Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azad İmperiya şəhəri (lat. Urbs imperialis libera, alm. Freie Reichsstadt) — Müqəddəs Roma İmperiyasında azad və imperiya şəhərlərini (alm. Freie und Reichsstädte) ifadə etmək üçün istifadə edilən kollektiv termin. Bu termin özünü idarə edən şəhəri ifadə etmək üçün XV əsrdən etibarən istifadə edilmişdir. Bu şəhərlər müəyyən muxtariyyətə malik idi və təmsil olunurdu. İmperiya şəhəri statusuna malik idi və bu səbəbdən də, yerli knyaza tabe olan şəhər və ya qəsəbələrdən fərqli olaraq, yalnız Müqəddəs Roma İmperatoruna tabe idi.
Tarixi
Alman şəhərlərinin imperiyanın özünü idarə edən qurumlarına çevrilməsi dünyəvi knyazlar və yepiskop-knyazlarınkından daha yavaş idi. XIII–XIV əsrlərdə bəzi şəhərlər imperator tərəfindən əsasən maliyyə səbəblərinə görə İmperiya Şəhərləri (alm. Reichsstädte; lat. Urbes imperiales) statusuna yüksəldilmişdi. X–XIII əsrlərdə alman kralları və imperatorları tərəfindən qurulan və əvvəlcə vəkillər tərəfindən idarə olunan bu şəhərlər, şəhər hakimləri idarəetmə və ədalət vəzifələrini öz üzərinə götürdükləri üçün tədricən müstəqillik qazandılar; belə şəhərlərə nümunələr Kolmar, Aqno və Elzasdakı Müluz və ya yuxarı Şvabiyada Memmingen və .
Azad Şəhərlər (alm. Freie Städte; lat. Urbes liberae) Bazel, Auqsburq, Köln və ya Strasburq kimi əvvəlcə bir knyaz-yepiskopa tabe olan və eyni şəkildə tədricən həmin feodaldan müstəqillik qazanan şəhərlər idi. Bir neçə halda, məsələn, Kölndə, keçmiş kilsə başçısı Azad Şəhər üzərində bəzi qalıq feodal imtiyazlarından istifadə etmək hüququnu tələb etməyə davam edirdi, bu iddia demək olar ki, İmperiyanın sonuna qədər daimi məhkəmə çəkişmələrinə səbəb olmuşdu.
Vaxt ötdükcə İmperiya Şəhərləri ilə Azad Şəhərlər arasındakı fərq getdikcə bulanıqlaşdı, beləliklə, onlar birlikdə "Azad İmperiya şəhərləri" və ya "Azad və İmperiya Şəhərləri" kimi tanındılar və XV əsrin sonlarında bir çox şəhərlərin adında həm "Azad", həm də "İmperiyar" sözləri vardı. Digər İmperiya dövlətləri kimi, onlar da müharibə apara, sülh bağlaya və öz ticarətlərinə nəzarət edə bilirdilər və kənardan çox az müdaxiləyə icazə verirdilər. Orta əsrlərdə bir sıra Azad Şəhərlər öz maraqlarını təşviq etmək və müdafiə etmək üçün Hanza İttifaqı və ya Dekapolis kimi şəhər liqaları (alm. Städtebünde) yaratdılar.
İstinadlar
-
![image]()
Holland, Arthur William. Imperial Cities or Towns // Kisholm, Hyu (redaktor). Britannika Ensiklopediyası. 14 (XI). Cambridge University Press. 1911. səh. 342.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azad Imperiya seheri lat Urbs imperialis libera alm Freie Reichsstadt Muqeddes Roma Imperiyasinda azad ve imperiya seherlerini alm Freie und Reichsstadte ifade etmek ucun istifade edilen kollektiv termin Bu termin ozunu idare eden seheri ifade etmek ucun XV esrden etibaren istifade edilmisdir Bu seherler mueyyen muxtariyyete malik idi ve temsil olunurdu Imperiya seheri statusuna malik idi ve bu sebebden de yerli knyaza tabe olan seher ve ya qesebelerden ferqli olaraq yalniz Muqeddes Roma Imperatoruna tabe idi XVIII esrde azad ve imperiya seherleriTarixiAlman seherlerinin imperiyanin ozunu idare eden qurumlarina cevrilmesi dunyevi knyazlar ve yepiskop knyazlarinkindan daha yavas idi XIII XIV esrlerde bezi seherler imperator terefinden esasen maliyye sebeblerine gore Imperiya Seherleri alm Reichsstadte lat Urbes imperiales statusuna yukseldilmisdi X XIII esrlerde alman krallari ve imperatorlari terefinden qurulan ve evvelce vekiller terefinden idare olunan bu seherler seher hakimleri idareetme ve edalet vezifelerini oz uzerine goturdukleri ucun tedricen musteqillik qazandilar bele seherlere numuneler Kolmar Aqno ve Elzasdaki Muluz ve ya yuxari Svabiyada Memmingen ve Azad Seherler alm Freie Stadte lat Urbes liberae Bazel Auqsburq Koln ve ya Strasburq kimi evvelce bir knyaz yepiskopa tabe olan ve eyni sekilde tedricen hemin feodaldan musteqillik qazanan seherler idi Bir nece halda meselen Kolnde kecmis kilse bascisi Azad Seher uzerinde bezi qaliq feodal imtiyazlarindan istifade etmek huququnu teleb etmeye davam edirdi bu iddia demek olar ki Imperiyanin sonuna qeder daimi mehkeme cekismelerine sebeb olmusdu Vaxt otdukce Imperiya Seherleri ile Azad Seherler arasindaki ferq getdikce bulaniqlasdi belelikle onlar birlikde Azad Imperiya seherleri ve ya Azad ve Imperiya Seherleri kimi tanindilar ve XV esrin sonlarinda bir cox seherlerin adinda hem Azad hem de Imperiyar sozleri vardi Diger Imperiya dovletleri kimi onlar da muharibe apara sulh baglaya ve oz ticaretlerine nezaret ede bilirdiler ve kenardan cox az mudaxileye icaze verirdiler Orta esrlerde bir sira Azad Seherler oz maraqlarini tesviq etmek ve mudafie etmek ucun Hanza Ittifaqi ve ya Dekapolis kimi seher liqalari alm Stadtebunde yaratdilar Istinadlar Holland Arthur William Imperial Cities or Towns Kisholm Hyu redaktor Britannika Ensiklopediyasi 14 XI Cambridge University Press 1911 seh 342