Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tokay Hüseynov (tam adı: Tokay Məhərrəm oğlu Hüseynov; d. 23 oktyabr 1945, Bakı,Azərbaycan SSR, SSRİ) — AMEA Biofizika İnstitutu, Ekoloji biofizika laboratoriyasının müdiri, biologiya elmləri doktoru, professor.
| Tokay Hüseynov | |
|---|---|
| Tokay Məhərrəm oğlu Hüseynov | |
 Tokay Hüseynov, 29 sentyabr 2012-ci ildə Gədəbəy rayon Mədəniyyət evində Mikayıl Xıdırzadənin 100-illik yubleyinə həsr edilmiş tədbirdə | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Bakı şəhəri |
| Vətəndaşlığı |  Azərbaycan SSR→ Azərbaycan |
| Milliyyəti | Azərbaycanlı |
| Atası | Məhərrəm Hüseynov |
| Elm sahəsi | Biofizika |
| Elmi dərəcələri | Biologiya, elmləri doktoru |
| Elmi adı | Professor |
| İş yerləri | AMEA Biofizika İnstitutu, Ekoloji biofizika laboratoriyasının müdiri |
| Təhsili | BDU |
| Tanınır | Biofizik, alim |
| Mühüm layihələri | Canlı və konservləşmiş toxumalarda sərbəst radikallı oksidləşmə prosesləri. Selenin ekologiyası və antioksidləşmə amil kimi onun funksional rolu. |
| Üzvlüyü | Ali Attestasiya Komissiyasının biologiya elmləri üzrə Ekspert Şurasının üzvü və sədri olmuşdur. Azərbaycan Biofizika Cəmiyyətinin və Rusiya Biofizika Cəmiyyətinin üzvüdür. Fizika-riyaziyyat və texnika elmləri üzrə problem şurasının üzvüdür. |
Həyatı
Hüseynov Tokay Məhərrəm oğlu 1945-ci il oktyabr ayının 23-də Bakı şəhərində anadan olmuşdur. Ailəlidir, 2 övladı var.
Təhsili
Tanınmış Gədəbəyli alim Məhərrəm Hüseyinovun övladı olan T. M. Hüseynov 1969-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin fizika fakültəsini bitirmişdir. 1980-ci ildə Tiflis şəhərində namizədlik dissertasiyası, 1993-cü ildə isə Moskva şəhərində doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir.
Elmi fəaliyyəti
1971–1989-cu illərdə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının fizika institutunda kiçik və böyük elmi işçi vəzifələrində çalışmışdır. 1989–1998-ci illərdə isə Molekulyar biologiya və biotexnika institutunda laboratoriya müdiri vəzifəsində işləmişdir. 2000-ci ildən AMEA-nın fizika institutunda elmi fəaliyyətdə olmuşdur. O, biologiya sahəsində tanınmış görkəmli alimlərdən biridir. 70-ə yaxın elmi əsərin müəllifidir. Əsasən biofizika sahəsində tədqiqatlar aparan Tokay Hüseynov selenin ilk dəfə olaraq antioksidant təsirini öyrənməklə məşğul olmuşdur. T. H. Hüseynov hal-hazırda elektromaqnit sahələrini və şüalanmanın hüceyrələrə və canlı orqanizmlərə təsirini öyrənir. O, iki elmlər namizədinin elmi rəhbəri olmuşdur. 1996–2003-cü illərdə Ali Attestasiya Komissiyasının biologiya elmləri üzrə Ekspert Şurasının üzvü və sədri olmuşdur. Azərbaycan Biofizika Cəmiyyətinin və Rusiya Biofizika Cəmiyyətinin üzvüdür. Fizika-riyaziyyat və texnika elmləri üzrə problem şurasının üzvüdür.
Koronavirus, Ebola və digər RNT virus infeksiyalarının genomuna daxil olan HİV/AİDS-in inkişafına və patogenliyinə selen çatışmazlığının səbəb olduğunu, respublika və dünya gündəmində müzakirə mövzusu kimi ilk səsləndirən və problemin həll yolunu göstərən, Tokay Hüseynov ölkə daxilində və xaricində bir çox seminarlar keçmişdir. Hal-hazırda covid-19 və digər yolxucu xəstəliklərin müalicəsində, TƏBİB- və digər səhiyyə təşkilatları istifadə edirlər.
Tokay Hüseynov, dünya və respublika əhəmiyyətli bir mövzuya aydınlıq gətirərək, kondisionerin havanın təbiilyini pozduğunu və havanın tərkibində olan vitaminləri öldürdüyünü bildirib. Bundan başqa, kondisionerli otaqların havasını tez-tez dəyişmək lazımdır, belə otaqlarda 2-saatdan çox qalmağı tövsiyə edilmir. Havanın tərkibində olan xoş-bakteriyalar və vitaminlər öldüyündən, havada zərərli bakteriyaların sayı artır və orqanizma belə halda müqavimət göstərə bilmir. Otaqda yüngül oksigen ionları var. Kondisioner işləyərkən həmin ionlar ölür. Həm də kondisioner işlədikcə otağa freon tipdə qaz buraxılır. Bu, qapalı yerdə insanlara çox pis təsir edir. Bunun üçün də kondisionerli otaqda uzun müddət qalmaq məsləhət deyil. Orqanizm isti və soyuq arasında mübarizə etməyə öyrəşib, isti-soyuq yeri dəyişəndə insanın müqaviməti azalır, xəstəlik ona daha tez yoluxur.
Orenburq Dövlət Universitetinin Tədqiqat Bioelementologiya İnstitutunda "Bioelementlər" V Beynəlxalq elmi-praktik onlayn konfransında, Tokay Hüseynov "İnsanın ayrılmış eritrositlərində natrium nitrit və natrium selenitin oksidləşdirici qarşılıqlı təsirinin qatılıqdan asılılıq xüsusiyyətləri" mövzusunda məruzəsi də dinlənilib. O, məruzəsində rəhbərlik etdiyi laboratoriyada qan hüceyrələrinin antioksidant qorunması və bütövlükdə orqanizmdə immunitetin qorunması proseslərində selenin əsas rolunun aydınlaşdırılmasının əhəmiyyətli olduğunu dünyaya çatdırıb.
Pedaqoji fəaliyyəti
2016-cı ildən AMEA-nın Fizika Institutunda magistrlərə mühazirə oxuyur.
Elmi əsərləri
- Алиева З.А., Гаджиев Р.В., Султанов Ю.А., Гусейнов Т.М., Юсифов Э.Ю. "Содержание селена и активность глютатионпероксидазных ферментов в тканях глаза при диабете". "Вестник офталмологии", 1985, т.101, № 3, стр.35–38
- Ляхнович Г.В., Гусейнов Т.М., Желтов Г.А., Глазков В.Н., Волотковский И.Д., Конев С.В. "Влияние интенсивного лазерного облучение на липипереокисление сечатки глаза". Доклады АН БССР, 1986, т.41, № 2, стр.59–61
- Гусейнов Т.М., Насибов Э.М., Джафаров А.И. "Участие селена в регуляции перекисного окисление липидов биомембран и активность глютатионпероксидазы" "Биохимия", 1990, т.55, № 3, стр.595–602
- Т.М. Гусейнов, Ф.Р. Яхъяева, Р.Т. Гулиева Влияние селена на устойчивость гемоглобина к фотоокислительным процессам. Украинский биохимический журнал, 2012, т.84, № 2, стр. 53–60.
- T. M. Huseynov, R. T. Guliyeva, Selenium – glutathione peroxidase relation in erythrocytes with G-6-PDH deficiency and the GP activity deviation during oxidation, ж.Микроэлементы в медицине т.17, № 1, с.24−29
- Guliyeva R. T., Huseynova S. Y., Huseynov T. M. A comparative characteristic of oxidative processes in erythrocytes at the hereditary hematological pathologies and selenium participation in them, The Journal of Genetics, 2016, v. 117, p. 178–181 ISJN: 4255–7158
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2022-07-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-18.
- "Arxivlənmiş surət". 2019-06-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-18.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-02-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-18.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-08-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-18.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-08-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-18.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-08-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-18.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-08-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-18.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-07-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-18.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tokay Huseynov tam adi Tokay Meherrem oglu Huseynov d 23 oktyabr 1945 Baki Azerbaycan SSR SSRI AMEA Biofizika Institutu Ekoloji biofizika laboratoriyasinin mudiri biologiya elmleri doktoru professor Tokay HuseynovTokay Meherrem oglu HuseynovTokay Huseynov 29 sentyabr 2012 ci ilde Gedebey rayon Medeniyyet evinde Mikayil Xidirzadenin 100 illik yubleyine hesr edilmis tedbirdeDogum tarixi 23 oktyabr 1945 78 yas Dogum yeri Baki seheriVetendasligi Azerbaycan SSR AzerbaycanMilliyyeti AzerbaycanliAtasi Meherrem HuseynovElm sahesi BiofizikaElmi dereceleri Biologiya elmleri doktoruElmi adi ProfessorIs yerleri AMEA Biofizika Institutu Ekoloji biofizika laboratoriyasinin mudiriTehsili BDUTaninir Biofizik alimMuhum layiheleri Canli ve konservlesmis toxumalarda serbest radikalli oksidlesme prosesleri Selenin ekologiyasi ve antioksidlesme amil kimi onun funksional rolu Uzvluyu Ali Attestasiya Komissiyasinin biologiya elmleri uzre Ekspert Surasinin uzvu ve sedri olmusdur Azerbaycan Biofizika Cemiyyetinin ve Rusiya Biofizika Cemiyyetinin uzvudur Fizika riyaziyyat ve texnika elmleri uzre problem surasinin uzvudur HeyatiHuseynov Tokay Meherrem oglu 1945 ci il oktyabr ayinin 23 de Baki seherinde anadan olmusdur Ailelidir 2 ovladi var TehsiliTaninmis Gedebeyli alim Meherrem Huseyinovun ovladi olan T M Huseynov 1969 cu ilde Azerbaycan Dovlet Universitetinin fizika fakultesini bitirmisdir 1980 ci ilde Tiflis seherinde namizedlik dissertasiyasi 1993 cu ilde ise Moskva seherinde doktorluq dissertasiyasi mudafie etmisdir Elmi fealiyyeti1971 1989 cu illerde Azerbaycan Elmler Akademiyasinin fizika institutunda kicik ve boyuk elmi isci vezifelerinde calismisdir 1989 1998 ci illerde ise Molekulyar biologiya ve biotexnika institutunda laboratoriya mudiri vezifesinde islemisdir 2000 ci ilden AMEA nin fizika institutunda elmi fealiyyetde olmusdur O biologiya sahesinde taninmis gorkemli alimlerden biridir 70 e yaxin elmi eserin muellifidir Esasen biofizika sahesinde tedqiqatlar aparan Tokay Huseynov selenin ilk defe olaraq antioksidant tesirini oyrenmekle mesgul olmusdur T H Huseynov hal hazirda elektromaqnit sahelerini ve sualanmanin huceyrelere ve canli orqanizmlere tesirini oyrenir O iki elmler namizedinin elmi rehberi olmusdur 1996 2003 cu illerde Ali Attestasiya Komissiyasinin biologiya elmleri uzre Ekspert Surasinin uzvu ve sedri olmusdur Azerbaycan Biofizika Cemiyyetinin ve Rusiya Biofizika Cemiyyetinin uzvudur Fizika riyaziyyat ve texnika elmleri uzre problem surasinin uzvudur Koronavirus Ebola ve diger RNT virus infeksiyalarinin genomuna daxil olan HIV AIDS in inkisafina ve patogenliyine selen catismazliginin sebeb oldugunu respublika ve dunya gundeminde muzakire movzusu kimi ilk seslendiren ve problemin hell yolunu gosteren Tokay Huseynov olke daxilinde ve xaricinde bir cox seminarlar kecmisdir Hal hazirda covid 19 ve diger yolxucu xesteliklerin mualicesinde TEBIB ve diger sehiyye teskilatlari istifade edirler Tokay Huseynov dunya ve respublika ehemiyyetli bir movzuya aydinliq getirerek kondisionerin havanin tebiilyini pozdugunu ve havanin terkibinde olan vitaminleri oldurduyunu bildirib Bundan basqa kondisionerli otaqlarin havasini tez tez deyismek lazimdir bele otaqlarda 2 saatdan cox qalmagi tovsiye edilmir Havanin terkibinde olan xos bakteriyalar ve vitaminler olduyunden havada zererli bakteriyalarin sayi artir ve orqanizma bele halda muqavimet gostere bilmir Otaqda yungul oksigen ionlari var Kondisioner isleyerken hemin ionlar olur Hem de kondisioner isledikce otaga freon tipde qaz buraxilir Bu qapali yerde insanlara cox pis tesir edir Bunun ucun de kondisionerli otaqda uzun muddet qalmaq meslehet deyil Orqanizm isti ve soyuq arasinda mubarize etmeye oyresib isti soyuq yeri deyisende insanin muqavimeti azalir xestelik ona daha tez yoluxur Orenburq Dovlet Universitetinin Tedqiqat Bioelementologiya Institutunda Bioelementler V Beynelxalq elmi praktik onlayn konfransinda Tokay Huseynov Insanin ayrilmis eritrositlerinde natrium nitrit ve natrium selenitin oksidlesdirici qarsiliqli tesirinin qatiliqdan asililiq xususiyyetleri movzusunda meruzesi de dinlenilib O meruzesinde rehberlik etdiyi laboratoriyada qan huceyrelerinin antioksidant qorunmasi ve butovlukde orqanizmde immunitetin qorunmasi proseslerinde selenin esas rolunun aydinlasdirilmasinin ehemiyyetli oldugunu dunyaya catdirib Pedaqoji fealiyyeti2016 ci ilden AMEA nin Fizika Institutunda magistrlere muhazire oxuyur Elmi eserleriAlieva Z A Gadzhiev R V Sultanov Yu A Gusejnov T M Yusifov E Yu Soderzhanie selena i aktivnost glyutationperoksidaznyh fermentov v tkanyah glaza pri diabete Vestnik oftalmologii 1985 t 101 3 str 35 38 Lyahnovich G V Gusejnov T M Zheltov G A Glazkov V N Volotkovskij I D Konev S V Vliyanie intensivnogo lazernogo obluchenie na lipipereokislenie sechatki glaza Doklady AN BSSR 1986 t 41 2 str 59 61 Gusejnov T M Nasibov E M Dzhafarov A I Uchastie selena v regulyacii perekisnogo okislenie lipidov biomembran i aktivnost glyutationperoksidazy Biohimiya 1990 t 55 3 str 595 602 T M Gusejnov F R Yahyaeva R T Gulieva Vliyanie selena na ustojchivost gemoglobina k fotookislitelnym processam Ukrainskij biohimicheskij zhurnal 2012 t 84 2 str 53 60 T M Huseynov R T Guliyeva Selenium glutathione peroxidase relation in erythrocytes with G 6 PDH deficiency and the GP activity deviation during oxidation zh Mikroelementy v medicine t 17 1 s 24 29 Guliyeva R T Huseynova S Y Huseynov T M A comparative characteristic of oxidative processes in erythrocytes at the hereditary hematological pathologies and selenium participation in them The Journal of Genetics 2016 v 117 p 178 181 ISJN 4255 7158Istinadlar Arxivlenmis suret 2022 07 26 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 18 Arxivlenmis suret 2019 06 14 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 18 Arxivlenmis suret 2022 02 04 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 18 Arxivlenmis suret 2021 08 18 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 18 Arxivlenmis suret 2021 08 18 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 18 Arxivlenmis suret 2021 08 18 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 18 Arxivlenmis suret 2021 08 18 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 18 Arxivlenmis suret 2022 07 24 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 18