Bu məqaləni lazımdır. |
Santyaqo Ramon-i-Kaxal (1 may 1852[…] – 17 oktyabr 1934[…], Madrid) — Görkəmli ispan alimi, tibb elminin nevrologiya, patologiya kimi mühüm sahələrinin və histologiyanın dərin bilicisi, Santyaqo Ramoni Kahal dəyərli elmi araşdırmalar müəllifi kimi tanınır. Beyinin mikroskopik quruluşu ilə bağlı orjinal tədqiqatlar aparan alimin təsviri sənət sahəsində də xüsusi istedadı olmuşdur. Onun beyin hüceyrələrini təsvir edən yüzlərlə rəsm əsəri bu gün də tibb institutlarında tədris olunur. Məşhur alim tibb elminə "müasir nevrologiyanın atası" kimi daxil olmuşdur.
Santyaqo Ramon-i-Kaxal | |
---|---|
isp. Santiago Felipe Ramón y Cajal | |
Doğum adı | Santiago Ramón y Cajal |
Doğum tarixi | 1 may 1852[…] |
Vəfat tarixi | 17 oktyabr 1934[…](82 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri |
|
Elm sahələri | nevrologiya, patologiya, histologiya |
İş yerləri |
|
Üzvlüyü |
|
Mükafatları | Fiziologiya və tibb üzrə Nobel mükafatı (1906) |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
1852-ci ildə İspaniyanın Petilla de Araqon şəhərində dünyaya gəlmiş Kahalın atası Saraqos Universitetində tətbiqi anatomiya üzrə professor idi. Orta məktəb illərində üsyankar və dəcəl olduğu üçün dəfələrlə məktəbdən uzaqlaşdırılmışdır. On bir yaşında şəhər darvazasını dağıtdığına görə həbs olunması onun xasiyyəti barədə müəyyən bilgi verir. Uşaqlıq illərində pinəçilik və bərbərlik edən balaca Santyaqo elmə, xüsusən də tibb elminə böyük marağı ilə diqqəti cəlb etmişdir. Atası ilə anatomik atlas hazırlasa da, nəşr edilməmişdir.
İllər ötdükdən sonra bu marağı onu Saraqosa Universitetinin tibb fakültəsinə gətirmişdir. O, 1873-cü ildə tibb təhsili üzrə lisenziya aldıqdan sonra İspaniya ordusunda hərbi həkim kimi xidmətə başlamışdır.
1874/75-ci illərdə Kubaya hərbi ekspedisiyada iştirak etmişdir. İspaniyaya qayıtdıqdan sonra Madriddə doktorluq elmi dərəcəsi almışdır.
1881-ci ildə təsviri və ümumi anatomiya üzrə Valensiya Universitetinin, 1887-ci ildə isə histologiya və patoloji anatomiya üzrə Barselona Universitetinin professoru seçilən alim elmi-pedaqoji fəaliyyəti ilə yanaşı, bir sıra mədəni və elmi-tədqiqat qurumlarında da çalışmışdır. O, ayrı-ayrı vaxtlarda Saraqosa muzeyinin rəhbəri, Milli Gigiyena İnstitutunun direktoru vəzifələrində çalışmış və sonralar onun şərəfinə Kahal İnstitutu adlandırılan Bioloji Tədqiqatlar Laboratoriyasının əsasını qoymuşdur.
Alimin tibb elmindəki fəaliyyəti çoxşaxəliliyi, məhsuldarlığı və orjinallığı ilə seçilmişdir. Onun ilk araşdırmalarını iltihabın patologiyası, xoleranın mikrobiologiyası, epitel hüceyrələrin və toxumaların quruluşuna həsr olunmuşdur. Onun "Histologiya və mikroqrafiya üzrə təlimat", "Histologiyanın əsasları", "Ümumi patoloji anatomiya üzrə təlimat", "Histoloji anatomiya və sinir mərkəzləri barədə yeni anlayışlar", "İnsanlar və onurğalıların sinir sistemi barədə məqalələr toplusu" və "Onurğalılarda gözün torlu qişası" əsərləri tibb sahəsində çox məşhurdur.
Rusiya, Fransa, Almaniya kimi ölkələrin mükafatlarına layiq görülmüş S. R. Kahalın araşdırmaları İspaniya və Fransanın elmi məcmuələrində dərc olunmuşdur. Dünyanın bir çox nüfuzlu elmi mərkəzlərinin, o cümlədən Madriddəki Kral Elmlər Akademiyasının, Kral Tibb Akademiyasının, İspaniya Təbii Tarix Cəmiyyəti və Lissabon Elmlər Akademiyasının üzvü, Böyük Britaniyanın Kembric, Almaniyanın Vürsburq universitetlərinin fəxri doktoru seçilmişdir. Ancaq onun təltiflərinin zirvəsi 1906-cı ildə Kamillo Qolci ilə birlikdə "sinir sisteminin quruluşu ilə bağlı tədqiqatlarına görə" fiziologiya və tibb üzrə Nobel mükafatına layiq görülməsidir.
Santyaqo Ramoni Kahal 1934-cü ildə Madriddə dünyasını dəyişmişdir.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Santiago Ramón y Cajal // Internet Speculative Fiction Database (ing.). 1995.
- ABŞ Konqres Kitabxanası. 1800.
- Santiago Ramón y Cajal // KNAW Past Members (ing.).
- https://www.academie-sciences.fr/fr/Liste-des-membres-depuis-la-creation-de-l-Academie-des-sciences/les-membres-du-passe-dont-le-nom-commence-par-r.html.
- Santiago Ramón y Cajal. // Biography: Historical & Celebrity Profiles 2014.
- www.accademiadellescienze.it (it.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Santyaqo Ramon i Kaxal 1 may 1852 17 oktyabr 1934 Madrid Gorkemli ispan alimi tibb elminin nevrologiya patologiya kimi muhum sahelerinin ve histologiyanin derin bilicisi Santyaqo Ramoni Kahal deyerli elmi arasdirmalar muellifi kimi taninir Beyinin mikroskopik qurulusu ile bagli orjinal tedqiqatlar aparan alimin tesviri senet sahesinde de xususi istedadi olmusdur Onun beyin huceyrelerini tesvir eden yuzlerle resm eseri bu gun de tibb institutlarinda tedris olunur Meshur alim tibb elmine muasir nevrologiyanin atasi kimi daxil olmusdur Santyaqo Ramon i Kaxalisp Santiago Felipe Ramon y CajalDogum adi Santiago Ramon y CajalDogum tarixi 1 may 1852 1852 05 01 Vefat tarixi 17 oktyabr 1934 1934 10 17 82 yasinda Vefat yeri Madrid Madrid vilayeti d IspaniyaDefn yeri Almudena qebiristanligi d Elm saheleri nevrologiya patologiya histologiyaIs yerleri Barselona Universiteti 1887 1892 Uzvluyu London Kral Cemiyyeti Bavariya Elmler Akademiyasi d Isvec Kral Elmler Akademiyasi Macaristan Elmler Akademiyasi Fransa Elmler Akademiyasi 1916 ABS Milli Elmler Akademiyasi 1920 Ispan dili Kralliq Akademiyasi d Mukafatlari Fiziologiya ve tibb uzre Nobel mukafati 1906 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati1852 ci ilde Ispaniyanin Petilla de Araqon seherinde dunyaya gelmis Kahalin atasi Saraqos Universitetinde tetbiqi anatomiya uzre professor idi Orta mekteb illerinde usyankar ve decel oldugu ucun defelerle mektebden uzaqlasdirilmisdir On bir yasinda seher darvazasini dagitdigina gore hebs olunmasi onun xasiyyeti barede mueyyen bilgi verir Usaqliq illerinde pinecilik ve berberlik eden balaca Santyaqo elme xususen de tibb elmine boyuk maragi ile diqqeti celb etmisdir Atasi ile anatomik atlas hazirlasa da nesr edilmemisdir Iller otdukden sonra bu maragi onu Saraqosa Universitetinin tibb fakultesine getirmisdir O 1873 cu ilde tibb tehsili uzre lisenziya aldiqdan sonra Ispaniya ordusunda herbi hekim kimi xidmete baslamisdir 1874 75 ci illerde Kubaya herbi ekspedisiyada istirak etmisdir Ispaniyaya qayitdiqdan sonra Madridde doktorluq elmi derecesi almisdir 1881 ci ilde tesviri ve umumi anatomiya uzre Valensiya Universitetinin 1887 ci ilde ise histologiya ve patoloji anatomiya uzre Barselona Universitetinin professoru secilen alim elmi pedaqoji fealiyyeti ile yanasi bir sira medeni ve elmi tedqiqat qurumlarinda da calismisdir O ayri ayri vaxtlarda Saraqosa muzeyinin rehberi Milli Gigiyena Institutunun direktoru vezifelerinde calismis ve sonralar onun serefine Kahal Institutu adlandirilan Bioloji Tedqiqatlar Laboratoriyasinin esasini qoymusdur Alimin tibb elmindeki fealiyyeti coxsaxeliliyi mehsuldarligi ve orjinalligi ile secilmisdir Onun ilk arasdirmalarini iltihabin patologiyasi xoleranin mikrobiologiyasi epitel huceyrelerin ve toxumalarin qurulusuna hesr olunmusdur Onun Histologiya ve mikroqrafiya uzre telimat Histologiyanin esaslari Umumi patoloji anatomiya uzre telimat Histoloji anatomiya ve sinir merkezleri barede yeni anlayislar Insanlar ve onurgalilarin sinir sistemi barede meqaleler toplusu ve Onurgalilarda gozun torlu qisasi eserleri tibb sahesinde cox meshurdur Rusiya Fransa Almaniya kimi olkelerin mukafatlarina layiq gorulmus S R Kahalin arasdirmalari Ispaniya ve Fransanin elmi mecmuelerinde derc olunmusdur Dunyanin bir cox nufuzlu elmi merkezlerinin o cumleden Madriddeki Kral Elmler Akademiyasinin Kral Tibb Akademiyasinin Ispaniya Tebii Tarix Cemiyyeti ve Lissabon Elmler Akademiyasinin uzvu Boyuk Britaniyanin Kembric Almaniyanin Vursburq universitetlerinin fexri doktoru secilmisdir Ancaq onun teltiflerinin zirvesi 1906 ci ilde Kamillo Qolci ile birlikde sinir sisteminin qurulusu ile bagli tedqiqatlarina gore fiziologiya ve tibb uzre Nobel mukafatina layiq gorulmesidir Santyaqo Ramoni Kahal 1934 cu ilde Madridde dunyasini deyismisdir IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Santiago Ramon y Cajal Internet Speculative Fiction Database ing 1995 ABS Konqres Kitabxanasi 1800 Santiago Ramon y Cajal KNAW Past Members ing https www academie sciences fr fr Liste des membres depuis la creation de l Academie des sciences les membres du passe dont le nom commence par r html Santiago Ramon y Cajal Biography Historical amp Celebrity Profiles2014 www accademiadellescienze it it