Elektron poçt (ing. electronic mail) və ya imeyl — ünvan sahibinin asudə vaxtlarda açıb və oxuduğu rəqəmli poçt qutusuna göndərilən elektron poçt, mətn göndərişləri. E-mail hazırkı dövrdə insanlar arasında ən çox yayılmış ünsiyyət növüdür. Bu ünvan bir neçə saniyə ərzində yerləşdiyi istənilən yerə nəinki mətn, veb-səhifə, hətta məktub halında olan istənilən faylı göndərməyə imkan verir. ABŞ və Avropadan başlayaraq bu rabitənin adı "e-mail" və ya "email" formasında yazılır. Əsasən qarşısına (@) ət işarəsi qoyulur
Tarixi
İlk elektron poçt da bir çox texnoloji yeniliklərin başlanğıcı kimi əsgəri işlərdən ötəri çıxmışdır. 1960-cı illərin sonlarında hərbi sistem üçün sistemlər inkişaf etdirməyə çalışan ilk olaraq 1971-ci il oktyabr ayında iki kompüter arasında fayl mübadiləsini həyata keçirmişdir. Tomlinson "The Times" qəzetinə müsahibəsində deyirdi:
"İlk e-mail`imdə nə yazdığımı mən də xatırlamıram. Yalnız aralarında bir metr məsafə olan iki kompüter arasında həyata keçirilən fayl transferi idi. Mesajlaşma üçün kiçik bir addım, insanoğlu üçün isə böyük bir sıçrama idi."
E-mail 1990-cı illərə qədər çox inkişaf etdi. İnternetin 90-cı illərdə yayılmasıyla birlikdə e-mail çox əhəmiyyətli bir vasitəyə çevrildi. Belə ki, Amerkanın Kaliforniya Universiteti, Berkeleyin 2001-ci ildə açıqladığı statistik rəqəmlər bizə emailin nüfuzunu göstərdi. Araşdırmaya görə 2001-ci ildə gündə ortalama 31 milyard email göndərilirdi. 2008-ci ildə isə bu rəqəm 170 milyarda qədər çatdı. 2011-ci ildə isə bu rəqəmlər biraz daha artaraq 294 milyarda çatdı.
İş prinsipi
Elektron ünvanla işləyərkən SMTP və POP3 protokollarından istifadə edilir. SMTP protokolu məktubun göndərilməsinə, POP3 protokolu isə məktubun çatdırılmasına cavabdehdir. Göndəriləcək poçt "elektron poçt qutusuna" yazılır. Bu poçt serverin daimi yaddaşında yerləşən kataloqdur və ona yalnız həmin poçt qutusunun abonenti daxil ola bilər. Abonent serverə müraciət edərkən poçtu oradan çıxarır, poçt qutusundan çıxarılan məktub serverdə saxlanılmır.
Elektron məktubların ünvanı DNS sistemlərində qəbul olunmuş ünvanlardan fərqlənir.
Yazılış qaydası
abonent@ünvan — @ ("ət" və ya "doq") işarəsi kompüterə məktubun göndərildiyi server ünvanı ilə abonentin adını ayırmağa kömək edir. Burada abonent dedikdə həmin serverin məktubu köçürəcəyi şəxsi kataloq nəzərdə tutulur. Bu kataloq serverdə istifadəçinin ora daxil olana və ya saxlama müddəti qurtarana qədər qalır. Abonentin adını istifadəçi özü seçir. Sonra o poçt ünvanının qeydiyyatını keçirir və proqram təminatını nizamlayır. Bütün bu əməliyyatlardan sonra elektron ünvanla işləmək olar. Müasir dövrdə ən geniş yayılmış poçt hostinq serverləri kimi Gmail.com, Yahoo!, tanınır. MDB məkanında isə Yandex, Mail.ru, Rambler kimi poçt servisləri məşhurdur.
.gov – hökumət qurumlarına aid veb və ya elektron poçt ünvanlarını göstərən suffiks (government – hökumət).
İstinadlar
- . 2020-07-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-02.
- Bir gündü 294 milyard email gönderiliyor 2015-02-15 at the Wayback Machine Hurriyet.com.tr
Ədəbiyyat
- İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 257 s.
- R. Əliquliyev, S. Şükürlü, S. Kazımova. Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər. Baki, İnformasiya Texnologiyaları, 2009, 201 s.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Elektron poct ing electronic mail ve ya imeyl unvan sahibinin asude vaxtlarda acib ve oxudugu reqemli poct qutusuna gonderilen elektron poct metn gonderisleri E mail hazirki dovrde insanlar arasinda en cox yayilmis unsiyyet novudur Bu unvan bir nece saniye erzinde yerlesdiyi istenilen yere neinki metn veb sehife hetta mektub halinda olan istenilen fayli gondermeye imkan verir ABS ve Avropadan baslayaraq bu rabitenin adi e mail ve ya email formasinda yazilir Esasen qarsisina et isaresi qoyulurTarixiIlk elektron poct da bir cox texnoloji yeniliklerin baslangici kimi esgeri islerden oteri cixmisdir 1960 ci illerin sonlarinda herbi sistem ucun sistemler inkisaf etdirmeye calisan ilk olaraq 1971 ci il oktyabr ayinda iki komputer arasinda fayl mubadilesini heyata kecirmisdir Tomlinson The Times qezetine musahibesinde deyirdi Ilk e mail imde ne yazdigimi men de xatirlamiram Yalniz aralarinda bir metr mesafe olan iki komputer arasinda heyata kecirilen fayl transferi idi Mesajlasma ucun kicik bir addim insanoglu ucun ise boyuk bir sicrama idi E mail 1990 ci illere qeder cox inkisaf etdi Internetin 90 ci illerde yayilmasiyla birlikde e mail cox ehemiyyetli bir vasiteye cevrildi Bele ki Amerkanin Kaliforniya Universiteti Berkeleyin 2001 ci ilde aciqladigi statistik reqemler bize emailin nufuzunu gosterdi Arasdirmaya gore 2001 ci ilde gunde ortalama 31 milyard email gonderilirdi 2008 ci ilde ise bu reqem 170 milyarda qeder catdi 2011 ci ilde ise bu reqemler biraz daha artaraq 294 milyarda catdi Is prinsipiElektron unvanla isleyerken SMTP ve POP3 protokollarindan istifade edilir SMTP protokolu mektubun gonderilmesine POP3 protokolu ise mektubun catdirilmasina cavabdehdir Gonderilecek poct elektron poct qutusuna yazilir Bu poct serverin daimi yaddasinda yerlesen kataloqdur ve ona yalniz hemin poct qutusunun abonenti daxil ola biler Abonent servere muraciet ederken poctu oradan cixarir poct qutusundan cixarilan mektub serverde saxlanilmir Elektron mektublarin unvani DNS sistemlerinde qebul olunmus unvanlardan ferqlenir Yazilis qaydasi et isaresi abonent unvan et ve ya doq isaresi komputere mektubun gonderildiyi server unvani ile abonentin adini ayirmaga komek edir Burada abonent dedikde hemin serverin mektubu kocureceyi sexsi kataloq nezerde tutulur Bu kataloq serverde istifadecinin ora daxil olana ve ya saxlama muddeti qurtarana qeder qalir Abonentin adini istifadeci ozu secir Sonra o poct unvaninin qeydiyyatini kecirir ve proqram teminatini nizamlayir Butun bu emeliyyatlardan sonra elektron unvanla islemek olar Muasir dovrde en genis yayilmis poct hostinq serverleri kimi Gmail com Yahoo taninir MDB mekaninda ise Yandex Mail ru Rambler kimi poct servisleri meshurdur gov hokumet qurumlarina aid veb ve ya elektron poct unvanlarini gosteren suffiks government hokumet Istinadlar 2020 07 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 07 02 Bir gundu 294 milyard email gonderiliyor 2015 02 15 at the Wayback Machine Hurriyet com trEdebiyyatIsmayil Calalli Sadiqov Informatika terminlerinin izahli lugeti 2017 Baki nesriyyati 257 s R Eliquliyev S Sukurlu S Kazimova Elmi fealiyyetde istifade olunan esas terminler Baki Informasiya Texnologiyalari 2009 201 s Informatika ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin