Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rasmus Lerdorf (ing. Rasmus Lerdorf; d. 22 noyabr 1968) — danimarkalı proqramçı. Kanadada yaşayır. PHP dilinin yaradıcısı. Hazırda Yahooda işləyir.
| RASMUS LERDORF | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Danimarka |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | proqramçı, informatik, mühəndis |
| lerdorf.com | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Lerdorf istifadəçilərin statistikasını aparmaq üçün Perl/CGI-də skript dəsti hazırlayıb və onu Personal Home Page (PHP) adlandırıb. Dilin istehsalçısının sözlərinə görə, PHP-nin ilk versiyası sözün əsl mənasında işgüzar görüşlər arasında, bir gün ərzində yazılıb.
Həyatı
Rasmus Lerdorf 22 noyabr 1968-ci ildə Qrenlandiyada dünyaya gəlib.
1988-ci ildən 1993-cü ilə qədər Kanadada Vaterloo Universitetində texniki layihələndirmə sistemləri ixtisası üzrə bakalavr təhsili alıb.
Lerdorf hələ universitetdə oxuyan zaman ixtisaslaşdırılmış proqramların qrafik interfeyslərini hazırlayaraq müxtəlif korporasiyalarda işləyir. Təhsilini bitirdikdən sonra “Informática Nutec” şirkətində UNIX/DOS proqramçıları qrupuna qoşulur və Nutec Desktop interfeysinin hazırlanmasında iştirak edir. 1994-cü ildə Lerdorf Toronto Internet Service Provider üçün qrafik interfeysi yaradır. Daha sonra, həmin il, Rasmus Lerdorf Lerdorf “Consultants Inc.” özəl şirkətini yaradır.
Məlumdur ki, artıq o zaman çətin vizual redaktorlardan istifadə etmədən müxtəlif veb-məsələlər üçün interfeyslərin yaradılması texnologiyasının sadələşdirilməsi üzrə ideyalar mövcud idi. Nəticədə, 1990-cı illərin ortalarında ümumdünya şəbəkəsində Lerdorfun yazdığı “PHP-Tools for Personal Home Page” adlandırılmış skript meydana çıxdı. Bu, veb səhifənin ziyarət statistikanı toplayırdı. Məhz onu PHP mənşəyinin başlanğıcı hesab etmək olar. Skript açıq koda malik idi və Rasmus Lerdorf istifadəçilərin cavablarını yığırdı, şərhləri və səhvləri emal edirdi, şəxsi hazırlamanı genişləndirir və yaxşılaşdırdı.
Lerdorf PHP hazırlamasını və şəxsi firmanın işlərini icra etməklə yanaşı, 1996-99-cu illərdə həllərin internet-biznesini tətbiq etməklə məşğul olan Bell Global Solutions şirkəti ilə əməkdaşlıq edirdi. O, 1999-cu ildən "IBM Corporation"da işləməyə başlayır. Bir il sonra o, Linuxcare Inc şirkətində çalışır. Həmin vaxta qədər Rasmus Lerdorf eyni zamanda Apache HTTP Server hazırlamasının qrup üzvü və Apache Software Foundation-un direktorlar şurasının üzvü idi.
Lerdorf tələbələrə internetə çıxış verən dial-up sisteminin yaradılması ilə bağlı Toronto Universiteti ilə müqavilə bağlayır. Tələb inzibati veb interfeysin hazırlamasını və IBM meynfreymində saxlanılmış universitet kitabxana sisteminə tələbələrin giriş imkanlarını daxil edirdi. Lazım idi ki, kitabxananın administratorları tələbələrə internetə aparılmış ödənişlər əsasında giriş verə bilsinlər ki, bu informasiya real vaxt məlumat bazasında yenilənsin.
Lerdorf 2002-ci ildən 2009-cu ilədək Yahoo şirkətində çalışıb. 2010-cu ildə, o, API-nın inkişaf etdirilməsi məqsədilə WePay-ə qoşulub. 2011-ci boyunca o, startups üzrə məsləhətçi kimi çalışıb. Ötən il Etsy, bu ilin iyununda isə yeni texnologiyaların yaradılması üzrə baş məsləhətçi kimi Jelastic şirkətində işləyir.
Məlumat üçün bildirək ki, R.Lerdorf 2003-cü ildə dünyanın 100 ən yaxşı ixtiraçısından biri kimi “MİT Technology Review TR100” seçilib. O, PHP dili üzrə 15-dən artıq kitabın müəllifidir.
Lerdorfun 25 platformada işləyə bilən proqramlaşdırma dili
1995-ci il ortasında PHP sintaktis analizatoru C dilinə köçürdüldü. Bundan başqa, Lerdorf HTML kodda yerləşdirmə üçün teqlərin bir hissəni yaratdı. Bu teqlər “Form Interpreters"” (formaların şərhçiləri) adlandırıldı.
O zaman veb-səhifələr və məlumat bazaları üçün “calama” alətləri mövcud deyildi. Buna görə Lerdorf nisbi məlumat bazalarına lazım olan veb-saytların hazırlamasını asanlaşdırmaq üçün PHP-da mSQL məlumat bazası dəstəyini əlavə etdi.
Lerdorf PHP-nin PHP/FI adlandırılan ikinci versiyasını 1996-cı ildə təqdim etdi. PHP/FI-in 1996-cı ilin sonunda təqribən 15,000 veb-saytda təxminən istifadə olunurdu, 1997-ci il ortasında sayı 50,000-i ötmüşdü.
Qeyd edək ki, əksər hallarda PHP, Linux əməliyyat sistemi, MySQL məlumatlar bazası və Apache veb serveri qısa olaraq LAMP kimi (Linux, Apache, MySQL, PHP) yazılır.
PHP demək olar ki, hər platformada işləyə bilir. PHP eyni kod əsasını istifadə etdiyi üçün, UNIX, Windows və Mac OS daxil olmaqla 25 platformada yığılıb qurula bilər. Kodlar eyni olduğundan skript platformadan müstəqil olaraq çalışacaq.
PHP, fayl uzantısı ala bilməkdədir. Tətbiqin içərisində iştirak edən nüvə mühərrik, bir sıra sadə kod modullarından və kod uzantılarından ibarətdir. Buna görə də proqramçılara PHP uzadılmaları yaradaraq bəzi xüsusi əməliyyatlarını edə bilmələri üçün iki variant təqdim edilir; ya uzantı modullarını yazaraq tətbiq oluna bilən bir toplu etmək, ya da PHP-nin dinamik yükləmə mexanizmi yüklənə tətbiq oluna uzatmalar yaratmaq.
PHP bir çox HTTP server interfeysi saxlayır. PHP apache-yə, AOL serverə, Roxen və THTTPD-yə birbaşa yüklənə bilir. Alternativ olaraq CGI modulu olaraq da istifadə edilə bilər.
PHP bir çox məlumat bazası interfeysi saxlayır. PHP, MySQL, MS SQL, Oracle, Informix, PostgreSQL və digərləri birbaşa işləyə bilir. Bunlar ikili ədəd formasındakı interfeyslərdən ibarətdir və bu həllər üçün verilənlər bazasının dəstəklənmədiyi yerlərdə ODBC dəstəyi təmin edir.
Hazırda 244 milyon istifadəçisi olan proqramlaşdırma dili
PHP elastik bir dildir, sürətli olaraq çətin saytlar hazırlana bilər. Açıq kod (OpenSource) olan dil könüllü istifadəçilər tərəfindən inkişaf etdirilir. Qeyd edək ki, Open Source-un tərəfdarı olaraq, Lerdorf hər gün PHP-nin bir çox proqramçıları ilə əlaqə saxlayır. Dili öyrənmək üçün mənbə tapmaq asandır. Müxtəlif istifadəçilər tərəfindən yazılmış çox sayda sinifləri və kitabxanaları var. Zəif tərəflərinə gəldikdə interpretasiya olunan bir dildir, bu da proqramın gec işləməsi ilə nəticələnir. Dil səviyyəsində yazılmış funksiyalar üçün xüsusi bir konvensiya yoxdur.
Netcraft analitik şirkətinin məlumatına əsasən, hazırda PHP proqramlaşdırma dili vasitəsilə yaradılan saytların sayı 244 milyonu ötüb. Onlar 1995-ci ildən etibarən saytlar üzərində nəzarət həyata keçirirlər, lakin 2004-cü ildən PHP ilə yaradılan saytların sayının kəskin artdığını qeydə alıblar.
Mənbə
- Cahangir Atakişiyev. . № 29 (776), 2 avqust 2013, səh. 27. (az.)
 | Şəxs və ya bioqrafiya haqqında olan bu məqalə halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rasmus Lerdorf ing Rasmus Lerdorf d 22 noyabr 1968 danimarkali proqramci Kanadada yasayir PHP dilinin yaradicisi Hazirda Yahooda isleyir RASMUS LERDORFDogum tarixi 22 noyabr 1968 55 yas Dogum yeri DanimarkaTehsili Vaterlu UniversitetiFealiyyeti proqramci informatik muhendislerdorf com Vikianbarda elaqeli mediafayllar Lerdorf istifadecilerin statistikasini aparmaq ucun Perl CGI de skript desti hazirlayib ve onu Personal Home Page PHP adlandirib Dilin istehsalcisinin sozlerine gore PHP nin ilk versiyasi sozun esl menasinda isguzar gorusler arasinda bir gun erzinde yazilib HeyatiRasmus Lerdorf 22 noyabr 1968 ci ilde Qrenlandiyada dunyaya gelib 1988 ci ilden 1993 cu ile qeder Kanadada Vaterloo Universitetinde texniki layihelendirme sistemleri ixtisasi uzre bakalavr tehsili alib Lerdorf hele universitetde oxuyan zaman ixtisaslasdirilmis proqramlarin qrafik interfeyslerini hazirlayaraq muxtelif korporasiyalarda isleyir Tehsilini bitirdikden sonra Informatica Nutec sirketinde UNIX DOS proqramcilari qrupuna qosulur ve Nutec Desktop interfeysinin hazirlanmasinda istirak edir 1994 cu ilde Lerdorf Toronto Internet Service Provider ucun qrafik interfeysi yaradir Daha sonra hemin il Rasmus Lerdorf Lerdorf Consultants Inc ozel sirketini yaradir Melumdur ki artiq o zaman cetin vizual redaktorlardan istifade etmeden muxtelif veb meseleler ucun interfeyslerin yaradilmasi texnologiyasinin sadelesdirilmesi uzre ideyalar movcud idi Neticede 1990 ci illerin ortalarinda umumdunya sebekesinde Lerdorfun yazdigi PHP Tools for Personal Home Page adlandirilmis skript meydana cixdi Bu veb sehifenin ziyaret statistikani toplayirdi Mehz onu PHP menseyinin baslangici hesab etmek olar Skript aciq koda malik idi ve Rasmus Lerdorf istifadecilerin cavablarini yigirdi serhleri ve sehvleri emal edirdi sexsi hazirlamani genislendirir ve yaxsilasdirdi Lerdorf PHP hazirlamasini ve sexsi firmanin islerini icra etmekle yanasi 1996 99 cu illerde hellerin internet biznesini tetbiq etmekle mesgul olan Bell Global Solutions sirketi ile emekdasliq edirdi O 1999 cu ilden IBM Corporation da islemeye baslayir Bir il sonra o Linuxcare Inc sirketinde calisir Hemin vaxta qeder Rasmus Lerdorf eyni zamanda Apache HTTP Server hazirlamasinin qrup uzvu ve Apache Software Foundation un direktorlar surasinin uzvu idi Lerdorf telebelere internete cixis veren dial up sisteminin yaradilmasi ile bagli Toronto Universiteti ile muqavile baglayir Teleb inzibati veb interfeysin hazirlamasini ve IBM meynfreyminde saxlanilmis universitet kitabxana sistemine telebelerin giris imkanlarini daxil edirdi Lazim idi ki kitabxananin administratorlari telebelere internete aparilmis odenisler esasinda giris vere bilsinler ki bu informasiya real vaxt melumat bazasinda yenilensin Lerdorf 2002 ci ilden 2009 cu iledek Yahoo sirketinde calisib 2010 cu ilde o API nin inkisaf etdirilmesi meqsedile WePay e qosulub 2011 ci boyunca o startups uzre meslehetci kimi calisib Oten il Etsy bu ilin iyununda ise yeni texnologiyalarin yaradilmasi uzre bas meslehetci kimi Jelastic sirketinde isleyir Melumat ucun bildirek ki R Lerdorf 2003 cu ilde dunyanin 100 en yaxsi ixtiracisindan biri kimi MIT Technology Review TR100 secilib O PHP dili uzre 15 den artiq kitabin muellifidir Lerdorfun 25 platformada isleye bilen proqramlasdirma dili1995 ci il ortasinda PHP sintaktis analizatoru C diline kocurduldu Bundan basqa Lerdorf HTML kodda yerlesdirme ucun teqlerin bir hisseni yaratdi Bu teqler Form Interpreters formalarin serhcileri adlandirildi O zaman veb sehifeler ve melumat bazalari ucun calama aletleri movcud deyildi Buna gore Lerdorf nisbi melumat bazalarina lazim olan veb saytlarin hazirlamasini asanlasdirmaq ucun PHP da mSQL melumat bazasi desteyini elave etdi Lerdorf PHP nin PHP FI adlandirilan ikinci versiyasini 1996 ci ilde teqdim etdi PHP FI in 1996 ci ilin sonunda teqriben 15 000 veb saytda texminen istifade olunurdu 1997 ci il ortasinda sayi 50 000 i otmusdu Qeyd edek ki ekser hallarda PHP Linux emeliyyat sistemi MySQL melumatlar bazasi ve Apache veb serveri qisa olaraq LAMP kimi Linux Apache MySQL PHP yazilir PHP demek olar ki her platformada isleye bilir PHP eyni kod esasini istifade etdiyi ucun UNIX Windows ve Mac OS daxil olmaqla 25 platformada yigilib qurula biler Kodlar eyni oldugundan skript platformadan musteqil olaraq calisacaq PHP fayl uzantisi ala bilmekdedir Tetbiqin icerisinde istirak eden nuve muherrik bir sira sade kod modullarindan ve kod uzantilarindan ibaretdir Buna gore de proqramcilara PHP uzadilmalari yaradaraq bezi xususi emeliyyatlarini ede bilmeleri ucun iki variant teqdim edilir ya uzanti modullarini yazaraq tetbiq oluna bilen bir toplu etmek ya da PHP nin dinamik yukleme mexanizmi yuklene tetbiq oluna uzatmalar yaratmaq PHP bir cox HTTP server interfeysi saxlayir PHP apache ye AOL servere Roxen ve THTTPD ye birbasa yuklene bilir Alternativ olaraq CGI modulu olaraq da istifade edile biler PHP bir cox melumat bazasi interfeysi saxlayir PHP MySQL MS SQL Oracle Informix PostgreSQL ve digerleri birbasa isleye bilir Bunlar ikili eded formasindaki interfeyslerden ibaretdir ve bu heller ucun verilenler bazasinin desteklenmediyi yerlerde ODBC desteyi temin edir Hazirda 244 milyon istifadecisi olan proqramlasdirma diliPHP elastik bir dildir suretli olaraq cetin saytlar hazirlana biler Aciq kod OpenSource olan dil konullu istifadeciler terefinden inkisaf etdirilir Qeyd edek ki Open Source un terefdari olaraq Lerdorf her gun PHP nin bir cox proqramcilari ile elaqe saxlayir Dili oyrenmek ucun menbe tapmaq asandir Muxtelif istifadeciler terefinden yazilmis cox sayda sinifleri ve kitabxanalari var Zeif tereflerine geldikde interpretasiya olunan bir dildir bu da proqramin gec islemesi ile neticelenir Dil seviyyesinde yazilmis funksiyalar ucun xususi bir konvensiya yoxdur Netcraft analitik sirketinin melumatina esasen hazirda PHP proqramlasdirma dili vasitesile yaradilan saytlarin sayi 244 milyonu otub Onlar 1995 ci ilden etibaren saytlar uzerinde nezaret heyata kecirirler lakin 2004 cu ilden PHP ile yaradilan saytlarin sayinin keskin artdigini qeyde aliblar MenbeCahangir Atakisiyev 29 776 2 avqust 2013 seh 27 az Sexs ve ya bioqrafiya haqqinda olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin