Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bakı Dövlət Sirki — Şərqdə ilk sirk-teatrı.
Bakı Dövlət Sirki | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Teatrın tipi | sirk |
Əsası qoyulub | 1945 |
Teatr binası | |
Memar | Ənvər İsmayılov |
Tikilib | 1967 |
Tutumu | 2400 yer |
Heyət | |
Direktor | Elmir Hüseynov |
Bədii rəhbər | |
Baş dirijor | |
Yerləşməsi | |
Ölkə | |
Yerləşir | Bakı |
| |
circus.az | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
1900–1945
1900-cü illərdə Rus sirkinin ataları sayılan Nikitin qardaşları Bakıda ilk stasionar sirk-heyvanxana açdılar. 1904-cü ildə isə onlar keçmiş "Tarqovı" və "Bolşaya Morskaya" küçələrinin tinində, indiki Nəsimi bağının yerində şərqdə ilk Sirk-teatr inşa etdirdilər.
Bu sirkdə mütəmadi olaraq Nikitinlərin rəhbərlik etdiyi qrup çıxış edirdi. 1906-cı ildə Sirk-teatrın binası yandı. Ancaq qardaşlar elə həmin il onun yerində daşdan yeni sirk binası inşa etdirdilər. 1916-cı ildə Yefimovlar Nikitin qardaşlarının sökülmüş sirkinin yerində, başqa bir sirk binası tikdilər. 1924-cü ilin dekabrında yanğın bu sirki də məhv etdi və çox keçmədi ki, Kudryavtsev burada öz sirkini qurdu. Bakıda sirkin fəaliyyət göstərdiyi bütün bu müddət ərzində onun səhnəsində Rusiyanın müxtəlif şəhərlərindən gələn sirk truppaları çıxış edirdilər. O dövrün məşhur sirk truppaları Tanti qardaşlarının, Lerrinin rəhbərlik etdiyi kollektivlər də 20-ci illərdə tez-tez Bakıya qastrollara gəlirdilər.
1930-cu ildə Bakı Sirkinin kolxoz filialının əsası qoyuldu. Bu kollektivin üzvləri yerli özfəaliyyətçilər, kəndirbazlar və xalq pəhləvanları idi.
1945–1966
1945-ci ildə Azərbaycanda ilk peşəkar sirk kollektivi yaradıldı. Bu kollektiv Bakı Sirkinin kolxoz filialının artistlərindən, Azərbaycan estrada artistlərindən və bədii özfəaliyyətçilərdən təşkil olunmuşdu. Kollektivin "Azərbaycan toyu" adlı ilk proqramını bəstəkar Üzeyir Hacıbəyov hazırlamışdı. Proqramın rejissoru Soltan Dadaşov, bəstəkarı Səid Rüstəmov, baletmeysteri Əminə Dilbazi, mətnin müəllifi Süleyman Rüstəm idi. Həmin il Azərbaycanın ilk milli sirk truppası kimi yaradılmışdır. Truppa yalnız sirk nömrələrindən ibarət olmamış, tərkibinə estrada və balet artistlərinin çıxışları da salınmışdır. İlk dəfə 1946-cı ildə Bakıda, sonra isə Moskvada və keçmiş SSRİ-nin başqa şəhərlərində nümayiş etdirilən bu proqram, 1951-ci ilədək repertuarda qaldı. Bu tamaşa zamanı səhnədə Azərbaycan toyu, qədim adət və ənənələr canlandırılır, xalq çalğı alətlərinin müşayiəti ilə milli rəqslər və sirk nömrələri ifa edilirdi. Proqramda məşhur kəndirbaz Rza Əlixan, sim üzərində rəqs edən "Ulduz bacıları" — Sona, Şəfiqə və Gülnaz, təlim görmüş itlərlə Maralxanım Şirinova, jonqlyor Xosrov Abdullayev, akrobat İsmayıl Mirzəyev, "Üç qardaş" akrobat nömrəsi ilə Nikolay Qorkovenko, Xosrov Abdullayev və Viktor Xelaya, ilanoynadan Sofu Cəfərov çıxış edirdilər. Yunis və Yusif Ağayev qardaşlarının "Nəsrəddin və Bəhlul Danəndə" səhnələri, "Zorxana" və milli güləş nümayiş olunurdu. Xalq pəhləvanı Sali Süleymanın, klounlar Qasım Məlikov və Kamal Abdullayevin çıxışları o dövrün ən yaddaqalan nömrələri idi.
1950-ci illərin əvvəlində kollektivin bədii rəhbəri Mikayıl Cəbrayılov mətnlərə Səməd Vurğunun şerlərindən parçalar salıb, milli rəqslərə yenidən quruluş verməklə, yeni musiqi və tərtibat hesabına proqramı yeniləşdirdi. Yeni proqramın bəstəkarları Soltan Hacıbəyov və Tofiq Quliyev, baletmeysteri , rəssamı isə idi. Sirk nömrələri sırasında akrobatlar Nəzirovların, illüziyaçı-manipulyator Mənsur Şirvaninin, ekvilibristlər Xəliluyevlərin, janqlyor Umarın, klounlar Qasım və Bibi oğlunun çıxışları əsas yer tuturdu.
1959-cu ildə Moskvada 2-ci Azərbaycan Ədəbiyyatı və İncəsənəti dekadasında kollektiv "Biz Bakıdanıq" proqramını nümayiş etdirdi. 1965-ci ilə qədər Bakı sirkinin repertuarında qalan bu proqramın ssenari müəllifi Fink, rejissoru Soltan Dadaşov, bəstəkarı Rauf Hacıyev, rəssamı Həsən Mustafayev, kollektivin rəhbəri Fuad Nəzirov idi. məftillər üzərində rəqsləri, Səyavuş Şəfiyevin kaskadyorlar qrupunun, akrobat-ekssentriklər Rəsulovların, kəndirbazlar Əlixanovların, janqlyor Xosrov Abdullayevin və təlimçi nömrələri milli ənənələr əsasında tərtib edilmişdi.
1966-cı ildə Azərbaycan Sirk kollektivinin tərkibi nəzərə çarpacaq dərəcədə dəyişdi və həmin ilin aprel ayının 15-də kollektiv, Bakı Sirkinin səhnəsində "Qayada nişanə" adlı süjetli sirk tamaşasını nümayiş etdirdi. Bu tamaşanın ssenari müəllifləri Soltan Dadaşov, Mikayıl Cəbrayılov, Kukso və Yevgeni Ryabçukov, rəssamları Almaszadə və Falkovski, bəstəkarı Rauf Hacıyev, baletmeysteri Leonov, proqramın bədii rəhbəri Səyavuş Şəfiyev idi. Əsas rolları , Şəfiqə Baxşəliyeva, Əsgərov oynayırdılar. Tamaşada həmçinin kəndirbaz , Mərdanovun atlı igidləri, və Tofiq Axundovun ekvilibr dueti , janqlyor , klounlar Şulu və Qulu-Kamal Abdullayev və da çıxış edirdilər.
1967–1990
1967-ci ildə Bakı sirkinin həyatında ən əlamətdar hadisələrdən biri baş verdi. Arxitektorlar Ənvər İsmayılov və Faina Leontyevanın layihəsi əsasında müasir teatr-sirk avadanlıqları ilə təchiz olunan 2000 yerlik və üç manejə (su, buz, kauçuk) malik sirk binası tikildi. Bu sovet məkanında yeganə sirk binası idi.
Şəkilləri
İstinadlar
- "Dünya sirk ulduzları Bakıda". 2023-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-10-05.
- "Bakı sirkinin keçdiyi yol – ARAŞDIRMA, FOTOLAR". 2020-10-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-10-05.
- "Bakı Dövlət Sirki: uşaqlar hələ gözləməli olacaq - ARAŞDIRMA". 2023-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-10-05.
Xarici keçidlər
- Sirkin tarixi
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Baki Dovlet Sirki Serqde ilk sirk teatri Baki Dovlet SirkiUmumi melumatlarTeatrin tipi sirkEsasi qoyulub 1945Teatr binasiMemar Enver IsmayilovTikilib 1967Tutumu 2400 yerHeyetDirektor Elmir HuseynovBedii rehberBas dirijorYerlesmesi40 22 58 sm e 49 50 22 s u Olke AzerbaycanYerlesir BakiBaki Dovlet Sirkicircus az Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi1900 1945 1900 cu illerde Rus sirkinin atalari sayilan Nikitin qardaslari Bakida ilk stasionar sirk heyvanxana acdilar 1904 cu ilde ise onlar kecmis Tarqovi ve Bolsaya Morskaya kucelerinin tininde indiki Nesimi baginin yerinde serqde ilk Sirk teatr insa etdirdiler Bu sirkde mutemadi olaraq Nikitinlerin rehberlik etdiyi qrup cixis edirdi 1906 ci ilde Sirk teatrin binasi yandi Ancaq qardaslar ele hemin il onun yerinde dasdan yeni sirk binasi insa etdirdiler 1916 ci ilde Yefimovlar Nikitin qardaslarinin sokulmus sirkinin yerinde basqa bir sirk binasi tikdiler 1924 cu ilin dekabrinda yangin bu sirki de mehv etdi ve cox kecmedi ki Kudryavtsev burada oz sirkini qurdu Bakida sirkin fealiyyet gosterdiyi butun bu muddet erzinde onun sehnesinde Rusiyanin muxtelif seherlerinden gelen sirk truppalari cixis edirdiler O dovrun meshur sirk truppalari Tanti qardaslarinin Lerrinin rehberlik etdiyi kollektivler de 20 ci illerde tez tez Bakiya qastrollara gelirdiler 1930 cu ilde Baki Sirkinin kolxoz filialinin esasi qoyuldu Bu kollektivin uzvleri yerli ozfealiyyetciler kendirbazlar ve xalq pehlevanlari idi 1945 1966 1945 ci ilde Azerbaycanda ilk pesekar sirk kollektivi yaradildi Bu kollektiv Baki Sirkinin kolxoz filialinin artistlerinden Azerbaycan estrada artistlerinden ve bedii ozfealiyyetcilerden teskil olunmusdu Kollektivin Azerbaycan toyu adli ilk proqramini bestekar Uzeyir Hacibeyov hazirlamisdi Proqramin rejissoru Soltan Dadasov bestekari Seid Rustemov baletmeysteri Emine Dilbazi metnin muellifi Suleyman Rustem idi Hemin il Azerbaycanin ilk milli sirk truppasi kimi yaradilmisdir Truppa yalniz sirk nomrelerinden ibaret olmamis terkibine estrada ve balet artistlerinin cixislari da salinmisdir Ilk defe 1946 ci ilde Bakida sonra ise Moskvada ve kecmis SSRI nin basqa seherlerinde numayis etdirilen bu proqram 1951 ci iledek repertuarda qaldi Bu tamasa zamani sehnede Azerbaycan toyu qedim adet ve eneneler canlandirilir xalq calgi aletlerinin musayieti ile milli reqsler ve sirk nomreleri ifa edilirdi Proqramda meshur kendirbaz Rza Elixan sim uzerinde reqs eden Ulduz bacilari Sona Sefiqe ve Gulnaz telim gormus itlerle Maralxanim Sirinova jonqlyor Xosrov Abdullayev akrobat Ismayil Mirzeyev Uc qardas akrobat nomresi ile Nikolay Qorkovenko Xosrov Abdullayev ve Viktor Xelaya ilanoynadan Sofu Ceferov cixis edirdiler Yunis ve Yusif Agayev qardaslarinin Nesreddin ve Behlul Danende sehneleri Zorxana ve milli gules numayis olunurdu Xalq pehlevani Sali Suleymanin klounlar Qasim Melikov ve Kamal Abdullayevin cixislari o dovrun en yaddaqalan nomreleri idi 1950 ci illerin evvelinde kollektivin bedii rehberi Mikayil Cebrayilov metnlere Semed Vurgunun serlerinden parcalar salib milli reqslere yeniden qurulus vermekle yeni musiqi ve tertibat hesabina proqrami yenilesdirdi Yeni proqramin bestekarlari Soltan Hacibeyov ve Tofiq Quliyev baletmeysteri ressami ise idi Sirk nomreleri sirasinda akrobatlar Nezirovlarin illuziyaci manipulyator Mensur Sirvaninin ekvilibristler Xeliluyevlerin janqlyor Umarin klounlar Qasim ve Bibi oglunun cixislari esas yer tuturdu 1959 cu ilde Moskvada 2 ci Azerbaycan Edebiyyati ve Inceseneti dekadasinda kollektiv Biz Bakidaniq proqramini numayis etdirdi 1965 ci ile qeder Baki sirkinin repertuarinda qalan bu proqramin ssenari muellifi Fink rejissoru Soltan Dadasov bestekari Rauf Haciyev ressami Hesen Mustafayev kollektivin rehberi Fuad Nezirov idi meftiller uzerinde reqsleri Seyavus Sefiyevin kaskadyorlar qrupunun akrobat ekssentrikler Resulovlarin kendirbazlar Elixanovlarin janqlyor Xosrov Abdullayevin ve telimci nomreleri milli eneneler esasinda tertib edilmisdi 1966 ci ilde Azerbaycan Sirk kollektivinin terkibi nezere carpacaq derecede deyisdi ve hemin ilin aprel ayinin 15 de kollektiv Baki Sirkinin sehnesinde Qayada nisane adli sujetli sirk tamasasini numayis etdirdi Bu tamasanin ssenari muellifleri Soltan Dadasov Mikayil Cebrayilov Kukso ve Yevgeni Ryabcukov ressamlari Almaszade ve Falkovski bestekari Rauf Haciyev baletmeysteri Leonov proqramin bedii rehberi Seyavus Sefiyev idi Esas rollari Sefiqe Baxseliyeva Esgerov oynayirdilar Tamasada hemcinin kendirbaz Merdanovun atli igidleri ve Tofiq Axundovun ekvilibr dueti janqlyor klounlar Sulu ve Qulu Kamal Abdullayev ve da cixis edirdiler 1967 1990 1967 ci ilde Baki sirkinin heyatinda en elametdar hadiselerden biri bas verdi Arxitektorlar Enver Ismayilov ve Faina Leontyevanin layihesi esasinda muasir teatr sirk avadanliqlari ile techiz olunan 2000 yerlik ve uc maneje su buz kaucuk malik sirk binasi tikildi Bu sovet mekaninda yegane sirk binasi idi SekilleriIstinadlar Dunya sirk ulduzlari Bakida 2023 07 01 tarixinde Istifade tarixi 2022 10 05 Baki sirkinin kecdiyi yol ARASDIRMA FOTOLAR 2020 10 28 tarixinde Istifade tarixi 2022 10 05 Baki Dovlet Sirki usaqlar hele gozlemeli olacaq ARASDIRMA 2023 07 01 tarixinde Istifade tarixi 2022 10 05 Xarici kecidlerSirkin tarixi