Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rokoko (fr. rococo) — XVII əsrdə yaranmış aid, memarlıq və incəsənət üslubudur. Rokoko üslubunda mürəkkəb, qeyri-adi, balıqqulağı formalarına üstünlük verilirdi (Fransada otel Subiz, 3 meydanın ansamblı, Kral meydanı və s.).
Tarixi
XVII əsrdə yaranan Barokko üslubu, xeyli dəyişmiş olaraq XVII əsrdə də varlığını davam etdirmişdir. Barokko sənətin kölgə-işıq qarışıqlığına söykənən təəccüblü, içə işləyici dramatik təsiri gedərək itmiş və yerini yumşaq, hətta bir az zəif bir üsluba buraxmışdır. Bu, tamaşaçını təsir etməkdən çox əyləndirən, göz oxşayan amma o ölçüdə səthi bir üslubdur. Resimsel xüsusiyyətlər zəifləmiş, dekorativ, süslemeci bir funksiya ön plana keçmişdir. Bu dövrün saray və köşklərinin iç dekorasiyası və mebelləri də bu yeni üslubu əks etdirməkdədir. Sənət tarixçiləri, bitki mənşəli bəzəmələrin və divarları örtən şəkillərin göz əyləndirən, dərdsiz və zərli üslubunu "Rokoko" deyə adlandırmışlar. Bu söz, Fransızca rocaille sözündən gəlməkdədir. Rocaille- çürük quruluşlu daşların xərclə qarışdırılmasıyla yaradılan süni qayalıqlara verilən addır. Bunun bir nümunəsi İstanbulda Emirgan Közüsündəki böyük hovuzun kənarında görülə bilər.
Fransız Rokoko rəssamı Fragonardın Saint-Cloudda Əyləncə (Banque də France, Paris) adlı rəsmi, o dövrdə saray ətraflarının çox xoşlandıqları bu cür bir parkı və park həyatını müvəffəqiyyətlə əks etdirməkdədir.
Fransız İnqilabının Rokoko üslubuna təsiri
Avropa XVIII əsrin son dörddə birində siyasi və iqtisadi titrəyişlər səhnəsi olmuşdur. İlk böyük inqilab Fransada meydana çıxmış, 1789-cu il Böyük Fransa inqilabıyla krallıq rejimi yıxılaraq, kral və yandaşları sürgünə, ya da gilyotinə göndərilmişdi. Rokoko üslubu, onu yaradan həyat formasının çöküşüylə birlikdə sona çatmışdır.
Bu illərdə çalkantılı Parisin sənət ətraflarında yeni bir sənətçiyə və onun liderlik etdiyi yeni bir sənət üslubunun doğuşuna şahid olunar. Bu gənc sənətçi . Liderlik etdiyi axına da "neo-Klassisizm" adı verilmişdir. Klassik sənət idealının yenidən canlandırılışı olan bu axının doğuşu iki əhəmiyyətli faktora bağlana bilər. Bunlardan ilki, arxeologiya elminin təməllərini atan Alman arxeoloqu və sənət tarixçisi Winckelmannın köhnə Yunan və Roma sənətini canlandırma səyləridir. Winckelmannın gedərək həll edilmiş, safını və soyluluğunu itirmiş Avropa sənətini, öz qaynağı andıkıdaya məzmuna mövzusundakı fikirləri sənət ətraflarında geniş əks-sədalar oyandırmışdı. Parisdəki Madeleine Kilsəsi, bu görüşün bir nəticəsidir. Quruluşun xarici görünüşünün köhnə Yunan məbədlərindən bir fərqi yoxdur.
Jacques Luis David də inqilabdan dərhal əvvəl etdiyi Horace Qardaşların Andı (Louvre, Paris) adlı məşhur tablosunda Roma tarixindən alınmış bir mövzunu işləmişdir. Horace ailəsinin üç oğlu ölkələrini düşmən hücumuna qarşı müdafiə etmək üçün ölənə qədər vuruşacaqları üzərinə atalarına and içirlər. Vətənpərvər ata da gənc oğullarını itirmə qorxusundan uzaq onlara silahlarını verməkdədir. Bu şəkildə Rokokonun yumşaq, qəşəngli bicili üslubuna qarşı, sərt və sadə bir üslub görülməkdədir. Bu üslubu doğuran ikinci faktor, bu tabloda da şahid olunduğu kimi, o illərdə əsən inqilab küləkləri, vətənpərvərlik və azadlıq duyğularıdır. David əsərin dramatik təsirini artırmaq üçün bir qarşılıqdan da faydalanmışdır. Tablonun solunda kişilik və qorxmazlıq duyğusunu vurğularkən, sağdakı detalda qadına xas zəiflik və şəfqət duyğularını dilə gətirmişdir.
.
Fransız İnqilabının yaratdığı milli coşgunluq dayanmayan qarışıqlıqlarla sönməyə üz tutmuşkən, bu dəfə Fransız xalqı Napoleonanın müvəffəqiyyətləriylə yenidən canlanmışdı. Napoleona zəfərdən zəfərə qaçan milli bir qəhrəman idi. David də öz üslubuna ən yaraşan mövzu olaraq onu seçmişdir. Sənətçi Napoleona Sainte Bernard Keçidində (Musée də Versailles) adlı əsərində qəhrəmanını şahlanan atı və küləkdə sovrulan peleriniyle görkəmli bir şəkildə rəsimlemişdir. Bu tabloda Alpları keçən və İtaliyanı fəthə gedən Napoleona, daha əvvəl də eyni müvəffəqiyyəti göstərən Hanniballa bir bənzəmə vardır.
İstinadlar
- Samirə Mir-Bağırzadə. İncəsənət tarixi 2022-06-16 at the Wayback Machine. Bakı, 2012.
- "Rococo stili (Rococo style)". 2015-04-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-10-10.
- Marilyn Stokstad, ed. Art History. 4th ed. New Jersey: Prentice Hall, 2005. Print.
- Avropa və Amerikada 1700-1800 (Rokoko)
Xarici keçidlər
Rokoko üslubu[ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rokoko fr rococo XVII esrde yaranmis aid memarliq ve incesenet uslubudur Rokoko uslubunda murekkeb qeyri adi baliqqulagi formalarina ustunluk verilirdi Fransada otel Subiz 3 meydanin ansambli Kral meydani ve s Avropanin sonuncu rokoko uslubunda tikilmis tikililerinden biri olan Queluz Sarayi PortuqaliyaTarixiXVII esrde yaranan Barokko uslubu xeyli deyismis olaraq XVII esrde de varligini davam etdirmisdir Barokko senetin kolge isiq qarisiqligina soykenen teeccublu ice isleyici dramatik tesiri gederek itmis ve yerini yumsaq hetta bir az zeif bir usluba buraxmisdir Bu tamasacini tesir etmekden cox eylendiren goz oxsayan amma o olcude sethi bir uslubdur Resimsel xususiyyetler zeiflemis dekorativ suslemeci bir funksiya on plana kecmisdir Bu dovrun saray ve kosklerinin ic dekorasiyasi ve mebelleri de bu yeni uslubu eks etdirmekdedir Senet tarixcileri bitki menseli bezemelerin ve divarlari orten sekillerin goz eylendiren derdsiz ve zerli uslubunu Rokoko deye adlandirmislar Bu soz Fransizca rocaille sozunden gelmekdedir Rocaille curuk quruluslu daslarin xercle qarisdirilmasiyla yaradilan suni qayaliqlara verilen addir Bunun bir numunesi Istanbulda Emirgan Kozusundeki boyuk hovuzun kenarinda gorule biler Fransiz Rokoko ressami Fragonardin Saint Cloudda Eylence Banque de France Paris adli resmi o dovrde saray etraflarinin cox xoslandiqlari bu cur bir parki ve park heyatini muveffeqiyyetle eks etdirmekdedir Fransiz Inqilabinin Rokoko uslubuna tesiriRokoko uslubunda tikilen Avropa XVIII esrin son dordde birinde siyasi ve iqtisadi titreyisler sehnesi olmusdur Ilk boyuk inqilab Fransada meydana cixmis 1789 cu il Boyuk Fransa inqilabiyla kralliq rejimi yixilaraq kral ve yandaslari surgune ya da gilyotine gonderilmisdi Rokoko uslubu onu yaradan heyat formasinin cokusuyle birlikde sona catmisdir Bu illerde calkantili Parisin senet etraflarinda yeni bir senetciye ve onun liderlik etdiyi yeni bir senet uslubunun dogusuna sahid olunar Bu genc senetci Liderlik etdiyi axina da neo Klassisizm adi verilmisdir Klassik senet idealinin yeniden canlandirilisi olan bu axinin dogusu iki ehemiyyetli faktora baglana biler Bunlardan ilki arxeologiya elminin temellerini atan Alman arxeoloqu ve senet tarixcisi Winckelmannin kohne Yunan ve Roma senetini canlandirma seyleridir Winckelmannin gederek hell edilmis safini ve soylulugunu itirmis Avropa senetini oz qaynagi andikidaya mezmuna movzusundaki fikirleri senet etraflarinda genis eks sedalar oyandirmisdi Parisdeki Madeleine Kilsesi bu gorusun bir neticesidir Qurulusun xarici gorunusunun kohne Yunan mebedlerinden bir ferqi yoxdur Jacques Luis David de inqilabdan derhal evvel etdiyi Horace Qardaslarin Andi Louvre Paris adli meshur tablosunda Roma tarixinden alinmis bir movzunu islemisdir Horace ailesinin uc oglu olkelerini dusmen hucumuna qarsi mudafie etmek ucun olene qeder vurusacaqlari uzerine atalarina and icirler Vetenperver ata da genc ogullarini itirme qorxusundan uzaq onlara silahlarini vermekdedir Bu sekilde Rokokonun yumsaq qesengli bicili uslubuna qarsi sert ve sade bir uslub gorulmekdedir Bu uslubu doguran ikinci faktor bu tabloda da sahid olundugu kimi o illerde esen inqilab kulekleri vetenperverlik ve azadliq duygularidir David eserin dramatik tesirini artirmaq ucun bir qarsiliqdan da faydalanmisdir Tablonun solunda kisilik ve qorxmazliq duygusunu vurgularken sagdaki detalda qadina xas zeiflik ve sefqet duygularini dile getirmisdir Varsava 1712 1721 Fransiz Inqilabinin yaratdigi milli cosgunluq dayanmayan qarisiqliqlarla sonmeye uz tutmusken bu defe Fransiz xalqi Napoleonanin muveffeqiyyetleriyle yeniden canlanmisdi Napoleona zeferden zefere qacan milli bir qehreman idi David de oz uslubuna en yarasan movzu olaraq onu secmisdir Senetci Napoleona Sainte Bernard Kecidinde Musee de Versailles adli eserinde qehremanini sahlanan ati ve kulekde sovrulan peleriniyle gorkemli bir sekilde resimlemisdir Bu tabloda Alplari kecen ve Italiyani fethe geden Napoleona daha evvel de eyni muveffeqiyyeti gosteren Hanniballa bir benzeme vardir IstinadlarSamire Mir Bagirzade Incesenet tarixi 2022 06 16 at the Wayback Machine Baki 2012 Rococo stili Rococo style 2015 04 29 tarixinde Istifade tarixi 2014 10 10 Marilyn Stokstad ed Art History 4th ed New Jersey Prentice Hall 2005 Print Avropa ve Amerikada 1700 1800 Rokoko Xarici kecidlerRokoko uslubu olu kecid