Roma hüququ — Qədim Roma hüquqları toplusudur.
Ümumi anlayış
İndi mövcud olan hüquq normaları birdən-birə yaradılmamışdır. Bu çox uzun sürən bir prosesin məhsuludur. Hüquq normaları səhvlər, təcrübələr və sınaqlar nəticəsində formalaşmış və təkmilləşmişdir. Tarixən belə gətirmişdir ki, indiki müasir hüquq normalarının əsası qədim "Roma hüququ"ndan götürülmüşdür.
Müasir dövrdə hər bir ölkənin öz hüquq sistemi mövcuddur. Bu hüquq sisteminin əsas normaları bütün ölkələrdə oxşardır. Fəaliyyətdə olan bu hüquq normalarına yerli adət-ənənələr və cəmiyyət münasibəti normaları da daxil edilir.
"Roma hüququ"nda əsasən, quldarların və varlıların hüquqları daha çox qorunurdu. Buna görə də "Roma hüququ" həm də "Sinfi hüquq" adlandırılırdı. Və iki növə ayrılırdı: I – "İctimai hüquq", II – "Şəxsi (Fərdi) hüquq" adlanırdı.
İctimai hüquq – cəmiyyətdə baş verən prosesləri nizamlayırdı. Bundan başqa, bu hüquq həm də, ölkədə baş verən bütün prosesləri tənzimləyirdi. Bu hüquq müasir cinayət hüququ ilə "doğmalıq" təşkil edir. Bundan əlavə, İctimai hüquq da daxili – siyasi prinsiplər və xarici – iqtisadi əlaqələr qaydaları da əks olunurdu.
"Roma hüququ"nun "Şəxsi (Fərdi) hüquq"lar bəşər tarixində daha dərin iz buraxmışdır. Qanunvericiliyin bu növü müasir "vətəndaş hüququ" ilə "doğmalıq" təşkil edir. "Roma şəxsi hüquq" normaları təsərrüfat, ticarət və vətəndaşların hüquq munasibətlərini tənzimləyirdi. Əsas diqqət vətəndaşların hüquq munasibətlərinə yönəldilmişdir. Burada əsasən, vətəndaşlar arasında bağlanan müqavilələrin hazırlanması sistemi daha çox təqdirə layiqdir. Qeyd etmək lazımdır ki, o zamanlar bəzi müqavilələr şifahi, bəziləri isə yazılı yerinə yetirilirdi.
"Roma şəxsi (fərdi) hüquq"unda şəxsi mülkiyyətin qorunmasına daha çox yer verilirdi. "Roma hüququ" şəxsi mülkiyyətin və şəxsi mülkiyyətə təcavüzün nə demək olduğunu dəqiqliyi ilə izah edirdi. ("Roma hüququ"nda şəxsi mülkiyyətə qərəzli təcavüzə görə ölüm cəzası nəzərdə tutulurdu.)
Sinfi varlıq "Roma hüququ"nda belə izah olunurdu: "Qullar — quldarlara məxsus satıla, dəyişdirilə bilən bir əşyadır", "qullar – hüquqi subyekt hesab edilmir."
"Roma hüququ"nda qullar, kasıblar əşyaya bərabər tutulmuş və qeyri – hüquqi subyekt hesab edilmişdir.
Xarici keçidlər
- "Roma Hüququ" nədir? 2014-04-08 at the Wayback Machine
- An extensive collection of digital books and articles on Roman Law and History, in various languages. By professor Luiz Gustavo Kaercher 2018-09-19 at the Wayback Machine
- A very good collection of resources maintained by professor Ernest Metzger.
- The Roman Law Library by Professor Yves Lassard and Alexandr Koptev 2012-08-31 at the Wayback Machine
- The Roman Law Articles of Smith's Dictionary
- Roman Legal Tradition: open access journal devoted to Roman law
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Roma huququ Qedim Roma huquqlari toplusudur Umumi anlayisIndi movcud olan huquq normalari birden bire yaradilmamisdir Bu cox uzun suren bir prosesin mehsuludur Huquq normalari sehvler tecrubeler ve sinaqlar neticesinde formalasmis ve tekmillesmisdir Tarixen bele getirmisdir ki indiki muasir huquq normalarinin esasi qedim Roma huququ ndan goturulmusdur Muasir dovrde her bir olkenin oz huquq sistemi movcuddur Bu huquq sisteminin esas normalari butun olkelerde oxsardir Fealiyyetde olan bu huquq normalarina yerli adet eneneler ve cemiyyet munasibeti normalari da daxil edilir Roma huququ nda esasen quldarlarin ve varlilarin huquqlari daha cox qorunurdu Buna gore de Roma huququ hem de Sinfi huquq adlandirilirdi Ve iki nove ayrilirdi I Ictimai huquq II Sexsi Ferdi huquq adlanirdi Ictimai huquq cemiyyetde bas veren prosesleri nizamlayirdi Bundan basqa bu huquq hem de olkede bas veren butun prosesleri tenzimleyirdi Bu huquq muasir cinayet huququ ile dogmaliq teskil edir Bundan elave Ictimai huquq da daxili siyasi prinsipler ve xarici iqtisadi elaqeler qaydalari da eks olunurdu Roma huququ nun Sexsi Ferdi huquq lar beser tarixinde daha derin iz buraxmisdir Qanunvericiliyin bu novu muasir vetendas huququ ile dogmaliq teskil edir Roma sexsi huquq normalari teserrufat ticaret ve vetendaslarin huquq munasibetlerini tenzimleyirdi Esas diqqet vetendaslarin huquq munasibetlerine yoneldilmisdir Burada esasen vetendaslar arasinda baglanan muqavilelerin hazirlanmasi sistemi daha cox teqdire layiqdir Qeyd etmek lazimdir ki o zamanlar bezi muqavileler sifahi bezileri ise yazili yerine yetirilirdi Roma sexsi ferdi huquq unda sexsi mulkiyyetin qorunmasina daha cox yer verilirdi Roma huququ sexsi mulkiyyetin ve sexsi mulkiyyete tecavuzun ne demek oldugunu deqiqliyi ile izah edirdi Roma huququ nda sexsi mulkiyyete qerezli tecavuze gore olum cezasi nezerde tutulurdu Sinfi varliq Roma huququ nda bele izah olunurdu Qullar quldarlara mexsus satila deyisdirile bilen bir esyadir qullar huquqi subyekt hesab edilmir Roma huququ nda qullar kasiblar esyaya beraber tutulmus ve qeyri huquqi subyekt hesab edilmisdir Xarici kecidlerVikianbarda Roma huququ ile elaqeli mediafayllar var Roma Huququ nedir 2014 04 08 at the Wayback Machine An extensive collection of digital books and articles on Roman Law and History in various languages By professor Luiz Gustavo Kaercher 2018 09 19 at the Wayback Machine A very good collection of resources maintained by professor Ernest Metzger The Roman Law Library by Professor Yves Lassard and Alexandr Koptev 2012 08 31 at the Wayback Machine The Roman Law Articles of Smith s Dictionary Roman Legal Tradition open access journal devoted to Roman law