Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İran alçası (lat. Prunus iranica) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin gavalı cinsinə aid bitki növü.
| İran alçası | ||||
|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: İran alçası | ||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
| ||||
| ||||
Təbii yayılması
İranda, Qafqazda rast gəlinir.
Botaniki təsviri
Xeyli budaqlı, üzəri tikanlı kol və ya 3-4 m hündürlüyükdə alçaq ağacdır. Budaqları tikansız, qabığı göyümtül-boz, cavan zoğları sarımtıl-qonur və ya qırmızımtıl rəngdə əvvəlcə məxməri tüklü, sonra çılpaq və parlaq olur. Yarpaqları tərs yumurtavarı, qısa, sivri altdan məxməri və ya keçətüklü, üstdən dağınıq, qısatüklüdür. Saplaqları xırdatüklüdür. Tumurcuqları enli yumurtavarı bozumtul-qonur və zəif qatlı olur. Çiçəklərinin böyüklüyü orta dərəcədədir. Çiçək saplaqları qısa olub, 0,5-1,5 sm uzunluqdadır, çılpaq və ya tüklüdür. Çiçəkləri tək-tək və ya çox nadir hallarda qoşadır Ləçəkləri ağ və ya çəhrayıdır. Meyvələri diametri 1-1,5 sm-ə qədər, oval, dəyirmi formada, qırmızı-sarı və ya ağımtıl rəngdədir. Alçanın bütün növləri və ya formalarının ən şirindir. Çəyirdəyi yastı, qeyri-müntəzəm ovalşəkilli, enli, məxməri tüklüdür. Mart-may aylarında çiçək açır, iyul-avqustda meyvə verir.
Ekologiyası
Rütubətsevəndir, kölgəli ərazilərdə, münbit torpaqlarda bitir.
Azərbaycanda yayılması
Böyük Qafqazda təbii halda rast gəlinir. Bakı Nəbatat bağında introduksiya edilib.
İstifadəsi
Gavalı meyvələrində 6,65-7,07% şəkər, 0,8-1,7% alma turşusu, habelə aşı maddələri vardır. Təzə ikən və qurudulmuş halda yeyilir. Şaxta vurduqdan sonra göyəm meyvələrinin büzüşdürücülüyü azalır, şəkərin miqdarı artır, beləliklə, meyvələr daha şirin olur.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iran alcasi lat Prunus iranica bitkiler aleminin gulcicekliler destesinin gulciceyikimiler fesilesinin gavali cinsine aid bitki novu Iran alcasiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste GulciceklilerFesile GulciceyikimilerYarimfesile GavalikimilerTriba Cins GavaliNov Iran alcasiBeynelxalq elmi adiPrunus iranicaSeklin VikiAnbarda axtarisiTebii yayilmasiIranda Qafqazda rast gelinir Botaniki tesviriXeyli budaqli uzeri tikanli kol ve ya 3 4 m hundurluyukde alcaq agacdir Budaqlari tikansiz qabigi goyumtul boz cavan zoglari sarimtil qonur ve ya qirmizimtil rengde evvelce mexmeri tuklu sonra cilpaq ve parlaq olur Yarpaqlari ters yumurtavari qisa sivri altdan mexmeri ve ya kecetuklu ustden daginiq qisatukludur Saplaqlari xirdatukludur Tumurcuqlari enli yumurtavari bozumtul qonur ve zeif qatli olur Ciceklerinin boyukluyu orta derecededir Cicek saplaqlari qisa olub 0 5 1 5 sm uzunluqdadir cilpaq ve ya tukludur Cicekleri tek tek ve ya cox nadir hallarda qosadir Lecekleri ag ve ya cehrayidir Meyveleri diametri 1 1 5 sm e qeder oval deyirmi formada qirmizi sari ve ya agimtil rengdedir Alcanin butun novleri ve ya formalarinin en sirindir Ceyirdeyi yasti qeyri muntezem ovalsekilli enli mexmeri tukludur Mart may aylarinda cicek acir iyul avqustda meyve verir EkologiyasiRutubetsevendir kolgeli erazilerde munbit torpaqlarda bitir Azerbaycanda yayilmasiBoyuk Qafqazda tebii halda rast gelinir Baki Nebatat baginda introduksiya edilib IstifadesiGavali meyvelerinde 6 65 7 07 seker 0 8 1 7 alma tursusu habele asi maddeleri vardir Teze iken ve qurudulmus halda yeyilir Saxta vurduqdan sonra goyem meyvelerinin buzusduruculuyu azalir sekerin miqdari artir belelikle meyveler daha sirin olur IstinadlarHemcinin bax