Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vüroklar (lat. Fringillidae) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin sərçəkimilər dəstəsinə aid heyvan fəsiləsi.
| Vüroklar | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Klad: Yarımdəstə: İnfradəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Vüroklar | ||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
| ||||||||||||
Görünüşü
Əksərən ağac həyatı keçirən qalındimdik dənyeyen quşların geniş qurupudur. Ölçüləri yarpaqgüdən qaratoyuğa qədərdir. Bədən quruluşu möhkəm, başı dəyirmi, boynu gödəkdir, dəyirmi və ya oval burun dəlikləri alına qovuşur. Buynuz burunüstlüyünün səthində 3-5 uzununa dirsək vardır. Onlar arxa tərəfdə bir-birindən ayrılır. Cücü yeyən quşlarda olduğu kimi dimdiyinin əsasında sərt qıllar yoxdur, ancaq yumşaq tüklər vardır. Rənginə görə dişilər adətən erkəklərdən fərqlənir. Çoxları yaxşı oxuyur. Nəğməsi sadə, ancaq xoşagələndir. Koloniyalı məskunlaşmaları olmur. Yuvaları açıq fincanşəkilli, çox vaxt ustalıqla toxunmuş olur. Saplaqlardan və budaqlardan hazırlanan yuva içəri tərəfdən tüklə və ya başqa yumşaq materialla döşənir. Qoca quşlar cücülərin zılını yuvadan çıxarmır və onları təmizləmir. Erkəyin başı, boğazı və döşündəki xal qara, alnında atlas parıltılı narıncı-qırmızı xal vardır. Bədəninin qalan hissəsi boz-narıncı, qara-qonur alalı, quyruqüstü narıncı xallı, döşünün altı və qarnı narıncı-ağdır. Dişi erkəyə bənzəyir, ancaq daha solğun və boz görünür. Bədəninin uzunluğu 120-130, qanadları 69–80 mm, çəkici 10-13 q-dır.
Yayılması
Arealı Kiçik Asiyadan və Qafqazda Himalaylara, Tibetə və Tyanşana qədər dağlıq vilayətləri əhatə edir. Başlıca olaraq subalp və alp quşaqlarında seyrəlmiş bitkiçilikli, qaya çıxıntılarında, daş yığınlarında 606–3000 m hündürlüklərdə yaşayır. Şaquli miqrasiyalar edən adi və azsaylı oturaq quşdur. Azərbaycanda 12 cins və 15 növ rast gəlinir. Onlardan biri – vürok yalnız düzənliklərdə qışlayır.
Çoxalması
Çoxalması mövsümündən kənarda kiçik dəstələr halında olur. Cütlərə bölünməsi mayın əvvəlində baş verir. Yuvasını qaya yarıqlarında və ya kolluqlarda qurur. Solğun – göyümtül rəngli, qırmızı – qonur xallı və ya xalsız 3-5 yumurta qoyur. İldə 2 dəfə yumurta qoyur. Dişi iki həftəyə yaxın kürt yatır. Cücülər yuvada 15-17 gün keçirir, sonra daha 5-7 gün onları başlıca olaraq erkək gəzdirir və yemləyir. Bu quşlar yuvalama dövründə adətən bir- birinə yaxın olur. İyul – avqustda tükünü dəyişir.
Qidalanması
Müxtəlif bitkilərin tolxumları ilə qidalanır , ancaq cücülərlə yemləyir. Başqa bitki yemləri ilə qidalanırlar. Cücülərini isə həmişə cücülərlə yemləyirlər.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2007.
- IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- "Fringillidae". 2021-10-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-10-24.
- . 2012-03-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-10-24.
- "Fringillidae - Finches". 2016-05-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-10-24.
- Fringillidae - True Finches, Siskins, Crossbills, Hawaiian Honeycreepers
Mənbə
- Azərbaycan heyvanlar aləmi . III cild, Onurğalılar. Bakı «Elm». 2004 - 620 s.
Xarici keçidlər
- Cruza bico (Loxia curvirostra) Fringillidae
- Canto do Pintarroxo comum (Linaria cannabina ou Carduelis cannabina) Fringillidae
- Ščinkavec poje (Fringillidae)
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vuroklar lat Fringillidae heyvanlar aleminin xordalilar tipinin quslar sinfinin sercekimiler destesine aid heyvan fesilesi VuroklarElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarSinif QuslarInfrasinif YenidamaqlilarKlad Klad Klad Klad Klad Klad Deste SercekimilerKlad Yarimdeste Oxuyan sercelerInfradeste Fesileustu Fesile VuroklarBeynelxalq elmi adiFringillidae Nikolas Eyluord Vigors 1825 Sekil axtarisiITIS 179122NCBI 9133EOL 7548FW 39450GorunusuEkseren agac heyati keciren qalindimdik denyeyen quslarin genis qurupudur Olculeri yarpaqguden qaratoyuga qederdir Beden qurulusu mohkem basi deyirmi boynu godekdir deyirmi ve ya oval burun delikleri alina qovusur Buynuz burunustluyunun sethinde 3 5 uzununa dirsek vardir Onlar arxa terefde bir birinden ayrilir Cucu yeyen quslarda oldugu kimi dimdiyinin esasinda sert qillar yoxdur ancaq yumsaq tukler vardir Rengine gore disiler adeten erkeklerden ferqlenir Coxlari yaxsi oxuyur Negmesi sade ancaq xosagelendir Koloniyali meskunlasmalari olmur Yuvalari aciq fincansekilli cox vaxt ustaliqla toxunmus olur Saplaqlardan ve budaqlardan hazirlanan yuva iceri terefden tukle ve ya basqa yumsaq materialla dosenir Qoca quslar cuculerin zilini yuvadan cixarmir ve onlari temizlemir Erkeyin basi bogazi ve dosundeki xal qara alninda atlas pariltili narinci qirmizi xal vardir Bedeninin qalan hissesi boz narinci qara qonur alali quyruqustu narinci xalli dosunun alti ve qarni narinci agdir Disi erkeye benzeyir ancaq daha solgun ve boz gorunur Bedeninin uzunlugu 120 130 qanadlari 69 80 mm cekici 10 13 q dir YayilmasiAreali Kicik Asiyadan ve Qafqazda Himalaylara Tibete ve Tyansana qeder dagliq vilayetleri ehate edir Baslica olaraq subalp ve alp qusaqlarinda seyrelmis bitkicilikli qaya cixintilarinda das yiginlarinda 606 3000 m hundurluklerde yasayir Saquli miqrasiyalar eden adi ve azsayli oturaq qusdur Azerbaycanda 12 cins ve 15 nov rast gelinir Onlardan biri vurok yalniz duzenliklerde qislayir CoxalmasiCoxalmasi movsumunden kenarda kicik desteler halinda olur Cutlere bolunmesi mayin evvelinde bas verir Yuvasini qaya yariqlarinda ve ya kolluqlarda qurur Solgun goyumtul rengli qirmizi qonur xalli ve ya xalsiz 3 5 yumurta qoyur Ilde 2 defe yumurta qoyur Disi iki hefteye yaxin kurt yatir Cuculer yuvada 15 17 gun kecirir sonra daha 5 7 gun onlari baslica olaraq erkek gezdirir ve yemleyir Bu quslar yuvalama dovrunde adeten bir birine yaxin olur Iyul avqustda tukunu deyisir QidalanmasiMuxtelif bitkilerin tolxumlari ile qidalanir ancaq cuculerle yemleyir Basqa bitki yemleri ile qidalanirlar Cuculerini ise hemise cuculerle yemleyirler IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 2007 IOC World Bird List Version 6 3 2016 doi 10 14344 IOC ML 6 3 Fringillidae 2021 10 05 tarixinde Istifade tarixi 2018 10 24 2012 03 07 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 10 24 Fringillidae Finches 2016 05 26 tarixinde Istifade tarixi 2018 10 24 Fringillidae True Finches Siskins Crossbills Hawaiian HoneycreepersMenbeAzerbaycan heyvanlar alemi III cild Onurgalilar Baki Elm 2004 620 s Xarici kecidlerCruza bico Loxia curvirostra Fringillidae Canto do Pintarroxo comum Linaria cannabina ou Carduelis cannabina Fringillidae Scinkavec poje Fringillidae Hemcinin bax