Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Həbibulla bəy Şahtaxtinski (9 sentyabr 1900, Şahtaxtı, Naxçıvan qəzası – 22 sentyabr 1986, Bakı) — kimyaçı (analitik və qeyri-üzvi kimya), kimya elmləri doktoru (1949), prof. (1950), Azərbaycan SSR Milli EA akademiki (1967). Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi (1974).
| Həbibulla Şahtaxtinski | |
|---|---|
| Həbibulla Şahtaxtinski Bəxşəli oğlu | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Şahtaxtı, Naxçıvan qəzası, İrəvan quberniyası, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | (86 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Dəfn yeri | Bakı |
| Vətəndaşlığı |  Rusiya imperiyası→ AXC→ SSRİ |
| Həyat yoldaşı | Leyla xanım |
| Uşaqları | oğlanları: Məhəmməd Şahtaxtinski; qızları: Elmira Şahtaxtinskaya |
| Atası | |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Mükafatları |  |
Həyatı
Azərb. Dövlət Universitetinin (indiki BDU) tibb fakültəsini (1926) və Azərb. Politexnik İnstitutunun kimya-texnologiya fakültəsini (1930) bitirmişdir. 1930-1972 illərdə respublikanın ali məktəblərində dərs demiş, Politexnik institutunda miqdari kimyəvi analiz kafedrasının, Azərb. Sənaye İnstitutunda (indiki Neft Akademiyası) analitik kimya kafedrasının müdiri olmuşdur (1937-59). 1959-86 illərdə Azərb. EA Qeyri-Üzvi və Fiziki Kimya İnstitutunda mineral maddələr texnologiyası laboratoriyasının müdiri işləmişdir. Əsas elmi tədqiqatları analitik və qeyri-üzvi kimya texnologiyasının nəzəri və təcrübi problemlərinə həsr edilmişdir. H.Şahtaxtinski analitik kimya elmində yeni səhifə açan "Yodometriyanın arsenat metodu" mövzusunda geniş elmi tədqiqatlar aparmış və bir çox elementlərin analitik təyini üçün yeni arsenat-yodometrik üsul vermiş, Azərbaycanın faydalı qazıntı sərvətlərindən alunitin, dəmir filizinin, titanlı dəniz qumunun, tərkibində faydalı komponentlər olan polimetal filizlərin kompleks emalı üçün orijinal texnoloji sxemlər işləyib hazırlamış, bunların birinin laboratoriya qurğularında və yarımsənaye miqyasında sınaqdan keçirilməsinə nail olmuşdur. H.Şahtaxtinskinin rəhbərliyi ilə metallurgiya zavodlarının tullantı qazlarından konversiya olunmuş təbii qazla elementar kükürdün alınması üzrə iş başa çatdırılmış və istehsalata tətbiq olunması tövsiyə edilmişdir. H.Şahtaxtinski kimya fənnini respublikada ilk dəfə tədris edənlərdən biridir. Onun 1937 ildə çapdan çıxmış "Miqdari kimyəvi analiz" dərsliyi sonralar (1953) da nəşr olunmuş və bu günədək ali məktəb tələbə və müəllimlərinin istifadə etdiyi ən qiymətli vəsaitdir.
Baxşəli ağanın o biri oğlanları - Nemətulla bəy, Ətaulla bəy və Həbi bulla bəy Azərbaycan elmində çox böyük xidmətlər göstərmişlər. Onların üçü də Bəhmən Mirzənin nəvələri olan 3 bacıyla - Zəhra, Ziba və Leyla xanımlarla ailə qurmuşlar. Leyla xanım (25.12.1906- 5.03.1995) Həbibulla ağa Şahtaxtinski ilə ailə qurmuşdur
Elmi fəaliyyətı
H.Şahtaxtinski 7 monoqrafiya və dərsliyin, 380-dən çox məqalə və digər elmi əsərin müəllifidir. Yüksək ixtisaslı kadrların hazırlanmasında mühüm xidməti var. H.Şahtaxtinskinin rəhbərliyi ilə 3 elmlər doktoru, 35 fəlsəfə doktoru yetişdirilib.
Mükafatları
H.Şahtaxtinski Azərbaycan "Əməkdar elm xadimi" (1974) adına layiq görülmüş, "Oktyabr inqilabı" ordeni (1971) və bir sıra medallarla təltif olunmuşdur.
Elmi əsərləri
- H.B.Şahtaxtinski. "Miqdari kimyəvi analiz". (Dərs vsaiti). Bakı. Dövlət elmi-texniki neft və mədən yanacağı ədəbiyyati nəşriyyatının Azərbaycan şöbəsi. 1953. 303 s.
- Г.Б.Шахтахтинский, Г.А.Асланов. "Арсенатный метод йодометрического определения магния и кальция". Баку. Изд-во АН Азерб. ССР. 1966. 123 c.
- Г.Б.Шахтахтинский. Попутное извлечение галлия при комплексной переработке алунитов". Баку. Изд-во АН Азерб. ССР. 1968. 67 c.
- Г.Б.Шахтахтинский. "Получение алюминиевых солей из бедноалунитизированых пород загликского месторождения". Баку. Изд-во Элм. 1972. 126 с.
- Г.Б.Шахтахтинский, С.М.Гусейнзаде, Х.С.Халилов. "Попутное извлечение пятиокиси ванадия при комплексной переработке алунитов". Баку. Изд-во Элм. 1974. 90 c.
İstinadlar
Mənbə
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hebibulla bey Sahtaxtinski 9 sentyabr 1900 Sahtaxti Naxcivan qezasi 22 sentyabr 1986 Baki kimyaci analitik ve qeyri uzvi kimya kimya elmleri doktoru 1949 prof 1950 Azerbaycan SSR Milli EA akademiki 1967 Azerbaycan SSR emekdar elm xadimi 1974 Hebibulla SahtaxtinskiHebibulla Sahtaxtinski Bexseli ogluDogum tarixi 9 sentyabr 1900Dogum yeri Sahtaxti Naxcivan qezasi Irevan quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 22 sentyabr 1986 86 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIDefn yeri BakiVetendasligi Rusiya imperiyasi AXC SSRIHeyat yoldasi Leyla xanimUsaqlari oglanlari Mehemmed Sahtaxtinski qizlari Elmira SahtaxtinskayaAtasiMilliyyeti azerbaycanliMukafatlari 1971HeyatiAzerb Dovlet Universitetinin indiki BDU tibb fakultesini 1926 ve Azerb Politexnik Institutunun kimya texnologiya fakultesini 1930 bitirmisdir 1930 1972 illerde respublikanin ali mekteblerinde ders demis Politexnik institutunda miqdari kimyevi analiz kafedrasinin Azerb Senaye Institutunda indiki Neft Akademiyasi analitik kimya kafedrasinin mudiri olmusdur 1937 59 1959 86 illerde Azerb EA Qeyri Uzvi ve Fiziki Kimya Institutunda mineral maddeler texnologiyasi laboratoriyasinin mudiri islemisdir Esas elmi tedqiqatlari analitik ve qeyri uzvi kimya texnologiyasinin nezeri ve tecrubi problemlerine hesr edilmisdir H Sahtaxtinski analitik kimya elminde yeni sehife acan Yodometriyanin arsenat metodu movzusunda genis elmi tedqiqatlar aparmis ve bir cox elementlerin analitik teyini ucun yeni arsenat yodometrik usul vermis Azerbaycanin faydali qazinti servetlerinden alunitin demir filizinin titanli deniz qumunun terkibinde faydali komponentler olan polimetal filizlerin kompleks emali ucun orijinal texnoloji sxemler isleyib hazirlamis bunlarin birinin laboratoriya qurgularinda ve yarimsenaye miqyasinda sinaqdan kecirilmesine nail olmusdur H Sahtaxtinskinin rehberliyi ile metallurgiya zavodlarinin tullanti qazlarindan konversiya olunmus tebii qazla elementar kukurdun alinmasi uzre is basa catdirilmis ve istehsalata tetbiq olunmasi tovsiye edilmisdir H Sahtaxtinski kimya fennini respublikada ilk defe tedris edenlerden biridir Onun 1937 ilde capdan cixmis Miqdari kimyevi analiz dersliyi sonralar 1953 da nesr olunmus ve bu gunedek ali mekteb telebe ve muellimlerinin istifade etdiyi en qiymetli vesaitdir Baxseli aganin o biri oglanlari Nemetulla bey Etaulla bey ve Hebi bulla bey Azerbaycan elminde cox boyuk xidmetler gostermisler Onlarin ucu de Behmen Mirzenin neveleri olan 3 baciyla Zehra Ziba ve Leyla xanimlarla aile qurmuslar Leyla xanim 25 12 1906 5 03 1995 Hebibulla aga Sahtaxtinski ile aile qurmusdurElmi fealiyyetiH Sahtaxtinski 7 monoqrafiya ve dersliyin 380 den cox meqale ve diger elmi eserin muellifidir Yuksek ixtisasli kadrlarin hazirlanmasinda muhum xidmeti var H Sahtaxtinskinin rehberliyi ile 3 elmler doktoru 35 felsefe doktoru yetisdirilib MukafatlariH Sahtaxtinski Azerbaycan Emekdar elm xadimi 1974 adina layiq gorulmus Oktyabr inqilabi ordeni 1971 ve bir sira medallarla teltif olunmusdur Elmi eserleriH B Sahtaxtinski Miqdari kimyevi analiz Ders vsaiti Baki Dovlet elmi texniki neft ve meden yanacagi edebiyyati nesriyyatinin Azerbaycan sobesi 1953 303 s G B Shahtahtinskij G A Aslanov Arsenatnyj metod jodometricheskogo opredeleniya magniya i kalciya Baku Izd vo AN Azerb SSR 1966 123 c G B Shahtahtinskij Poputnoe izvlechenie galliya pri kompleksnoj pererabotke alunitov Baku Izd vo AN Azerb SSR 1968 67 c G B Shahtahtinskij Poluchenie alyuminievyh solej iz bednoalunitizirovanyh porod zaglikskogo mestorozhdeniya Baku Izd vo Elm 1972 126 s G B Shahtahtinskij S M Gusejnzade H S Halilov Poputnoe izvlechenie pyatiokisi vanadiya pri kompleksnoj pererabotke alunitov Baku Izd vo Elm 1974 90 c Istinadlar 1 Menbe 2 Hemcinin baxSahtaxtinskiler