Ziyankar bağacıq (lat. Eurygaster integriceps Put.) — buğumayaqlılar tipinin həşəratlar cinsinin dəstəsinə aid olan növ.
Ziyankar bağacıq | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Ziyankar bağacıq | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
|
Xarici quruluşu
Bu zərərvericinin bədən forması bağaya (tısbağaya) çox oxşadığı üçün ona ziyankar bağacıq adı verilmişdir. Bədəni xaricdən xitin sipərlə örtülmüşdür. Bədəninin rəngimüxtəlif olub, adətən, bozumtul-sarı, tutqun qəhvəyi və bəzi hallarda isə qara olur. Ön döşün kənarları dəyirmidir. Ön qanadlar təmamilə xitinləşmişdir və bədənin bütün səthini örtür. Arxa qanadlar isə şəffafdır. Uzunluğu 10-12, eni isə 6–7 mm.-dir.
Yayılması
Ukraynada, Azərbaycanda, Şimali Qafqazda, Volqa boyunda, Orta Asiya respublikalarında geniş yayılmışdır.
Həyat tərzi
Aprelin birinci və ikinci ongünlüyündə bağacıqlar kütləvi surətdə mayalanma və yumurtaqoyma prosesinə başlayır. Yumurtaqoyma prosesi aran və dağətəyi rayonlarda may ayının axırına qədər davam edir. Bağacıqlar hər dəfədə 14 yumurta qoyur. Orta hesabla 1 dişi fərd öz inkişafı dövründə 70-80 ədəd, bəzi hallarda isə 200-ə qədər yumurta qoyur. Bağacıq yumurtaları şarşəkilli olub, yaşıl rəngdədir. Havanın temperaturundan asılı olaraq, bağacıq yumurtalarının inkişafı 8-14 gün davam edir. Yumurtadan çıxan sürfələr xarici quruluşuna görə yetkin fərdlərə oxşayır. Yumurtadan çıxan I yaş sürfələr əvvəllər hərəkətsiz olub, çıxdığı yumurtanın qabığı ətrafında toplaşırlar. Bu sürfələr I yaşın axırına qədər bədənlərində olan ehtiyat qida hesabına yaşayır. Birinci qabıq dəyişmədən sonra sürfələr fəallaşır və dənli bitkilərin üzərinə yayılaraq qidalanmağa başlayır. Ziyankar bağacığın sürfələri 5 dəfə qabıq dəyişir və nəhayət yumurtadan çıxandan 35-40 gün sonra yetkin formaya keçir. Bağacıq sürfələrinin yetkin ormaya keçmə dövrü, adətən taxılın yığılma dövrünə düşür. Yəni bu zaman bağacıq sürfələrinin 95-97 %-i artıq yetkin formada olur. Məhsul yığılan dövürdə isə bunlar əkin sahələrindən qışlama yerlərinə yaxın tarlalara uçur və əlavə qidalanaraq qışlamaya hazırlaşır.
İstinadlar
Ədəbiyyat
- C.A.Hidayətov. Azərbaycanda Kənd təsərrüfatı bitkilərinə zərər verən Yarımsərtqanadlılar (Taxtabitilər), 42 səh.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ziyankar bagaciq lat Eurygaster integriceps Put bugumayaqlilar tipinin heseratlar cinsinin destesine aid olan nov Ziyankar bagaciqElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir Ziyankar bagaciqBeynelxalq elmi adiEurygaster integriceps Auguste Puton 1881Sekil axtarisiNCBI 555972EOL 3663218Xarici qurulusuBu zerervericinin beden formasi bagaya tisbagaya cox oxsadigi ucun ona ziyankar bagaciq adi verilmisdir Bedeni xaricden xitin siperle ortulmusdur Bedeninin rengimuxtelif olub adeten bozumtul sari tutqun qehveyi ve bezi hallarda ise qara olur On dosun kenarlari deyirmidir On qanadlar temamile xitinlesmisdir ve bedenin butun sethini ortur Arxa qanadlar ise seffafdir Uzunlugu 10 12 eni ise 6 7 mm dir YayilmasiUkraynada Azerbaycanda Simali Qafqazda Volqa boyunda Orta Asiya respublikalarinda genis yayilmisdir Heyat terziAprelin birinci ve ikinci ongunluyunde bagaciqlar kutlevi suretde mayalanma ve yumurtaqoyma prosesine baslayir Yumurtaqoyma prosesi aran ve dageteyi rayonlarda may ayinin axirina qeder davam edir Bagaciqlar her defede 14 yumurta qoyur Orta hesabla 1 disi ferd oz inkisafi dovrunde 70 80 eded bezi hallarda ise 200 e qeder yumurta qoyur Bagaciq yumurtalari sarsekilli olub yasil rengdedir Havanin temperaturundan asili olaraq bagaciq yumurtalarinin inkisafi 8 14 gun davam edir Yumurtadan cixan surfeler xarici qurulusuna gore yetkin ferdlere oxsayir Yumurtadan cixan I yas surfeler evveller hereketsiz olub cixdigi yumurtanin qabigi etrafinda toplasirlar Bu surfeler I yasin axirina qeder bedenlerinde olan ehtiyat qida hesabina yasayir Birinci qabiq deyismeden sonra surfeler feallasir ve denli bitkilerin uzerine yayilaraq qidalanmaga baslayir Ziyankar bagacigin surfeleri 5 defe qabiq deyisir ve nehayet yumurtadan cixandan 35 40 gun sonra yetkin formaya kecir Bagaciq surfelerinin yetkin ormaya kecme dovru adeten taxilin yigilma dovrune dusur Yeni bu zaman bagaciq surfelerinin 95 97 i artiq yetkin formada olur Mehsul yigilan dovurde ise bunlar ekin sahelerinden qislama yerlerine yaxin tarlalara ucur ve elave qidalanaraq qislamaya hazirlasir IstinadlarEdebiyyatC A Hidayetov Azerbaycanda Kend teserrufati bitkilerine zerer veren Yarimsertqanadlilar Taxtabitiler 42 seh Hemcinin bax