Abıy ulusu (saxa Абый улууһа) — Rusiya Federasiyası, Saxa Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. İnzibati mərkəzi şəhər tipli qəsəbəsidir.
Abıy ulusu | |||||
---|---|---|---|---|---|
Абый улууһа | |||||
| |||||
| |||||
Ölkə | |||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Yaradılıb | 25 may 1930 | ||||
Sahəsi |
| ||||
Hündürlük | 32 m | ||||
Saat qurşağı |
| ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
| ||||
Rəsmi sayt | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiyası
Arktikada (coğrafi koordinatları: 146 ° 25 'şərq uzunluğu və 68 ° 32' şimal enliyi), Kolıma ovalığında yerləşir.
Allayıaxa, Orta Kolıma, Yuxarı Kolıma, Muoma və Ust-Yana ulusları ilə həmsərhəddir. Ərazi — 69,4 min km²-dir.
Rusiyadakı on birinci ən uzun çay olan İndigirka və Uyandı çayları rayon ərazisindən axır. Aşağıdakı yaşayış məntəqələri rayonda yerləşir: Suturuoxa, Kuberqan, Abu, Sıagqannah, Kenq-Kuel.
Çoxlu sayda kiçik və böyük göllərə sahibdir (təxminən 12000), bunlardan ən böyüyü Ojoqino gölüdür. Landşaft əsasən meşə-tundra ilə təmsil olunur. Bitki örtüyündə Qmelin şamı üstünlük təşkil edir.
Əhalisi
- Milli tərkib 2010-cu il Ümumrusiya siyahıyaalmasına görə
- Saxalar — 80,02 %, ruslar — 8,72 %, evenlər — 7,86 %, evenklər — 1,20 %, ukraynalılar — 0,52 %, digər millətlərdən olanlar — 1,60 %.
Yerli özünü idarəetmə
Abıy ulusu ərazisinə 1 şəhər və 6 kənd inzibati vahidliyinə ümumilikdə 6 yaşayış məntəqəsi daxildir.
Tanınmış şəxsləri
Nikodim Nikolayeviç Efimov — Fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, Lenin mükafatı laureatı, Saxa Respublikasının (Yakutiya) əməkdar elm xadimi. Kosmofizika və Aeronomiya İnstitutunun direktor müavini idi. Abıy ulusunun fəxri vətəndaşı.
Qavril Nikolaeviç Efimov — Böyük Vətən Müharibəsinin iştirakçısı, Leninqrad, Qərb və Belarus cəbhələrində döyüşmüşdür. 1945-ci ilin aprelində artilleriya alayının komandiri kimi tərxis olunmuşdur. Moskva Dövlət Universitetini və Moskva Əlvan Metallar İnstitutunu bitirib. Müharibədən sonra Novosibirskdə SSRİ Elmlər Akademiyasının Sibir Filialının Qalay Sənayesi Tədqiqat İnstitutunda və Qeyri-üzvi Kimya İnstitutunda elmi işçi vəzifəsində çalışmışdır. Böyük Vətən müharibəsinin I və II dərəcəli medalları, Qırmızı Ulduz ordeni, "Moskvanın müdafiəsinə görə", "Leninqradın müdafiəsinə görə", "Almaniya üzərində qələbəyə görə" meqalları ilə təltif olunmuşdur. Abıy ulusunun fəxri vətəndaşı.
Nikolay Petroviç Neustroev — Yakutiyada böyüklər arasında ilk SSRİ çempionu. Sərbəst güləş üzrə Yakutiya çempionu. Beynəlxalq dərəcəli idman ustası. SSRİ, RSFSR çempionu, bir çox Ümumittifaq, beynəlxalq turnirlərin qalibi. Rusiya Federasiyasının və Saxa Respublikasının əməkdar məşqçisi. Yakutiya Muxtar Sovet Sosialist Respublikasında SSRİ Dövlət Təlimçisi (1981–1987).
Arkadi Yeqoroviç Sleptsov — texnika elmləri doktoru, professor. Yakutiya komsomol mükafatı laureatı, Monqolustan Xalq Respublikası Elmlər Akademiyasının mükafatçısı, Saxa Respublikası Dövlət Mükafatı laureatı (vəfatından sonra), 8 böyük monoqrafiyanın, 200-dən çox elmi əsərin müəllifi. Adı Abıy ulusundakı liseylərdən birinə verilmişdir.
Nikolay Vasilieviç Sleptsov — yazıçı, publisist, jurnalist.
Nikifor Dmitrieviç Şaraborin — 1912-ci ildə İrkutsk müəllim seminariyasını bitirib. 1913-cü ildə Yakutskdan Abıy bölgəsinə göndərilmiş və orada ilk dəfə bir sinif ibtidai kilsə məktəbi açmışdır. Akademik işi yüksək səviyyəyə qalxmış uşaqlara bilik sevgisini aşılamağı bacarmış və yerli sakinlərin hörmətini qazanmışdır. 1918-ci ildə səyləri ilə Abıy kəndində ilk məktəb qurulmuşdur. 1922-ci ildə Verxoyansk dağlarında ağ quldurlar tərəfindən pusquya alınaraq öldürülmüşdür. Onun xatirəsinə Abıy rayonunun mərkəzindəki küçələrdən onun adı ilə adlandırılmışdır.
İstinadlar
- http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst98/DBInet.cgi?pl=8006001.
- 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. Rusiya Dövlət Federal Statistika Xidməti.
- "Перепись населения 2010". 2018-10-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-09-20.. Росстат.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Abiy ulusu saxa Abyj uluuһa Rusiya Federasiyasi Saxa Respublikasinin erazisine daxil olan inzibati rayon Inzibati merkezi seher tipli qesebesidir Abiy ulusuAbyj uluuһaBayraq d Gerb68 33 sm e 146 14 s u Olke RusiyaTarixi ve cografiyasiYaradilib 25 may 1930Sahesi 69 434 51 km Hundurluk 32 mSaat qursagi Maqadan vaxti d EhalisiEhalisi 4 018 nef 1 yanvar 2018 Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyasiArktikada cografi koordinatlari 146 25 serq uzunlugu ve 68 32 simal enliyi Kolima ovaliginda yerlesir Allayiaxa Orta Kolima Yuxari Kolima Muoma ve Ust Yana uluslari ile hemserheddir Erazi 69 4 min km dir Rusiyadaki on birinci en uzun cay olan Indigirka ve Uyandi caylari rayon erazisinden axir Asagidaki yasayis menteqeleri rayonda yerlesir Suturuoxa Kuberqan Abu Siagqannah Kenq Kuel Coxlu sayda kicik ve boyuk gollere sahibdir texminen 12000 bunlardan en boyuyu Ojoqino goludur Landsaft esasen mese tundra ile temsil olunur Bitki ortuyunde Qmelin sami ustunluk teskil edir EhalisiMilli terkib 2010 cu il Umumrusiya siyahiyaalmasina gore Saxalar 80 02 ruslar 8 72 evenler 7 86 evenkler 1 20 ukraynalilar 0 52 diger milletlerden olanlar 1 60 Yerli ozunu idareetmeAbiy ulusu erazisine 1 seher ve 6 kend inzibati vahidliyine umumilikde 6 yasayis menteqesi daxildir Taninmis sexsleriNikodim Nikolayevic Efimov Fizika riyaziyyat elmleri doktoru professor Lenin mukafati laureati Saxa Respublikasinin Yakutiya emekdar elm xadimi Kosmofizika ve Aeronomiya Institutunun direktor muavini idi Abiy ulusunun fexri vetendasi Qavril Nikolaevic Efimov Boyuk Veten Muharibesinin istirakcisi Leninqrad Qerb ve Belarus cebhelerinde doyusmusdur 1945 ci ilin aprelinde artilleriya alayinin komandiri kimi terxis olunmusdur Moskva Dovlet Universitetini ve Moskva Elvan Metallar Institutunu bitirib Muharibeden sonra Novosibirskde SSRI Elmler Akademiyasinin Sibir Filialinin Qalay Senayesi Tedqiqat Institutunda ve Qeyri uzvi Kimya Institutunda elmi isci vezifesinde calismisdir Boyuk Veten muharibesinin I ve II dereceli medallari Qirmizi Ulduz ordeni Moskvanin mudafiesine gore Leninqradin mudafiesine gore Almaniya uzerinde qelebeye gore meqallari ile teltif olunmusdur Abiy ulusunun fexri vetendasi Nikolay Petrovic Neustroev Yakutiyada boyukler arasinda ilk SSRI cempionu Serbest gules uzre Yakutiya cempionu Beynelxalq dereceli idman ustasi SSRI RSFSR cempionu bir cox Umumittifaq beynelxalq turnirlerin qalibi Rusiya Federasiyasinin ve Saxa Respublikasinin emekdar mesqcisi Yakutiya Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinda SSRI Dovlet Telimcisi 1981 1987 Arkadi Yeqorovic Sleptsov texnika elmleri doktoru professor Yakutiya komsomol mukafati laureati Monqolustan Xalq Respublikasi Elmler Akademiyasinin mukafatcisi Saxa Respublikasi Dovlet Mukafati laureati vefatindan sonra 8 boyuk monoqrafiyanin 200 den cox elmi eserin muellifi Adi Abiy ulusundaki liseylerden birine verilmisdir Nikolay Vasilievic Sleptsov yazici publisist jurnalist Nikifor Dmitrievic Saraborin 1912 ci ilde Irkutsk muellim seminariyasini bitirib 1913 cu ilde Yakutskdan Abiy bolgesine gonderilmis ve orada ilk defe bir sinif ibtidai kilse mektebi acmisdir Akademik isi yuksek seviyyeye qalxmis usaqlara bilik sevgisini asilamagi bacarmis ve yerli sakinlerin hormetini qazanmisdir 1918 ci ilde seyleri ile Abiy kendinde ilk mekteb qurulmusdur 1922 ci ilde Verxoyansk daglarinda ag quldurlar terefinden pusquya alinaraq oldurulmusdur Onun xatiresine Abiy rayonunun merkezindeki kucelerden onun adi ile adlandirilmisdir Istinadlarhttp www gks ru dbscripts munst munst98 DBInet cgi pl 8006001 26 Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2018 goda Rusiya Dovlet Federal Statistika Xidmeti Perepis naseleniya 2010 2018 10 09 tarixinde Istifade tarixi 2018 09 20 Rosstat