Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fuşimi qəsri (伏見城, Fuşimi-co) – Yaponiyanın Kioto şəhərinin yerləşən qəsr. Qəsrin məhv olmasından bir əsr sonra yerləşdiyi təpədə şaftalı ağacları əkildiyi Momoyama qəsri (桃山城, Momoyama-co, azərb. Şaftalı təpəsi qəsri) kimi də tanınmağa başlamışdır.
| Fuşimi qəsri | |
|---|---|
| =伏見城 | |
Kioto ( Yaponiya) | |
 | |
| Tipi | |
| Tikinti yerinin tarixi | |
| Tikilib | 1592–1594, 1964 |
| İnşaatçı | Toyotomi Hideyoşi (orijinal) |
| Materiallar | taxta, daş |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Hazırda ancaq bir neçə divarı və xəndəkləri salamat qalmışdır. 1964-cü ildə qəsrin reproduksiyası hazırlansa da, bu reproduksiya orijinal yerdə tikilmədiyi və qəsrin orijinal görünüşü haqqında çox az informasiya olduğu üçün mübahisə mövzusuna çevrilmişdir.
Tarixi
1594-1600
Fuşimi qəsri 1594-96-cı illərdə Toyotomi Hideyoşi tərəfindən dağ-düzənlik qəsri tipində tikdirilmişdir. Bəzi mənbələr isə tikintinin 1592-ci ildə başladığını bildirir. Hideyoşinin bu qəsri tikdirməsində bir neçə səbəbi var idi. Birincisi, Kioto şəhərini cənubdan qorumaq istəyirdi. Şəhər dağlarla əhatə olunsa da, Fuşimi istiqamətində müdafiəsiz qalmışdı. Bundan əlavə, ərazi Osaka şəhərinə yaxın olduğu üçün oradan göndərilən atəş siqnalını görmək üçün əlverişli idi. Digər səbəb Hideyoşinin özünə uyğun iqamətgah axtarması idi. O, malikanəsi Curakudayı ögey oğluna, Osaka qəsrini isə vermişdi. Üçüncü səbəb Hideyoşinin Çin nümayəndələrini təsirləndirmək istəməsi idi. Sonuncu səbəb isə ondan ibarət idi ki, Hideyoşi şimal-şərq daymyolarını qəsrin tikintisinə cəlb edib onların büdcələrini azaltmağı planlaşdırmışdı.
Tikinti yeri kimi Kioto şəhərini qurmuş basdırıldığı təpə seçilmişdir. Hideyoşi qazdıraraq qollara ayırmış və Uci ilə Yodo çayları vasitəsilə Daxili Yapon dənizinə çatmaq üçün birbaşa yol açdırmışdır. Qəsrin tikintisində 20 əyalətdən göndərilmiş 20-30 min insan iştirak etmişdir. Qəsri tikdirmək üçün hər 300 kişiyə 10.000 koku vergi tətbiq olunmuşdur. Materiallar bir neçə ərazidən gətirilmişdir. Taxta tədarük edilmiş və çay vasitəsilə tikinti ərazisinə çatdırılmışdır. Curakudaydakı bəzi tikililər bu qəsrə daşınmışdır.
Hideyoşinin 1598-ci ildəki ölümündən sonra qəsr Tokuqava İeyasunun nəzarəti altına keçmiş və o, qəsri dostu vermişdir.
Fuşimi mühasirəsi və sonrası
1600-cü ildə Toyotomi və Tokuqava dəstəkçiləri arasında hakimiyyət mübarizəsi başlayanda o, qəsri ziyarət etmiş və Toriiyə qəsri qorumağı tapşırmışdır. Tokuqava qəsri tərk etdikdən sonra və Toriiyə yaxınlaşaraq qəsri müdafiə etmək üçün onlara qatılmaq təklifi etmişdirlər. Lakin Torii onların sədaqətindən şüblənərək təklifi rədd etmişdir. Onun şübhələri özünü doğrultmuş, 27 avqustda Fuşimi qəsrinin Kobayakava, Şimazu, Ukita və Nabeşimanın 40 minlik ordusu tərəfindən alındığını görmüşdür. Toriinin qəsrdə cəmi 1800 adamı olsa da, qəsr yeni olduğu üçün mühasirəyə yaxşı tab gətirirdi. Hətta qəsrin müdafiəsi o qədər yaxşı idi ki, Torii vaxtını qo oynamaqla keçirirdi. 8 sentyabrda qəsrdəki komandirlərdən biri 40 əsgərlə xəyanət edərək yanğın başlatmış və divarın bir hissəsini sındırmışdır. Hücumçular qəsrə daxil olaraq tenşunu yandırmışdılar. Torii 200 adamı ilə müqavimət göstərməyə davam etsə də, sonda ölmüşdür. Qalan 10 nəfər zəng qülləsini yandırmış və özünü öldürmüşdülər. Qəsrdən qurtulan yeganə əsgər İeyasunun yanına yollanaraq Fuşimidəki hadisəni ona çatdırmışdır. Mühasirə nəticəsində qəsrin 1800 müdafiəçisi ölsə də, düşmən 3000 itki vermişdi.
1602-ci ildə İeyasu qəsri yenidən tikdirmiş və onu daha da möhkəm istehkama çevirmişdir. 1603-cü ildə Tokuqava klanının şoqunluq mərasimi bu qəsrdə baş tutmuşdur. 1615-ci ildə məhv olmasından sonra qəsr öz əhəmiyyətini itirməyə başlamış, vaxt keçdikcə hissələri məbədlərə verilmişdir. Son söküntü işləri 1620-ci ildə başlamış, 1623-cü ildə daş materialları digər qəsrləri bərpa etmək üçün istifadə olunmuşdur. 1625-ci ildə tenşusu Nico qəsrinə daşınmışdır. Qəsrin bir çox darvazası və strukturu Kioto və Biva gölü ərazisindəki məbədlərin tikintisində istifadə olunmuşdur.
İstinadlar
- Schmorleitz, 1974. səh. 78
- Schmorleitz, 1974. səh. 81
- Schmorleitz, 1974. səh. 79
- Schmorleitz, 1974. səh. 80
Ədəbiyyat
- Schmorleitz, Morton S. Castles in Japan. Tokyo: Charles E. Tuttle Co. 1974. 65–68. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fusimi qesri 伏見城 Fusimi co Yaponiyanin Kioto seherinin yerlesen qesr Qesrin mehv olmasindan bir esr sonra yerlesdiyi tepede saftali agaclari ekildiyi Momoyama qesri 桃山城 Momoyama co azerb Saftali tepesi qesri kimi de taninmaga baslamisdir Fusimi qesri 伏見城Kioto Yaponiya Fusimi qesriTipiTikinti yerinin tarixiTikilib1592 1594 1964InsaatciToyotomi Hideyosi orijinal Materiallartaxta das Vikianbarda elaqeli mediafayllar Hazirda ancaq bir nece divari ve xendekleri salamat qalmisdir 1964 cu ilde qesrin reproduksiyasi hazirlansa da bu reproduksiya orijinal yerde tikilmediyi ve qesrin orijinal gorunusu haqqinda cox az informasiya oldugu ucun mubahise movzusuna cevrilmisdir Tarixi1594 1600 Fusimi qesrinin plani A Harube B Hanabatake C Tokuzen D Matsu E Naqoya F Okura G Danco H Sanri ve I Taki Fusimi qesri 1594 96 ci illerde Toyotomi Hideyosi terefinden dag duzenlik qesri tipinde tikdirilmisdir Bezi menbeler ise tikintinin 1592 ci ilde basladigini bildirir Hideyosinin bu qesri tikdirmesinde bir nece sebebi var idi Birincisi Kioto seherini cenubdan qorumaq isteyirdi Seher daglarla ehate olunsa da Fusimi istiqametinde mudafiesiz qalmisdi Bundan elave erazi Osaka seherine yaxin oldugu ucun oradan gonderilen ates siqnalini gormek ucun elverisli idi Diger sebeb Hideyosinin ozune uygun iqametgah axtarmasi idi O malikanesi Curakudayi ogey ogluna Osaka qesrini ise vermisdi Ucuncu sebeb Hideyosinin Cin numayendelerini tesirlendirmek istemesi idi Sonuncu sebeb ise ondan ibaret idi ki Hideyosi simal serq daymyolarini qesrin tikintisine celb edib onlarin budcelerini azaltmagi planlasdirmisdi Tikinti yeri kimi Kioto seherini qurmus basdirildigi tepe secilmisdir Hideyosi qazdiraraq qollara ayirmis ve Uci ile Yodo caylari vasitesile Daxili Yapon denizine catmaq ucun birbasa yol acdirmisdir Qesrin tikintisinde 20 eyaletden gonderilmis 20 30 min insan istirak etmisdir Qesri tikdirmek ucun her 300 kisiye 10 000 koku vergi tetbiq olunmusdur Materiallar bir nece eraziden getirilmisdir Taxta tedaruk edilmis ve cay vasitesile tikinti erazisine catdirilmisdir Curakudaydaki bezi tikililer bu qesre dasinmisdir Hideyosinin 1598 ci ildeki olumunden sonra qesr Tokuqava Ieyasunun nezareti altina kecmis ve o qesri dostu vermisdir Fusimi muhasiresi ve sonrasi Qesrin Kara darvazasi hazirda Nisi Honqan mebedinin bir hissesidir 1600 cu ilde Toyotomi ve Tokuqava destekcileri arasinda hakimiyyet mubarizesi baslayanda o qesri ziyaret etmis ve Toriiye qesri qorumagi tapsirmisdir Tokuqava qesri terk etdikden sonra ve Toriiye yaxinlasaraq qesri mudafie etmek ucun onlara qatilmaq teklifi etmisdirler Lakin Torii onlarin sedaqetinden sublenerek teklifi redd etmisdir Onun subheleri ozunu dogrultmus 27 avqustda Fusimi qesrinin Kobayakava Simazu Ukita ve Nabesimanin 40 minlik ordusu terefinden alindigini gormusdur Toriinin qesrde cemi 1800 adami olsa da qesr yeni oldugu ucun muhasireye yaxsi tab getirirdi Hetta qesrin mudafiesi o qeder yaxsi idi ki Torii vaxtini qo oynamaqla kecirirdi 8 sentyabrda qesrdeki komandirlerden biri 40 esgerle xeyanet ederek yangin baslatmis ve divarin bir hissesini sindirmisdir Hucumcular qesre daxil olaraq tensunu yandirmisdilar Torii 200 adami ile muqavimet gostermeye davam etse de sonda olmusdur Qalan 10 nefer zeng qullesini yandirmis ve ozunu oldurmusduler Qesrden qurtulan yegane esger Ieyasunun yanina yollanaraq Fusimideki hadiseni ona catdirmisdir Muhasire neticesinde qesrin 1800 mudafiecisi olse de dusmen 3000 itki vermisdi 1602 ci ilde Ieyasu qesri yeniden tikdirmis ve onu daha da mohkem istehkama cevirmisdir 1603 cu ilde Tokuqava klaninin soqunluq merasimi bu qesrde bas tutmusdur 1615 ci ilde mehv olmasindan sonra qesr oz ehemiyyetini itirmeye baslamis vaxt kecdikce hisseleri mebedlere verilmisdir Son sokuntu isleri 1620 ci ilde baslamis 1623 cu ilde das materiallari diger qesrleri berpa etmek ucun istifade olunmusdur 1625 ci ilde tensusu Nico qesrine dasinmisdir Qesrin bir cox darvazasi ve strukturu Kioto ve Biva golu erazisindeki mebedlerin tikintisinde istifade olunmusdur IstinadlarSchmorleitz 1974 seh 78 Schmorleitz 1974 seh 81 Schmorleitz 1974 seh 79 Schmorleitz 1974 seh 80EdebiyyatSchmorleitz Morton S Castles in Japan Tokyo Charles E Tuttle Co 1974 65 68 ISBN 0 8048 1102 4