Nifrət müəyyən insanlara, əşyalara və ya ideyalara qarşı güclü mənfi emosional reaksiyadır, adətən nəyəsə qarşı müqavimət və ya nifrətlə bağlıdır. Nifrət çox vaxt güclü qəzəb və hissi ilə əlaqələndirilir. Nifrət bəzən sevginin əksi olaraq görülür.
Nifrətlə bağlı bir sıra müxtəlif təriflər və perspektivlər irəli sürülmüşdür. Filosoflar nifrətin mahiyyətini və təbiətini anlamaqla məşğul olmuşlar, bəzi dinlər isə buna müsbət baxır və müəyyən qruplara qarşı nifrəti təşviq edir. Sosial və psixoloji nəzəriyyəçilər nifrəti utilitar mənada başa düşürlər. Bəzi ictimai nifrət nümayişləri bəzən tolerantlığa dəyər verən plüralist mədəniyyətlər kontekstində qanuni olaraq qadağan edilir.
Nifrət emosiyaların geniş diapazonunu əhatə edə bilər və mədəni kontekstdən və emosional və ya intellektual reaksiyaya səbəb olan vəziyyətdən asılı olaraq çox fərqli ifadələrə malik ola bilər. Nifrətin baş verdiyi kontekstdən asılı olaraq, müxtəlif cəmiyyətlər ona müsbət, mənfi və ya neytral baxa bilər.
Emosiya
Bir emosiya olaraq nifrət qısamüddətli və ya uzunmüddətli ola bilər. Bu, aşağı intensivliyə də malik ola bilər: "Mən brokkoliyə nifrət edirəm" və ya yüksək intensivlikdə ola bilər: "Mən bütün dünyaya nifrət edirəm". Bəzi hallarda nifrət xarici təsirlərdən, məsələn, sui-istifadə, aldadılma və ya manipulyasiyaya məruz qalma kimi səbəblərdən yaranan cavab reaksiyası ola bilər. Bir qayda olaraq, nifrət müəyyən sosioloji hadisələri düzgün dərk edə bilməməyə gətirib çıxaran dərin psixoloji reaksiyadır. ABŞ psixoloqu nifrətdə üç əsas element görür:
- yaxınlığın təhlükəyə çevrildiyi zaman məsafə yaratmaqla yaxınlığın inkarı;
- qorxu və ya qəzəb kimi ehtirasın infuziyası;
- əvvəllər qiymətləndirilmiş obyektin dəyərdən düşməsi barədə qərar.
Nifrətdə tapılan mühüm özünümüdafiə funksiyası Steynberqin “üsyankae” nifrətin təhlili ilə təsvir edilə bilər, beləliklə, asılı münasibət muxtariyyət axtarışında rədd edilir.
Psixoanaliz
Ziqmund Freyd nifrəti öz bədbəxtliyinin mənbəyini məhv etmək istəyən bir eqo halı olaraq təyin edərək, bunun özünü qoruma məsələsi ilə əlaqəli olduğunu vurğuladı. Donald Vinnikott, nifrətin xarici bir obyektin tanınması ilə əlaqəli inkişaf addımı olduğunu vurğulamışdır: "Magik məhvetmə ilə müqayisədə, aqressiv fikirlər və davranışlar müsbət dəyər qazanır və nifrət sivilizasiyanın əlamətinə çevrilir".
Onun ardınca, obyekt münasibətləri nəzəriyyəsi analitik şəraitdə nifrətin tanınmasının vacibliyini vurğulayır: analitik öz nifrətini etiraf edir (ciddi vaxt məhdudiyyətlərində və alınan ödənişdə aşkar edildiyi kimi), bu da öz növbəsində bunu mümkün edə bilər. xəstənin analitikə qarşı əvvəllər gizlətdiyi nifrətini etiraf etməsi və özündə saxlaması üçün.
Adam Fillips o qədər irəli getmişdir ki, nifrət və nifrət olmadan bir münasibətdə əsl xeyirxahlığın mümkün olmadığını qeyd etmişdir. Belə ki, onun fikrincə şəxsiyyətlərarası məyusluqların və onlarla əlaqəli düşmənçiliklərin qeyri-sentimental etirafı həqiqi dostluq hissinin yaranmasına imkan verə bilər.
Fəlsəfə
Qədim dövrlərdən filosoflar nifrəti təsvir etməyə çalışırdılar və bu gün müxtəlif təriflər mövcuddur. Məsələn, Aristotel bunu qəzəb və hirsdən fərqli nəzərdən keçirərək, nifrəti bir obyekti məhv etmək istəyi kimi təsvir etmiş və göstərmişdir ki, bu, zamanla sağalmazdır. Devid Yum da öz konseptuallaşdırmasını təklif edərək, nifrətin heç bir şəkildə müəyyən edilə bilməyən, azalmayan bir hiss olduğunu müdafiə etmişdir.
İstinadlar
- Reber, A.S., & Reber, E. (2002). The Penguin dictionary of psychology. New York: .
- Y Ito ed., Encyclopedia of Emotion (2010) p. 302
- S Kucuk, Brand Hate (2016) p. 12-3
- I Craib, Psychoanalysis (Cambridge 2001) p. 208
- Y Ito ed., Encyclopedia of Emotion (2010) p. 303
- S Freud, 'The instincts and their vicissitudes' (1915) in On Metapsychology (PFL 11) p. 135-5.
- D W Winnicott, The Child, the Family, and the Outside World (Penguin 1973) p. 239
- J Malcolm, Psychoanalysis (London 1988) p. 143
- A Phillips/B Taylor, On Kindness (London 2004) p. 93-4
- Smith, Tiffany Watt. The Book of Human Emotions: From Ambiguphobia to Umpty -- 154 Words from Around the World for How We Feel (ingilis). Little, Brown. 2016-06-07. ISBN .
- Spencer, F. Scott. Mixed Feelings and Vexed Passions: Exploring Emotions in Biblical Literature. Atlanta, GA: SBL Press. 2017. 61. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nifret mueyyen insanlara esyalara ve ya ideyalara qarsi guclu menfi emosional reaksiyadir adeten neyese qarsi muqavimet ve ya nifretle baglidir Nifret cox vaxt guclu qezeb ve hissi ile elaqelendirilir Nifret bezen sevginin eksi olaraq gorulur Hazel Masseri 1957 ci ilde irqi nifret numayis etdirerek Elizabet Ekforda qisqirir Nifretle bagli bir sira muxtelif terifler ve perspektivler ireli surulmusdur Filosoflar nifretin mahiyyetini ve tebietini anlamaqla mesgul olmuslar bezi dinler ise buna musbet baxir ve mueyyen qruplara qarsi nifreti tesviq edir Sosial ve psixoloji nezeriyyeciler nifreti utilitar menada basa dusurler Bezi ictimai nifret numayisleri bezen tolerantliga deyer veren pluralist medeniyyetler kontekstinde qanuni olaraq qadagan edilir Nifret emosiyalarin genis diapazonunu ehate ede biler ve medeni kontekstden ve emosional ve ya intellektual reaksiyaya sebeb olan veziyyetden asili olaraq cox ferqli ifadelere malik ola biler Nifretin bas verdiyi kontekstden asili olaraq muxtelif cemiyyetler ona musbet menfi ve ya neytral baxa biler EmosiyaBir emosiya olaraq nifret qisamuddetli ve ya uzunmuddetli ola biler Bu asagi intensivliye de malik ola biler Men brokkoliye nifret edirem ve ya yuksek intensivlikde ola biler Men butun dunyaya nifret edirem Bezi hallarda nifret xarici tesirlerden meselen sui istifade aldadilma ve ya manipulyasiyaya meruz qalma kimi sebeblerden yaranan cavab reaksiyasi ola biler Bir qayda olaraq nifret mueyyen sosioloji hadiseleri duzgun derk ede bilmemeye getirib cixaran derin psixoloji reaksiyadir ABS psixoloqu nifretde uc esas element gorur yaxinligin tehlukeye cevrildiyi zaman mesafe yaratmaqla yaxinligin inkari qorxu ve ya qezeb kimi ehtirasin infuziyasi evveller qiymetlendirilmis obyektin deyerden dusmesi barede qerar Nifretde tapilan muhum ozunumudafie funksiyasi Steynberqin usyankae nifretin tehlili ile tesvir edile biler belelikle asili munasibet muxtariyyet axtarisinda redd edilir PsixoanalizZiqmund Freyd nifreti oz bedbextliyinin menbeyini mehv etmek isteyen bir eqo hali olaraq teyin ederek bunun ozunu qoruma meselesi ile elaqeli oldugunu vurguladi Donald Vinnikott nifretin xarici bir obyektin taninmasi ile elaqeli inkisaf addimi oldugunu vurgulamisdir Magik mehvetme ile muqayisede aqressiv fikirler ve davranislar musbet deyer qazanir ve nifret sivilizasiyanin elametine cevrilir Onun ardinca obyekt munasibetleri nezeriyyesi analitik seraitde nifretin taninmasinin vacibliyini vurgulayir analitik oz nifretini etiraf edir ciddi vaxt mehdudiyyetlerinde ve alinan odenisde askar edildiyi kimi bu da oz novbesinde bunu mumkun ede biler xestenin analitike qarsi evveller gizletdiyi nifretini etiraf etmesi ve ozunde saxlamasi ucun Adam Fillips o qeder ireli getmisdir ki nifret ve nifret olmadan bir munasibetde esl xeyirxahligin mumkun olmadigini qeyd etmisdir Bele ki onun fikrince sexsiyyetlerarasi meyusluqlarin ve onlarla elaqeli dusmenciliklerin qeyri sentimental etirafi heqiqi dostluq hissinin yaranmasina imkan vere biler FelsefeQedim dovrlerden filosoflar nifreti tesvir etmeye calisirdilar ve bu gun muxtelif terifler movcuddur Meselen Aristotel bunu qezeb ve hirsden ferqli nezerden kecirerek nifreti bir obyekti mehv etmek isteyi kimi tesvir etmis ve gostermisdir ki bu zamanla sagalmazdir Devid Yum da oz konseptuallasdirmasini teklif ederek nifretin hec bir sekilde mueyyen edile bilmeyen azalmayan bir hiss oldugunu mudafie etmisdir IstinadlarReber A S amp Reber E 2002 The Penguin dictionary of psychology New York Y Ito ed Encyclopedia of Emotion 2010 p 302 S Kucuk Brand Hate 2016 p 12 3 I Craib Psychoanalysis Cambridge 2001 p 208 Y Ito ed Encyclopedia of Emotion 2010 p 303 S Freud The instincts and their vicissitudes 1915 in On Metapsychology PFL 11 p 135 5 D W Winnicott The Child the Family and the Outside World Penguin 1973 p 239 J Malcolm Psychoanalysis London 1988 p 143 A Phillips B Taylor On Kindness London 2004 p 93 4 Smith Tiffany Watt The Book of Human Emotions From Ambiguphobia to Umpty 154 Words from Around the World for How We Feel ingilis Little Brown 2016 06 07 ISBN 9780316265393 Spencer F Scott Mixed Feelings and Vexed Passions Exploring Emotions in Biblical Literature Atlanta GA SBL Press 2017 61 ISBN 9780884142577