Di`ptix (yun. δίπτυχος "ikiqat qatlanmış") qədim zamanlarda yunanlar və romalılar tərəfindən içəri üzü yazı üçün nəzərdə tutulmuş taxtadan, sümükdən, metaldan hazırlanmış bir birinə bərkidilmiş ikiqatlanan lövhələr. Adətən lövhələrin üzü müxtəlif növ naxış və ornamentlərlə bəzədilir. Sonralar diptix qədim kilsə liturgiyalarında yad edilən adlar siyahısı mənasında işlədilmişdir. Bu cür kitabələr əlavə lövhələrə də malik olduqları üçün onları səhifələrə müvafiq triptixa (yun. τρίπτυχα), pentaptixa (yun. πεντάπτυχα), poliptixa (yun. πολύπτυχα) və s. adlandırılır. Günümüzdə bu termin adətən ümumi ya eyni ideya və süjet xəttli təsviri sənət əsərlərinə (şəkil, qravür, fresk), eyni zamanda kiçicik ədəbiyyat formalarına, xüsusən şeirlərə tətbiq edilir.
Konsulluq diptixi
Konsulluq diptixi Bizans İmperiyası zamanında konsula vəzifəsinə başlaması üçün təqdim olunan fil sümüyündən hazırlanmış, iki lövhədən ibarət açıqcadır. Konsulluq diptixinin ilk olaraq 438 ildən əsasən hazırlanması qeyd olunsa da 406 cı ilə məxsus nümunələrinə rast gəlinir. Konsulluq diptixlərinin sonuncu istifadə tarixi I Yustinianın dövrünə, belə ki, 541 ilə təsadüf edir. Bizansa məxsus konsulluq diptixləri antik Roma nümunələrinə oxşardır. Konsulluq diptixlərinin üzərində təyin olunmuş konsulun bitki ornamentləri arasında rəsmi təsvir olunur. Bundan başqa bəzi medalyonlarda vəhşi heyvanla döyüş, ov, cıdır mərasimləri də təsvir olunur. Eyni zamanda diptixlərin üzü qiymətli daş-qaşlarla da işlənilmişdir. Qədim diptixlər antik ənənəyə xasdırlar. Bunu stilistik təsvirlərdən antik dram səhnələrindən seçmək mümkündür. VI əsr konsulluq diptixləri yunan-şərq təsviri sənət ənənələrinə əsaslanan Bizans stilinə malikdirlər.
Nümunələr
İstinadlar
- "Диптих (словарь античности)". 2021-09-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-03-19.
- Лихачёва В. Д., Искусство Византии IV-XV веков, Л, Искусство, 1981 səh. 26
- История Византии, том 1, (отв. редактор) академик С. Д. Сказкин, Наука, 1967, M., [1] 2022-03-03 at the Wayback Machine
- Лихачёва В. Д., Искусство Византии IV-XV веков, Л., Искусство, 1981, səhifə 28-29
- "Кондаков Н.П. Иконография Богоматери". 2016-03-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-03-19.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Di ptix yun diptyxos ikiqat qatlanmis qedim zamanlarda yunanlar ve romalilar terefinden iceri uzu yazi ucun nezerde tutulmus taxtadan sumukden metaldan hazirlanmis bir birine berkidilmis ikiqatlanan lovheler Adeten lovhelerin uzu muxtelif nov naxis ve ornamentlerle bezedilir Sonralar diptix qedim kilse liturgiyalarinda yad edilen adlar siyahisi menasinda isledilmisdir Bu cur kitabeler elave lovhelere de malik olduqlari ucun onlari sehifelere muvafiq triptixa yun triptyxa pentaptixa yun pentaptyxa poliptixa yun polyptyxa ve s adlandirilir Gunumuzde bu termin adeten umumi ya eyni ideya ve sujet xettli tesviri senet eserlerine sekil qravur fresk eyni zamanda kicicik edebiyyat formalarina xususen seirlere tetbiq edilir Diptix Urbin diptixi Pyero della Francesko uzu Urbin diptixi Pyero della Francesko arxasi Konsul diptixiKonsulluq diptixiKonsulluq diptixi Bizans Imperiyasi zamaninda konsula vezifesine baslamasi ucun teqdim olunan fil sumuyunden hazirlanmis iki lovheden ibaret aciqcadir Konsulluq diptixinin ilk olaraq 438 ilden esasen hazirlanmasi qeyd olunsa da 406 ci ile mexsus numunelerine rast gelinir Konsulluq diptixlerinin sonuncu istifade tarixi I Yustinianin dovrune bele ki 541 ile tesaduf edir Bizansa mexsus konsulluq diptixleri antik Roma numunelerine oxsardir Konsulluq diptixlerinin uzerinde teyin olunmus konsulun bitki ornamentleri arasinda resmi tesvir olunur Bundan basqa bezi medalyonlarda vehsi heyvanla doyus ov cidir merasimleri de tesvir olunur Eyni zamanda diptixlerin uzu qiymetli das qaslarla da islenilmisdir Qedim diptixler antik eneneye xasdirlar Bunu stilistik tesvirlerden antik dram sehnelerinden secmek mumkundur VI esr konsulluq diptixleri yunan serq tesviri senet enenelerine esaslanan Bizans stiline malikdirler NumunelerDiptix numuneleriKonsul lat Flavius Anicius Petronius Probus 406 ilKonsul lat Flavius Felix 428 ilKonsul lat Flavius Nar Manlius Boethius 487 ilKonsul lat Rufius Achilius Sividius 488 ilKonsul lat Flavius Anastasius Paulus Probus Sabinianus Pompeius Anastasius 517 ilKonsul lat Flavius Anastasius Paulus Probus Sabinianus Pompeius Anastasius 517 il Konsul I Yustinian 521 ilKonsul I Yustinian 521 ilKonsul lat Theodorus Philoxenus Soterichus Philoxenus 525 ilKonsul lat Theodorus Philoxenus Soterichus Philoxenus 525 ilKonsul lat Fl Mar Petrus Theodorus Valentinus Rusticius Boraides Germanus Iustinus 540 sonuncu numune Konsulluq diptixiIstinadlar Diptih slovar antichnosti 2021 09 27 tarixinde Istifade tarixi 2011 03 19 Lihachyova V D Iskusstvo Vizantii IV XV vekov L Iskusstvo 1981 seh 26 Istoriya Vizantii tom 1 otv redaktor akademik S D Skazkin Nauka 1967 M 1 2022 03 03 at the Wayback Machine Lihachyova V D Iskusstvo Vizantii IV XV vekov L Iskusstvo 1981 sehife 28 29 Kondakov N P Ikonografiya Bogomateri 2016 03 03 tarixinde Istifade tarixi 2011 03 19