Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şərq Legionu lahiyəsi Birinci Dünya Müharibəsinin ortalarında Fransız ordusunda mövcud olan əsgər çətinliyinə həll tapmaq məqsədi ilə yaradılmışdır. Xüsusilə döyüşün ilk iki ilinin sonunda Fransız ordusunun seçmə birliklərinin Fransa-Almaniya sərhədində edilən döyüşlərdə ciddi itkilərə uğraması nəticəsində Fransız hökuməti Orta şərqdəki döyüş siyasəti üçün Fransız birliklərini istifadə etmək yerinə, bölgədə yaşayan və ortaq nöqtəsi Osmanlı hakimiyyətinə qarşı çıxmaq olan ünsürləri istifadə etməyi seçmişdir. Bu səbəblə əvvəllər Cebel Musa Ermənilərindən mütəşəkkil olması planlanan Şərq Legionuna Ermənilərdən başqa həm də xristian Suriyalılar və Livanlılar da daxil edilmişdir. Bu birliklər ilk olaraq Misirdə toplanmış, daha sonra buradan Kiprdə qurulan düşərgəyə daşınmışlar.
Fransa yalnız Orta şərqdəki Erməni və Suriyalıları deyil, on doqquzuncu əsr boyunca və iyirminci əsrin başında Amerika qitəsinə köç edərək burada güclü diaspor təsis etmiş olan Erməni və Suriyalıları da qiymətləndirməyi nəzərdən keçirirdi. Bu səbəblə Amerikaya göndərilmək üzrə Erməni və Suriyalı nümayəndələri meydana gətirmiş, bunların bütün xərclərini qarşılayaraq Amerikada təbliğat fəaliyyətlərinə girişməsinə vəsilə olmuşdur.
Şərq Legionu üçün Cənubi Amerikadan könüllü toplanması işləri Erməni və Suriyalı nümayəndələrinin işlərinə baxmayaraq Fransanın istədiyi səviyyədə reallaşmamışdır. Bunun ən əhəmiyyətli səbəbləri Şərq Legionunun hüquqi quruluşunun kifayət qədər oturdula bilməməsi, Legiona daxil olan əsgərlərin təqaüdçülük və təzminat haqqlarının digər Fransız əsgərlərinə görə daha alt səviyyədə olmasının yaratdığı problemlər və ən əhəmiyyətlisi Latın Amerikada olan Erməni və Suriyalı birliklərinin aralarındakı qarşıdurmalardır. Bu qarşıdurmalar yalnız Latın Amerikadakı birliklər arasında deyil, eyni zamanda Legionu meydana gətirən Erməni və Suriyalı əsgərlər arasında da mövcuddur.
1916-cı ildə təsis edilən Şərq Lejyonu 1918 ili sonlarında Mondros Sülhü hökmlərin tərəfindən Kilikya bölgəsini işğal etmək üzrə Fransız ordusu ilə birgə bölgəyə gətirilmişdir. Ancaq xüsusilə Erməni Lejyonuna mənsub legionerlər intizamsızlıqları və itaətsizlikləri ilə Fransız və İngilis zabitlərin reaksiyasını çəkmişdir. Bu legionerlər tez-tez birliklərindən fərarilik edərək ətraf kəndlərdəki Müsəlman xalqa istiqamətli hücumlar reallaşdırmışlar, qəsb, talan və qırğın kimi fəaliyyətlərə girişmişlərdir. Bütün bu hücumlar Osmanlı arxiv sənədlərində olduğu qədər Fransız arxiv sənədlərində də ifadə edilmişdir. Legionerlərin itaətsizliyi bəzən Fransız ordusuna qarşı üsyan etməyə qədər varmış, bu üsyançılar cəzalandırılaraq Port Səidə geri göndərilmişdir.
1918 sonlarında Adana və ətrafında başlayan Fransız işğalı 1919-cu ilin Sentyabr ayında İngiltərə və Fransa arasında imzalanan Suriya İtilafnamesi nəticəsində İngilis birliklərinin Antep, Urfa və Maraşdan çəkilmələri ilə bu bölgələrə qədər yayılmışdır. Ancaq Adananın işğalı əsnasında hələ milli şüur kifayət qədər oyanmadığından mütəşəkkil ola bilməyən Türk reaksiyası bu işğallar əsnasında olduqca sıxdır. Necə ki Adananın işğalından Antep, Urfa və Maraşın işğalına qədər keçən müddət ərzində Mustafa Kamal Samsuna keçərək milli müqaviməti təşkilatlandırmağa başlamış, 23 Aprel 1920də Böyük Millət Məclisini yığaraq müqavimət hərəkətini koordinasiyalı bir hala gətirməyə başlamışdır. Milli şüurun oyanışı Fransız işğalına qarşı şiddətli bir reaksiyaya səbəb olmuş, Kuvvanı Milliyə bu bölgələrdəki müqaviməti ilə Fransız ordusunu bir çox dəfələr püskürtməyi bacarmışdır.
20 Oktyabr 1921 tarixində Fransa ilə Türkiyə Böyük Millət Məclisi Hökuməti arasında imzalanan Ankara Andlaşması Şərq Legionunun varlıq səbəbini ortadan qaldırdığı üçün Legionun varlığına son verilmiş, Kiprdəki düşərgələr bağlanılaraq legionerlər Fransaya geri göndərilmişdir. Beləliklə Birinci Dünya Döyüşü və sonrasında Orta şərqin ən böyük muzdlu əsgər qruplarından biri olan Şərq Legionu tarixin qaranlıq səhifələrindəki yerini götürmüşdür.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Serq Legionu lahiyesi Birinci Dunya Muharibesinin ortalarinda Fransiz ordusunda movcud olan esger cetinliyine hell tapmaq meqsedi ile yaradilmisdir Xususile doyusun ilk iki ilinin sonunda Fransiz ordusunun secme birliklerinin Fransa Almaniya serhedinde edilen doyuslerde ciddi itkilere ugramasi neticesinde Fransiz hokumeti Orta serqdeki doyus siyaseti ucun Fransiz birliklerini istifade etmek yerine bolgede yasayan ve ortaq noqtesi Osmanli hakimiyyetine qarsi cixmaq olan unsurleri istifade etmeyi secmisdir Bu sebeble evveller Cebel Musa Ermenilerinden mutesekkil olmasi planlanan Serq Legionuna Ermenilerden basqa hem de xristian Suriyalilar ve Livanlilar da daxil edilmisdir Bu birlikler ilk olaraq Misirde toplanmis daha sonra buradan Kiprde qurulan dusergeye dasinmislar Fransa yalniz Orta serqdeki Ermeni ve Suriyalilari deyil on doqquzuncu esr boyunca ve iyirminci esrin basinda Amerika qitesine koc ederek burada guclu diaspor tesis etmis olan Ermeni ve Suriyalilari da qiymetlendirmeyi nezerden kecirirdi Bu sebeble Amerikaya gonderilmek uzre Ermeni ve Suriyali numayendeleri meydana getirmis bunlarin butun xerclerini qarsilayaraq Amerikada tebligat fealiyyetlerine girismesine vesile olmusdur Serq Legionu ucun Cenubi Amerikadan konullu toplanmasi isleri Ermeni ve Suriyali numayendelerinin islerine baxmayaraq Fransanin istediyi seviyyede reallasmamisdir Bunun en ehemiyyetli sebebleri Serq Legionunun huquqi qurulusunun kifayet qeder oturdula bilmemesi Legiona daxil olan esgerlerin teqaudculuk ve tezminat haqqlarinin diger Fransiz esgerlerine gore daha alt seviyyede olmasinin yaratdigi problemler ve en ehemiyyetlisi Latin Amerikada olan Ermeni ve Suriyali birliklerinin aralarindaki qarsidurmalardir Bu qarsidurmalar yalniz Latin Amerikadaki birlikler arasinda deyil eyni zamanda Legionu meydana getiren Ermeni ve Suriyali esgerler arasinda da movcuddur 1916 ci ilde tesis edilen Serq Lejyonu 1918 ili sonlarinda Mondros Sulhu hokmlerin terefinden Kilikya bolgesini isgal etmek uzre Fransiz ordusu ile birge bolgeye getirilmisdir Ancaq xususile Ermeni Lejyonuna mensub legionerler intizamsizliqlari ve itaetsizlikleri ile Fransiz ve Ingilis zabitlerin reaksiyasini cekmisdir Bu legionerler tez tez birliklerinden ferarilik ederek etraf kendlerdeki Muselman xalqa istiqametli hucumlar reallasdirmislar qesb talan ve qirgin kimi fealiyyetlere girismislerdir Butun bu hucumlar Osmanli arxiv senedlerinde oldugu qeder Fransiz arxiv senedlerinde de ifade edilmisdir Legionerlerin itaetsizliyi bezen Fransiz ordusuna qarsi usyan etmeye qeder varmis bu usyancilar cezalandirilaraq Port Seide geri gonderilmisdir 1918 sonlarinda Adana ve etrafinda baslayan Fransiz isgali 1919 cu ilin Sentyabr ayinda Ingiltere ve Fransa arasinda imzalanan Suriya Itilafnamesi neticesinde Ingilis birliklerinin Antep Urfa ve Marasdan cekilmeleri ile bu bolgelere qeder yayilmisdir Ancaq Adananin isgali esnasinda hele milli suur kifayet qeder oyanmadigindan mutesekkil ola bilmeyen Turk reaksiyasi bu isgallar esnasinda olduqca sixdir Nece ki Adananin isgalindan Antep Urfa ve Marasin isgalina qeder kecen muddet erzinde Mustafa Kamal Samsuna kecerek milli muqavimeti teskilatlandirmaga baslamis 23 Aprel 1920de Boyuk Millet Meclisini yigaraq muqavimet hereketini koordinasiyali bir hala getirmeye baslamisdir Milli suurun oyanisi Fransiz isgalina qarsi siddetli bir reaksiyaya sebeb olmus Kuvvani Milliye bu bolgelerdeki muqavimeti ile Fransiz ordusunu bir cox defeler puskurtmeyi bacarmisdir 20 Oktyabr 1921 tarixinde Fransa ile Turkiye Boyuk Millet Meclisi Hokumeti arasinda imzalanan Ankara Andlasmasi Serq Legionunun varliq sebebini ortadan qaldirdigi ucun Legionun varligina son verilmis Kiprdeki dusergeler baglanilaraq legionerler Fransaya geri gonderilmisdir Belelikle Birinci Dunya Doyusu ve sonrasinda Orta serqin en boyuk muzdlu esger qruplarindan biri olan Serq Legionu tarixin qaranliq sehifelerindeki yerini goturmusdur Xarici kecidlerhttp www eraren org index php Lisan tr amp Page DergiIcerik amp IcerikNo 574 http www ermenisorunu gen tr turkce makaleler makale47 html