kimi iştirak etməkdədir
O, Respublikada ilk dəfə olaraq yerli xammal əsasında yüksək yanğınsöndürmə qabiliyyətinə malik köpükəmələgətirici tərkib yaratmışdır. "Naftapen" adlanan bu tərkib, yüksək yanğınsöndürmə qabiliyyətinə malikdir. Bu məhsulun istehsalı üçün lisenziya alındıqdan sonra 500 tondan artıq istehsal olunaraq Respublikamızın yanğınsöndürmə məntəqələrinə istifadəyə verilmişdir.
Elmi əsərlərin təsnifati
- Elmi əsərlərin ümumi sayı: 149,
- Xaricdə çıxmış elmi əsərlərin sayı: 46,
- Müəlliflik şəhadətnamələrinin və patentlərin sayı 25-dir.
Onlardan 15-i sənayedə tətbiq olunub. İki dərslik və bir monoqrafiyanın müəllifidir.
Təltif və mükafatlar
- Əməkdar mühəndis (2019)
Əsas elmi əsərlərin adları
- Е.Ш.Абдуллаев. Научные основы и технология процесса депарафинизации нефтепродуктов раствором карбамида в изопропиловом спирте. //Монография, Баку, Изд-полигр. объединение "Азерб. энциклопедия", 2000, с. 234.
- А.Г.Исмайлов, Е.Ш.Абдуллаев, А.Ш.Гаджиев, Ф.Н.Новрузов. Комплексообразование н-алканов с карбамидом при депарафинизации дизельных дистиллятов. //Химия и технология топлив и масел, 1983, № 6, с.14-46
- В.М.Аббасов,Е.Ш.Абдуллаев, А.М.Самедов. Новое поколение химических реагентов. // Азерб. нефтяное хозяйство, 1998, № 4, с.43-45.
- Е.Ш.Абдуллаев. Ингибитор "Азери" и его применение в нефтедобывающей промышленности стран СНГ. // Процессы нефтехимии и нефтепереработки, 2000, № 3, с. 36-40.
İstinadlar
- . 2019-11-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-08.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-07-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-05-08.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Abdullayev Elmar Sahmar oglu Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin akademik Y H Memmedeliyev adina Neft Kimya Prosesleri Institutunun bas muhendisi texnika elmleri doktoru Elmar AbdullayevElmar Sahmar oglu AbdullayevElmar Abdullayev sexsi sehifesi ucunDogum tarixi 26 yanvar 1947 77 yas Dogum yeri Sefeq Goranboy rayonu Azerbaycan SSR SSRIVetendasligi SSRI AzerbaycanMilliyyeti AzerbaycanliElmi adi Texnika elmleri uzre felsefe doktoruIs yeri AMEA Neft Kimya Prosesleri InstitutuTehsili Azerbaycan Dovlet Universitetinin Kimya fakultesiMukafatlari Emekdar muhendisHeyatiElmar Abdullayev 26 yanvar 1947 ci ilde Goranboy rayonunun Sefeq kendinde anadan olub 1953 cu ilde R Qulubeyov adina Sefeq kend orta mektebine daxil olub Azerbaycan Dovlet Universitetinin Kimya fakultesini bitirib 1970 ci ilde AMEA nin Neft Kimya Prosesleri Institutunun aspiranturasina daxil olmusdur ve bu gune kimi emek fealiyyetini bu institutda davam etdirir 1977 ci ilde namizedlik 2003 cu ilde ise doktorluq dissertasiyasi mudafie ederek neft kimya ixtisasi uzre texnika elmleri doktoru adina layiq gorulmusdur Dissertasiya isi Ali Attestasiya Komisiyasi terefinden kimya sahesinde 2003 cu ilin en yaxsi isi kimi qebul olunmusdur 1978 ilde SSRI XTNS nin burunc medalini qazanmisdir Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin akademik Y H Memmedeliyev adina Neft Kimya Prosesleri Institutunda 1973 1978 illerde kicik elmi isci 1978 1994 cu illerde bas elmi isci 1994 2004 cu illerde aparici elmi isci 2004 2012 ci illerde laboratoriya rehberi 2012 2014 cu illerde bas texnoloq ve hal hazirda institutun bas muhendisi vezifesindedir Kimya ve texnika uzre 4 felsefe doktoru hazirlamisdir 2014 cu ilden Neftin emali texnologiyasi ixtisasi uzre ekspert surasinin sedridir Hal hazirda islediyi institutda Ali Attestasiya Komitesinin Neft Kimyasi ixtisasi uzre mudafie Surasinin uzvudur Ailelidir 2 oglu ve 4 nevesi var Esas elmi nailiyyetleri1970 1985 ci illerde apardigi elmi tedqiqat islerinin esas istiqameti neft mehsullarindan karbamidin istiraki ile normal parafinleri ayirmaqla menfi 60 C de donmayan yanacaqlarin alinmasi prosesi olmusdur Yaradilmis proses 1976 ci ilde Respublika Dovlet mukafatina layiq gorulmusdur Sonralar E Abdullayevin rehberliyi altinda tekminlesdirilen bu prosesde eyni zamanda yuksek temizliye malik 99 7 normal parafinlerin alinmasina nail olunmusdur Tekminlesdirilmis proses kecmis SSRI nin XTN Sergisinin medalina layiq gorulmus ve Baki Ufa Volqoqrad Kuybisev Novokuybisevsk Sizran Quryev seherlerinin neftayirma zavodlarinda senaye qurgulari tikilerek ise buraxilmisdir 1988 ci ilden bu gune kimi E Abdullayev oz elmi tedqiqat istiqametini deyiserek neftcixarma ve emal prosesleri ucun respublikamizda boyuk ehtiyac duyulan kimyevi reagentlerin yaradilmasi ve alinma texnologiyasinin islenib hazirlanmasi ve senaede tetbiqi ile mesgul olmusdur Muelliflerinden biri oldugu Azeri korroziya inhibitoru MDB mekaninda senayede genis tedbiq olunmusdur 1999 cu ilde Rusiyanin Meleuz kimya zavodunda tikilmis mehsuldarligi 20 min ton olan qurguda istehsal olunan Azeri inhibitoru Tumen Neft Qaz cixarma senayesinin korroziyadan qorumaq ucun genis miqyasda istifade olunmaga baslanmisdir Respublikamizda istehsal olunan Azeri inhibitoru ise Ukrayna Azerbaycan ve Turkmenistan neft qaz cixarma senayesinde istifade olunur E Abdullayev rehberlik etdiyi laboratoriyada Respublikamizda ilk defe olaraq yanginsonduren kopukemelegetirici terkib yaradilmis NKPI 34 2 ve istehsali teskil edilerek yanginsondurme menteqelerine istifadeye verilmisdir Respublikanin neft emali zavodlarinda istifade olunan qurgulari korroziyadan qorumaq ucun Kaspi X ve Kaspi XM korroziya inhibitorlari yaradilmis ve 1996 ci ilden senayede muveffeqiyyetle tetbiq olunur Tekce Kaspi X inhibitorunun 1995 2002 ci illerde istehsalindan 1 400 107 755 manat menfeet elde edilmisdir Bu inhibitor bu gune kimi neft emali zavodlarinda tetbiq olunur Yaradilmis Baki erptemizleyicisi senayemizde genis tetbiq olunur Sade texnologiya ile yuksek temizlikli Naftalan yagi alinmasinda boyuk emeyi olmusdur Neft emali ve neftcixarma senayeleri ucun yuksek keyfiyyetli Xezer ve Xezer 24 deemulqatorlarinin yaradilmasinda istehsalinin teskili ve senayede praktiki tetbiqinde muellif kimi istirak etmekdedir O Respublikada ilk defe olaraq yerli xammal esasinda yuksek yanginsondurme qabiliyyetine malik kopukemelegetirici terkib yaratmisdir Naftapen adlanan bu terkib yuksek yanginsondurme qabiliyyetine malikdir Bu mehsulun istehsali ucun lisenziya alindiqdan sonra 500 tondan artiq istehsal olunaraq Respublikamizin yanginsondurme menteqelerine istifadeye verilmisdir Elmi eserlerin tesnifatiElmi eserlerin umumi sayi 149 Xaricde cixmis elmi eserlerin sayi 46 Muelliflik sehadetnamelerinin ve patentlerin sayi 25 dir Onlardan 15 i senayede tetbiq olunub Iki derslik ve bir monoqrafiyanin muellifidir Teltif ve mukafatlarEmekdar muhendis 2019 Esas elmi eserlerin adlariE Sh Abdullaev Nauchnye osnovy i tehnologiya processa deparafinizacii nefteproduktov rastvorom karbamida v izopropilovom spirte Monografiya Baku Izd poligr obedinenie Azerb enciklopediya 2000 s 234 A G Ismajlov E Sh Abdullaev A Sh Gadzhiev F N Novruzov Kompleksoobrazovanie n alkanov s karbamidom pri deparafinizacii dizelnyh distillyatov Himiya i tehnologiya topliv i masel 1983 6 s 14 46 V M Abbasov E Sh Abdullaev A M Samedov Novoe pokolenie himicheskih reagentov Azerb neftyanoe hozyajstvo 1998 4 s 43 45 E Sh Abdullaev Ingibitor Azeri i ego primenenie v neftedobyvayushej promyshlennosti stran SNG Processy neftehimii i neftepererabotki 2000 3 s 36 40 Istinadlar 2019 11 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 08 Arxivlenmis suret 2023 07 08 tarixinde Istifade tarixi 2022 05 08 Vikianbarda Elmar Abdullayev ile elaqeli mediafayllar var