Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Naqqa (lat. Silurus glanis) — naxakimilər fəsiləsinin nümayəndəsi.
| Naqqa balığı | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Naqqa balığı | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Yayılması
Şimal Buzlu okeanına tökülən çaylardan başqa Avropanın su hövzələrində yaşayan geniş yayılmış balıqdır. hövzəsində də yaşayır. Xəzərdə Volqanın deltasında, xüsusən onun aşağı hissəsində çoxsaylıdır. Azərbaycanda Kür və Araz çaylarında, onların qollarında, su anbarlarında, Əyriçayda, Qumbaşıda, Kiçik Qızılağac və seyrək hallarda Böyük Qızılağac körfəzlərində yayılmışdır.
Morfoloji əlamətləri
Başı üstdən aşağı yastılanmışdır. Kiçik bel üzgəci ön hissədə az qala qarın üzgəclərinin üstündə yerləşir. Alt çənəsi bir qədər irəli çıxır. Rəngi tünd, qarnı bir qədər açıqdır. Naqqaların uzunluğu 70-100 sm, kütləsi 3,7-10,5 kq, bəzi fərdlərin isə uzunluğu 250 sm-ə, kütləsi 100 kq-a çatır.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Naqqa balığı şirin suda yaşayan balıqdır. 80 il yaşaya bilir. Naqqa yarımkeçici balıqdır. Dənizdə, əsasən sahilə yaxın ərazilərdə çayların Xəzərə tökülən hissələrində 15–20 m, bəzən 50 m-dək dərinliklərdə yayılmışdır. Kür və Araz çaylarının aşağı və orta hissələrində, Mingəçevir su anbarında, kürətrafı göllərdə yaşayan naqqa yerli populyasiyalar əmələ gətirir. Suyun temperaturu 18-20 °C olduqda yarımkeçici naqqalar kütləvi şəkildə Kür çayına girir, 5 °C-dən aşağı temperaturda isə bu balıqlar qidalanmır və qeyri-aktiv həyat tərzi sürürlər. Payız aylarında dənizdə yaşayan naqqaların bir çoxu Kürün aşağı hissələrinə daxil olaraq oradakı çökəkliklərdə qışlayırlar. Naxa tipik yırtıcıdır. Yarımaylıq körpələr onurğasızlar və çömçəquyruqlarla qidalanırlar. Yayın sonundan naxanın əsas qidasını balıq təşkil edir.
Çoxalması
Cinsi yetişkənlik hər iki cinsdə eyni vaxtda, 3-4 yaşında olur, bu zaman erkək və dişi fərdləri bir-birindən fərqləndirmək çətindir. Əvvəllər ovda 25 yaşlı naqqalara da təsadüf etmək olurdu. Hər bir dişi balığın verdiyi kürünün miqdarı 40-450 min ədədə qədər olur. Naqqalar mayın əvvəlindən başlayaraq iyula qədər, suda temperatur 18-22,5 °C olduqda kürü tökür. Kürülər iridir, diametri 3–6 mm-ə qədər olur. İnkubasiya dövrü 3-5 gün çəkir. Təzə çıxmış sürfələrin uzunluğu 7 mm-dək olur.
Təsərrüfat əhəmiyyəti
Əvvəlki illərdə naqqalar Azərbaycanın balıq ovunda əhəmiyyətli yer tuturdu. Son illərdə onların ovu kəskin şəkildə azalmışdır.
Ədəbiyyat
- Azərbaycanın heyvanlar aləmi. Onurğalılar, III cild. Bakı: Elm, 2004, s. 127.
- Əbdürrəhmanov Y.Ə. Azərbaycan faunası (Balıqlar), VII, cild, Bakı, Elm, 1966, .
- Abbasov H.S ,Hacıyev R.V.İxtiologiya. Bakı,2007,səh .
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- Əsgerov F.S., Zaytsev Y.Y., Qasımov R.Y., Quliyev Z.«Biomüxtəliflik: Xəzərin əsrarəngiz balıqları» “Bəşər-XXI” nəşriyyatı, Bakı, 2003, səh66.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Naqqa lat Silurus glanis naxakimiler fesilesinin numayendesi Naqqa baligiElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir Naqqa baligiBeynelxalq elmi adiSilurus glanis L 1758Sekil axtarisiITIS 164068NCBI 94993YayilmasiSimal Buzlu okeanina tokulen caylardan basqa Avropanin su hovzelerinde yasayan genis yayilmis baliqdir hovzesinde de yasayir Xezerde Volqanin deltasinda xususen onun asagi hissesinde coxsaylidir Azerbaycanda Kur ve Araz caylarinda onlarin qollarinda su anbarlarinda Eyricayda Qumbasida Kicik Qizilagac ve seyrek hallarda Boyuk Qizilagac korfezlerinde yayilmisdir Morfoloji elametleriBasi ustden asagi yastilanmisdir Kicik bel uzgeci on hissede az qala qarin uzgeclerinin ustunde yerlesir Alt cenesi bir qeder ireli cixir Rengi tund qarni bir qeder aciqdir Naqqalarin uzunlugu 70 100 sm kutlesi 3 7 10 5 kq bezi ferdlerin ise uzunlugu 250 sm e kutlesi 100 kq a catir Yasayis yeri ve heyat terziNaqqa baligi sirin suda yasayan baliqdir 80 il yasaya bilir Naqqa yarimkecici baliqdir Denizde esasen sahile yaxin erazilerde caylarin Xezere tokulen hisselerinde 15 20 m bezen 50 m dek derinliklerde yayilmisdir Kur ve Araz caylarinin asagi ve orta hisselerinde Mingecevir su anbarinda kuretrafi gollerde yasayan naqqa yerli populyasiyalar emele getirir Suyun temperaturu 18 20 C olduqda yarimkecici naqqalar kutlevi sekilde Kur cayina girir 5 C den asagi temperaturda ise bu baliqlar qidalanmir ve qeyri aktiv heyat terzi sururler Payiz aylarinda denizde yasayan naqqalarin bir coxu Kurun asagi hisselerine daxil olaraq oradaki cokekliklerde qislayirlar Naxa tipik yirticidir Yarimayliq korpeler onurgasizlar ve comcequyruqlarla qidalanirlar Yayin sonundan naxanin esas qidasini baliq teskil edir CoxalmasiCinsi yetiskenlik her iki cinsde eyni vaxtda 3 4 yasinda olur bu zaman erkek ve disi ferdleri bir birinden ferqlendirmek cetindir Evveller ovda 25 yasli naqqalara da tesaduf etmek olurdu Her bir disi baligin verdiyi kurunun miqdari 40 450 min edede qeder olur Naqqalar mayin evvelinden baslayaraq iyula qeder suda temperatur 18 22 5 C olduqda kuru tokur Kuruler iridir diametri 3 6 mm e qeder olur Inkubasiya dovru 3 5 gun cekir Teze cixmis surfelerin uzunlugu 7 mm dek olur Teserrufat ehemiyyetiEvvelki illerde naqqalar Azerbaycanin baliq ovunda ehemiyyetli yer tuturdu Son illerde onlarin ovu keskin sekilde azalmisdir EdebiyyatAzerbaycanin heyvanlar alemi Onurgalilar III cild Baki Elm 2004 s 127 Ebdurrehmanov Y E Azerbaycan faunasi Baliqlar VII cild Baki Elm 1966 Abbasov H S Haciyev R V Ixtiologiya Baki 2007 seh IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1996 Esgerov F S Zaytsev Y Y Qasimov R Y Quliyev Z Biomuxteliflik Xezerin esrarengiz baliqlari Beser XXI nesriyyati Baki 2003 seh66