Qırmızı küknar (lat. Picea rubens) — bitkilər aləminin şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin i̇ynəyarpaqlılar dəstəsinin şamkimilər fəsiləsinin küknar cinsinə aid bitki növü.
Qırmızı küknar | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Qırmızı küknar | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Botaniki xarakteristikası
Vətəni Şimali Amerikanın şimal-şərqidir. Burada iynəyarpaqlı-enliyarpaqlı məşələrdə, təmiz və ya qarışıq əkinlərdə, bataqlıqlarda və dağlarda bitir. Dağlarda 1000–1800 m-dək qalxır. Avropada 1875-ci ildən becərilir. Hündürlüyü 20–36 m-ə gövdəsinin diametri 60-135 sm-ə çatan, sıx, konusvarı çətirli alçaqboylu ağacdır. Qabığı yarıqlı, bozumtul və ya qırmızımtıl-qonurdur. Gövdəsi qırmızı-qonur qabıqla örtülmüşdür. Zoğları qırmızı-qonur və ya narıncı, parlaq, hamar, sıx, zərif tükcüklüdür. Tumurcuqların uzunluğu 5 mm-ə çatıb, şabalıdı-qonur, ucu biz-yumurtavarı, bir az qatranlı, üst qabıqları uzunsov, bünövrəsi parlaq qırmızıdır. İynəyarpaqların uzunluğu 10–15 mm, eni 1 mm-ə qədər, parlaq yaşıl, ancaq göyümtül deyil, oraqvarı, yuxarı istiqamətlənmiş, cod iynəli, ucu çox vaxt küt, dördtərəfli, hər iki tərəfdən 1-2 məsaməli xətlidir. Zoğları üstdən çox iynəyarpaqlı, alt tərəfdən isə iynəyarpaqları azdır, sürtüldükdə iynəyarpaqlarından xoş meyvə ətri gəlir. Qozaları qısa zoğlarda tək sallanır, bütövlükdə çoxsaylı, uzunluğu 3-5 sm-ə, qalınlığı 1,5-2 sm-ə çatan, yumurtavarı-oval, qatranlı, əvvəlcə yaşılımtıl-bənövşəyi, sonradan qırmızı-qonur rəng alır. Toxum qabıqlarının uzunluğu 13 mm-ə qədər, yumurtavarı, yumru, qabarıq, cod, zolaqlı, qısa tükcüklü, kənarları bütöv, bəzən zəif, xırda dişli, içəridən tünd-qırmızıdır. Kənar qabıqları çox xırda, uzunsov-yumrudur. Toxumların uzunluğu 3 mm-ə qədər olub, qaramtıl və ya boz-qonur rənglidir. 350-400 (450-500) ilədək yaşayır.
Çox dekorativdir. Tək əkinlərdə istifadəsi məqsədəuyğundur. Yuxarı zoğlarını sıx örtən tünd-yaşıl iynəyarpaqların fonunda çoxsaylı, qırmızı, xırda qozaları və qırmızı-qonur gövdəsi ağaca xüsusi bəzək verir. Abşeronda, Qəbələdə yaşıllaşdırmada rast gəlinir.
Sinonimləri
Heterotipik sinonimləri
- Abies americana K.Koch
- Abies rubra (Du Roi) Poir.
- Picea acutissima (Münchh.) J.G.Jack
- Picea americana Suringar
- Picea australis Small
- Picea nigra var. rubra (Du Roi) Engelm.
- Picea rubens f. virgata Fernald & Weath.
- Picea rubra (Du Roi) Link
- Picea rubra var. pendula Carrière
- Picea rubra var. pusilla Peck
- Picea rubra var. virgata (Rehder) Rehder
- Picea rubra f. virgata Rehder
- Pinus acutissima Münchh.
- Pinus americana Gaertn.
- Pinus canadensis var. rubescens Weston
- Pinus mariana var. rubra Du Roi
- Pinus rubra (Du Roi) D.Don
- Pinus rubra var. violacea Endl.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qirmizi kuknar lat Picea rubens bitkiler aleminin sobesinin i yneyarpaqlilar sinfinin i yneyarpaqlilar destesinin samkimiler fesilesinin kuknar cinsine aid bitki novu Qirmizi kuknarElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Sobe Sinif IyneyarpaqlilarYarimsinif IyneyarpaqlilarDeste IyneyarpaqlilarFesile SamkimilerYarimfesile Cins KuknarNov Qirmizi kuknarBeynelxalq elmi adiPicea rubens Sarg 1898Sekil axtarisiITIS 18034NCBI 3333EOL 1033620Botaniki xarakteristikasiVeteni Simali Amerikanin simal serqidir Burada iyneyarpaqli enliyarpaqli meselerde temiz ve ya qarisiq ekinlerde bataqliqlarda ve daglarda bitir Daglarda 1000 1800 m dek qalxir Avropada 1875 ci ilden becerilir Hundurluyu 20 36 m e govdesinin diametri 60 135 sm e catan six konusvari cetirli alcaqboylu agacdir Qabigi yariqli bozumtul ve ya qirmizimtil qonurdur Govdesi qirmizi qonur qabiqla ortulmusdur Zoglari qirmizi qonur ve ya narinci parlaq hamar six zerif tukcukludur Tumurcuqlarin uzunlugu 5 mm e catib sabalidi qonur ucu biz yumurtavari bir az qatranli ust qabiqlari uzunsov bunovresi parlaq qirmizidir Iyneyarpaqlarin uzunlugu 10 15 mm eni 1 mm e qeder parlaq yasil ancaq goyumtul deyil oraqvari yuxari istiqametlenmis cod iyneli ucu cox vaxt kut dordterefli her iki terefden 1 2 mesameli xetlidir Zoglari ustden cox iyneyarpaqli alt terefden ise iyneyarpaqlari azdir surtuldukde iyneyarpaqlarindan xos meyve etri gelir Qozalari qisa zoglarda tek sallanir butovlukde coxsayli uzunlugu 3 5 sm e qalinligi 1 5 2 sm e catan yumurtavari oval qatranli evvelce yasilimtil benovseyi sonradan qirmizi qonur reng alir Toxum qabiqlarinin uzunlugu 13 mm e qeder yumurtavari yumru qabariq cod zolaqli qisa tukcuklu kenarlari butov bezen zeif xirda disli iceriden tund qirmizidir Kenar qabiqlari cox xirda uzunsov yumrudur Toxumlarin uzunlugu 3 mm e qeder olub qaramtil ve ya boz qonur renglidir 350 400 450 500 iledek yasayir Cox dekorativdir Tek ekinlerde istifadesi meqsedeuygundur Yuxari zoglarini six orten tund yasil iyneyarpaqlarin fonunda coxsayli qirmizi xirda qozalari ve qirmizi qonur govdesi agaca xususi bezek verir Abseronda Qebelede yasillasdirmada rast gelinir SinonimleriHeterotipik sinonimleri Abies americana K Koch Abies rubra Du Roi Poir Picea acutissima Munchh J G Jack Picea americana Suringar Picea australis Small Picea nigra var rubra Du Roi Engelm Picea rubens f virgata Fernald amp Weath Picea rubra Du Roi Link Picea rubra var pendula Carriere Picea rubra var pusilla Peck Picea rubra var virgata Rehder Rehder Picea rubra f virgata Rehder Pinus acutissima Munchh Pinus americana Gaertn Pinus canadensis var rubescens Weston Pinus mariana var rubra Du Roi Pinus rubra Du Roi D Don Pinus rubra var violacea Endl IstinadlarHemcinin bax