Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rubik kubu (danışıq variantı Kubik Rubik, ilk vaxtlar Sehrli kub kimi tanınırdı) — daha kiçik ölçülü 27 kubdan ibarət, xaricdən görünməyən oxlar ətrafında fırlana bilən plastmas kub. Hər bir tərəfdəki 9 kvadrat 6 rəngdən biri ilə boyanır. Adətən qarşı-qarşıya dayanan rənglər: ağ-sarı, göy-yaşıl, qırmızı-narıncı olur. Ümumilikdə 54 rəngli kvadratdan ibarətdir. Kubun tərəflərinin döngəsi rəngli kvadratları müxtəlif üsullarla düzməyə imkan yaradır. Oyunçunun vəzifəsi kubun tərəflərini fırladarkən onu elə bir vəziyyətə qaytarmaqdır ki, hər bir tərəf eyni rəngli kvadratlardan ibarət olsun.
| Rubik kubu | |
|---|---|
 | |
| Başqa ad(lar) | Sehrli kub |
| Növü | Qarışıq tapmaca |
| Şirkət | Rubik's Brand Ltd |
| Ölkə |  Macarıstan |
| Mövcudluq | 19 may 1974–bu gün |
| İxtiraçı | rubiks.com |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Rubik kubu 1974-cü ildə macar heykəltəraşı və arxitektura müəllimi Ernö Rubik tərəfindən ixtira edilmiş mexaniki tapmacadır. 1975-ci ildə HU170062 nömrəli Macar patentini alan Rubik beynəlxalq patent üçün müraciət etməyib. 1977-ci ilin sonunda ilk yoxlama istehsalı edilmiş və Budapeştdəki oyuncaq mağazalarına paylanılmışdır.
Bu gün Rubik kubu və Ernö Rubikin digər tapmacalarının hüquqları Ernö Rubikin dostu – Tom Kremerin artıq 40 ildir ki, sahib olduğu Seven Towns Ltd. ingilis şirkətinə məxsusdur.
"Rubik kubu" adı macar, alman, portuqal və çin dilləri istisna olmaqla, dünyanın bir çox dillərində qəbul olunub. Sadalan 4 dildə isə onun ilkin adından istifadə edilir ("Sehrli kub", macar. Bűvös kocka; alm. Zauberwürfel; port. Cubo Mágico; çin. 魔方 mofan)
Yarışlar
Rubik kubunu ən qısa vaxtda kimin həll edə biləcəyini görmək üçün bir çox yarışma keçirilir. İlk Dünya çempionatı 5 iyun 1982-ci ildə Budapeştdə təşkil olunub. Yarışı ABŞ-nin Los-Anceles şəhərindən qatılan Vyetnamlı tələbə Minh Thai 22,95 saniyəlik müddətlə qazanmışdır.
Bir çox insan tərəfindən daha qısa müddətlərə çatsa da, yarış qaydalarına uyğun olaraq qeyd edilmədiklərindən rəsmi olaraq tanınmayıblar. Yalnız Dünya Kub Cəmiyyəti (ing. World Cube Association — WCA) tərəfindən təşkil olunan yarışlarda vurulan rekordlar qeyd edilir. 2004-cü ildə WCA Stackmat taymeri adı verilən xüsusi bir alət ilə yeni qaydalarlar müəyyən edilib. Rubik kubunun sürətli quraşdırma üzrə hal-hazırkı rekord 2018-ci ildəki yarışlarda Yusheng Du (杜宇生) tərəfindən qeydə alınıb – 3.47 saniyə. Əvvəlki rekordlar 4.22 və 4.59 saniyə, uyğun olaraq Feliks Zemdegs və SeungBeom Cho məxsus idi. Rubik kubunun sürətli quraşdırılması ilə məşğul olan insanlar spidkuberlər adlanırlar. Sürətli quraşdırılmanın özü isə spidkubinq (ing. speedcubing sözündən)
Alternativ yarışlar
Yuxarıdakılara əlavə olaraq kubu müxtəlif vəziyyətlərdə quraşdırmaqla əlaqəli qeyri-rəsmi yarışlar da mövcuddur. Bu yarışlara bunlar aid edilə bilər:
- Gözü bağlı quraşdırma
- Kubun üzərindəki rəngləri qarışdırmaq üçün xüsusi olaraq işıqlandırılmış otaqlarda quraşdırma
- Su altında nəfəsini tutaraq quraşdırma
- Tək əldən istifadə edərək quraşdırma
Variantları
Ənənənəvi 6 rəngli 3x3x3 ölçülü (ilkin variantı) kublardan əlavə, 2x2x2 (2 rəngli, uşaqlar üçün), 4x4x4, 5x5x5 ölçülü kublara da rast gəlinir. Hal-hazırda ən böyük Rubik kubu 11x11x11 ölçülüdür.
Öz dahiyanə ixtirası kubdan təxminən 30 il sonra, məşhur professor Ernö Rubik təqdimatı 2009-cu ildə Almaniyadakı sərgidə baş tutan yeni bir mexaniki tapmaca yaratdı – Rubik kürəsi.
Kombinatorika
Rubik kubunun müxtəlif vəziyyətlərinin sayı 43 252 003 274 489 856 000 — ə bərabərdir (qeyri-mümkün kombinasiyalar da daxil olmaqla). Bu rəqəm mərkəzi kvadratların vəziyyətlərinin müxtəlif olmasını nəzərə almır). Onu da nəzərə almaqla bütün vəziyyətlərin sayı 88 580 102 706 155 225 088 000 – dək yüksəlir. Lakin kubun quraşdırılması zamanı adətən mərkəzi kvadratların yerləşməsi(orientasiyası) nəzərə alınmır. Çünki kubların əksəriyyətində ona nəzarət etmək üçün işarə yoxdu.
Proqramlar
Rubik kubu tipli tapmacaların kompüterdə çox çətin variantlarda (100x100x100 və ya 1000x1000x1000 ölçülü), ağlagəlməz (fiziki aləmdə) – 4 və 5 ölçülü analoqları modelləşdirilə bilər.
Maraqlı faktlar
- Rubik kubu bütün dövrlər üçün ən çox satılan məhsuldur.
Daxili quruluşu
-
![image]()
Mərkəzi kub -
![image]()
Daxili kub -
![image]()
Küncdəki kub
İstinadlar
- https://activerain.com/blogsview/5501527/happy-46th-birthday-to-the-rubik-s-cube-.
- Biznes sahəsi barədə ən maraqlı faktlar. 2013-07-27 at the Wayback Machine (az.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rubik kubu danisiq varianti Kubik Rubik ilk vaxtlar Sehrli kub kimi taninirdi daha kicik olculu 27 kubdan ibaret xaricden gorunmeyen oxlar etrafinda firlana bilen plastmas kub Her bir terefdeki 9 kvadrat 6 rengden biri ile boyanir Adeten qarsi qarsiya dayanan rengler ag sari goy yasil qirmizi narinci olur Umumilikde 54 rengli kvadratdan ibaretdir Kubun tereflerinin dongesi rengli kvadratlari muxtelif usullarla duzmeye imkan yaradir Oyuncunun vezifesi kubun tereflerini firladarken onu ele bir veziyyete qaytarmaqdir ki her bir teref eyni rengli kvadratlardan ibaret olsun Rubik kubuBasqa ad lar Sehrli kubNovu Qarisiq tapmacaSirket Rubik s Brand LtdOlke MacaristanMovcudluq 19 may 1974 bu gunIxtiraci rubiks com Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiMacaristanda hazirlanan Rubik kubunun qutusu 1982 Rubik kubu 1974 cu ilde macar heykelterasi ve arxitektura muellimi Erno Rubik terefinden ixtira edilmis mexaniki tapmacadir 1975 ci ilde HU170062 nomreli Macar patentini alan Rubik beynelxalq patent ucun muraciet etmeyib 1977 ci ilin sonunda ilk yoxlama istehsali edilmis ve Budapestdeki oyuncaq magazalarina paylanilmisdir 5 5 5 Bu gun Rubik kubu ve Erno Rubikin diger tapmacalarinin huquqlari Erno Rubikin dostu Tom Kremerin artiq 40 ildir ki sahib oldugu Seven Towns Ltd ingilis sirketine mexsusdur Rubik kubu adi macar alman portuqal ve cin dilleri istisna olmaqla dunyanin bir cox dillerinde qebul olunub Sadalan 4 dilde ise onun ilkin adindan istifade edilir Sehrli kub macar Buvos kocka alm Zauberwurfel port Cubo Magico cin 魔方 mofan YarislarKubun qurulusu Rubik kubunu en qisa vaxtda kimin hell ede bileceyini gormek ucun bir cox yarisma kecirilir Ilk Dunya cempionati 5 iyun 1982 ci ilde Budapestde teskil olunub Yarisi ABS nin Los Anceles seherinden qatilan Vyetnamli telebe Minh Thai 22 95 saniyelik muddetle qazanmisdir Bir cox insan terefinden daha qisa muddetlere catsa da yaris qaydalarina uygun olaraq qeyd edilmediklerinden resmi olaraq taninmayiblar Yalniz Dunya Kub Cemiyyeti ing World Cube Association WCA terefinden teskil olunan yarislarda vurulan rekordlar qeyd edilir 2004 cu ilde WCA Stackmat taymeri adi verilen xususi bir alet ile yeni qaydalarlar mueyyen edilib Rubik kubunun suretli qurasdirma uzre hal hazirki rekord 2018 ci ildeki yarislarda Yusheng Du 杜宇生 terefinden qeyde alinib 3 47 saniye Evvelki rekordlar 4 22 ve 4 59 saniye uygun olaraq Feliks Zemdegs ve SeungBeom Cho mexsus idi Rubik kubunun suretli qurasdirilmasi ile mesgul olan insanlar spidkuberler adlanirlar Suretli qurasdirilmanin ozu ise spidkubinq ing speedcubing sozunden Alternativ yarislarRubik kubu Yuxaridakilara elave olaraq kubu muxtelif veziyyetlerde qurasdirmaqla elaqeli qeyri resmi yarislar da movcuddur Bu yarislara bunlar aid edile biler Gozu bagli qurasdirma Kubun uzerindeki rengleri qarisdirmaq ucun xususi olaraq isiqlandirilmis otaqlarda qurasdirma Su altinda nefesini tutaraq qurasdirma Tek elden istifade ederek qurasdirmaVariantlariEnenenevi 6 rengli 3x3x3 olculu ilkin varianti kublardan elave 2x2x2 2 rengli usaqlar ucun 4x4x4 5x5x5 olculu kublara da rast gelinir Hal hazirda en boyuk Rubik kubu 11x11x11 olculudur Oz dahiyane ixtirasi kubdan texminen 30 il sonra meshur professor Erno Rubik teqdimati 2009 cu ilde Almaniyadaki sergide bas tutan yeni bir mexaniki tapmaca yaratdi Rubik kuresi KombinatorikaRubik kubunun muxtelif veziyyetlerinin sayi 43 252 003 274 489 856 000 e beraberdir qeyri mumkun kombinasiyalar da daxil olmaqla Bu reqem merkezi kvadratlarin veziyyetlerinin muxtelif olmasini nezere almir Onu da nezere almaqla butun veziyyetlerin sayi 88 580 102 706 155 225 088 000 dek yukselir Lakin kubun qurasdirilmasi zamani adeten merkezi kvadratlarin yerlesmesi orientasiyasi nezere alinmir Cunki kublarin ekseriyyetinde ona nezaret etmek ucun isare yoxdu ProqramlarRubik kubu tipli tapmacalarin komputerde cox cetin variantlarda 100x100x100 ve ya 1000x1000x1000 olculu aglagelmez fiziki alemde 4 ve 5 olculu analoqlari modellesdirile biler Maraqli faktlarRubik kubu butun dovrler ucun en cox satilan mehsuldur Daxili qurulusuMerkezi kub Daxili kub Kuncdeki kubIstinadlarhttps activerain com blogsview 5501527 happy 46th birthday to the rubik s cube Biznes sahesi barede en maraqli faktlar 2013 07 27 at the Wayback Machine az