Karmen (fr. Carmen) — fransız bəstəkarı Jorj Bizenin və librettosuna bəstələdiyi 4 pərdəli faciə janrında opera. Operanın librettosunun süjeti Prosper Merimenin eyniadlı novellasından götürülmüşdür. Opera 1874 cü ildə yazılmışdır. Onun primyerası 3 mart 1875 ci ildə Parisdə, “Opera-Komik”də baş tutmuşdur. Lakin opera tam iflasa uğrayır. O dövr üçün müasir sayılan parislilər opera səhnəsindəki çılpaq reallıqları həzm edə bilmir. Paris qəzetləri operanı tənqid atəşinə tutmaqda bir- biri ilə elə bir bəhsə girmişdilər.
Karmen | |
---|---|
fr. Carmen | |
Bəstəkar | Jorj Bize |
Librettoçu | , |
Dili | fransızca |
Süjet | Prosper Merimenin eyniadlı novellasından |
Janr | Faciə |
Pərdə | 4 |
Yaradılma tarixi | 1874 |
İlk səhnələşdirmə | 3 mart 1875 |
Hadisələrin baş verdiyi yer | İspaniya |
Premyera | 3 mart 1875 Paris, “Opera-Komik” |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Ailənin təvazökar anaları, hörmətli ataları! Ənənəvi olaraq axşam əylənmək məqsədi ilə qızınızı ya zövcəlnizi ora (Karmen operasına) aparırsınız. Siz rədd edilmiş sevgilinin xəncərindən bu rüsvayçı həyata son qoyulanadək, qatır bələdçisinin qucağından suvarinin qucağına, oradan toreadorun qucağına atılan bu fahişəni görəndə, görəsən hansı hisslər keçirəcəksiniz .
Personajlar
Personajlar | Səs | Primyera ifaçıları 3 mart 1875 Dirijor: |
---|---|---|
Karmen | mezzosoprano ya soprano | Qalli-Marye Selestina |
Don Xoze | tenor | Pol Leri |
Eskamilyo | bariton | Jak Bui |
Mikaela | soprano | Marqarita Şapyuyi |
Sunyiqa | Ejen Düfriş | |
Morales | bariton | Edmon Düvernua |
Fraskita | soprano | Alisa Dükass |
Mersedes | mezzosoprano | Ester Şevalye |
Dankayro | bariton | Pyer-Arman Potel |
Pemendado | tenor | Barno |
Lilas-Pastya | oxumasız | M. Nathan |
Bələdçi | oxumasız | M. Test |
Zabitlər, əsgərlər, küçə uşaqları, siqar fabrikinin işçiləri, gənc insanlar, qaraçılar, qaçaqmalçılar, toreadorlar, pikadorlar, kütlə |
I Pərdə
Sevilya, siqar fabrikinin yanında suvari eskadronu düşərgə salır. Əsgərlər fabrikdə çalışan gözəl qızlarla əylənirlər. Süvari Xozenin sorağı ilə Mikaela ora yetişir, lakin əsgərlər ona Xozenin başqa eskadronda olduğunu tezliklə həmin eskadronun onları əvəz edəcəyini ona deyirlər. Mikaela gedir. Tezliklə Xozenin xidmət etdiyi eskadron ora yetişir. Kapitan Çuniqa serjant Xoze ilə söhbət edərək, siqar fabrikinin cazibəli qızlarından söz salır. Xoze eskadronda yeganə adamdır ki, fabrik qızları ilə maraqlanmır — o, Mikaela ilə nişanlıdır. Fabrikin fasilə zəngi çalınır və qızlar damaqlarında siqar küçəyə çıxırlar. Kişilər dərhal onları haqlayırlar. Bu zaman canlar yaxan qaraçı Karmen gəlir. O, bütün kişilərin ona necə həsəd aparmasından, onları barmağına dolamaqdan, ələ salıb gülməkdən həzz alır. Heç kim hətta onun özü belə bilmir ki, bu gün, sabah kim onun şikarına çevriləcək. Beləki Xozenin ona laqeyd olması Karmenə xoş gəlmir və o, Xozenin ayaqları altına gül atır. Elə bu dəm fabrik zəngi çalınır, qızlar dərhal iş başına dönürlər. Qayıdan nişanlısı Mikaela, Xozeyə anasından xəbər gətirir və onun necə tənha olduğunu deyir. Mikaela getdikdən sonra fabrikdə qiyamət qalxır. İşçilər arasındakı qalmaqal bıçaqlaşma ilə bitir. Günahkar Karmen çıxır. Kapitan Sunyiqa Xozeyə Karmenə göz qoymagi əmr edir, özü isə order dalınca gedir. Bu müddət ərzində Karmen öz cazibədarlığı ilə Xozeni yoldan çıxarır. Həbs orderi gələnədək Xoze Karmenə qaçmaqda kömək edir.
(fransızca) L'amour est un oiseau rebelle • • • L'amour est l'enfant de Bohême, • • • L'oiseau que tu croyais surprendre | (azərbaycanca, hərfi tərcümə) Məhəbbət üsyankar quşdur • • • Məhəbbət - İlahə övladı, • • • Hesab edirsən ki, o quşu tutmusan,
|
II Pərdə
hadisədən iki ay keçmiş. “Lilas Pastya” tavernasında Karmen rəfiqələri ilə müştəriləri öz rəqsləri ilə əyləndirirlər. Onları içində kapitan Sunyiqada vardır. O, Karmenə xəbər verir ki, ona qaçmaqda kömək etdiyinə görə Xoze türməyə salınmışdır. Indi o azaddır və Karmeni görmək üçün bura gələcəkdir. Kütlənin əhatəsində daxil olan toreador Eskamilyo Karmenin gözəlliyinə məftundur. Taverna bağlandıqdan sonra orada qaçaqmalçılar — Dankayro, Remendado, Karmen, Fraskita və Mersedes qalırlar. Onlar növbəti iş dalınca getməyə hazırlaşırlar. Karmen imtina edərək Xozeni gözləyəcəyini bildirir. Qaçaqmalçılar Karmenə Xozeni də onlara cəlb etməyi təklif edirlər. Xoze gəlir. Düşərgə şeypuru gecə davamiyyətinə səsləyir. Karmen yenə öz məharətini işə salaraq Xozenin qalmasını istəyir. Düşərgə və eşq arasında qalan Xoze kapitan Sunyiqanın əmrinə tabe olmayaraq ona qılınc çəkir. Beləliklə fərari olan Xoze qaçaqmalçılara qoşulmağa məcbur olur.
III Pərdə
Bir müddət sonra dağlarda, sərhəddə yaxın bir yer. Qaçaqmalçılar yeni bir iş başındadırlar. Karmen get-gedə Xozedən soyumağa başlayər. Xoze özü də tutduğu işdən heç də məmnun deyil. Karmen və Xoze arasında küskünlük höküm sürür. Qaçaqmalçılar sərhəddə gedərək Xozeni burada gözətçi qoyurlar. Nişanlısı Mikaela dağlara gələrək Xozeni axtarır. Bu zaman oç Xozeni kimisə gülləyə tutaraq gizlənir. Lakin Xozenin gülləsi boşa çıxır. Onun qarşısında Eskamilyio peyda olur, oç da etiraf edir ki, Karmeni axtarır və Xoze haqqında o, hər şeyi bilir. Xoze və Eskamilio arasındaki duelə qaçaqmalçılar geri dönmərləri ilə mane olurlar. malı götürüb getmək istəyən qaçaqmalçılar Mikaelanı görürlər və onu öldürmək istəyərkən Xoze onu qoruyur. Xoze və Eskamilo arasında gərgin mübahisə baş verir. Xozeni sakitləşdirən Mikaela ona anasının ölüm ayağında onun yolunu gözlədiyini deyir. İndi o, anasına dönməyə qərar verir. Lakin and içir ki, mütləq geri dönüb Karmeni tapıb bu məsələyə son qoyacaqdır. Eskamilio hamını Sevilzaza manejə, öküz döyüşünə tamaşaya dəvət edir.
IV Pərdə
Sevilya manej önündəki kütlə ilə dolu meydan. Öküz döyüşünə hazırlıq gedir. Ətrafda hamı şənlənir. Nəhayət Eskamilyo peyda olur. Fraskita və Mersedes Karmenə Xozeni onu izlədiyini deyirlər. Lakin Karmen onunla görüşməkdən qorxmur. Hamı manejə çəkildikdən sonra Xoze Karmenin yolunu kəsirək, qabaqlar onu necə sevdiyini ona xatırladır. Ondan geri dönməsini göz yaşı tökərək xahiş edir, sonra isə hədələyir. Artıq gecdir. Karmen onu daha sevmir. Bundan çarəsiz qalan Xoze Karmeni öldürür və onu həbs edirlər.
İstinadlar
- Archivio Storico Ricordi. 1808.
- ""Karmen", J. Bize". 2008-02-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-06-26.
Xarici keçidlər
- Carmen operasının librettosunun tam mətni (rus.)
- Carmen: Berlin, Münhen, Sürix və Parisdə oynanılan Karmen operasından foto və səhnələr[ölü keçid]
- Arena di Verona June, 2013 Carmen Act 1V
- Carmen (Georges Bizet) - Arena di Verona 2012
- Claudio Sgura - L'aria del Toreador - Arena di Verona 2012
- Carmen by Georges Bizet, Chanson Bohème - Arena di Verona 2012
- “Karmen” yenidən səhnədə
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Karmen fr Carmen fransiz bestekari Jorj Bizenin ve librettosuna bestelediyi 4 perdeli facie janrinda opera Operanin librettosunun sujeti Prosper Merimenin eyniadli novellasindan goturulmusdur Opera 1874 cu ilde yazilmisdir Onun primyerasi 3 mart 1875 ci ilde Parisde Opera Komik de bas tutmusdur Lakin opera tam iflasa ugrayir O dovr ucun muasir sayilan parisliler opera sehnesindeki cilpaq realliqlari hezm ede bilmir Paris qezetleri operani tenqid atesine tutmaqda bir biri ile ele bir behse girmisdiler Karmenfr CarmenPrimyeranin afisasi 1875Bestekar Jorj BizeLibrettocu Dili fransizcaSujet Prosper Merimenin eyniadli novellasindanJanr FaciePerde 4Yaradilma tarixi 1874Ilk sehnelesdirme 3 mart 1875Hadiselerin bas verdiyi yer IspaniyaPremyera 3 mart 1875 Paris Opera Komik Vikianbarda elaqeli mediafayllarParis qezetleri tenqid ederek yazirdi Ailenin tevazokar analari hormetli atalari Enenevi olaraq axsam eylenmek meqsedi ile qizinizi ya zovcelnizi ora Karmen operasina aparirsiniz Siz redd edilmis sevgilinin xencerinden bu rusvayci heyata son qoyulanadek qatir beledcisinin qucagindan suvarinin qucagina oradan toreadorun qucagina atilan bu fahiseni gorende goresen hansi hissler kecireceksiniz PersonajlarQalli Marye Selestina Karmen rolunun ilk ifacisi Nadar fotostudiyasiPersonajlar Ses Primyera ifacilari 3 mart 1875 Dirijor Karmen mezzosoprano ya soprano Qalli Marye SelestinaDon Xoze tenor Pol LeriEskamilyo bariton Jak BuiMikaela soprano Marqarita SapyuyiSunyiqa Ejen DufrisMorales bariton Edmon DuvernuaFraskita soprano Alisa DukassMersedes mezzosoprano Ester SevalyeDankayro bariton Pyer Arman PotelPemendado tenor BarnoLilas Pastya oxumasiz M NathanBeledci oxumasiz M TestZabitler esgerler kuce usaqlari siqar fabrikinin iscileri genc insanlar qaracilar qacaqmalcilar toreadorlar pikadorlar kutleI PerdeSevilya siqar fabrikinin yaninda suvari eskadronu duserge salir Esgerler fabrikde calisan gozel qizlarla eylenirler Suvari Xozenin soragi ile Mikaela ora yetisir lakin esgerler ona Xozenin basqa eskadronda oldugunu tezlikle hemin eskadronun onlari evez edeceyini ona deyirler Mikaela gedir Tezlikle Xozenin xidmet etdiyi eskadron ora yetisir Kapitan Cuniqa serjant Xoze ile sohbet ederek siqar fabrikinin cazibeli qizlarindan soz salir Xoze eskadronda yegane adamdir ki fabrik qizlari ile maraqlanmir o Mikaela ile nisanlidir Fabrikin fasile zengi calinir ve qizlar damaqlarinda siqar kuceye cixirlar Kisiler derhal onlari haqlayirlar Bu zaman canlar yaxan qaraci Karmen gelir O butun kisilerin ona nece hesed aparmasindan onlari barmagina dolamaqdan ele salib gulmekden hezz alir Hec kim hetta onun ozu bele bilmir ki bu gun sabah kim onun sikarina cevrilecek Beleki Xozenin ona laqeyd olmasi Karmene xos gelmir ve o Xozenin ayaqlari altina gul atir Ele bu dem fabrik zengi calinir qizlar derhal is basina donurler Qayidan nisanlisi Mikaela Xozeye anasindan xeber getirir ve onun nece tenha oldugunu deyir Mikaela getdikden sonra fabrikde qiyamet qalxir Isciler arasindaki qalmaqal bicaqlasma ile bitir Gunahkar Karmen cixir Kapitan Sunyiqa Xozeye Karmene goz qoymagi emr edir ozu ise order dalinca gedir Bu muddet erzinde Karmen oz cazibedarligi ile Xozeni yoldan cixarir Hebs orderi gelenedek Xoze Karmene qacmaqda komek edir Mehebbet usyankar qusdur fr L amour est un oiseau rebelle Mehebbet usyankar qusdur fransizca L amour est un oiseau rebelle que nul ne peut apprivoiser et c est bien en vain qu on l appelle s il lui convient de refuser Rien n y fait menace ou priere l un parle bien l autre se tait Et c est l autre que je prefere Il n a rien dit mais il me plait L amour L amour L amour L amour L amour est l enfant de Boheme Il n a jamais jamais connu de loi Si tu ne m aimes pas je t aime Si je t aime prends garde a toi Prends garde a toi Si tu ne m aimes pas Si tu ne m aimes pas je t aime Prends garde a toi Mais si je t aime si je t aime Prends garde a toi L oiseau que tu croyais surprendre Battit de l aile et s envola L amour est loin tu peux l attendre Tu ne l attends plus il est la Tout autour de toi vite vite Il vient s en va puis il revient Tu crois le tenir il t evite Tu crois l eviter il te tient azerbaycanca herfi tercume Mehebbet usyankar qusdur Hec kes onu ram ede bimez Onu seslemeyin ebesdir El cekesen gerek Ebesdir hedeler ve yalvarmalar Kimi terif edir kimisi susur Men susani secirem Bir soz demese de mene xosdur Mehebbet Mehebbet Mehebbet Mehebbet Mehebbet Ilahe ovladi O qayda qanun bilmez Boynuna al ki mene vurulmusan nece ki men sene Eger men sene vurulmusamsa Ozunu gozle Deki meni sevmirsen Deki meni sevmirsen nece ki men seni Ozunu gozle Eger men seni seviremse Eger men seni seviremse ozunu gozle Hesab edirsen ki o qusu tutmusan Qanad acaraq ucub gedir Mehebbet artiq uzaqlarda sen ise intizarda Gozlenilmedikde ise budur burada Derhal celd etrafinda Cirpinar ucar geri doner Fikirlesirsen onu tutmusan o qacir Fikirlesirsen ondan qacmisan budur onun ixtiyarindasan II Perdehadiseden iki ay kecmis Lilas Pastya tavernasinda Karmen refiqeleri ile musterileri oz reqsleri ile eylendirirler Onlari icinde kapitan Sunyiqada vardir O Karmene xeber verir ki ona qacmaqda komek etdiyine gore Xoze turmeye salinmisdir Indi o azaddir ve Karmeni gormek ucun bura gelecekdir Kutlenin ehatesinde daxil olan toreador Eskamilyo Karmenin gozelliyine meftundur Taverna baglandiqdan sonra orada qacaqmalcilar Dankayro Remendado Karmen Fraskita ve Mersedes qalirlar Onlar novbeti is dalinca getmeye hazirlasirlar Karmen imtina ederek Xozeni gozleyeceyini bildirir Qacaqmalcilar Karmene Xozeni de onlara celb etmeyi teklif edirler Xoze gelir Duserge seypuru gece davamiyyetine sesleyir Karmen yene oz meharetini ise salaraq Xozenin qalmasini isteyir Duserge ve esq arasinda qalan Xoze kapitan Sunyiqanin emrine tabe olmayaraq ona qilinc cekir Belelikle ferari olan Xoze qacaqmalcilara qosulmaga mecbur olur III PerdeBir muddet sonra daglarda serhedde yaxin bir yer Qacaqmalcilar yeni bir is basindadirlar Karmen get gede Xozeden soyumaga baslayer Xoze ozu de tutdugu isden hec de memnun deyil Karmen ve Xoze arasinda kuskunluk hokum surur Qacaqmalcilar serhedde gederek Xozeni burada gozetci qoyurlar Nisanlisi Mikaela daglara gelerek Xozeni axtarir Bu zaman oc Xozeni kimise gulleye tutaraq gizlenir Lakin Xozenin gullesi bosa cixir Onun qarsisinda Eskamilyio peyda olur oc da etiraf edir ki Karmeni axtarir ve Xoze haqqinda o her seyi bilir Xoze ve Eskamilio arasindaki duele qacaqmalcilar geri donmerleri ile mane olurlar mali goturub getmek isteyen qacaqmalcilar Mikaelani gorurler ve onu oldurmek isteyerken Xoze onu qoruyur Xoze ve Eskamilo arasinda gergin mubahise bas verir Xozeni sakitlesdiren Mikaela ona anasinin olum ayaginda onun yolunu gozlediyini deyir Indi o anasina donmeye qerar verir Lakin and icir ki mutleq geri donub Karmeni tapib bu meseleye son qoyacaqdir Eskamilio hamini Sevilzaza maneje okuz doyusune tamasaya devet edir IV PerdeSevilya manej onundeki kutle ile dolu meydan Okuz doyusune hazirliq gedir Etrafda hami senlenir Nehayet Eskamilyo peyda olur Fraskita ve Mersedes Karmene Xozeni onu izlediyini deyirler Lakin Karmen onunla gorusmekden qorxmur Hami maneje cekildikden sonra Xoze Karmenin yolunu kesirek qabaqlar onu nece sevdiyini ona xatirladir Ondan geri donmesini goz yasi tokerek xahis edir sonra ise hedeleyir Artiq gecdir Karmen onu daha sevmir Bundan caresiz qalan Xoze Karmeni oldurur ve onu hebs edirler IstinadlarArchivio Storico Ricordi 1808 Karmen J Bize 2008 02 18 tarixinde Istifade tarixi 2014 06 26 Xarici kecidlerVikianbarda Karmen ile elaqeli mediafayllar var Carmen operasinin librettosunun tam metni rus Carmen Berlin Munhen Surix ve Parisde oynanilan Karmen operasindan foto ve sehneler olu kecid Arena di Verona June 2013 Carmen Act 1V Carmen Georges Bizet Arena di Verona 2012 Claudio Sgura L aria del Toreador Arena di Verona 2012 Carmen by Georges Bizet Chanson Boheme Arena di Verona 2012 Karmen yeniden sehnedeHemcinin bax