Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədə heç bir məlumatın mənbəsi . (aprel 2024) |
Şamil Əliyev (1912, Şuşa – 1969, Bakı) — Bakı Dövlət Universitetinin rektoru (1941–1944).
| Şamil Əliyev | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Şuşa, Rusiya İmperiyası |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Vətəndaşlığı |  SSRİ |
| Elm sahələri | Tarix, Şərqşünaslıq, |
| Elmi dərəcəsi | Elmlər namizədi |
| Elmi adları | Akademik Professor |
| Təhsili | Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti |
Həyatı
Şamil Əliyev 1912-ci ilin dekabrında Şuşada anadan olub. Əvvəlcə Şuşa şəhərindəki birinci dərəcəli məktəbdə oxuyub, sonra təhsilini Müəllimlər Seminariyasında davam etdirib. Ali təhsil almaq məqsədilə Bakıya gələn Şamil Əliyev 1928–1931-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun tarix və eyni vaxtda şərqşünaslıq fakültələrində oxuyub. İnstitutu bitirdikdən sonra Ağdam Pedaqoji Texnikumuna müəllim kimi göndərilən Şamil Əliyev bir neçə il burada fəaliyyət göstərib. Elmə olan marağı onu yenidən paytaxta gətirib. Aspiranturada təhsil alan Şamil Əliyev 1936-cı ildə İpəkçilik üzrə namizədlik dissertasiyası müdafiə edərək alimlik dərəcəsi alıb. Akademik Fuad Qasımzadə yazırdı:
 | Şamil Əliyev respublikamızda namizədlik dərəcəsi almış ilk alimlərimizdən idi. Özü də 24 yaşında |  |
1939-cu ildə Azərbaycan hökumətinin qərarı ilə Şamil Əliyev Moskvaya partiya məktəbində oxumağa göndərilib. 1941-ci ildə həmin məktəbi bitirən Şamil Əliyev bir müddət Ümumittifaq Radio Komitəsində Yaxın və Orta Şərq ölkələri üçün verilişlər şöbəsinə başçılıq edib. Hərtərəfli və geniş biliyə malik Şamil Əliyevin əsas tədqiqat sahəsi siyasi iqtisad olsa da, onun başqa elmlərə də marağı var idi. Təkcə fəlsəfəyə həsr etdiyi əsərlərinin sayı 50-ni ötmüşdü. Digər tərəfdən, tərcümə ilə də məşğul olurdu. İkinci Dünya müharibəsinin qəflətən başlaması ilə əlaqədar Şamil Əliyev Azərbaycana dönməli olub.Elə həmin ilin payızında 29 yaşlı gənc alim Azərbaycan Dövlət Universitetinin rektoru təyin edilib.Belə ağır bir şəraitdə Şamil Əliyevin təşkilatçılıq qabiliyyəti Azərbaycan Dövlət Universitetinin üzərinə düşən məsuliyyətli işin öhdəsindən şərəflə gəlməsinə imkan yaratdı.Şamik Əliyev xatirələrində deyərdi:
| | Müharibənin ilk günlərindən dövrün tələblərinə uyğun universitetin elmi və tədris işlərinin yenidən qurulması üçün təcili tədbirlər həyata keçirdik. Müharibə başlanandan yaranmış ağır şərait: ali məktəb müəllimlərinin çox hissəsinin cəbhəyə getməsi, maddi və maliyyə imkanlarının məhdudlaşması və s. respublikanın bir sıra ali məktəblərini müvəqqəti olaraq universitetin tərkibinə birləşdirmək zəruriyyətini yaratmışdır. Biz bütün fəaliyyətimiz boyu müdafiə və bədən tərbiyəsi işinə xüsusi diqqət yetirirdik. Bu illərdə tam qüvvə ilə işləmək üçün xüsusi dərnək və aksiyalar təşkil edirdik: snayper, atıcılıq, pulemyotların təmiri, süngü döyüşü, qranat atıcılığı üzrə və yanğınsöndürmə, özünümüdafiə qurumlarının işi təşkil olunurdu. Müharibə şəraitində işimiz də onun tələblərinə uyğun getməli idi. Mühazirə planlarında da müharibə ilə əlaqədar mövzuların sayı artırılmışdı. Müharibə şəraiti üçün işlənmiş planda 21, hərbi müdafiə əhəmiyyətli 14 mövzu müəyyənləşdirdik ki, bunlar da kompleks xarakter daşıyırdı. Uzun müddət nəzərdə tutulmuş müdafiə və elmi təsərrüfat əhəmiyyətli mövzular yenidən qurulurdu. Tələbələrdə vətənpərvərlik, beynəlmiləlçilik hisslərini daha da gücləndirmək üçün pedaqoji, tarix və ədəbiyyat fakültələri öz iş planlarına müvafiq mövzular daxil etmişdilər. | |
Müharibə illərində Şamil Əliyev Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunda siyasi iqtisad fənnindən dərs deyib. Professor Hidayət Cəfərov yazırdı:
| | Müharibənin ağır illərində beş müxtəlif istiqamətli ali məktəbi öz tərkibində birləşdirmiş Azərbaycan Dövlət Universitetinə rəhbərlik etmək asan iş deyildi. Nəzərə almaq lazımdır ki, Şamil Əliyev həmin dövrdə çox gənc idi. Belə məsul vəzifəni aparmaq ondan son dərəcə ciddi məsuliyyət, bilik və bacarıq tələb edirdi. Lakin hadisələrin sonrakı gedişi göstərdi ki, Şamil Əliyev rektor vəzifəsinə təsadüfən seçilməyib. Müxtəlif istiqamətlər üzrə yüksək ixtisaslı kadrlar hazırlanması ilə yanaşı, həmin illərdə universitetin laboratoriyalarında döyüşən ordunun tələblərinə uyğun elmi-tədqiqat işləri aparılır, dəyərli elmi-praktik nailiyyətlər əldə edilirdi. | |
O, 1944-cü ilin sonuna qədər bu ali təhsil müəssisəsinin rektoru vəzifəsində çalışdı. 1943-cü ildən 1953-cü ilə qədər də Azərbaycan Sənaye İnstitutunda Siyasi iqtisad kafedrasının müdiri olub. 1945–1947-ci illərdə AK(b)P Bakı Komitəsində təbliğat və təşviqat şöbəsinin müdir müavini və müdiri vəzifələrində çalışan Şamil Əliyev, eyni zamanda, "Təbliğatçı" jurnalının baş redaktoru idi.
1955-ci ildə Şamil Əliyev Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı İnstitutuna direktor təyin olunub. Bununla bərabər, 1959-cu ildən ömrünün sonunadək Azərbaycan Dövlət Universitetinin Siyasi iqtisad kafedrasının dosenti kimi pedaqoji fəaliyyətini davam etdirib. Müxtəlif məsul vəzifələrdə işləməklə yanaşı, elmi-tədqiqat işlərini ilə məşğul olan Şamil Əliyev siyasi iqtisad elminin nəzəri problemlərinin tədqiqi ilə bağlı maraqlı araşdırmalar aparıb. Quruluşun tələbinə görə bir sıra siyasi xadimlərin əsərlərinin Azərbaycan dilinə tərcüməçisi olub. Azərbaycanda siyasi iqtisad fənninin formalaşmasında, eyni zamanda, onun bir elm sahəsi kimi təşəkkül tapması və inkişafında Şamil Əliyevin böyük xidmətləri var. Keçmiş ittifaq miqyasında seçilən və əməyi yüksək qiymətləndirilən mütəxəssislərdən sayılan Şamil Əliyev müharibədən sonrakı illərdə bir neçə çağırış Azərbaycan Ali Sovetinin deputatı seçilmiş, müxtəlif orden və medallarla təltif olunmuşdur.
1969-cu ildə 57 yaşında dünyasını dəyişmişdir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalede hec bir melumatin menbesi gosterilmemisdir Lutfen etibarli menbeler elave etmekle meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Qerez yaradan menbesiz hisseler muzakiresiz siline biler aprel 2024 Vikipediyada bu ad soyadli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Samil Eliyev Samil Eliyev 1912 Susa 1969 Baki Baki Dovlet Universitetinin rektoru 1941 1944 Samil EliyevDogum tarixi 1912Dogum yeri Susa Rusiya ImperiyasiVefat tarixi 1969Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIVetendasligi SSRIElm saheleri Tarix Serqsunasliq Elmi derecesi Elmler namizediElmi adlari Akademik ProfessorTehsili Azerbaycan Dovlet Pedaqoji UniversitetiHeyatiSamil Eliyev 1912 ci ilin dekabrinda Susada anadan olub Evvelce Susa seherindeki birinci dereceli mektebde oxuyub sonra tehsilini Muellimler Seminariyasinda davam etdirib Ali tehsil almaq meqsedile Bakiya gelen Samil Eliyev 1928 1931 ci illerde Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Institutunun tarix ve eyni vaxtda serqsunasliq fakultelerinde oxuyub Institutu bitirdikden sonra Agdam Pedaqoji Texnikumuna muellim kimi gonderilen Samil Eliyev bir nece il burada fealiyyet gosterib Elme olan maragi onu yeniden paytaxta getirib Aspiranturada tehsil alan Samil Eliyev 1936 ci ilde Ipekcilik uzre namizedlik dissertasiyasi mudafie ederek alimlik derecesi alib Akademik Fuad Qasimzade yazirdi Samil Eliyev respublikamizda namizedlik derecesi almis ilk alimlerimizden idi Ozu de 24 yasinda 1939 cu ilde Azerbaycan hokumetinin qerari ile Samil Eliyev Moskvaya partiya mektebinde oxumaga gonderilib 1941 ci ilde hemin mektebi bitiren Samil Eliyev bir muddet Umumittifaq Radio Komitesinde Yaxin ve Orta Serq olkeleri ucun verilisler sobesine basciliq edib Herterefli ve genis biliye malik Samil Eliyevin esas tedqiqat sahesi siyasi iqtisad olsa da onun basqa elmlere de maragi var idi Tekce felsefeye hesr etdiyi eserlerinin sayi 50 ni otmusdu Diger terefden tercume ile de mesgul olurdu Ikinci Dunya muharibesinin qefleten baslamasi ile elaqedar Samil Eliyev Azerbaycana donmeli olub Ele hemin ilin payizinda 29 yasli genc alim Azerbaycan Dovlet Universitetinin rektoru teyin edilib Bele agir bir seraitde Samil Eliyevin teskilatciliq qabiliyyeti Azerbaycan Dovlet Universitetinin uzerine dusen mesuliyyetli isin ohdesinden serefle gelmesine imkan yaratdi Samik Eliyev xatirelerinde deyerdi Muharibenin ilk gunlerinden dovrun teleblerine uygun universitetin elmi ve tedris islerinin yeniden qurulmasi ucun tecili tedbirler heyata kecirdik Muharibe baslanandan yaranmis agir serait ali mekteb muellimlerinin cox hissesinin cebheye getmesi maddi ve maliyye imkanlarinin mehdudlasmasi ve s respublikanin bir sira ali mekteblerini muveqqeti olaraq universitetin terkibine birlesdirmek zeruriyyetini yaratmisdir Biz butun fealiyyetimiz boyu mudafie ve beden terbiyesi isine xususi diqqet yetirirdik Bu illerde tam quvve ile islemek ucun xususi dernek ve aksiyalar teskil edirdik snayper aticiliq pulemyotlarin temiri sungu doyusu qranat aticiligi uzre ve yanginsondurme ozunumudafie qurumlarinin isi teskil olunurdu Muharibe seraitinde isimiz de onun teleblerine uygun getmeli idi Muhazire planlarinda da muharibe ile elaqedar movzularin sayi artirilmisdi Muharibe seraiti ucun islenmis planda 21 herbi mudafie ehemiyyetli 14 movzu mueyyenlesdirdik ki bunlar da kompleks xarakter dasiyirdi Uzun muddet nezerde tutulmus mudafie ve elmi teserrufat ehemiyyetli movzular yeniden qurulurdu Telebelerde vetenperverlik beynelmilelcilik hisslerini daha da guclendirmek ucun pedaqoji tarix ve edebiyyat fakulteleri oz is planlarina muvafiq movzular daxil etmisdiler Muharibe illerinde Samil Eliyev Azerbaycan Dovlet Tibb Institutunda siyasi iqtisad fenninden ders deyib Professor Hidayet Ceferov yazirdi Muharibenin agir illerinde bes muxtelif istiqametli ali mektebi oz terkibinde birlesdirmis Azerbaycan Dovlet Universitetine rehberlik etmek asan is deyildi Nezere almaq lazimdir ki Samil Eliyev hemin dovrde cox genc idi Bele mesul vezifeni aparmaq ondan son derece ciddi mesuliyyet bilik ve bacariq teleb edirdi Lakin hadiselerin sonraki gedisi gosterdi ki Samil Eliyev rektor vezifesine tesadufen secilmeyib Muxtelif istiqametler uzre yuksek ixtisasli kadrlar hazirlanmasi ile yanasi hemin illerde universitetin laboratoriyalarinda doyusen ordunun teleblerine uygun elmi tedqiqat isleri aparilir deyerli elmi praktik nailiyyetler elde edilirdi O 1944 cu ilin sonuna qeder bu ali tehsil muessisesinin rektoru vezifesinde calisdi 1943 cu ilden 1953 cu ile qeder de Azerbaycan Senaye Institutunda Siyasi iqtisad kafedrasinin mudiri olub 1945 1947 ci illerde AK b P Baki Komitesinde tebligat ve tesviqat sobesinin mudir muavini ve mudiri vezifelerinde calisan Samil Eliyev eyni zamanda Tebligatci jurnalinin bas redaktoru idi 1955 ci ilde Samil Eliyev Azerbaycan Xalq Teserrufati Institutuna direktor teyin olunub Bununla beraber 1959 cu ilden omrunun sonunadek Azerbaycan Dovlet Universitetinin Siyasi iqtisad kafedrasinin dosenti kimi pedaqoji fealiyyetini davam etdirib Muxtelif mesul vezifelerde islemekle yanasi elmi tedqiqat islerini ile mesgul olan Samil Eliyev siyasi iqtisad elminin nezeri problemlerinin tedqiqi ile bagli maraqli arasdirmalar aparib Qurulusun telebine gore bir sira siyasi xadimlerin eserlerinin Azerbaycan diline tercumecisi olub Azerbaycanda siyasi iqtisad fenninin formalasmasinda eyni zamanda onun bir elm sahesi kimi tesekkul tapmasi ve inkisafinda Samil Eliyevin boyuk xidmetleri var Kecmis ittifaq miqyasinda secilen ve emeyi yuksek qiymetlendirilen mutexessislerden sayilan Samil Eliyev muharibeden sonraki illerde bir nece cagiris Azerbaycan Ali Sovetinin deputati secilmis muxtelif orden ve medallarla teltif olunmusdur 1969 cu ilde 57 yasinda dunyasini deyismisdir IstinadlarHemcinin bax