Kamçatka çayı (rus. Камчатка) — Rusiyanın Uzaq Şərq regionunda, Kamçatka yarımadasından axan çay. Çay Sakit okeanına daxil olan Kamçatski körfəzinə tökülür. Çayın bəzi hissələri gəmiçilik üçün yararlıdır. Çay boyunca Milkovo, Klyuçi və Ust-Kamçatsk yaşayış məntəqələri yerləşir.
Kamçatka çayı | |
---|---|
rus. Камчатка | |
Ölkə | Rusiya |
Mənbəyi | |
• Yüksəkliyi | 988 m |
Mənsəbi | Kamçatski yarımadası |
Uzunluğu | 758 km |
Su sərfi | 924 m³/s |
Hövzəsinin sahəsi | 55900 km² |
| |
[ru] | 19070000112120000012690 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiyası
Çayın uzunluğu 758 km, hövzənin sahəsi 55.900 km², orta hövzənin hündürlüyü dəniz səviyyəsindən 560 metr yüksəkdir. Çayın ümumi düşməsi 1200 m, orta mailliyi 1,58 ‰ -dir. Başlanğıcını yarımadanın mərkəzi hissəsindəki dağlardan götürür və Pravaya çayı ilə birləşmədən əvvəl Ozernaya Kamçatka adlanır. İki çayın birləşməsindən başlayaraq mənsəbə qədər sahil boyunca Petropavlovsk-Kamchatsk—Ust-Kamchatsk avtomobil yolu keçir
Üst hissədə çox sayda astana vardır. Orta axarda çay Mərkəzi Kamçatka ovalığına çatır və düzənlik xarakterini alır. Kamçatka çayının bu hissəsə çox dolama forması alır. Bəzi yerlərdə qollara bölünür. Aşağı axınlarda çay Klyuçevskaya Sopka massivini dolanaraq şərqə dönür və aşağıda Kumroç silsiləsinə çatır.
Ağzında çay qum və çınqıl yığınlarından ibarərət olan adacıqların arası ilə axaraq bir deltanı əmələ gətirir. Deltanın konfiqurasiyası daim dəyişir. Kamçatka çayının okeana birləşdiyi yerdə, Nerpiçye gölündən axan Ozernaya çayı ilə birləşirr. Deltanın şimalındakı yarımadaya da çayın adı verilib.
Qolları
Çay hövzəsində ümumi uzunluğu 30 352 km olan 7707 kiçik çay vardır. Onların əksəriyyətinin uzunluğu 10 km-dən azdır. Kamçatka çayının qollarının böyük əksəriyyəti qızılbalıq və bəzi digər balıq növləri üçün kürü tökmə sahələridir. Ən böyük qolları: Kensol, Andrianovka, Jupanka, Kozırevka, Kreruk, Elovka (sol qollar); Kaviça, Kitilqin, Levaya Vaxvina, Urs (sağ qollar). Bunlardan ən əhəmiyyətlisi Elovka çayıdır.
Kamçatka çayının bəzi qolları olduqca uzun və Su Kadastrında çaylar hesab olunur, məsələn: uzunluğu 30 km olan Protoka Kamenskaya.
Yaşayış məntəqələri
Ust-Kamchatsk, Milkovo, Nijnekamchatsk şəhəri (1968-ci ildə yoxa çıxan şəhər), Kraxca (1974-cü ildə ləğv edildi), Krestı kəndi (İkinci Dünya müharibəsindən sonra boş idi), Berezonı Yar və Çyornı Yar.
Təbiəti
Çay balıqla zəngindir, bir çox dəyərli qızılbalıq növləri, o cümlədən çavıça qızılbalığı üçün kürü tökmə yeridir. Buna görə çayfda sənaye və həvəskar balıqçılıq davam edir. Buraya köçürülmüş Gümüşü daban balıq, Amur sazanı kimi növlərə ratlamaq mümkündür. Çay tez-tez turistlər tərəfindən Ust-Kamçatskdan su səfərləri üçün istifadə olunur.
Çay vadisi boyunca Kamçatka yarımadasında ən çox geniş yayılmış iynəyarpaqlı meşələr vardır. Burada Larix ochotensis və Picea ajanensis kövləri yayılmışdır.
İstinadlar
- Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 20. Камчатка / под ред. В. Ч. Здановича. — Л.: Гидрометеоиздат, 1966. — 260 с.
- Бугаев В. Ф. Рыбы бассейна реки Камчатки (численность, промысел, проблемы). — Петропавловск-Камчатский: Камчатпресс, 2007. — 192 с.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kamcatka cayi rus Kamchatka Rusiyanin Uzaq Serq regionunda Kamcatka yarimadasindan axan cay Cay Sakit okeanina daxil olan Kamcatski korfezine tokulur Cayin bezi hisseleri gemicilik ucun yararlidir Cay boyunca Milkovo Klyuci ve Ust Kamcatsk yasayis menteqeleri yerlesir Kamcatka cayirus KamchatkaOlke RusiyaMenbeyi Yuksekliyi 988 mMensebi Kamcatski yarimadasiUzunlugu 758 kmSu serfi 924 m sHovzesinin sahesi 55900 km menbeyi mensebiKamcatka cayi Kamcatka diyarinin fiziki xeritesinde 54 14 00 sm e 157 32 05 s u 56 12 33 sm e 162 29 04 s u ru 19070000112120000012690 Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyasiCayin uzunlugu 758 km hovzenin sahesi 55 900 km orta hovzenin hundurluyu deniz seviyyesinden 560 metr yuksekdir Cayin umumi dusmesi 1200 m orta mailliyi 1 58 dir Baslangicini yarimadanin merkezi hissesindeki daglardan goturur ve Pravaya cayi ile birlesmeden evvel Ozernaya Kamcatka adlanir Iki cayin birlesmesinden baslayaraq mensebe qeder sahil boyunca Petropavlovsk Kamchatsk Ust Kamchatsk avtomobil yolu kecir Ust hissede cox sayda astana vardir Orta axarda cay Merkezi Kamcatka ovaligina catir ve duzenlik xarakterini alir Kamcatka cayinin bu hissese cox dolama formasi alir Bezi yerlerde qollara bolunur Asagi axinlarda cay Klyucevskaya Sopka massivini dolanaraq serqe donur ve asagida Kumroc silsilesine catir Agzinda cay qum ve cinqil yiginlarindan ibareret olan adaciqlarin arasi ile axaraq bir deltani emele getirir Deltanin konfiqurasiyasi daim deyisir Kamcatka cayinin okeana birlesdiyi yerde Nerpicye golunden axan Ozernaya cayi ile birlesirr Deltanin simalindaki yarimadaya da cayin adi verilib Qollari Cay hovzesinde umumi uzunlugu 30 352 km olan 7707 kicik cay vardir Onlarin ekseriyyetinin uzunlugu 10 km den azdir Kamcatka cayinin qollarinin boyuk ekseriyyeti qizilbaliq ve bezi diger baliq novleri ucun kuru tokme saheleridir En boyuk qollari Kensol Andrianovka Jupanka Kozirevka Kreruk Elovka sol qollar Kavica Kitilqin Levaya Vaxvina Urs sag qollar Bunlardan en ehemiyyetlisi Elovka cayidir Kamcatka cayinin bezi qollari olduqca uzun ve Su Kadastrinda caylar hesab olunur meselen uzunlugu 30 km olan Protoka Kamenskaya Yasayis menteqeleriUst Kamchatsk Milkovo Nijnekamchatsk seheri 1968 ci ilde yoxa cixan seher Kraxca 1974 cu ilde legv edildi Kresti kendi Ikinci Dunya muharibesinden sonra bos idi Berezoni Yar ve Cyorni Yar TebietiCayin meandri Cay baliqla zengindir bir cox deyerli qizilbaliq novleri o cumleden cavica qizilbaligi ucun kuru tokme yeridir Buna gore cayfda senaye ve heveskar baliqciliq davam edir Buraya kocurulmus Gumusu daban baliq Amur sazani kimi novlere ratlamaq mumkundur Cay tez tez turistler terefinden Ust Kamcatskdan su seferleri ucun istifade olunur Cay vadisi boyunca Kamcatka yarimadasinda en cox genis yayilmis iyneyarpaqli meseler vardir Burada Larix ochotensis ve Picea ajanensis kovleri yayilmisdir IstinadlarResursy poverhnostnyh vod SSSR Gidrologicheskaya izuchennost T 20 Kamchatka pod red V Ch Zdanovicha L Gidrometeoizdat 1966 260 s Bugaev V F Ryby bassejna reki Kamchatki chislennost promysel problemy Petropavlovsk Kamchatskij Kamchatpress 2007 192 s