Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nils Dalen - AGA cooker və Dalen light ın ixtiraçısı, AGA şirkətinin yaradıcısı, Fizika üzrə Nobel mükafatının sahibi isveçli alim. 1912-ci ildə fənərlərin açılmasında istifadə edilən qaz akkumulyator ilə birlikdə istifadə olunan avtomatik tənzimləyicini icad etməsi ilə əlaqədər Nobel fizika mükafatını qazanmışdır.
| Nils Dalen | |
|---|---|
| isv. Nils Gustaf Dalén | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | İsveç, |
| Vəfat tarixi | (68 yaşında) |
| Vəfat yeri | Stokholm, İsveç |
| Vətəndaşlığı | İsveç |
| Elm sahəsi | Fizika |
| Elmi dərəcəsi | professor |
| İş yeri | |
| Təhsili | |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları | Nobel mükafatı |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Gənclik illəri
Dale Vastra Götaland şəhərinin kiçik bir kəndi olan Stanstopda anadan olmuşdur. Ailəsinin fermasını idarə, sonra isə bostan, süd məhsulları və toxum ticarəti sahələrində genişlətdi. 1892-ci ildə süd yağını test edib südün keyfiyyətini ortaya qoyan bir alət icad etdi və bu yeni icadını Gustav de Lavala göstərmək üçün Stockholma getdi. De Laval icaddan çox məmnun qaldı və öz-özünü öyrədən Daleni sadə texniki təhsil alması üçün cəsarətləndirdi. Dalen Chalmers Texniki Universitetinə qəbul oldu. 1896-ci ildə master və doktorluq tamamlamış olaraq Chalmers Texniki Universitetini tərk etdi. Dalen tam Gustav də Lavalın tipində olan bir ixtiraçı idi.İmkansız şeyləri sınamaqdan qorxmazdı, lakin şirkət iqtisadiyyatı rəhbərliyində olduqca diqqətli davranırdı. Bir məhsulu bazara çıxartmazdan əvvəl bazarda iştirak edə biləcəyindən əmin olurdu.
AGA karyerası
1906-ci ildə Dalen bir asetilen istehsalçısı və paylayıcısı olan Qaz akkumulyator şirkətində baş mühəndis olaraq vəzifə almağa başladı. 1909-ci ildə bu şirkətdə müdirlik statusuna yüksəldi və şirkətin adını Svenska Aktiebolaget Gasaccumulator olaraq dəyişdirdi. AGA Dalenin məhsullarından istifadə edilən dəniz fənərlərini inkişaf etdirməyə başladı. 1910-ci ildə şirkət Lidinqodan böyük bir torpaq sahəsi aldı və 1912-ci ildə istehsal təsisinin tamamlanmasıyla Stokholmdan buraya köçdülər.
Həyatı boyunca AGA İsveçdə ən yenilikçi və ən böyük istehsala sahib olan şirkət oldu. Nəhayət 1970-ci illərin əvvəllərində AGA şirkəti daxil olduğu bazarların azalması səbəbiylə sənaye sahəsində istifadə olunan qazların istehsalı üzərində işləməyə başladı.
Dalen light
Dalen əvvəllər çox yanan karbohidrogen törəməsi olan bir qaz ilə- asetilen ilə çalışırdı. Dalen Aga adında bir bağlama vasitəsi icad etdi. Bu vasitə qazı hopdurub etibarlı bir şəkildə saxlayırdı və bu səbəbdən ticarət olaraq istifadə imkanı təmin edirdi.
Asetilen həddindən artıq parlaq ağ bir işıq saçırdı. Nəticə olaraq LPGdə donuq işığı olan dəniz fənərləri əvəzinə asetilen istifadə etməyə başladılar. Dalen yeni yanacağının istifadəsində işə yarayacaq günəş Valfleri adında yeni bir icad inkişaf etdirdi. Bu alət işığın yalnız gecə yanmasını təmin edən enerjiyə qənaət edirdi və fənərlərin istifadə ömrünü uzadırdı.Dalen Flasher adlı cihaz yaratdı. Cihaz qaz istehlakını yüzdə doxsan nisbətdə azaldırdı. Bu ardıcıl istehsal, sağlam və kiçik vasitələr Skandinaviya kimi dalğalı bir sahili daha üzünmüddətli və etibarlı saxlayırdı. AGA dəniz fənərləri bütün Panama Kanalını işıqlandırırdı.
AGA Cooker
Dalen 1922-ci ildə AGA cooker adlı bir cür soba olan icadının patentini almışdır. Sobanın üzərindəki təcrübələrini 1912-ci ildə AGA Lidinqoya köçdüyü bir vaxtda inşa etdiyi Villa Ekbakendəki fərdi mətbəxində reallaşdırmışdır. Lakin icadını öz gözləriylə görə bilməmişdir. Bunun səbəbi isə 1912-ci ildə bir test əsnasında olan partlamada gözlərini itirməsi olmuşdur. Sobanı inkişaf etdirməyi ailəsinin köməyi ilə həyata keçirmişdir.
Şəxsi həyatı
Dalenin valideynləri Anders və Lovisa Dalen olmuşdur. 1901-ci ildə Alma Persson ilə evlənmişdir. İkisi oğlan, ikisi qız olmaqla 4 uşaqları olmuşdur.
- Maya Silfverstolpe ilə evlənmişdir. (1904-1995)
- Gunnar (1905-1970)
- Anders (1907-1994)
- Inga-lisa Keen ile evlənmişdir. (1910-2006)
1912-ci ildəki qəza
1912-ci ildə Dalen akkumulyatorun maksimum təzyiqindəki reaksiyalarını ölçərkən asetilenden ötəri hazırlanmış partlamada gözlərini itirmişdir. Eyni ilin davamında Nobel Fizika Mükafatını qazanmışdır. Çox xəstə olduğu üçün Dalenin yerinə mərasimdə Karolinska İnstitutunda göz xəstəlikləri professoru olan qardaşı Albin Dalen qatılmışdır. Tanıtma təqdimatı, elmin inkişafı üçün öz fərdi təhlükəsizliyini təhlükəyə atmış Dalen iltifat xüsusiyyətində idi. Kor olmasına baxmayaraq Dalen AGA şirkətini 1937-ci ildən ölənə qədər idarə etmişdir. Həyatı boyunca 100 patentə sahib olmuşdur.
Mükafatlar
- 1912-ci ildə Fzika üzrə Nobel mükafatı
- İsveç Kral Elmlər Akademiyasının üzvü
- Elm və Mühəndislik Akademiyasının üzvü
İstinadlar
- Dalén, Nils Gustaf // Sveriges dödbok 1830–2020 (швед.). 8 Sveriges Släktforskarförbund, 2021.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nils Dalen AGA cooker ve Dalen lightin ixtiracisi AGA sirketinin yaradicisi Fizika uzre Nobel mukafatinin sahibi isvecli alim 1912 ci ilde fenerlerin acilmasinda istifade edilen qaz akkumulyator ile birlikde istifade olunan avtomatik tenzimleyicini icad etmesi ile elaqeder Nobel fizika mukafatini qazanmisdir Nils Dalenisv Nils Gustaf DalenDogum tarixi 30 noyabr 1869Dogum yeri Isvec Vefat tarixi 9 dekabr 1937 68 yasinda Vefat yeri Stokholm IsvecVetendasligi IsvecElm sahesi FizikaElmi derecesi professorIs yeriTehsili Calmers Texnologiya UniversitetiUzvluyu Isvec Kral Elmler AkademiyasiMukafatlari Nobel mukafati Vikianbarda elaqeli mediafayllarGenclik illeriDale Vastra Gotaland seherinin kicik bir kendi olan Stanstopda anadan olmusdur Ailesinin fermasini idare sonra ise bostan sud mehsullari ve toxum ticareti sahelerinde genisletdi 1892 ci ilde sud yagini test edib sudun keyfiyyetini ortaya qoyan bir alet icad etdi ve bu yeni icadini Gustav de Lavala gostermek ucun Stockholma getdi De Laval icaddan cox memnun qaldi ve oz ozunu oyreden Daleni sade texniki tehsil almasi ucun cesaretlendirdi Dalen Chalmers Texniki Universitetine qebul oldu 1896 ci ilde master ve doktorluq tamamlamis olaraq Chalmers Texniki Universitetini terk etdi Dalen tam Gustav de Lavalin tipinde olan bir ixtiraci idi Imkansiz seyleri sinamaqdan qorxmazdi lakin sirket iqtisadiyyati rehberliyinde olduqca diqqetli davranirdi Bir mehsulu bazara cixartmazdan evvel bazarda istirak ede bileceyinden emin olurdu AGA karyerasi1906 ci ilde Dalen bir asetilen istehsalcisi ve paylayicisi olan Qaz akkumulyator sirketinde bas muhendis olaraq vezife almaga basladi 1909 ci ilde bu sirketde mudirlik statusuna yukseldi ve sirketin adini Svenska Aktiebolaget Gasaccumulator olaraq deyisdirdi AGA Dalenin mehsullarindan istifade edilen deniz fenerlerini inkisaf etdirmeye basladi 1910 ci ilde sirket Lidinqodan boyuk bir torpaq sahesi aldi ve 1912 ci ilde istehsal tesisinin tamamlanmasiyla Stokholmdan buraya kocduler Heyati boyunca AGA Isvecde en yenilikci ve en boyuk istehsala sahib olan sirket oldu Nehayet 1970 ci illerin evvellerinde AGA sirketi daxil oldugu bazarlarin azalmasi sebebiyle senaye sahesinde istifade olunan qazlarin istehsali uzerinde islemeye basladi Dalen lightDalen evveller cox yanan karbohidrogen toremesi olan bir qaz ile asetilen ile calisirdi Dalen Aga adinda bir baglama vasitesi icad etdi Bu vasite qazi hopdurub etibarli bir sekilde saxlayirdi ve bu sebebden ticaret olaraq istifade imkani temin edirdi Asetilen heddinden artiq parlaq ag bir isiq sacirdi Netice olaraq LPGde donuq isigi olan deniz fenerleri evezine asetilen istifade etmeye basladilar Dalen yeni yanacaginin istifadesinde ise yarayacaq gunes Valfleri adinda yeni bir icad inkisaf etdirdi Bu alet isigin yalniz gece yanmasini temin eden enerjiye qenaet edirdi ve fenerlerin istifade omrunu uzadirdi Dalen Flasher adli cihaz yaratdi Cihaz qaz istehlakini yuzde doxsan nisbetde azaldirdi Bu ardicil istehsal saglam ve kicik vasiteler Skandinaviya kimi dalgali bir sahili daha uzunmuddetli ve etibarli saxlayirdi AGA deniz fenerleri butun Panama Kanalini isiqlandirirdi AGA CookerDalen 1922 ci ilde AGA cooker adli bir cur soba olan icadinin patentini almisdir Sobanin uzerindeki tecrubelerini 1912 ci ilde AGA Lidinqoya kocduyu bir vaxtda insa etdiyi Villa Ekbakendeki ferdi metbexinde reallasdirmisdir Lakin icadini oz gozleriyle gore bilmemisdir Bunun sebebi ise 1912 ci ilde bir test esnasinda olan partlamada gozlerini itirmesi olmusdur Sobani inkisaf etdirmeyi ailesinin komeyi ile heyata kecirmisdir Sexsi heyatiDalenin valideynleri Anders ve Lovisa Dalen olmusdur 1901 ci ilde Alma Persson ile evlenmisdir Ikisi oglan ikisi qiz olmaqla 4 usaqlari olmusdur Maya Silfverstolpe ile evlenmisdir 1904 1995 Gunnar 1905 1970 Anders 1907 1994 Inga lisa Keen ile evlenmisdir 1910 2006 1912 ci ildeki qeza1912 ci ilde Dalen akkumulyatorun maksimum tezyiqindeki reaksiyalarini olcerken asetilenden oteri hazirlanmis partlamada gozlerini itirmisdir Eyni ilin davaminda Nobel Fizika Mukafatini qazanmisdir Cox xeste oldugu ucun Dalenin yerine merasimde Karolinska Institutunda goz xestelikleri professoru olan qardasi Albin Dalen qatilmisdir Tanitma teqdimati elmin inkisafi ucun oz ferdi tehlukesizliyini tehlukeye atmis Dalen iltifat xususiyyetinde idi Kor olmasina baxmayaraq Dalen AGA sirketini 1937 ci ilden olene qeder idare etmisdir Heyati boyunca 100 patente sahib olmusdur Mukafatlar1912 ci ilde Fzika uzre Nobel mukafati Isvec Kral Elmler Akademiyasinin uzvu Elm ve Muhendislik Akademiyasinin uzvuIstinadlarDalen Nils Gustaf Sveriges dodbok 1830 2020 shved 8 Sveriges Slaktforskarforbund 2021