Hale (Salih) Asaf (1905, Konstantinopol – 31 may 1938, Paris) — gürcü və adıq mənşəli Türkiyə rəssamı. Türkiyənin ilk rəssamlarından biri Mihri Müşfik Hanımın bacısı qızıdır. Klassik və impressionist üslubunda çəkən o dövrün bir çox digər Türkiyə rəssamlarından fərqli olaraq, kubizm üslubunu üstün tuturdu.
Hale Asaf | |
---|---|
Doğum tarixi | 1905 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 31 may 1938 |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | rəssam |
Təhsili |
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Osmanlı Apelyasiya Məhkəməsi sədrinin qızı idi. Hale ağır xəstəlik səbəbiylə, beş yaşında qaraciyər əməliyyatı keçirdi, onun nəticələri ona bütün ömrü boyu əziyyət çəkdirdi. İstanbuldakı özəl fransız litseyini bitirmişdir, burada ingilis və fransız dillərini öyrənmişdir.
1919-cu ildə Romaya xalasının yanına göndərildi, ondan rəssamlıq haqqında ilk biliklərini aldı. Növbəti il Parisdə yaşadı və orada ailə dostu Namiq İsmayıldən rəssamlıq dərsləri alırdı. Asaf böyüdükdən sonra ailəsi onu Berlinə oxumağa göndərdi. Ağciyərlərində cərrahiyyə tələb edən xəstəliyin kəskinləşməsinə baxmayaraq Asaf Prussiya Rəssamlıq Akademiyasının qəbul imtahanlarından keçərək tələbəsi oldu. Ailəsində olan problemlərə baxmayaraq, akademiyada uğurla təhsil alırdı. 1924-cü ildə Asafin bəzi əsərləri kiçik sənət jurnalında çap olundu.
Türkiyədə müharibə bitdikdən sonra vətəninə döndü və Təsviri Sənətlər Liseyinə daxil oldu, sinif yoldaşları arasında və İbrahim Çallı da var idi. Təxminən eyni vaxtda Asafin anası vərəm xəstəliyindən vəfat etdi və Hale onun xatirəsinə Saleh soyadını anasının əvvəlki soyadı Asafa dəyişdi. Çox keçmədən Asaf Avropada təhsil almaq üçün Təhsil Nazirliyinin təqaüdünü qazandı. O, təhsil alırdı, müəllimi idi. 1926-cı ildə Asafın rəsmləri Qalatasaray sərgisində nümayiş olundu, bu sərgi 1916-cı ildən 1951-ci ilə qədər İstanbulda keçirilirdi və rəssamlar arasında böyük tədbir hesab olunurdu. 1927-28-ci illərdə Parij akademiyasında dərslərində otururdu və eyni zamanda şəxsi dərslər alırdı. Oyqar həmçinin Asafın nişanlısı oldu.
Bursada həyatı
Asaf və Oyqar birlikdə Türkiyəyə qayıtdılar və Bursada yerləşdilər. Asaf Pedaqoji Kolleci və İncəsənət İnstitutunda dərs keçirdi. 1929-cu ildə Asaf və həyat yoldaşı Müstəqil Rəssamlar və Heykəltəraşlar Birliyinin yaradılmasında iştirak etdilər. Asafın böyüdüyü kosmopolit atmosfer səbəbiylə Bursada yaşadığı əyalət həyatı onun üçün asan olmadı. Bir gün rəsmlərini təhqir hesab edən bazar izdihamının hücumlarından sonra Asaf huşunu itirmişdir. Rəssam ilə razılaşaraq Asaf Bursanı tərk etməyə müvəffəq oldu. Cuda Asafın yerinə liseydə, Asaf isə Cudanın yerinə İstanbul Rəssamlıq Akademiyasında dərs deməyə başladı. Ancaq Asafin melanxoliyası dəyişməz qaldı və 1931-ci ildə o, təkbaşına Parisə qayıtdı.
Elə həmin ilin sonunda Asafın yenidən cərrahi müdaxiləyə ehtiyacı yarandı. Sağalması zamanı o, İtalyan rəssamı ilə tanış oldu, Aniante "Gənc Avropanın Qalereya-Kitabxanası"na" sahib idi və o, Asafa orada direktor vəzifəsini icra etməyə təklif etdi. 1934-cü ildə Mussoliniyə olan ədavəti səbəbindən Aniantenin kitablarına qadağa qoyuldu və qalereya bağlandı. 31 may 1938-ci ildə Hale Asaf xərçəngdən vəfat etdi.
Asafin bəzi rəsmləri İkinci Dünya müharibəsi zamanı məhv edildi, 1983-cü ildə vəfat edən Aniantedə qalan rəsmlərin taleyi bəlli deyil. Rəsmlərin bir hissəsi türk kolleksiyaçılarında idi. 2001-02-ci illərdə bir araşdırma aparıldı, bu müddət ərzində Asafın rəsm əsərlərinin yalnız 30-unun olduğu yerləri müəyyənləşdirmək mümkün oldu, bunun səbəblərindən biri şəxsi kolleksiyaçıların məlumat paylaşmaq istəməməsi təxmin edilir.
İstinadlar
- Brief biography 2011-03-01 at the Wayback Machine @ the Georgian Friendship Association.
- . 2016-06-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-24.
- Biography and appreciation 2021-04-21 at the Wayback Machine @ Turkish Paintings,
- . 2011-03-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-24.
- . 2016-04-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-24.
- Hale Asaf memorial page 2020-06-05 at the Wayback Machine from the Istanbul Women’s Museum.
- . 2020-06-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-24.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hale Salih Asaf 1905 Konstantinopol 31 may 1938 Paris gurcu ve adiq menseli Turkiye ressami Turkiyenin ilk ressamlarindan biri Mihri Musfik Hanimin bacisi qizidir Klassik ve impressionist uslubunda ceken o dovrun bir cox diger Turkiye ressamlarindan ferqli olaraq kubizm uslubunu ustun tuturdu Hale AsafDogum tarixi 1905Dogum yeri KonstantinopolVefat tarixi 31 may 1938 1938 05 31 Vefat yeri Paris ParisFealiyyeti ressamTehsili Fransiz Liseyi d Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiOsmanli Apelyasiya Mehkemesi sedrinin qizi idi Hale agir xestelik sebebiyle bes yasinda qaraciyer emeliyyati kecirdi onun neticeleri ona butun omru boyu eziyyet cekdirdi Istanbuldaki ozel fransiz litseyini bitirmisdir burada ingilis ve fransiz dillerini oyrenmisdir AvtoportretiAsafin atasinin portreti 1919 cu ilde Romaya xalasinin yanina gonderildi ondan ressamliq haqqinda ilk biliklerini aldi Novbeti il Parisde yasadi ve orada aile dostu Namiq Ismayilden ressamliq dersleri alirdi Asaf boyudukden sonra ailesi onu Berline oxumaga gonderdi Agciyerlerinde cerrahiyye teleb eden xesteliyin keskinlesmesine baxmayaraq Asaf Prussiya Ressamliq Akademiyasinin qebul imtahanlarindan kecerek telebesi oldu Ailesinde olan problemlere baxmayaraq akademiyada ugurla tehsil alirdi 1924 cu ilde Asafin bezi eserleri kicik senet jurnalinda cap olundu Turkiyede muharibe bitdikden sonra vetenine dondu ve Tesviri Senetler Liseyine daxil oldu sinif yoldaslari arasinda ve Ibrahim Calli da var idi Texminen eyni vaxtda Asafin anasi verem xesteliyinden vefat etdi ve Hale onun xatiresine Saleh soyadini anasinin evvelki soyadi Asafa deyisdi Cox kecmeden Asaf Avropada tehsil almaq ucun Tehsil Nazirliyinin teqaudunu qazandi O tehsil alirdi muellimi idi 1926 ci ilde Asafin resmleri Qalatasaray sergisinde numayis olundu bu sergi 1916 ci ilden 1951 ci ile qeder Istanbulda kecirilirdi ve ressamlar arasinda boyuk tedbir hesab olunurdu 1927 28 ci illerde Parij akademiyasinda derslerinde otururdu ve eyni zamanda sexsi dersler alirdi Oyqar hemcinin Asafin nisanlisi oldu Bursanin goruntusuBursada heyati Asaf ve Oyqar birlikde Turkiyeye qayitdilar ve Bursada yerlesdiler Asaf Pedaqoji Kolleci ve Incesenet Institutunda ders kecirdi 1929 cu ilde Asaf ve heyat yoldasi Musteqil Ressamlar ve Heykelteraslar Birliyinin yaradilmasinda istirak etdiler Asafin boyuduyu kosmopolit atmosfer sebebiyle Bursada yasadigi eyalet heyati onun ucun asan olmadi Bir gun resmlerini tehqir hesab eden bazar izdihaminin hucumlarindan sonra Asaf husunu itirmisdir Ressam ile razilasaraq Asaf Bursani terk etmeye muveffeq oldu Cuda Asafin yerine liseyde Asaf ise Cudanin yerine Istanbul Ressamliq Akademiyasinda ders demeye basladi Ancaq Asafin melanxoliyasi deyismez qaldi ve 1931 ci ilde o tekbasina Parise qayitdi Ele hemin ilin sonunda Asafin yeniden cerrahi mudaxileye ehtiyaci yarandi Sagalmasi zamani o Italyan ressami ile tanis oldu Aniante Genc Avropanin Qalereya Kitabxanasi na sahib idi ve o Asafa orada direktor vezifesini icra etmeye teklif etdi 1934 cu ilde Mussoliniye olan edaveti sebebinden Aniantenin kitablarina qadaga qoyuldu ve qalereya baglandi 31 may 1938 ci ilde Hale Asaf xercengden vefat etdi Asafin bezi resmleri Ikinci Dunya muharibesi zamani mehv edildi 1983 cu ilde vefat eden Aniantede qalan resmlerin taleyi belli deyil Resmlerin bir hissesi turk kolleksiyacilarinda idi 2001 02 ci illerde bir arasdirma aparildi bu muddet erzinde Asafin resm eserlerinin yalniz 30 unun oldugu yerleri mueyyenlesdirmek mumkun oldu bunun sebeblerinden biri sexsi kolleksiyacilarin melumat paylasmaq istememesi texmin edilir IstinadlarBrief biography 2011 03 01 at the Wayback Machine the Georgian Friendship Association 2016 06 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 06 24 Biography and appreciation 2021 04 21 at the Wayback Machine Turkish Paintings 2011 03 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 06 24 2016 04 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 06 24 Hale Asaf memorial page 2020 06 05 at the Wayback Machine from the Istanbul Women s Museum 2020 06 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 06 24