Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Parazitiform gənələr (lat. Parasitiformes ) — Hörümçəkkimilər sinfinə aid dəstə.
| Parazitiform gənələr | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Ranqsız: Tipüstü: Ranqsız: Ranqsız: Tip: Klad: Yarımtip: Sinif: Dəstəüstü: Parazitiform gənələr | ||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
| ||||||||||||
Haqqında
Parazitiform gənələrdə bədən iki hissədən ibarət olur: 2 cüt ön ətraflı qnatosom və 4 cüt ayaqlı idiosom. Bu gənələrin bədəni seqmentləşməmişdir. Ayaqların birinci buğumları sərbəst şəkildə bədənə birləşmiş, hərəkətli və ya azhərəkətlidir. Onlarda 1 cüt yaxşı nəzərəçarpan nəfəsgah vardır. Cinsiyyət dəliyi idiosomun ön hissəsində yerləşir. İnkişaf sikli aşağıdakı fazaları əhatə edir. Yumurta, sürfə, nimfa və yaşlı gənə. Cinsi dimorfizim adətən yaxşı ifadə olunmuşdur. Dişilər mayalanmadan sonra çoxalırlar, ancaq parteneogenez də məlumdur. Parazitiform gənələr – tipik yerüstü sakinlərdir. Onların həyat tərzi və yaşayış yeri çox müxtəlifdir. Torpaqda, meşə döşənəyində, peyində, bitkilərdə, xırda məməlilərin və quşların yuvalarında, ictimai cücülərin yuvalarında yaşayırlar. Dəstəyə həm yırtıcı və ya qarışıq qidalı sərbəstyaşayan, həm də parazit növlər daxildir. Ev və vəhşi heyvanların paraziti, insanın və ev heyvanlarının bir çox qorxulu xəstəliklərinin törədicisi olan iksod, arqas və bəzi qamaz gənələri geniş dairələrdə məlumdur. Parazitiform gənələrin ölçüləri güclü şəkildə fərqlənərək 0,2 sm-dən 2–3 sm-ə qədər dəyişir. Bədən formasıda çox müxtəlifdir. Gənələr dorszol-ventral istiqamətdə yastılana və ya bərabər surətdə kürəşəkilli enlənə bilər. İdiosomun örtükləri dartılan kutikuladan ibarət olub, müxtəlif forma və ölçüləri olan və dioqnostik əhəmiyyət kəsb edən qalxan və qalxancıqlara skrelitlərə, disklərə malik olur. Bədənin və ətrafların örtükləri üzərində müxtəlif formalı və uzunluqlu qılcıqlar olur. Qılcıqlar ya düzgün və daimi formada yerləşir, ya da nizamsız şəkildə bütün bədəni örtür. Gözləri, əgər varsa, idiosomun dorsal tərəfində yerləşir. Əksər növlərdə gözlər yoxdur. Xeliserlər – zirvəsində qısqac olan 2–3 buğumludur. Pedipalplar 4–5 buğumlu olub hiss orqanı rolunu oynayır. Yaşlı nimfalarda və gənələrdə 4cüt, sürfələrdə 3cüt ayaq olur. Ayaqlar 6 buğumdan ibarət olur: çanaq, burma, bud, diz, baldır, bir cüt caynağa malik pəncəönü və əmziklə bitən pəncə. Bir çox gənələrdə caynaqlar və əmziklər reduksiyaya uğramış, birinci ayaqlar isə antena rolunu oynayır. Parazitiform gənələr dəstəsi üç yarımdəstəyə bölünür.
- Qamaz, uropod və başqa gənələrdən ibarət olan Mezostqmata
- İksodoid gənələr fəsiüstlüyünü birləşdirən Metastiqmata
- Tropik Holotyroidea – dan ibarət olan Tetrastiqmata
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2007.
- B. İ. Ağayev, Z. A. Zeynalova. Onurğasızlar Zoologiyası. Bakı, Təhsil, 2008, səh.357
- V. İ. Dogel. Onurğasızlar zoologiyası. Bakı: 2007, səh.347
Mənbə
- Azərbaycanın heyvanlar aləmi. II cild. Buğumayaqlılar tipi. — Bakı: Elm, 2004–388 s.
Xarici keçidlər
- Parasitiformes
- Паразитиморфные клещи (общее знакомство)
- PARALYSIS TICK DOG TICK PARASITE PARASITIFORMES XJOM9EXC
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Parazitiform geneler lat Parasitiformes Horumcekkimiler sinfine aid deste Parazitiform genelerElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Ranqsiz IlkagizlilarTipustu TuleyenlerRanqsiz PanarthropodaRanqsiz Tip BugumayaqlilarKlad Yarimtip XeliserlilerSinif HorumcekkimilerDesteustu Parazitiform genelerBeynelxalq elmi adiParasitiformes Uilyam Elford Lic 1815Sekil axtarisiITIS 82758NCBI 6934EOL 1299817FW 308561HaqqindaParazitiform genelerde beden iki hisseden ibaret olur 2 cut on etrafli qnatosom ve 4 cut ayaqli idiosom Bu genelerin bedeni seqmentlesmemisdir Ayaqlarin birinci bugumlari serbest sekilde bedene birlesmis hereketli ve ya azhereketlidir Onlarda 1 cut yaxsi nezerecarpan nefesgah vardir Cinsiyyet deliyi idiosomun on hissesinde yerlesir Inkisaf sikli asagidaki fazalari ehate edir Yumurta surfe nimfa ve yasli gene Cinsi dimorfizim adeten yaxsi ifade olunmusdur Disiler mayalanmadan sonra coxalirlar ancaq parteneogenez de melumdur Parazitiform geneler tipik yerustu sakinlerdir Onlarin heyat terzi ve yasayis yeri cox muxtelifdir Torpaqda mese doseneyinde peyinde bitkilerde xirda memelilerin ve quslarin yuvalarinda ictimai cuculerin yuvalarinda yasayirlar Desteye hem yirtici ve ya qarisiq qidali serbestyasayan hem de parazit novler daxildir Ev ve vehsi heyvanlarin paraziti insanin ve ev heyvanlarinin bir cox qorxulu xesteliklerinin toredicisi olan iksod arqas ve bezi qamaz geneleri genis dairelerde melumdur Parazitiform genelerin olculeri guclu sekilde ferqlenerek 0 2 sm den 2 3 sm e qeder deyisir Beden formasida cox muxtelifdir Geneler dorszol ventral istiqametde yastilana ve ya beraber suretde kuresekilli enlene biler Idiosomun ortukleri dartilan kutikuladan ibaret olub muxtelif forma ve olculeri olan ve dioqnostik ehemiyyet kesb eden qalxan ve qalxanciqlara skrelitlere disklere malik olur Bedenin ve etraflarin ortukleri uzerinde muxtelif formali ve uzunluqlu qilciqlar olur Qilciqlar ya duzgun ve daimi formada yerlesir ya da nizamsiz sekilde butun bedeni ortur Gozleri eger varsa idiosomun dorsal terefinde yerlesir Ekser novlerde gozler yoxdur Xeliserler zirvesinde qisqac olan 2 3 bugumludur Pedipalplar 4 5 bugumlu olub hiss orqani rolunu oynayir Yasli nimfalarda ve genelerde 4cut surfelerde 3cut ayaq olur Ayaqlar 6 bugumdan ibaret olur canaq burma bud diz baldir bir cut caynaga malik penceonu ve emzikle biten pence Bir cox genelerde caynaqlar ve emzikler reduksiyaya ugramis birinci ayaqlar ise antena rolunu oynayir Parazitiform geneler destesi uc yarimdesteye bolunur Qamaz uropod ve basqa genelerden ibaret olan Mezostqmata Iksodoid geneler fesiustluyunu birlesdiren Metastiqmata Tropik Holotyroidea dan ibaret olan TetrastiqmataIstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 2007 B I Agayev Z A Zeynalova Onurgasizlar Zoologiyasi Baki Tehsil 2008 seh 357 V I Dogel Onurgasizlar zoologiyasi Baki 2007 seh 347MenbeAzerbaycanin heyvanlar alemi II cild Bugumayaqlilar tipi Baki Elm 2004 388 s Xarici kecidlerParasitiformes Parazitimorfnye kleshi obshee znakomstvo PARALYSIS TICK DOG TICK PARASITE PARASITIFORMES XJOM9EXC