Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əncir (lat. Ficus) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin tutkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
| Əncir | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Triba: Cins: Əncir | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Əncirin orqanizmə təsiri
Azərbaycanın bir çox yеrlərində yеtişdirilir. Orta əsr Azərbaycan müəllifləri bu bitkinin mеyvələrinin müalicəvi əhəmiyyətindən ətraflı məlumat vеrirlər. Məhəmməd Mömin yazır ki, əncir yüksək qızdırmanı, titrətməni, susuzluğu aradan qaldırır və işlətmədə faydalıdır.Bununla bеlə, əncir ödqovucu və qara ciyəri möhkəmlətmək təsirinə malikdir.Əncir ağacıO, həmçinin, sidiyin tutulmasına, şiddətli ürəkdöyüntüsünə qarşı xеyirlidir.Ənciri astma, öskürək, ciyərlər ətrafında ağrı və xırıltı zamanı məsləhət görürlər. .Xalq təbabətində müalicəvi məqsədlə yalnız əncirin özündən yox, həmdə yarpaqlarından da istifadə еdirlər.Onun tərkibində qətranlı maddələr, furokominlər, P,C vitaminləri və üzvü turşular mövcuddur. Yarpaqların həlimi və cövhərini öskürək, bronxial astma və böyrək xəstəliyində qəbul еdirlər, tər-tər yarpaqları isə çibanların üzərinə qoyurlar.Əncirin təzə mеyvəsinin tərkibində 23% şəkər (qlyukoza, fruktoza), pеktin maddələri, lifli maddələr, üzvü turşular, C, B1, B2, B6, PP vitaminləri, karotin (A provitamini), pantotеn və foli turşuları, kalium, fosfor, kalsium, maqnеzium və dəmir mövcuddur.Əncirin quru mеyvəsində 71%-ə qədər şəkər vardır, onun kalorisi yüksəkdir .Əncirin mеyvəsi işlətmə təsirinə malik olan kafiol prеparatının tərkibinə daxildir.Əncir yarpağından hazırlanan psobеran prеparatı vitiliqo və kеçəlliyə qarşı müalicə üçün icazə vеrilib.Müasir təbabət ənciri ürək-damar xəstəliyində müalicəvi vasitə kimi, damar trombozlarında (qanın laxtalanmasını azaldır) istifadə еtməyi məsləhət görür.Süddə bişirilmiş əncir yuxarı nəfəs yolları xəstəliyində yaxşı kömək еdir. Mеyvənin həlimi və mürəbbəsi tərqovucudur, qızdırmanı aşağı salır, həzmə kömək еdir və yüngül işlətmə təsirinə malikdir.
Əncir haqqında
Yer üzündə 750 -dən çox əncir növü olduğu söylənilir.Əncir ağacı insan təkamülündə və mədəniyyətin yaranmasında da rol oynayıb.Bu ağaclar həm tarixə şahidlik edib, həm də onu formalaşdırıb. Əgər bu ağaclara düzgün yanaşsaq, gələcəyimizi də zənginləşdirə bilərik. Çiçək açan bir çox bitki çiçəklərini nümayiş etdirsə də, latınca adı Ficus olaraq bilinən əncir bitkisinin çiçəkləri, içi boş meyvələrin içində gizlənir. Bundan başqa, bir çox bitkinin kökləri yerin altına inkişaf etdiyi halda, bəzi əncir növlərində köklər, yerin üzərində böyüyür.Florida ənciri və ya strangler ənciri adı ilə də tanının ağacın toxumları, quşlar və məməli heyvanlar vasitəsilə digər ağacların başına düşür və oraya düşən bol işıq ilə böyümək şansı yaranır. Bu müddət ərzində üzərində böyüdüyü ağacdan aşağıya sallanan köklər, uzanaraq torpağa çatır.Bu köklər inkişaf etdikcə, ana ağacı tam şəkildə sarıyaraq ölümünə belə yol aça bilir.
Florida ənciri
Florida ənciri və ya strangler ənciri adı ilə də tanının ağacın toxumları, quşlar və məməli heyvanlar vasitəsilə digər ağacların başına düşür və oraya düşən bol işıq ilə böyümək şansı yaranır. Hindistandakı İndus Vadisi mədəniyyətləri, min illərlə əfsanə və rəvayətlərində, rəsmlərində bu bitkini təsvir ediblər.
Hind ənciri
Asiyanın tropik və subtropik bölgələrində yaranıb inkişaf edən mədəniyyətlər, əncir ağacını iqtidar simvolu və ibadət yeri olaraq görüblər.Bunların arasında banyan adı ilə də tanınan Hind ənciri, önəmli yeri tutur. Yaradılış hekayələri, folklor və məhsuldarlıq çağına çatmaqla əlaqələndirilən bu ağac, o qədər böyükdür ki, uzaqdan kiçik bir meşəni xatırlada bilər.
Əncir ağacı digər bütün bitkilərdən daha çox yabanı həyatı bəsləyir. Yer üzündə 1200 canlı növü əncir ilə qidalanır.Bunlar arasında quşların onda biri, meyvə yarasaları, primatlar da var. Bu canlılar əncirlə bəsləndikcə, toxumların yayılmasına kömək olur.Ekoloqlar bu səbəblə, ənciri "əsas qaynaq" olaraq görürlər. Əncir yox olarsa, qalan hər şey də çökər.
Enerji ilə dolu bu meyvə, insanın beyninin böyüməsinə fayda verə bilər.Belə ki, bəziləri insan əlinin, əncirin yetişmişini tapıb yığa biləcək formada təkamül etdiyinə inanırlar. Əncir ağacı min illər öncə insanın ilk əkib yetişdirdiyi bitiklərdəndir.Qədim Misir fironlarının məzarına başqa şeylərlə yanaşı, quru əncir də qoyularmış..
İstinadlar
- Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 482. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 1059.
- "Əncir və onun faydaları" (az.). https://kayzen.az/blog/erzaq. 14 iyun 2011. 2021-09-20 tarixində . İstifadə tarixi: 7mart 2021.
- "İnsanlıq tarixini formalaşdıran ağac" (az.). https://www.bbc.com/azeri. 24 Yanvar 2017. 2021-05-16 tarixində . İstifadə tarixi: 7 mart 2021.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Encir lat Ficus bitkiler aleminin gulcicekliler destesinin tutkimiler fesilesine aid bitki cinsi EncirElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste GulciceklilerFesile TutkimilerTriba Cins EncirBeynelxalq elmi adiFicus L 1753Sekil axtarisiITIS 19081NCBI 3493EOL 47119105Encirin orqanizme tesiriAzerbaycanin bir cox yerlerinde yetisdirilir Orta esr Azerbaycan muellifleri bu bitkinin meyvelerinin mualicevi ehemiyyetinden etrafli melumat verirler Mehemmed Momin yazir ki encir yuksek qizdirmani titretmeni susuzlugu aradan qaldirir ve isletmede faydalidir Bununla bele encir odqovucu ve qara ciyeri mohkemletmek tesirine malikdir Encir agaciO hemcinin sidiyin tutulmasina siddetli urekdoyuntusune qarsi xeyirlidir Enciri astma oskurek ciyerler etrafinda agri ve xirilti zamani meslehet gorurler Xalq tebabetinde mualicevi meqsedle yalniz encirin ozunden yox hemde yarpaqlarindan da istifade edirler Onun terkibinde qetranli maddeler furokominler P C vitaminleri ve uzvu tursular movcuddur Yarpaqlarin helimi ve covherini oskurek bronxial astma ve boyrek xesteliyinde qebul edirler ter ter yarpaqlari ise cibanlarin uzerine qoyurlar Encirin teze meyvesinin terkibinde 23 seker qlyukoza fruktoza pektin maddeleri lifli maddeler uzvu tursular C B1 B2 B6 PP vitaminleri karotin A provitamini pantoten ve foli tursulari kalium fosfor kalsium maqnezium ve demir movcuddur Encirin quru meyvesinde 71 e qeder seker vardir onun kalorisi yuksekdir Encirin meyvesi isletme tesirine malik olan kafiol preparatinin terkibine daxildir Encir yarpagindan hazirlanan psoberan preparati vitiliqo ve kecelliye qarsi mualice ucun icaze verilib Muasir tebabet enciri urek damar xesteliyinde mualicevi vasite kimi damar trombozlarinda qanin laxtalanmasini azaldir istifade etmeyi meslehet gorur Sudde bisirilmis encir yuxari nefes yollari xesteliyinde yaxsi komek edir Meyvenin helimi ve murebbesi terqovucudur qizdirmani asagi salir hezme komek edir ve yungul isletme tesirine malikdir Encir haqqindaYer uzunde 750 den cox encir novu oldugu soylenilir Encir agaci insan tekamulunde ve medeniyyetin yaranmasinda da rol oynayib Bu agaclar hem tarixe sahidlik edib hem de onu formalasdirib Eger bu agaclara duzgun yanassaq geleceyimizi de zenginlesdire bilerik Cicek acan bir cox bitki ciceklerini numayis etdirse de latinca adi Ficus olaraq bilinen encir bitkisinin cicekleri ici bos meyvelerin icinde gizlenir Bundan basqa bir cox bitkinin kokleri yerin altina inkisaf etdiyi halda bezi encir novlerinde kokler yerin uzerinde boyuyur Florida enciri ve ya strangler enciri adi ile de taninin agacin toxumlari quslar ve memeli heyvanlar vasitesile diger agaclarin basina dusur ve oraya dusen bol isiq ile boyumek sansi yaranir Bu muddet erzinde uzerinde boyuduyu agacdan asagiya sallanan kokler uzanaraq torpaga catir Bu kokler inkisaf etdikce ana agaci tam sekilde sariyaraq olumune bele yol aca bilir Florida enciri Florida enciri ve ya strangler enciri adi ile de taninin agacin toxumlari quslar ve memeli heyvanlar vasitesile diger agaclarin basina dusur ve oraya dusen bol isiq ile boyumek sansi yaranir Hindistandaki Indus Vadisi medeniyyetleri min illerle efsane ve revayetlerinde resmlerinde bu bitkini tesvir edibler Hind enciri Asiyanin tropik ve subtropik bolgelerinde yaranib inkisaf eden medeniyyetler encir agacini iqtidar simvolu ve ibadet yeri olaraq gorubler Bunlarin arasinda banyan adi ile de taninan Hind enciri onemli yeri tutur Yaradilis hekayeleri folklor ve mehsuldarliq cagina catmaqla elaqelendirilen bu agac o qeder boyukdur ki uzaqdan kicik bir meseni xatirlada biler Encir agaci diger butun bitkilerden daha cox yabani heyati besleyir Yer uzunde 1200 canli novu encir ile qidalanir Bunlar arasinda quslarin onda biri meyve yarasalari primatlar da var Bu canlilar encirle beslendikce toxumlarin yayilmasina komek olur Ekoloqlar bu sebeble enciri esas qaynaq olaraq gorurler Encir yox olarsa qalan her sey de coker Enerji ile dolu bu meyve insanin beyninin boyumesine fayda vere biler Bele ki bezileri insan elinin encirin yetismisini tapib yiga bilecek formada tekamul etdiyine inanirlar Encir agaci min iller once insanin ilk ekib yetisdirdiyi bitiklerdendir Qedim Misir fironlarinin mezarina basqa seylerle yanasi quru encir de qoyularmis IstinadlarLinney K Genera plantarum eorumque characteres naturales secundum numerum figuram situm amp proportionem omnium fructificationis partium 5 Stokholm 1754 S 482 doi 10 5962 BHL TITLE 746 Linnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 1059 Encir ve onun faydalari az https kayzen az blog erzaq 14 iyun 2011 2021 09 20 tarixinde Istifade tarixi 7mart 2021 Insanliq tarixini formalasdiran agac az https www bbc com azeri 24 Yanvar 2017 2021 05 16 tarixinde Istifade tarixi 7 mart 2021 Hemcinin bax