Ədalət fəvvarəsi (alm. Gerechtigkeitsbrunnen) — İsveçrənin Bern şəhərinin döngəsində yerləşir. Bu, XVI əsrə aid öz orijinal görünüşünü saxlamış yeganə məşhur Bern fəvvarəsidir və 1983-cü ildə Bern Köhnə şəhərinin tərkib hissəsi olaraq UNESCO-nun Dünya Mədəniyyət Mirasları siyahısına daxil edilmişdi. Fəvvarənin mərkəzi fiquru Roma ədalət ilahəsi Yustisiyanı simvolizə edir (Qədim Yunan mifologiyasındakı Femidanın analoqu).
Ədalət fəvvarəsi | |
---|---|
Gerechtigkeitsbrunnen | |
Ölkə | İsveçrə |
Şəhər | Bern |
Yerləşir | Bern |
Tikilmə tarixi | 1543 |
Material | Əhəng daşı, tunc, Dəmir |
Vəziyyəti | fəaliyyət göstərir |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Fəvvarə
Bu fəvvarə səkkizbucaqlı əsas və iki kiçik əlavə hovuzdan ibarətdir. Əsas hovuz əhəngdaşından hazırlanıb və dəmir halqa ilə bəzədilib. Hövzənin mərkəzində postamentdən çıxan bürünc borular var, onun üzərində isə haşiyəli frizlə bəzədilmiş dar daş sütun dayanır.
Heykəl
Fəvvarənin heykəli gözəl qadını təsvir edir. O əlində ədalət mühakiməsinin ənənəvi simvollarını — qılınc və tərəzi saxlayır. Qadının gözləri sarğılanıb — bu onun qərarlarının bütövlüyünü simvolizə edir. İlahənin kostyumu (qızıl zirəhli mavi xalat) və ayağındakı sandalyalar Roma dövründə uyğundur. İlahənin ayaqları altında gözləri bağlanmış Roma Papasının, İmperatorun, Sultanın və Şülthayssın (Kantonlar Şurasının sədri) heykəlləri yerləşdirilib. Bu dörd büst yer üzündəki bütün hakimiyyət formalarına işarə edir.
Simvolizm
Ansambl dünyanın bütün hakimiyyət üzərindəki ədalət hökmranlığını nümayiş etdirir. Nöqsan və qüsur üzərində çalınan qələbə — ənənəvi Orta əsr rəsm mövzulardan biri idi. Ədalətin ilahi qüvvəsi 1558-ci ildə Hans Rudolf Manuel tərəfindən yaradılmış və üzərində qanadlı ədalətin rəhbər simvollarının sınıq başları üstündə yürüyüşünü əks etdirən Bern vitrajında çox mükəmməl şəkildə təcəssüm tapmışdır.
Bern "Yustisiyası" məhkəmənin rütbə və siniflər üçün eyni olduğunu və hökmün layiq görülən şəxsə tətbiq olunmasını hesab edir. Ginqin "Yustisiyası" ümummilli ədalət simvolu sayılır və insanlara Bern Respublikasının hüquqa əsaslanan bir dövlət orqanı olduğunu xatırladır.
Təsir
Ginqin "Ədaləti" XVII əsrin ortalarına kimi burada yaşayan heykəltəraşlara böyük təsir göstərmişdir. İsveçrədə bu mövzu ilə bağlı 11 fəvvarə var, daha bir neçə fəvvarə isə qorunub saxlanılmamışdır. Birbaşa nüsxələr Lozanna, , şəhərlərində, Hans Ginqin təsiri altında yaradılmış fəvvarələr isə , Bil, , , Sürix, Lüsern və digər şəhərlərdə yaradılmışdır.
Tarix
1543-cü ildə taxta fəvvarə daşla əvəz edilmişdir. Fəvvarənin bugünkü adı 1687-ci ildə qeydiyyatdan keçmişdir. Əsaslı təmir qeydlərə görə, müvafiq olaraq 1584, 1589 və 1668-ci ildə həyata keçirilmişdir. Heykəlin rəngi iki dəfə — 1890 və 1925-ci ildə dəyişdirilmişdir. 1949-cu ildə postamentin bəzi hissələri yenisi ilə əvəz edilmişdir.
Vandalizm
1798-ci ildə heykəlin qılınc və tərəzisi itmişdir.
443 il toxunulmadan qorunub saxlanan fəvvarə 13 oktyabr 1986-cı ildə təcavüzkar dəstə tərəfindən kəndir vasitəsilə yıxdırılaraq zədələnmişdi. Heykəlin dağılmasında daha çox "Belye" qruplaşması (militant gənclər təşkilatı) günahlandırılırdı. Şəxsi ittiham isə yalnız bir şəxsə — Belye qruplaşmasının üzvü, mexanikçi Paskal Heçə ünvanlanmışdı. Paskal başlanğıcda ona ünvanlanan bütün ittihamları rədd etməsinə baxmayaraq, Bern məhkəməsi onu 22 ay həbs cəzasına məhkum etmiş və zərərlərin aradan qaldırılması üçün böyük həcmdə pul kompensasiyasının ödənilməsi barədə qərar qəbul etmişdi. Qərar 1991-ci və 1992-ci ildə Federal Məhkəmə tərəfindən qüvvəyə alınmışdı.
Hücumdan sonra, zədələnmiş heykəl Bern şəhərinin Tarix muzeyində bərpa olunmuşdu. 1988-ci ildən, həmin yerdə onun artıq surəti yerləşir.
İstinadlar
- Caviezel et al. Hofer, on page 320, notes that authors have agreed about this since the late 19th century.
- (PDF). KGS Inventar (German). Federal Office of Civil Protection. 2009. 18 July 2011 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 July 2010.
- Hofer, 318.
- Hofer, 319. Ursula Schneeberger believes this traditional interpretation to be erroneous; in her opinion, the figure represents a king. See Schneeberger, 158.
- Caviezel et al.; Hofer, 318.
- Hofer, 318: "antikisierend".
- Gamboni, 99.
- Gamboni, 103.
- Gamboni, 101.
- Gamboni, 101. See also the court's judgments, BGE 117 IV 437 2012-07-24 at the Wayback Machine (alm.) and BGE 118 IV 371 2018-09-15 at the Wayback Machine (fr.).
Xarici keçidlər
- Infos zum Gerechtigkeitsbrunnen auf g26.ch 2006-09-02 at the Wayback Machine
- Kapitel "Gerechtigkeitsbrunnen" in Band 1 der "Kunstdenkmäler des Kantons Bern" 2015-12-16 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Edalet fevvaresi alm Gerechtigkeitsbrunnen Isvecrenin Bern seherinin dongesinde yerlesir Bu XVI esre aid oz orijinal gorunusunu saxlamis yegane meshur Bern fevvaresidir ve 1983 cu ilde Bern Kohne seherinin terkib hissesi olaraq UNESCO nun Dunya Medeniyyet Miraslari siyahisina daxil edilmisdi Fevvarenin merkezi fiquru Roma edalet ilahesi Yustisiyani simvolize edir Qedim Yunan mifologiyasindaki Femidanin analoqu Edalet fevvaresiGerechtigkeitsbrunnen46 56 53 sm e 7 27 14 s u Olke IsvecreSeher BernYerlesir BernTikilme tarixi 1543Material Eheng dasi tunc DemirVeziyyeti fealiyyet gosterir Vikianbarda elaqeli mediafayllarFevvareGozleri sargilanmis Edalet ilahesinin heykeli Bu fevvare sekkizbucaqli esas ve iki kicik elave hovuzdan ibaretdir Esas hovuz ehengdasindan hazirlanib ve demir halqa ile bezedilib Hovzenin merkezinde postamentden cixan burunc borular var onun uzerinde ise hasiyeli frizle bezedilmis dar das sutun dayanir HeykelManuelin qrafik tesviri Fevvarenin heykeli gozel qadini tesvir edir O elinde edalet muhakimesinin enenevi simvollarini qilinc ve terezi saxlayir Qadinin gozleri sargilanib bu onun qerarlarinin butovluyunu simvolize edir Ilahenin kostyumu qizil zirehli mavi xalat ve ayagindaki sandalyalar Roma dovrunde uygundur Ilahenin ayaqlari altinda gozleri baglanmis Roma Papasinin Imperatorun Sultanin ve Sulthayssin Kantonlar Surasinin sedri heykelleri yerlesdirilib Bu dord bust yer uzundeki butun hakimiyyet formalarina isare edir SimvolizmAnsambl dunyanin butun hakimiyyet uzerindeki edalet hokmranligini numayis etdirir Noqsan ve qusur uzerinde calinan qelebe enenevi Orta esr resm movzulardan biri idi Edaletin ilahi quvvesi 1558 ci ilde Hans Rudolf Manuel terefinden yaradilmis ve uzerinde qanadli edaletin rehber simvollarinin siniq baslari ustunde yuruyusunu eks etdiren Bern vitrajinda cox mukemmel sekilde tecessum tapmisdir Bern Yustisiyasi mehkemenin rutbe ve sinifler ucun eyni oldugunu ve hokmun layiq gorulen sexse tetbiq olunmasini hesab edir Ginqin Yustisiyasi umummilli edalet simvolu sayilir ve insanlara Bern Respublikasinin huquqa esaslanan bir dovlet orqani oldugunu xatirladir TesirGinqin Edaleti XVII esrin ortalarina kimi burada yasayan heykelteraslara boyuk tesir gostermisdir Isvecrede bu movzu ile bagli 11 fevvare var daha bir nece fevvare ise qorunub saxlanilmamisdir Birbasa nusxeler Lozanna seherlerinde Hans Ginqin tesiri altinda yaradilmis fevvareler ise Bil Surix Lusern ve diger seherlerde yaradilmisdir Tarix1543 cu ilde taxta fevvare dasla evez edilmisdir Fevvarenin bugunku adi 1687 ci ilde qeydiyyatdan kecmisdir Esasli temir qeydlere gore muvafiq olaraq 1584 1589 ve 1668 ci ilde heyata kecirilmisdir Heykelin rengi iki defe 1890 ve 1925 ci ilde deyisdirilmisdir 1949 cu ilde postamentin bezi hisseleri yenisi ile evez edilmisdir Vandalizm1798 ci ilde heykelin qilinc ve terezisi itmisdir 443 il toxunulmadan qorunub saxlanan fevvare 13 oktyabr 1986 ci ilde tecavuzkar deste terefinden kendir vasitesile yixdirilaraq zedelenmisdi Heykelin dagilmasinda daha cox Belye qruplasmasi militant gencler teskilati gunahlandirilirdi Sexsi ittiham ise yalniz bir sexse Belye qruplasmasinin uzvu mexanikci Paskal Hece unvanlanmisdi Paskal baslangicda ona unvanlanan butun ittihamlari redd etmesine baxmayaraq Bern mehkemesi onu 22 ay hebs cezasina mehkum etmis ve zererlerin aradan qaldirilmasi ucun boyuk hecmde pul kompensasiyasinin odenilmesi barede qerar qebul etmisdi Qerar 1991 ci ve 1992 ci ilde Federal Mehkeme terefinden quvveye alinmisdi Hucumdan sonra zedelenmis heykel Bern seherinin Tarix muzeyinde berpa olunmusdu 1988 ci ilden hemin yerde onun artiq sureti yerlesir IstinadlarCaviezel et al Hofer on page 320 notes that authors have agreed about this since the late 19th century PDF KGS Inventar German Federal Office of Civil Protection 2009 18 July 2011 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 July 2010 Hofer 318 Hofer 319 Ursula Schneeberger believes this traditional interpretation to be erroneous in her opinion the figure represents a king See Schneeberger 158 Caviezel et al Hofer 318 Hofer 318 antikisierend Gamboni 99 Gamboni 103 Gamboni 101 Gamboni 101 See also the court s judgments BGE 117 IV 437 2012 07 24 at the Wayback Machine alm and BGE 118 IV 371 2018 09 15 at the Wayback Machine fr Xarici kecidlerVikianbarda Edalet fevvaresi ile elaqeli mediafayllar var Infos zum Gerechtigkeitsbrunnen auf g26 ch 2006 09 02 at the Wayback Machine Kapitel Gerechtigkeitsbrunnen in Band 1 der Kunstdenkmaler des Kantons Bern 2015 12 16 at the Wayback MachineHemcinin baxBern fevvareleri