Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalə . |
1930-cu ilin aprelində Şəkinin Baş Göynük kəndində baş vermiş üsyana başçılıq edirdi.
Şəki üsyanı 1930-cu il aprelin 13-də Şəki, Qax, Zaqatala, Balakən və Oğuzda Sovet hakimiyyətinə qarşı mülkədarların, burjua ünsürlərinin iştirakı ilə baş vermiş silahlı üsyanın ümumiləşdirilmış adıdır.
Əksəriyyəti süvarilərdən ibarət olan yaxşı silahlanmış 200 nəfər üsyançı 1930-cu il aprelin 13-də Göynük (şimal-qərb) və Zəyzid-Bideyiz (cənub-şərq) istiqamətlərindən şəhərə hücum etdilər. Hücum üçün əsas obyektlər həbsxana və rayon partiya komitəsinin binaları seçilmişdi.
20-30-cu illərdə Sovet hökumətinin kollektivləşmə siyasəti “xalqın kəskin narazılğına səbəb oldu”, beləliklə də 1930-cu ildə Şəkidə antisovet üsyan baş verdi.
1930-cu ildə baş vermiş Şəki üsyanı Azərbaycanda sovet hakimiyyətinə qarşı ən yaddaqalan üsyan hesab olunur. Hətta üsyan Moskvanı da ciddi narahat etmişdi.
Üsyan nəticəsində polis binası,Şəkidə yerləşən rus hərbi qarnizonu,komsomol binası,mərkəzi komitə binası və digər dövlət əhəmiyyətli binalar üsyançıların əlinə keçmişdir.Yalnız poçt binasına əhəmiyyətsiz bina kimi baxan üsyançılar buranı tutmamış və Bayramov soyadlı birisinin həmin poçtdan Mir Cəfər Bağırova vurduğu teleqramla Yevlaxdan,Bakıdan,Gəncədən və Zaqataladan Avram Yerqinyanın başçılığı ilə nizami ordu hissələri göndərilərək üsyan yatırılmışdır.
214 nəfər öldürülmüş,865 nəfər həbs edilmişdir.Qondarma məhkəmədə 865 nəfərdən 850 nəfəri sürgün edilmiş,15 nəfəri Qax rayon polis şöbəsində güllələnmişdir.
Güllələnlər arasında İlisulu Danyal sultanın nəslindən olan Əhədxan Cəfər bəy oğlu Sultanov da var idi , o 1930-cu ildə Şəkidə Sovet imperiyasına qarşı başlanmış üsyanın rəhbərlərindən biri olmuşdur .
Əhədxan Sultanov Akademik Əzəl Sultanovun böyük qardaşıdır.
Populyar mədəniyyətdə
1930-cu il Şəki üsyanı qısametrajlı sənədli-bədii televiziya filmi rejissor Taleh İsmayıl tərəfindən ekranlaşdırılmışdır. Film İctimai televiziyada istehsal edilmişdir.
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2019-09-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-18.
- Bax: ŞƏKİ. Alim və Ziyalılar. Bakı: “Elm”, 2007 , SULTANOVA SƏADƏT ƏHƏDXAN QIZI tərcümeyi halı. https://archive.org/details/saz-2/page/n180/mode/1up
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin 1930 cu ilin aprelinde Sekinin Bas Goynuk kendinde bas vermis usyana basciliq edirdi Seki usyani 1930 cu il aprelin 13 de Seki Qax Zaqatala Balaken ve Oguzda Sovet hakimiyyetine qarsi mulkedarlarin burjua unsurlerinin istiraki ile bas vermis silahli usyanin umumilesdirilmis adidir Ehedxan Sultanov Cefer bey oglu Ekseriyyeti suvarilerden ibaret olan yaxsi silahlanmis 200 nefer usyanci 1930 cu il aprelin 13 de Goynuk simal qerb ve Zeyzid Bideyiz cenub serq istiqametlerinden sehere hucum etdiler Hucum ucun esas obyektler hebsxana ve rayon partiya komitesinin binalari secilmisdi 20 30 cu illerde Sovet hokumetinin kollektivlesme siyaseti xalqin keskin narazilgina sebeb oldu belelikle de 1930 cu ilde Sekide antisovet usyan bas verdi 1930 cu ilde bas vermis Seki usyani Azerbaycanda sovet hakimiyyetine qarsi en yaddaqalan usyan hesab olunur Hetta usyan Moskvani da ciddi narahat etmisdi Usyan neticesinde polis binasi Sekide yerlesen rus herbi qarnizonu komsomol binasi merkezi komite binasi ve diger dovlet ehemiyyetli binalar usyancilarin eline kecmisdir Yalniz poct binasina ehemiyyetsiz bina kimi baxan usyancilar burani tutmamis ve Bayramov soyadli birisinin hemin poctdan Mir Cefer Bagirova vurdugu teleqramla Yevlaxdan Bakidan Genceden ve Zaqataladan Avram Yerqinyanin basciligi ile nizami ordu hisseleri gonderilerek usyan yatirilmisdir 214 nefer oldurulmus 865 nefer hebs edilmisdir Qondarma mehkemede 865 neferden 850 neferi surgun edilmis 15 neferi Qax rayon polis sobesinde gullelenmisdir Gullelenler arasinda Ilisulu Danyal sultanin neslinden olan Ehedxan Cefer bey oglu Sultanov da var idi o 1930 cu ilde Sekide Sovet imperiyasina qarsi baslanmis usyanin rehberlerinden biri olmusdur Ehedxan Sultanov Akademik Ezel Sultanovun boyuk qardasidir Populyar medeniyyetde1930 cu il Seki usyani qisametrajli senedli bedii televiziya filmi rejissor Taleh Ismayil terefinden ekranlasdirilmisdir Film Ictimai televiziyada istehsal edilmisdir Istinadlar Arxivlenmis suret 2019 09 15 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 18 Bax SEKI Alim ve Ziyalilar Baki Elm 2007 SULTANOVA SEADET EHEDXAN QIZI tercumeyi hali https archive org details saz 2 page n180 mode 1up