Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əhməd Nurəddin Əfəndi (22 iyun 1901, Yıldız Sarayı – 1944, Paris) — 34. Osmanlı sultanı II Əbdülhəmidin altıncı oğlu, Osmanlı şahzadəsi.
| Əhməd Nurəddin Əfəndi | |
|---|---|
| أحمد نور الدين أفندي | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Ulduz sarayı, İstanbul, Osmanlı imperiyası |
| Vəfat tarixi | (43 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | Bobigny Müsəlman məzarlığı, Paris |
| Atası | II Əbdülhəmid |
| Anası | Behicə Qadınəfəndi |
| Həyat yoldaşı | Ayşə Əndəlib xanım |
| Uşağı | Mehmed Bədrəddin Əfəndi |
| Ailəsi | Osmanlı xanədanı |
| Dini | Sünni, İslam |
Həyatı
İlk illəri
Atası Sultan Əbdülhəmidin səltənətində 22 iyun 1901-ci ildə Ulduz sarayında dünyaya gəldi. Anası əslən gürcü olan Behicə xanım idi. Əkiz qardaşı Bədrəddin Əfəndidən bir neçə dəqiqə böyük idi. Yumurta əkizi olan qardaşından fərqlənməsi üçün birinə qırmız, digərinə mavi lent bağlanırmış. Ancaq əkiz tayı olan qardaşı Bədrəddin Əfəndi 2 yaşlarında meningitdən vəfat etdi və Yəhya Əfəndi məzarlığındadır.
8 yaşında ikən atası Sultan Əbdülhəmid 31 mart hadisələrinin ardından taxtdan endirildi. Ulduz sarayına basqın tərtibləyən üsyançı birliklər Sultan Əbdülhəmidi 5 xanımı, 3 qızı və 2 oğluyla birlikdə arabalara mindirib Salonikiyə sürgünə göndərdilər. Ancaq üsyan səbəbilə hərəm qapıları kilidləndiyi üçün sultanın ailəsinin bir qismi sarayda qaldı ki, bunlardan biri də Nurəddin Əfəndi idi. Yaranan qarışıqlıqda fəsini itirdiyi üçün başı açıq atasının hüzuruna çıxmaqdan çəkinən balaca şahzadə arabaya gecikmişdi.
Ulduz sarayı boşaldılmış, bütün əşyalar və cəvahiratlar əsgərlər tərəfindən yağmalanmışdı. Burada yaşayan hər kəs — xidmətçilər, ağalar, sultanın xanımları və övladları saraydan atıldı. Nurəddin Əfəndi bir müddət böyük qardaşı Səlim Əfəndinin yanında qalmış, daha sonra anasıyla birlikdə babasının Beşiktaşdakı evinə sığınmışdır. Ardından bir mənzilə köçən ana-oğulun uzun mübarizədən sonra Maslak köşkündə məskunlaşmalarına icazə verildi.
Nurəddin Əfəndi Almaniyada təhsildə ikən, Birinci Dünya Müharibəsinin itirilməsinin ardından buranı tərk etdi və bacısı Ayşə Sultanın yanına İsveçrəyə getdi. Ardından bacı-qardaş birlikdə İstanbula qayıtdı. 5 may 1919-cu ildə 18 yaşında ikən atasının yavərlərindən abxaz əsilli Hüsnü Paşanın qızı Ayşə Əndəlib xanımla (1902–1980) evləndi. Ancaq bu evlilik ailə mənsubları tərəfindən qəbul edilmədi. Buna baxmayaraq qardaşı nikah günü, o da sevdiyi xanımla nikahlandı. Bəzi ailə mənsubları şahzadənin yaşının az olması səbəbilə bu evliliyə şübhəylə yanaşdılar. Belə ki, yayılan şayələrə görə, Əndəlib xanımın qardaşı Cəlal bəy, guya Behicə xanımı sevirdi və bu nikah bunu ört-bas eləmək məqsədilə bağlanmışdı. Əslində isə Cəlal bəy Behicə xanımın həm kəndxudası, həm də yerlisi idi. Üstəlik dul qalmaması üçün kağız üzərində Cəlal bəylə nikahlanmışdı. Ancaq bu nikah sadəcə kağız üzərində qalmışdı.
Sürgün illəri
Nurəddin Əfəndi süvari başleytenantı ikən xanımı Əndəlib xanım və lələsi Xəlil İsmayıl Haqqı bəylə birlikdə sürgünə getdi. Anası Behicə xanım və Əndəlib xanımın qardaşı Cəlal bəy də məcbur olmadığı halda şahzadəylə birlikdə getdi. Roma, Nitsa və Neapolda yaşamış, bu müddət ərzində Əndəlib xanımın cəvahiratlarını sataraq dolanmışdılar. Bundan başqa Behicə xanımın anası Nazlı xanım da bəzi vaxtlar cüzi də olsa pul göndərirdi.
Sonralar Nurəddin Əfəndi anasını Neapolda Cəlal bəyə tapşıraraq, çalışmaq məqsədilə Parisdə yaşayan bacısı Şadiyə Sultanın yanına getdi. Ancaq münasib bir iş tapa bilmədi və digər qardaşları kimi, o da musiqiçiliklə məşğul oldu. İkinci Dünya Müharibəsinin başlamasının ardından xanımını da alaraq daha sakit olan İspaniyaya yola düşsə də, yolda xanımı ağır xəstələnmiş, bu səbəblə Parisə geri dönmüşdür. Ancaq çox keçmədən özü də xəstələnmiş və 2 iyun 1945-ci ildə Parisdə vərəmdən vəfat etmişdir. Cənazəsi Bobigny Müsəlman məzarlığına dəfn edilmişdir.
Maraqlı faktlar
- Nurəddin Əfəndi ilə Əndəlib xanımın yeganə övladları olan Mehmed Bədrəddin isə Parisdə qundaqda ikən vəfat etmişdi. Başqa övladları olmamışdır. Sürgünə gedərkən sərhəddə peyvənd edildiyini söyləyən Əndəlib xanım, bu səbəblə övladlarının olmadığını söyləmişdir.
- Ayşə Sultanın xatirələrinə görə, xəlifə Əbdülməcid Əfəndinin ölümündən sonra cənazəsini yuyan 3 şəxsdən biri də Nurəddin Əfəndi olmuşdur.
Mənbə
- Oktay, İsmail Hakkı. "Yanya’dan Ankara’ya". İstanbul 1975, s. 451;
- Öztuna, Yılmaz. "Büyük Türkiye Tarihi", İstanbul 1979, 8/174.
- Adra, Jamil. "İki Şehzadeler", İstanbul 2019.
İstinadlar
- EKINCI, Ekrem Buğra. "Sürgündeki hânedan — Osmanlı ailesinin Çileli Asrı". Timaş Yayınları, Osmanlı tarihi dizisi, 101. 1. baskı. İstanbul 01–09–2015. 648 sayfa. 13,5x21 cm. .
- Osmanoğlu, Ayşe. "Babam Sultan Abdülhamid", İstanbul 1984, s. 253–254.
- Mislimelek Hanım. "Haremden Sürgünü", Haz. Nemika Daryal Marşanoğlu, İstanbul 2011, s. 187–188.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ehmed Nureddin Efendi 22 iyun 1901 Yildiz Sarayi 1944 Paris 34 Osmanli sultani II Ebdulhemidin altinci oglu Osmanli sahzadesi Ehmed Nureddin Efendiأحمد نور الدين أفنديSexsi melumatlarDogum tarixi 22 iyun 1901Dogum yeri Ulduz sarayi Istanbul Osmanli imperiyasiVefat tarixi 2 iyun 1945 43 yasinda Vefat yeri Paris ParisDefn yeri Bobigny Muselman mezarligi ParisAtasi II EbdulhemidAnasi Behice QadinefendiHeyat yoldasi Ayse Endelib xanimUsagi Mehmed Bedreddin EfendiAilesi Osmanli xanedaniDini Sunni IslamHeyatiIlk illeri Atasi Sultan Ebdulhemidin seltenetinde 22 iyun 1901 ci ilde Ulduz sarayinda dunyaya geldi Anasi eslen gurcu olan Behice xanim idi Ekiz qardasi Bedreddin Efendiden bir nece deqiqe boyuk idi Yumurta ekizi olan qardasindan ferqlenmesi ucun birine qirmiz digerine mavi lent baglanirmis Ancaq ekiz tayi olan qardasi Bedreddin Efendi 2 yaslarinda meningitden vefat etdi ve Yehya Efendi mezarligindadir 8 yasinda iken atasi Sultan Ebdulhemid 31 mart hadiselerinin ardindan taxtdan endirildi Ulduz sarayina basqin tertibleyen usyanci birlikler Sultan Ebdulhemidi 5 xanimi 3 qizi ve 2 ogluyla birlikde arabalara mindirib Salonikiye surgune gonderdiler Ancaq usyan sebebile herem qapilari kilidlendiyi ucun sultanin ailesinin bir qismi sarayda qaldi ki bunlardan biri de Nureddin Efendi idi Yaranan qarisiqliqda fesini itirdiyi ucun basi aciq atasinin huzuruna cixmaqdan cekinen balaca sahzade arabaya gecikmisdi Ulduz sarayi bosaldilmis butun esyalar ve cevahiratlar esgerler terefinden yagmalanmisdi Burada yasayan her kes xidmetciler agalar sultanin xanimlari ve ovladlari saraydan atildi Nureddin Efendi bir muddet boyuk qardasi Selim Efendinin yaninda qalmis daha sonra anasiyla birlikde babasinin Besiktasdaki evine siginmisdir Ardindan bir menzile kocen ana ogulun uzun mubarizeden sonra Maslak koskunde meskunlasmalarina icaze verildi Nureddin Efendi Almaniyada tehsilde iken Birinci Dunya Muharibesinin itirilmesinin ardindan burani terk etdi ve bacisi Ayse Sultanin yanina Isvecreye getdi Ardindan baci qardas birlikde Istanbula qayitdi 5 may 1919 cu ilde 18 yasinda iken atasinin yaverlerinden abxaz esilli Husnu Pasanin qizi Ayse Endelib xanimla 1902 1980 evlendi Ancaq bu evlilik aile mensublari terefinden qebul edilmedi Buna baxmayaraq qardasi nikah gunu o da sevdiyi xanimla nikahlandi Bezi aile mensublari sahzadenin yasinin az olmasi sebebile bu evliliye subheyle yanasdilar Bele ki yayilan sayelere gore Endelib xanimin qardasi Celal bey guya Behice xanimi sevirdi ve bu nikah bunu ort bas elemek meqsedile baglanmisdi Eslinde ise Celal bey Behice xanimin hem kendxudasi hem de yerlisi idi Ustelik dul qalmamasi ucun kagiz uzerinde Celal beyle nikahlanmisdi Ancaq bu nikah sadece kagiz uzerinde qalmisdi Surgun illeri Nureddin Efendi suvari basleytenanti iken xanimi Endelib xanim ve lelesi Xelil Ismayil Haqqi beyle birlikde surgune getdi Anasi Behice xanim ve Endelib xanimin qardasi Celal bey de mecbur olmadigi halda sahzadeyle birlikde getdi Roma Nitsa ve Neapolda yasamis bu muddet erzinde Endelib xanimin cevahiratlarini sataraq dolanmisdilar Bundan basqa Behice xanimin anasi Nazli xanim da bezi vaxtlar cuzi de olsa pul gonderirdi Nureddin Efendinin mezardasi Bobigny mezarligi Paris Sonralar Nureddin Efendi anasini Neapolda Celal beye tapsiraraq calismaq meqsedile Parisde yasayan bacisi Sadiye Sultanin yanina getdi Ancaq munasib bir is tapa bilmedi ve diger qardaslari kimi o da musiqicilikle mesgul oldu Ikinci Dunya Muharibesinin baslamasinin ardindan xanimini da alaraq daha sakit olan Ispaniyaya yola dusse de yolda xanimi agir xestelenmis bu sebeble Parise geri donmusdur Ancaq cox kecmeden ozu de xestelenmis ve 2 iyun 1945 ci ilde Parisde veremden vefat etmisdir Cenazesi Bobigny Muselman mezarligina defn edilmisdir Maraqli faktlarNureddin Efendi ile Endelib xanimin yegane ovladlari olan Mehmed Bedreddin ise Parisde qundaqda iken vefat etmisdi Basqa ovladlari olmamisdir Surgune gederken serhedde peyvend edildiyini soyleyen Endelib xanim bu sebeble ovladlarinin olmadigini soylemisdir Ayse Sultanin xatirelerine gore xelife Ebdulmecid Efendinin olumunden sonra cenazesini yuyan 3 sexsden biri de Nureddin Efendi olmusdur MenbeOktay Ismail Hakki Yanya dan Ankara ya Istanbul 1975 s 451 Oztuna Yilmaz Buyuk Turkiye Tarihi Istanbul 1979 8 174 Adra Jamil Iki Sehzadeler Istanbul 2019 IstinadlarEKINCI Ekrem Bugra Surgundeki hanedan Osmanli ailesinin Cileli Asri Timas Yayinlari Osmanli tarihi dizisi 101 1 baski Istanbul 01 09 2015 648 sayfa 13 5x21 cm ISBN 978 605 08 2049 2 Osmanoglu Ayse Babam Sultan Abdulhamid Istanbul 1984 s 253 254 Mislimelek Hanim Haremden Surgunu Haz Nemika Daryal Marsanoglu Istanbul 2011 s 187 188