Ernö Rubik və ya Rubik Ernö (mac. Ernő Rubik, 13 iyul 1944[…], Budapeşt) – macar mühəndis, heykəltaraş. O, Rubik kubu da daxil olmaqla, Rubik sehiri, Rubik ilanı kimi mexaniki tapmacaların kəşfi ilə məşhurdur.
Ernö Rubik | |
---|---|
Ernő Rubik | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Budapeşt, Macarıstan |
Vətəndaşlığı | Macarıstan |
Milliyyəti | Macar |
Elm sahələri | Memarlıq, Heykəltəraşlıq |
Elmi adı | Professor |
İş yeri | Rubik Studiyası |
Təhsili | Budapeşt Tətbiqi İncəsənət Universiteti |
Tanınır | Rubik kubunun kəşfi |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Ernö Rubik 1944-cü il iyul ayının 13-də Macarıstanın paytaxtı Budapeştdə anadan olmuşdur. Atası mexanik və təyyarə mühəndisi, anası isə yazıçı idi. Bu səbəbdən o, ailədən gələn ənənələrə sadiq qalaraq əvvəl memarlıq və mühəndis, daha sonra sənət memarlığı , heykəltaraşlıq təhsili almışdır. 1958–1962-ci illərdə Budapeşt İncəsənət məktəbində heykəltaraşlıq ixtisasına yiyələndikdən sonra, 1962–1967-ci illərdə Budapeşt Texnologiya Universitetində dərs almağa başladı. 1967-ci ildə Macarıstan Tətbiqi İncəsənət Universitetinin "interyer və dizayn" fakülətsinə daxil oldu.
Karyerası
1971–1975-ci illərdə memar olaraq fəaliyyət göstərmişdir. Daha sonra Budapeşt Tətbiqi İncəsənət Universitetinin professoru oldu.
Rubik kubunun kəşfi
Rubik onu məşhurlaşdıran kəşfini 1974-cü ildə etmişdir. O, Rubik kubunu dərslərində rənglərin və fiqurların geormetrik olaraq dəyişməsini izah edərkən kəşf etmişdi. Rubik kubunda 26 kiçik kub birləşərək böyük kubu əmələ gətirir. Rubik kubun ilkin modelini hazırlayarkən onun 6 üzündəki rəngləri eyniləşdirməyin heç də asan olmadığı qənaətinə gəlmişdi. Kubun lisenziyasının almaq üçün 1975-ci ilin yanvar ayında etdiyi müraciətə elə həmin il müsbət cavab aldı. 1977-ci ildə satışa buraxılan Rubik kubları bir neçə il ərzində bütün dünyada gənclərin ən sevimli oyunlarından birinə çevrildi. Rubik kubları tarixə ən məşhur Macar kəşfi kimi düşmüşdür.
Digər fəaliyyətləri
1980-ci illərin əvvəllərində Rubik oyun və tapmaca jurnalı olan "És játék" (və Oyunlar) adlı jurnalın redaktoru vəzifəsində çalışmağa başlamışdı. Çox keçmədən Ernö Rubik 1983-cü ildə Rubik Studiyasını yaratdı. Studiya yeni oyunlar və fərqli əşyalar ixtira etmək məqsədilə yaradılmışdı. "Rubik ilanı" və "sehirli bucaqlar" oyunları da bu studiyanın kəfşlərindəndir. 1987-ci ildə Macarıstan Mühəndislər Akademiyasının prezidenti vəzifəsinə təyin edildi. Akademiyada çalışdığı zaman Macar Mühəndislər Birliyinin dəstəyi ilə Rubik Beynəlxalq Fondu yaratdı. Fond tələbələri texniki və tətbiqi incəsənət sahələrində təhsil almaq üçün təqaüdlə təmin edirdi. 2009-cu ildə Cənubi Koreyanın Kiemyung Universitetinin fəxri professoru adına layiq görüldü.
Mükafatları
- 1978- Budapeşt Beynəlxalq Ticarət Sərgisi, "Kub" Mükafatı
- 1980- "İlin oyuncağı": Almaniya Federativ Respubllikası, Birləşmiş Krallıq, Fransa, ABŞ
- 1981- "İlin Oyuncağı": Finlandiya, İsveç, İtaliya
- 1982- "İlin Oyuncağı": Birləşmiş Krallıq (ikinci dəfə)
- 1982- Nyu-Yorkdakı Müasir İncəsənət Muzeyi Rubik kubunu özünün permanent kolleksiyasına daxil etmişdir
- 1983- "3D fiqurların təsviri və öyrədilməsi və elmi tədqiqatlara ilham verən müxtəlif həllərə görə Macarıstan Dövlət " mükafatı
- 1988- Dövlət Gənclik və İdman komitəsi "Yeniyetmə" mükafatı
- 1995- "Denes Qabor" mükafatı
- 1996- Macarıstan Lisenziya Komitəsi "Anyoş Yedlik" mükafatı
- 1997- Macarıstan "Şöhrət" ordeni
- 2007- "Kossuz" Mükafatı
- 2008- "Moholi- Nad" mükafatı
- 2010- ABŞ Elm və mühəndislik festivalı mükafatı
- 2010- "Macarıstan Komandir Ləyaqət Xaçı" mükafatı
- 2010- "Prima Primissima" mükafatı
- 2012- "Mənim Ölkəm" mükafatı
- 2014- "Müqəddəs Stefen Böyük Xaç" ordeni
- 2014- "Budapeşt Fəxri Vətəndaşı" mükafatı
İstinadlar
- RKDartists (nid.).
- Erno Rubik // Encyclopædia Britannica (ing.).
- "Rubik Ernő". 2012-03-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-04.
- "Erno Rubik ve Rubik Küpün İcadı". 2023-07-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-04.
- "Rubik's Cube 40th Anniversary: 9 Facts Behind The Famous 3-D Toy Puzzle". 2017-12-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-04.
- "Erno Rubik ve Rubik Küpün İcadı". 2018-02-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-04.
- "Hungary honours Nobel laureate, Rubik's cube inventor". 2021-12-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-04.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Erno Rubik ve ya Rubik Erno mac Erno Rubik 13 iyul 1944 Budapest macar muhendis heykeltaras O Rubik kubu da daxil olmaqla Rubik sehiri Rubik ilani kimi mexaniki tapmacalarin kesfi ile meshurdur Erno RubikErno RubikDogum tarixi 13 iyul 1944 79 yas Dogum yeri Budapest MacaristanVetendasligi MacaristanMilliyyeti MacarElm saheleri Memarliq HeykelterasliqElmi adi ProfessorIs yeri Rubik StudiyasiTehsili Budapest Tetbiqi Incesenet UniversitetiTaninir Rubik kubunun kesfiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiErno Rubik 1944 cu il iyul ayinin 13 de Macaristanin paytaxti Budapestde anadan olmusdur Atasi mexanik ve teyyare muhendisi anasi ise yazici idi Bu sebebden o aileden gelen enenelere sadiq qalaraq evvel memarliq ve muhendis daha sonra senet memarligi heykeltarasliq tehsili almisdir 1958 1962 ci illerde Budapest Incesenet mektebinde heykeltarasliq ixtisasina yiyelendikden sonra 1962 1967 ci illerde Budapest Texnologiya Universitetinde ders almaga basladi 1967 ci ilde Macaristan Tetbiqi Incesenet Universitetinin interyer ve dizayn fakuletsine daxil oldu Karyerasi1971 1975 ci illerde memar olaraq fealiyyet gostermisdir Daha sonra Budapest Tetbiqi Incesenet Universitetinin professoru oldu Rubik kubunun kesfi Rubik kubu Rubik onu meshurlasdiran kesfini 1974 cu ilde etmisdir O Rubik kubunu derslerinde renglerin ve fiqurlarin geormetrik olaraq deyismesini izah ederken kesf etmisdi Rubik kubunda 26 kicik kub birleserek boyuk kubu emele getirir Rubik kubun ilkin modelini hazirlayarken onun 6 uzundeki rengleri eynilesdirmeyin hec de asan olmadigi qenaetine gelmisdi Kubun lisenziyasinin almaq ucun 1975 ci ilin yanvar ayinda etdiyi muraciete ele hemin il musbet cavab aldi 1977 ci ilde satisa buraxilan Rubik kublari bir nece il erzinde butun dunyada genclerin en sevimli oyunlarindan birine cevrildi Rubik kublari tarixe en meshur Macar kesfi kimi dusmusdur Diger fealiyyetleri 1980 ci illerin evvellerinde Rubik oyun ve tapmaca jurnali olan Es jatek ve Oyunlar adli jurnalin redaktoru vezifesinde calismaga baslamisdi Cox kecmeden Erno Rubik 1983 cu ilde Rubik Studiyasini yaratdi Studiya yeni oyunlar ve ferqli esyalar ixtira etmek meqsedile yaradilmisdi Rubik ilani ve sehirli bucaqlar oyunlari da bu studiyanin kefslerindendir 1987 ci ilde Macaristan Muhendisler Akademiyasinin prezidenti vezifesine teyin edildi Akademiyada calisdigi zaman Macar Muhendisler Birliyinin desteyi ile Rubik Beynelxalq Fondu yaratdi Fond telebeleri texniki ve tetbiqi incesenet sahelerinde tehsil almaq ucun teqaudle temin edirdi 2009 cu ilde Cenubi Koreyanin Kiemyung Universitetinin fexri professoru adina layiq goruldu Mukafatlari1978 Budapest Beynelxalq Ticaret Sergisi Kub Mukafati 1980 Ilin oyuncagi Almaniya Federativ Respubllikasi Birlesmis Kralliq Fransa ABS 1981 Ilin Oyuncagi Finlandiya Isvec Italiya 1982 Ilin Oyuncagi Birlesmis Kralliq ikinci defe 1982 Nyu Yorkdaki Muasir Incesenet Muzeyi Rubik kubunu ozunun permanent kolleksiyasina daxil etmisdir 1983 3D fiqurlarin tesviri ve oyredilmesi ve elmi tedqiqatlara ilham veren muxtelif hellere gore Macaristan Dovlet mukafati 1988 Dovlet Genclik ve Idman komitesi Yeniyetme mukafati 1995 Denes Qabor mukafati 1996 Macaristan Lisenziya Komitesi Anyos Yedlik mukafati 1997 Macaristan Sohret ordeni 2007 Kossuz Mukafati 2008 Moholi Nad mukafati 2010 ABS Elm ve muhendislik festivali mukafati 2010 Macaristan Komandir Leyaqet Xaci mukafati 2010 Prima Primissima mukafati 2012 Menim Olkem mukafati 2014 Muqeddes Stefen Boyuk Xac ordeni 2014 Budapest Fexri Vetendasi mukafatiIstinadlarRKDartists nid Erno Rubik Encyclopaedia Britannica ing Rubik Erno 2012 03 01 tarixinde Istifade tarixi 2018 12 04 Erno Rubik ve Rubik Kupun Icadi 2023 07 10 tarixinde Istifade tarixi 2018 12 04 Rubik s Cube 40th Anniversary 9 Facts Behind The Famous 3 D Toy Puzzle 2017 12 22 tarixinde Istifade tarixi 2018 12 04 Erno Rubik ve Rubik Kupun Icadi 2018 02 21 tarixinde Istifade tarixi 2018 12 04 Hungary honours Nobel laureate Rubik s cube inventor 2021 12 22 tarixinde Istifade tarixi 2018 12 04 Xarici kecidler