Koppeliya ( tam adı “Koppeliya, və ya Göygöz gözəl”, fr. Coppélia, yun. κοπελιά - qız, gənc qadın deməkdir.) — fransız bəstəkarı Leo Delibin komik balet əsəri. Baletin librettosu E. Hofmanın "Qum adam" novellası əsasında Şarl Nüiter tərəfindən yazılmışdır. Tamaşanın baletmeystrı A. Sen-Leon olmuşdur. Baletin ilk premyerası 25 may 1870 ci ildə Parisdə, Qarnye Sarayı səhnəsində böyük müvəffəqiyyətlə oynanılmışdır. Premyerada III Napoleon və onun arvadı imperatriça Yevgeni şəxsən iştirak etmişlər. Baletin ilk ifaçıları: Svanilda - , Frans - E. Fiokr (travesti), Koppelius - Doti; rəssamlar Ş. Kambon, E. Depleten, Lavastr (dekorasiyalar), P. Lormye (kostyumlar). Koppeliya baleti ilk premyeradan məşhurlaşaraq, bu günə qədər daim bir çox dünya teatrlarında oynanilmaqdadır.
Koppeliya | |
---|---|
fr. Coppélia | |
| |
Tipi | Klassik balet |
Bəstəkar | Leo Delib |
Premyera | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Musiqi
I akt | II akt | III akt |
---|---|---|
1 Prelude et Mazurka | 10 Entr’acte et Valse | 22 Introduction |
I akt
Şəhər meydanı
Hofmanın qələmə aldığı alman nağılında hadisə Qaliçiyada başverir. Bu məqsədlə də baletin musiqi biçimi macar və polşa xalq rəqslərindən götürülmüşdür. Səhnədə kiçik bir şəhərciyin dekorasiyaları təsvir olunmuşdur. Evlərin birinin pəncərəsində Kappeliyanı görmək mümkündür. Həmin bu ev ixtiraçı Koppeliusa məxsusdur. Koppeliya öz gözəlliyi və sirliliyi ilə küçədən ona tamaşa edənlərin diqqətini cəlb etməkdədir. Şəhərciyin bir neçə gənc oğlanları ona göz qoymaqlarına baxmayaraq, Koppeliya onlara məhəl qoymur. Səhnəyə əsərin əsas qəhrəmanı Svanilda daxil olur. Svanilda Fransın nişanlısıdır. Svanilda Fransın da diqqıtini cəlb edən sirrli Koppeliya qarşı biganə deyildir. Səhnəyə daxil olan Frans Svanildanın evinə tərəf yaxınlaşır. Lakin onun daim gözü Koppeliyanın pəncərəsinə zillənmişdir. Bunu görən Svanilda bərk narahat olmağa başlayır, hətta Fransdan küsür. Bu zaman meydana burqomistr və insanlar toplaşır. Burqomistr şəhərin yeni zəngli saatı münasibətilə bayram şənliyi olacağını bildirir və Svanildadan Fransla toylarını elə həmin günə salmalarını məsləhət görür.
Gecə şəhər meydanı boşalır. Koppelius evini tərk edib qonşuluqdakı kabareyə bir şeylər içməyə gedir. Qonşuluqdakı qızlar onu dövrəyə alıb onlara qoşulmasını istəyirlər. Koppelius yaxasını onlardan qurtara bilir, lakin evinin açarını itirmiş olur. Qızlar necəsə açarı tapırlar. Svanildanı dilə tutub Kappeliusun evinə daxil olurlar. Sonra qızların və Svanildanın evdə olmasından xəbərsiz olan Frans nərdivanla pəncərədən Koppeliyanın yanına qalxarkən, evinə dönən Koppelius tərəfindən yaxalanmış olur.
II akt
Koppeliusun ev-emalatxanası
II akt gecə yarısı Koppeliusun evində cərəyan edir. Koppeliusun ev-emalatxanası kitablarla, oyuncaq avtomatları və mexanizmləri ilə sərgilənmişdir. Emalatxanaya soxulmuş qızlar Koppeliyanı görürlər və əmin olurlar ki bu bir gəlincikdir. Əylənərək qızlar oyuncaq və gəlinciklərin mexanizm və yaylarına toxunaraq onları hərəkətə gətirirlər. Fransın nərdivan vasitəsilə pəncərədən evə soxulduğunu duyan Svanilda tez tələsik Koppeliyanın paltarını geyinərək onun yerini tututr. Koppeliusun gəldiyini görən qızlar qaçıb gedirlər. Koppelius tərəfindən yaxalanan Frans ona Koppelinaya aşiq olmasını söyləyir. Bu zaman Koppeliusda gəlincik Koppeliyanı canlandırmaq ideyası yaranır. O, bu məqsədlə Fransı içərisində yuxu dərmanı olan şərabla sərxoş edib yatizdirir. Tilsimin köməyi ilə Koppeliyanı canladırmağa çalışan Koppeliyus gözlərinə inanmır. Gəlincik get-gedə canlanaraq ispan rəqsi ifa etməyə başlayır. Əlindəki qlıncla Koppeliya qiyafətində Svanilda qısqandığı Fransı vurmaq istəsə də Koppelius ona mane olur. Frans ayılanda Svanildanı görür və onunla evi tərk edir. Koppeliyus anlayır ki, o, yanılmışdır canlanan gəlincik deyil, Svanilda imiş.
III akt
Hersoq malikanəsinin bağı - şənlik
Şəhərin yeni zəngli saatı münasibətilə təşkil olunmuş şənliyinin açılışı. Frans və Svanilda yenə barışırlar. Bu zaman peyda olan Koppelius onun emalatxanasına dəyən ziyanın ödənilməsini onlardan tələb edir. Svanilda bu məqsədlə öz cehizini vermək istəyərkən burqomistr etiraz edib pulu özü ödəmiş olur. Beləliklə də alleqorik rəqslərlə şənlik başlanmış olur.
Xarici keçidlər
- Bolshoi Ballet- Coppelia: Mazurka
- Bolshoi Ballet- Coppelia: Waltz of the Hours
- Coppélia 1990
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Koppeliya tam adi Koppeliya ve ya Goygoz gozel fr Coppelia yun kopelia qiz genc qadin demekdir fransiz bestekari Leo Delibin komik balet eseri Baletin librettosu E Hofmanin Qum adam novellasi esasinda Sarl Nuiter terefinden yazilmisdir Tamasanin baletmeystri A Sen Leon olmusdur Baletin ilk premyerasi 25 may 1870 ci ilde Parisde Qarnye Sarayi sehnesinde boyuk muveffeqiyyetle oynanilmisdir Premyerada III Napoleon ve onun arvadi imperatrica Yevgeni sexsen istirak etmisler Baletin ilk ifacilari Svanilda Frans E Fiokr travesti Koppelius Doti ressamlar S Kambon E Depleten Lavastr dekorasiyalar P Lormye kostyumlar Koppeliya baleti ilk premyeradan meshurlasaraq bu gune qeder daim bir cox dunya teatrlarinda oynanilmaqdadir Koppeliyafr Coppelia Koppeliya baletiTipi Klassik baletBestekar Leo DelibPremyera 25 may 1870Qarnye Sarayi Paris Vikianbarda elaqeli mediafayllarMusiqiI akt II akt III akt1 Prelude et Mazurka 2 Valse Lente 3 Scene 4 Mazurka 5 Scene 6 Ballade de L Epi 7 Theme Slave Varie 8 Czardas 9 Finale 10 Entr acte et Valse 11 Scene 12 Scene 13 Musique des Automates 14 Scene 15 Chanson a Boire et Scene 16 Scene et Valse de la Poupee 17 Scene 18 Bolero 19 Gigue 20 Scene 21 Marche de la Cloche 22 Introduction 23 Valse des Heures 24 L Aurore 25 La Priere 26 Le Trevail 27 L Hymne 28 Le Discorde et la Guerre 29 La Paix 30 Danse de Fete 31 Galop FinaleI aktSeher meydani Hofmanin qeleme aldigi alman nagilinda hadise Qaliciyada basverir Bu meqsedle de baletin musiqi bicimi macar ve polsa xalq reqslerinden goturulmusdur Sehnede kicik bir seherciyin dekorasiyalari tesvir olunmusdur Evlerin birinin penceresinde Kappeliyani gormek mumkundur Hemin bu ev ixtiraci Koppeliusa mexsusdur Koppeliya oz gozelliyi ve sirliliyi ile kuceden ona tamasa edenlerin diqqetini celb etmekdedir Seherciyin bir nece genc oglanlari ona goz qoymaqlarina baxmayaraq Koppeliya onlara mehel qoymur Sehneye eserin esas qehremani Svanilda daxil olur Svanilda Fransin nisanlisidir Svanilda Fransin da diqqitini celb eden sirrli Koppeliya qarsi bigane deyildir Sehneye daxil olan Frans Svanildanin evine teref yaxinlasir Lakin onun daim gozu Koppeliyanin penceresine zillenmisdir Bunu goren Svanilda berk narahat olmaga baslayir hetta Fransdan kusur Bu zaman meydana burqomistr ve insanlar toplasir Burqomistr seherin yeni zengli saati munasibetile bayram senliyi olacagini bildirir ve Svanildadan Fransla toylarini ele hemin gune salmalarini meslehet gorur Gece seher meydani bosalir Koppelius evini terk edib qonsuluqdaki kabareye bir seyler icmeye gedir Qonsuluqdaki qizlar onu dovreye alib onlara qosulmasini isteyirler Koppelius yaxasini onlardan qurtara bilir lakin evinin acarini itirmis olur Qizlar necese acari tapirlar Svanildani dile tutub Kappeliusun evine daxil olurlar Sonra qizlarin ve Svanildanin evde olmasindan xebersiz olan Frans nerdivanla pencereden Koppeliyanin yanina qalxarken evine donen Koppelius terefinden yaxalanmis olur II aktKoppeliusun ev emalatxanasi II akt gece yarisi Koppeliusun evinde cereyan edir Koppeliusun ev emalatxanasi kitablarla oyuncaq avtomatlari ve mexanizmleri ile sergilenmisdir Emalatxanaya soxulmus qizlar Koppeliyani gorurler ve emin olurlar ki bu bir gelincikdir Eylenerek qizlar oyuncaq ve gelinciklerin mexanizm ve yaylarina toxunaraq onlari herekete getirirler Fransin nerdivan vasitesile pencereden eve soxuldugunu duyan Svanilda tez telesik Koppeliyanin paltarini geyinerek onun yerini tututr Koppeliusun geldiyini goren qizlar qacib gedirler Koppelius terefinden yaxalanan Frans ona Koppelinaya asiq olmasini soyleyir Bu zaman Koppeliusda gelincik Koppeliyani canlandirmaq ideyasi yaranir O bu meqsedle Fransi icerisinde yuxu dermani olan serabla serxos edib yatizdirir Tilsimin komeyi ile Koppeliyani canladirmaga calisan Koppeliyus gozlerine inanmir Gelincik get gede canlanaraq ispan reqsi ifa etmeye baslayir Elindeki qlincla Koppeliya qiyafetinde Svanilda qisqandigi Fransi vurmaq istese de Koppelius ona mane olur Frans ayilanda Svanildani gorur ve onunla evi terk edir Koppeliyus anlayir ki o yanilmisdir canlanan gelincik deyil Svanilda imis III aktHersoq malikanesinin bagi senlik Seherin yeni zengli saati munasibetile teskil olunmus senliyinin acilisi Frans ve Svanilda yene barisirlar Bu zaman peyda olan Koppelius onun emalatxanasina deyen ziyanin odenilmesini onlardan teleb edir Svanilda bu meqsedle oz cehizini vermek isteyerken burqomistr etiraz edib pulu ozu odemis olur Belelikle de alleqorik reqslerle senlik baslanmis olur Xarici kecidlerVikianbarda Koppeliya ile elaqeli mediafayllar var Bolshoi Ballet Coppelia Mazurka Bolshoi Ballet Coppelia Waltz of the Hours Coppelia 1990