Qara metallar — qara metallara dəmir filizləri və xromit filizləri aiddir.
Dəmir filizləri
Dəmir filizləri bu gün də sənayenin, iqtisadi inkişafın əsas dayaqlarından biri sayılır. Hazırda Azərbaycanın ərazisində 3 dəmir filizi yatağının sənaye əhəmiyyətli ehtiyatları təsdiq edilməklə etibarlı mineral-xammal bazası yaradılmışdır. Onların hər üçü Daşkəsən filiz rayonunda yerləşməklə Daşkəsən, Cənubi Daşkəsən, Dəmir kobaltlı-maqnetit yataqları ilə təmsil olunurlar. Qeyd etmək lazımdır ki, Daşkəsən qrupu (Daşkəsən, Cənubi Daşkəsən, Dəmir) yataqları respublikanın mineral-xammal bazasında uzun illər ərzində özünəməxsus yer tutmuşlar. Bu yataqların bazasında son illərə qədər Azərbaycan Filizsaflaşdırma Kombinatı fəaliyyət göstərmiş və onun məhsulu (dəmir konsentratı) Gürcüstanın Rustavi metallurgiya kombinatının təlabatını tam ödəyirdi. Yaxın illərdə Daşkəsən filizsaflaşdırma kombinatının fəaliyyəti bərpa olunacağı təqdirdə 70–80 il müddətində etibarlı ehtiyatla təmin ediləcəkdir.
Xromit filizləri
1960–1964-cü illərdə aparılmış geoloji-axtarış işləri nəticəsində Kəlbəcər rayonu ərazisində Göydərə qrupu xromit filizi təzahürləri, Laçın rayonu ərazisində isə Ipək qrupu xromit filizi təzahürləri aşkar olunmuşdur.
Göydərə xromit təzahürləri qrupu
Istibulaqsu çayının suayrıcında, Kəlbəcərin rayon mərkəzindən 21 km şimal-qərbdə yerləşir. Xromit filizləşməsi linzavari dunit kütlələrinin yayılma zonasında təşəkkül tapmış və 350 m-dən çox məsafədə izlənmişdir. Filiz cisimləri biri-birindən təcrid olunmuş oval və linza morfologiyalı yuvalarla təmsil olunurlar.
Onların qalınlığı 0,5 m-dən 15 m-ə qədərdir. Filizdə xrom oksidinin (Cr2O3) miqdarı 43,5–52,6%; Cr2 O3: FeO – nisbəti 3,5–4,0 arasındadır ki, bu da sənayenin tələbinə tam cavab verir.
Ipək xromit təzahürləri qrupu
Laçın rayonunun Ipək kəndi yaxınlığında yerləşir. Burada da xromit minerallaşması hiperbazitlər içərisində yerləşmiş dunit linzalarında yayılmışdır. Xromit minerallaşması nodulyar teksturaya malik olaraq ayrı-ayrı linzaların qalınlığı 0,5 m-dən 3–5 m-ə qədərdir. Linzalarda xrom oksidinin miqdarı (Cr2O3) – 25,0–39,5% təşkil edir. Bu rayonda xrom filizləşməsinin yayılma sahəsi 500 kv. km-ə qədərdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Qara metallar". 2021-01-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-03.
Xarici keçidlər
Yanvar-avqust ayları ərzində Azərbaycanın ixracı 12,9 milyard dollar olub
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qara metallar qara metallara demir filizleri ve xromit filizleri aiddir HematitDemir filizleriDemir filizleri bu gun de senayenin iqtisadi inkisafin esas dayaqlarindan biri sayilir Hazirda Azerbaycanin erazisinde 3 demir filizi yataginin senaye ehemiyyetli ehtiyatlari tesdiq edilmekle etibarli mineral xammal bazasi yaradilmisdir Onlarin her ucu Daskesen filiz rayonunda yerlesmekle Daskesen Cenubi Daskesen Demir kobaltli maqnetit yataqlari ile temsil olunurlar Qeyd etmek lazimdir ki Daskesen qrupu Daskesen Cenubi Daskesen Demir yataqlari respublikanin mineral xammal bazasinda uzun iller erzinde ozunemexsus yer tutmuslar Bu yataqlarin bazasinda son illere qeder Azerbaycan Filizsaflasdirma Kombinati fealiyyet gostermis ve onun mehsulu demir konsentrati Gurcustanin Rustavi metallurgiya kombinatinin telabatini tam odeyirdi Yaxin illerde Daskesen filizsaflasdirma kombinatinin fealiyyeti berpa olunacagi teqdirde 70 80 il muddetinde etibarli ehtiyatla temin edilecekdir Xromit filizleri1960 1964 cu illerde aparilmis geoloji axtaris isleri neticesinde Kelbecer rayonu erazisinde Goydere qrupu xromit filizi tezahurleri Lacin rayonu erazisinde ise Ipek qrupu xromit filizi tezahurleri askar olunmusdur Goydere xromit tezahurleri qrupu Istibulaqsu cayinin suayricinda Kelbecerin rayon merkezinden 21 km simal qerbde yerlesir Xromit filizlesmesi linzavari dunit kutlelerinin yayilma zonasinda tesekkul tapmis ve 350 m den cox mesafede izlenmisdir Filiz cisimleri biri birinden tecrid olunmus oval ve linza morfologiyali yuvalarla temsil olunurlar Onlarin qalinligi 0 5 m den 15 m e qederdir Filizde xrom oksidinin Cr2O3 miqdari 43 5 52 6 Cr2 O3 FeO nisbeti 3 5 4 0 arasindadir ki bu da senayenin telebine tam cavab verir Ipek xromit tezahurleri qrupu Lacin rayonunun Ipek kendi yaxinliginda yerlesir Burada da xromit minerallasmasi hiperbazitler icerisinde yerlesmis dunit linzalarinda yayilmisdir Xromit minerallasmasi nodulyar teksturaya malik olaraq ayri ayri linzalarin qalinligi 0 5 m den 3 5 m e qederdir Linzalarda xrom oksidinin miqdari Cr2O3 25 0 39 5 teskil edir Bu rayonda xrom filizlesmesinin yayilma sahesi 500 kv km e qederdir Hemcinin baxQara metallurgiya Elvan ve nadir metallar Metallar Filiz Qeyri filizIstinadlar Qara metallar 2021 01 18 tarixinde Istifade tarixi 2018 12 03 Xarici kecidlerYanvar avqust aylari erzinde Azerbaycanin ixraci 12 9 milyard dollar olub