Burabay Milli Park (qaz. «Бурабай» мемлекеттік ұлттық табиғи паркі) ― Qazaxıstanda, Aqmola vilayətinin Burabay rayonunda, Astana yaxınlığında yerləşən milli park. Park Qazaxıstanın ən populyar turizm yerlərindən biridir və birbaşa olaraqQazaxıstan Prezidentinin səlahiyyətindədir.
Burabay Milli Parkı | |
---|---|
Sahəsi | 83 511 hektar |
Yaradılma tarixi | 2000 |
Yerləşməsi | |
Ölkə | |
Yerləşməsi | Aqmola vilayəti |
Yaxın şəhər | Astana |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Milli park təbiət qoruqu statusu üçün nizanlama altında olduğu üçün mühafizə edilən ərazidə iqtisadi və asudə fəaliyyətlər qadağandır.
Status tarixi
Bu təbii məkanın qorunması istiqamətində ilk addım 1898-ci ildə "dövlət meşəsi"nin yaradılması ilə atılmışdır. 1920-ci ildə Burabay milliləşdirildi və milli əhəmiyyətli bir kurort şəhəri elan edildi. 1935-ci ildə Burabay Milli Təbiət Qoruğu təşkil edildi. 1951-ci ildə təbiət qoruğu ləğv edildi və yerində Burabay meşəsi yaradıldı. Hökumətin 6 may 1997-ci il tarixli, 787 saylı qərarı ilə Burabay meşəsi dövlət tərəfindən idarə edilən "Burabay Meşəsinin Təbii və Rifah kompleksi" nə çevrildi. 2000-ci ildə 12 avqust tarixli, 1246 nömrəli qərara ilə 47 600 hektarı meşə olmaqla 83 831 hektar ərazini əhatə edən "Burabay Milli Parkı" yaradıldı. 2010-cu ildə parkın ərazisi 129 935 hektara qədər genişləndirilmişdir. 2012-ci ildə 370 hektar ərazi daha ehtiyat sahəyə çevrilmişdir.
İqlim
Burabayın iqlimi isti yayı olan rütubətli kontinental iqlim olaraq təsnif edilmişdir. Bu iqlim yüksək mövsümi amplituda və isti yay ilə xarakterizə olunur. Orta hesabla ən azı dörd ay terperatur 10 °C (50 °F)-dən yuxarı olsa da, teperaturu 22 °C (72 °F)-dən yuxarı qeyd olunmuş ay yoxdur. Yanvar ayında parkdakı orta teperatur −16° C, iyulda isə +19° C olur. Ərazidəki illik yağıntı miqdarı ortalama 300 mm civarındadır. Qışda qar örtüyü 25–35 sm qalınlığında olur və noyabr ayının ortalarından aprelə qədər davam edir.
Flora və fauna
Parkda 119-u qorunan və 12-i isə Qırmızı Kitaba daxil edilmiş 757 növ bitki qeydə alınmışdır. Meşədəki ağacların 65%-ni şam, 31%-ni tozağacı, 3%-ni əsməqovaq, 1%-ni isə kollar təşkil edir. Ərazidə bir çox yeməli göbələk növünə rast gəlmək olar.
Floranın müxtəlifliyi səbəbi ilə fauna olduqca zəngindir: ərazidə 305 heyvan növünə rast gəlmək mümkündür və bu, Qazaxıstanın fauna müxtəlifliyinin 36%-ni təşkil edir. Onların 40%-i yaşayış yerlərinin sərhədində yaşayır və 13 növ Qırmızı Kitabda qeydə alınıb.
Hal-hazırda Burabay meşəsi maral, cüyür, sığın, çöldonuzu, sincab, qaraquyruq gəlincik, adi gəlincik və meşə dələsi də daxil olmaqla bir çox heyvan növünə ev sahibliyi edir. Yırtıcılar arasında canavarlara və vaşaqlara da rast gəlmək olar.
Quşlara isə meşə ördəyi, yaşılbaş ördək, boz ördək, bizquyruq ördək, qırmızı anqut, çibiş bibikinə, sahildəyişən, qara ilbizcüllüt və s. daxildir. Ördəklərin sayı payızda və köç dövrlərində kütləvi şəkildə artır.
Şəkillər
İstinadlar
- "History of Burabay's status" (rus). 5 sentyabr 2019 tarixində .
- Kottek, M., J. Grieser, C. Beck, B. Rudolf, and F. Rubel, 2006. "World Map of Koppen-Geiger Climate Classification Updated" (PDF) (ingilis). Gebrüder Borntraeger 2006. 2010-06-01 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 14 sentyabr 2019.
- "Dataset - Koppen climate classifications" (ingilis). World Bank. 2019-09-23 tarixində . İstifadə tarixi: 14 sentyabr 2019.
- Burabay National Natural Park- the perl of Kazakhstan 2019-06-07 at the Wayback Machine, Kazakhstan Wonders, 29 mart 2010
- "Climate characteristics and its influence on the ecosystem". 10 sentyabr 2019 tarixində .
- "State National Park "Burabai"". Welcome to Kazakhstan. 4 dekabr 2018 tarixində .
- "Mushrooms" (rus). 9 sentyabr 2019 tarixində .
Xarici keçidlər
- Burabay Milli Parkının rəsmi saytı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Burabay Milli Park qaz Burabaj memlekettik ulttyk tabigi parki Qazaxistanda Aqmola vilayetinin Burabay rayonunda Astana yaxinliginda yerlesen milli park Park Qazaxistanin en populyar turizm yerlerinden biridir ve birbasa olaraqQazaxistan Prezidentinin selahiyyetindedir Burabay Milli ParkiSahesi 83 511 hektarYaradilma tarixi 2000Yerlesmesi53 04 59 sm e 70 18 00 s u Olke QazaxistanYerlesmesi Aqmola vilayetiYaxin seher AstanaBurabay Milli Parki Vikianbarda elaqeli mediafayllar Milli park tebiet qoruqu statusu ucun nizanlama altinda oldugu ucun muhafize edilen erazide iqtisadi ve asude fealiyyetler qadagandir Status tarixiBu tebii mekanin qorunmasi istiqametinde ilk addim 1898 ci ilde dovlet mesesi nin yaradilmasi ile atilmisdir 1920 ci ilde Burabay millilesdirildi ve milli ehemiyyetli bir kurort seheri elan edildi 1935 ci ilde Burabay Milli Tebiet Qorugu teskil edildi 1951 ci ilde tebiet qorugu legv edildi ve yerinde Burabay mesesi yaradildi Hokumetin 6 may 1997 ci il tarixli 787 sayli qerari ile Burabay mesesi dovlet terefinden idare edilen Burabay Mesesinin Tebii ve Rifah kompleksi ne cevrildi 2000 ci ilde 12 avqust tarixli 1246 nomreli qerara ile 47 600 hektari mese olmaqla 83 831 hektar erazini ehate eden Burabay Milli Parki yaradildi 2010 cu ilde parkin erazisi 129 935 hektara qeder genislendirilmisdir 2012 ci ilde 370 hektar erazi daha ehtiyat saheye cevrilmisdir IqlimBurabayin iqlimi isti yayi olan rutubetli kontinental iqlim olaraq tesnif edilmisdir Bu iqlim yuksek movsumi amplituda ve isti yay ile xarakterize olunur Orta hesabla en azi dord ay terperatur 10 C 50 F den yuxari olsa da teperaturu 22 C 72 F den yuxari qeyd olunmus ay yoxdur Yanvar ayinda parkdaki orta teperatur 16 C iyulda ise 19 C olur Erazideki illik yaginti miqdari ortalama 300 mm civarindadir Qisda qar ortuyu 25 35 sm qalinliginda olur ve noyabr ayinin ortalarindan aprele qeder davam edir Flora ve faunaParkda 119 u qorunan ve 12 i ise Qirmizi Kitaba daxil edilmis 757 nov bitki qeyde alinmisdir Mesedeki agaclarin 65 ni sam 31 ni tozagaci 3 ni esmeqovaq 1 ni ise kollar teskil edir Erazide bir cox yemeli gobelek novune rast gelmek olar Floranin muxtelifliyi sebebi ile fauna olduqca zengindir erazide 305 heyvan novune rast gelmek mumkundur ve bu Qazaxistanin fauna muxtelifliyinin 36 ni teskil edir Onlarin 40 i yasayis yerlerinin serhedinde yasayir ve 13 nov Qirmizi Kitabda qeyde alinib Hal hazirda Burabay mesesi maral cuyur sigin coldonuzu sincab qaraquyruq gelincik adi gelincik ve mese delesi de daxil olmaqla bir cox heyvan novune ev sahibliyi edir Yirticilar arasinda canavarlara ve vasaqlara da rast gelmek olar Quslara ise mese ordeyi yasilbas ordek boz ordek bizquyruq ordek qirmizi anqut cibis bibikine sahildeyisen qara ilbizcullut ve s daxildir Ordeklerin sayi payizda ve koc dovrlerinde kutlevi sekilde artir SekillerIstinadlar History of Burabay s status rus 5 sentyabr 2019 tarixinde Kottek M J Grieser C Beck B Rudolf and F Rubel 2006 World Map of Koppen Geiger Climate Classification Updated PDF ingilis Gebruder Borntraeger 2006 2010 06 01 tarixinde PDF Istifade tarixi 14 sentyabr 2019 Dataset Koppen climate classifications ingilis World Bank 2019 09 23 tarixinde Istifade tarixi 14 sentyabr 2019 Burabay National Natural Park the perl of Kazakhstan 2019 06 07 at the Wayback Machine Kazakhstan Wonders 29 mart 2010 Climate characteristics and its influence on the ecosystem 10 sentyabr 2019 tarixinde State National Park Burabai Welcome to Kazakhstan 4 dekabr 2018 tarixinde Mushrooms rus 9 sentyabr 2019 tarixinde Xarici kecidlerBurabay Milli Parkinin resmi sayti