Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sovet İttifaqı Qəhrəmanı (rus. Герой Советского Союза) — SSRİ-də müharibə əməliyyatları zamanı, eləcə də sülh dövründə şücaət göstərdiyinə və ya üstün xidmət göstərdiyinə görə verilən ən yüksək dərəcədir.
| Sovet İttifaqı Qəhrəmanı | |
|---|---|
| Герой Советского Союза | |
 | |
| Sovet İttifaqı Qəhrəmanının xüsusi fərqlənmə nişanı — | |
| Ölkə | |
| Tip | fəxri ad, SSRİ-nin ən yüksək mükafatları |
| Statistika | |
| Təsis tarixi | 16 aprel 1934 |
| Təltif sayı | 12.776 |
| Ardıcıllıq | |
| Yüksək mükafat | yoxdur |
| Aşağı mükafat | Sosialist Əməyi Qəhrəmanı |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı ilk dəfə SSRİ Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin 16 aprel 1934-cü il tarixli Fərmanı ilə təsis edildi, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı üçün əlavə bir fərq nişanı — — SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1 avqust 1939-cu il tarixli Fərmanı ilə təsis edildi. Mükafat eskizinin müəllifi memar Miron İvanoviç Merjanovdur.
İcmal
14 aprel 1934-cü ildə Çelyuskin gəmi heyətinin üzvlərinin və sərnişinlərin xilas edilməsində iştirak edən 7 qütb pilotuna Sovet dövlətinin rəhbərləri (İ. Stalin, V. Molotov, K. Voroşilov, V. Kuybışev və A. Jdanov) tərəfindən vurulan açıq bir teleqramın mətni milli qəzetlərin ilk səhifələrində yayımlandı:
 | Çelyuskin heyətini xilas etmək üçün göstərdiyiniz qəhrəmanlıqdan məmnunuq. Təbiət hadisələri üzərində qələbənizlə fəxr edirik. Ölkənin ən yaxşı ümidlərini doğrultduğunuza və böyük vətənimizin layiqli övladları olduğunuza görə çox şadıq. SSRİ Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə bir ərizə daxil edirik: 1. qəhrəmanlıq nümayişi - "Sovet İttifaqı Qəhrəmanı" adının təzahürü ilə əlaqəli ən yüksək mükafatı müəyyənləşdirmək barədə, 2. pilotlara mükafat verilməsi haqqında: "Sovet İttifaqı Qəhrəmanı" mükafatı ilə çelyuskinitlərin xilas edilməsində birbaşa iştirak edən Lyapidevski, Levanevski, Molokov, Kamanin, Slepnev, Vodopyanov, Doronin, 3. adı çəkilən pilotlara və onlara xidmət göstərən uçuş mexaniklərinə Lenin ordeni verilməsi və onlara illik əmək haqqı miqdarında birdəfəlik pul mükafatı verilməsi barədə. - Mərkəzi İcra Komitəsi və Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin Xəbərləri, 14 aprel 1934-cü il tarixli, 88 saylı |  |
"Sovet İttifaqı Qəhrəmanı" adı haqqında Əsasnamə
16 aprel 1934-cü ildə SSRİ Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin fərmanı ilə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı rütbəsi aşağıdakı redaktə ilə təsis edildi:
"Ən yüksək fərqlənmə dərəcəsini təyin etmək — dövlətə fərdi və ya kollektiv xidmətlər göstərdiyinə görə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı rütbəsi vermək". Fərqlənmə nişanları verilmədi — yalnız SSRİ Mərkəzi İcraiyyə Komitəsindən bir sertifikat verildi. Sovet İttifaqı Qəhrəmanlarının "SSRİ-nin iki ordeni ilə təltif olunan şəxslər üçün müəyyən edilmiş hüquq və imtiyazlardan istifadə etdikləri" də qeyd edildi.
" Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı ilə birlikdə 1936-cı il iyulun 29-da tətbiq olunan Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı haqqında Əsasnamədən əvvəl mükafatlandırılan 11 pilotun hamısına təqdim olundu. Bu nəşrdən başlayaraq bu ada layiq görülən vətəndaşlar etibar etmək məcburiyyətində qaldılar.
SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1 avqust 1939-cu il tarixli fərmanı ilə Sovet İttifaqı Qəhrəmanları üçün xüsusi bir fərqləndirici mükafat — "Sovet İttifaqı Qəhrəmanı" medalı təsis edildi. 16 oktyabr 1939-cu il tarixli başqa bir fərmanla "" adlanan medalın görünüşü təsdiq edildi. İlkin Əsasnamədən fərqli olaraq, indi bir neçə dəfə mükafatlandırmaq mümkün oldu. İki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı verilən şəxslərə ikinci dəfə verilir və vətənində ona bürünc büst qoyulurdu. Azərbaycanda bu ada iki dəfə general-mayor Həzi Aslanov layiq görülmüşdür. Üç dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülən şəxslərə üçüncü layiq görülur və bürünc büstü Moskvadakı Sovetlər Sarayında quraşdırılmalı idi. İkinci və üçüncü medallar verilərkən verilməsi təmin edilməmişdir. Fərmanda dördüncü dəfə titulun verilməsi ilə yanaşı, bir nəfər üçün mümkün sayda mükafat barədə də heç nə deyilmədi.
Birinci, ikinci və üçüncü mükafatların medal sayı ayrı idi. Moskvada möhtəşəm Sovetlər Sarayının inşası müharibə səbəbindən başa çatmadığından, Qəhrəmanların büstləri üç dəfə Kremldə quruldu.
6 sentyabr 1967-ci il tarixli bir fərmanla Sovet İttifaqı Qəhrəmanları üçün bir sıra dövlət imtiyazları tətbiq edildi.
Yeni nəşr SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 14 may 1973-cü il tarixli fərmanı ilə təsdiq edilmişdir (SSRİ Ali Sovetinin Bülleteni, 1973, No 20, s. 268). Əsasnamədə deyilir:
| | 1. Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı ən yüksək fərqlənmə dərəcəsidir və qəhrəmanlıq əməli ilə əlaqəli Sovet dövləti və cəmiyyəti qarşısında şəxsi və ya kollektiv xidmətlərinə görə verilir. 2. Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyəti tərəfindən verilir. 3. Sovet İttifaqı Qəhrəmanı təltif olunur: SSRİ-nin ən yüksək mükafatı Lenin ordeni ilə; xüsusi fərqlənmə nişanı - "Qızıl ulduz" medalı ilə; SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin diplomu ilə. | |
Rəqəmlər və faktlar
20 aprel 1934-cü ildə qütb pilotları Anatoli Lyapidevski ( № 1), Siqizmund Levanevski (2; № 4), Vasili Molokov (№ 3), Nikolay Kamanin (4; № 2), Mauritius Slepnev (№ 5), Mixail Vodopyanov (№ 6), İvan Doronin ( № 7) çətinliklə üzləşdikləri Çelyuskin gəmisinin sərnişinlərini və heyət üzvlərini xilas etdiklərinə görə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görüldülər. 28 sentyabr 1934-cü ildə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı ( № 8) 12 min km-dən çox məsafədə qapalı əyri uçuş məsafəsində dünya rekordu qırdığına görə M. M. Qromova verildi.
Hərbi şücaətlərinə görə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına ilk layiq görülmə 31 dekabr 1936-cı ildə Qızıl Ordunun on yeddi komandirinin — İspaniya Vətəndaş Müharibəsi iştirakçılarının mükafatlandırılması ilə baş verdi. D. D. Poqodin, P. M. Arman, S. K. Osadçev (ölümündən sonra), N. A. Selitski, P. E. Kupriyanov, S. M. Bıstrov tankçıları xaricində demək olar ki, hamısının pilot olması diqqət çəkir. İspaniyadakı müharibə zamanı (1936–1939) Qəhrəman adı iştirakçılardan altmışına verildi.
1938-ci ilin avqustunda 26 nəfər Xasan gölü ərazisindəki yapon müdaxiləçilərini məğlub edərək komandanlığın döyüş tapşırıqlarını yerinə yetirərkən göstərdiyi qəhrəmanlığa, cəsarətə və şücaətə görə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görüldü.
Bir ildən az müddət sonra təqdim olunan fərqlənmə nişanının "Qızıl ulduz" medalı ilə təltif olunması baş verdi: 70 nəfər 1939-cu ilin may–sentyabr aylarında Xalxin-Göl çayındakı döyüşlərdə göstərdikləri şücaətə görə bu mükafatı aldı. Eyni zamanda, ölkədə ilk iki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanları meydana çıxdı.
1939–1940-cı illərdəki sovet-fin silahlı qarşıdurmasından sonra Sovet İttifaqı Qəhrəmanlarının sayı 412 nəfər artdı.
1941-ci ilin əvvəlinə qədər üçü qadın və beşi iki dəfə Qəhrəman olmaqla 626 nəfər Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adını aldı.
Sovet İttifaqı Qəhrəmanlarının böyük əksəriyyəti (təltif olunanların 91,2%-i) Böyük Vətən Müharibəsi dövründə meydana çıxdı. Böyük Vətən Müharibəsi dövründə göstərdiyi şücaətə görə 11 min 657 nəfər (onlardan 3051-i ölümündən sonra) yüksək rütbəyə, o cümlədən, 108-i iki dəfə (onlardan 8-i ölümündən sonra) bu mükafata layiq görüldü. Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülmüş Böyük Vətən Müharibəsi iştirakçıları arasında 90 qadın var idi (onlardan 49-u ölümündən sonra).
Müharibə zamanı şücaət nümayiş etdirdiklərinə görə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülənlər arasında çoxmillətli Sovet İttifaqının müxtəlif xalqlarının nümayəndələri də vardı. Müharibə zamanı Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı müttəfiq orduların 13 əsgərinə, əsasən Polşa və Çexoslovakiya əsgərlərinə, həmçinin Fransız hava alayının 4 pilotuna verildi.
Bir yerdə xidmət edən Sovet İttifaqı Qəhrəmanlarının ən çoxu 167-ci Atıcı Sumı-Kiyev Qırmızı Bayraq diviziyasında idi: 108 nəfər.
Əfqanıstandakı döyüş əməliyyatları zamanı 85 nəfər Sovet İttifaqı Qəhrəmanı oldu. Onlardan 28-i ölümündən sonra bu yüksək ada layiq görülmüşdür.
Ümumilikdə, SSRİ-nin mövcudluğu dövründə 12 min 777 nəfər (böhtan xarakterli hərəkətlərinə görə rütbəsindən məhrum edilmiş 72 nəfər və fərmanları əsassız olaraq ləğv olunan 13 nəfər xaric) Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür, bunlardan 154-ü iki dəfə (9-u ölümündən sonra), 3-ü üç dəfə, 2-si dörd dəfə. Sovet İttifaqı Qəhrəmanlarının ümumi sayında 95 qadın var. Sovet İttifaqı Qəhrəmanları arasında 40 nəfər xarici ölkələrin vətəndaşıdır.
24 dekabr 1991-ci ildə Sovet İttifaqı Qəhrəmanının "Qızıl ulduz" medalına layiq görülən sonuncu kiçik elmi işçi — dalğıc mütəxəssisi (№ 11664, suyun altında 500 metr dərinlikdə uzunmüddətli simulyasiya edən dalğıc təcrübəsində iştirak üçün), kapitan 3-cü dərəcəli Leonid Mixayloviç Solodkov idi. Qəhrəman "Qızıl ulduz" medalını aldıqdan sonra Nizamnaməyə görə məruzə etməli idi: "Sovet İttifaqına xidmət edirəm!". Ancaq mükafatın təqdimatı zamanı (16 yanvar 1992-ci il) SSRİ 22 gündür mövcud deyildi. Ancaq mükafatın təqdimatı zamanı (16 yanvar 1992-ci il) SSRİ 22 gündür mövcud deyildi. Nizamnamə hələ yenidən yazılmamışdı və Solodkov Sovet İttifaqından bəhs etməyi yersiz hesab etdi və ona mükafat təqdim edən hava marşalı E. İ. Şapoşnikova dedi: "Təşəkkür edirəm".
SSRİ-nin dağılmasından sonra "Sovet İttifaqı Qəhrəmanı" adı ləğv edildi. Bunun əvəzinə, 20 mart 1992-ci ildə Rusiyada qəhrəmanlıq göstərdiklərinə görə verilmiş "Rusiya Federasiyasının Qəhrəmanı" adı təsis edildi. Qanuni olaraq Sovet İttifaqı Qəhrəmanları Rusiya Federasiyası Qəhrəmanları ilə eyni hüquqlara malikdirlər.
Dörd Sovet İttifaqı Qəhrəmanının da Rusiya Federasiyasının Qəhrəmanı olduqları diqqətəlayiqdir: kosmonavtlar Sergey Krikalev və Valeri Polyakov, qütb alimi Artur Çilingarov və Rusiya Ordusunun Polkovniki Nikolay Sainoviç Maydanov (ölümündən sonra).
Birincisi
Məlumat xronoloji ardıcıllıqla təqdim olunur.
Sovet İttifaqının İlk Qəhrəmanı ("Qızıl ulduz" nömrəsinə görə)
pilot A. V. Lyapidevski (04/20/1934).
İlk əcnəbi — Sovet İttifaqı Qəhrəmanı
İspaniya Respublikası Hava Qüvvələrinin 1-ci Beynəlxalq Aviasiya Bombardıman Eskadrilyasının pilotu V. S. Qoranov (12/31/1936).
İlk qadın — Sovet İttifaqı Qəhrəmanı
pilot V. S. Qrizodubova (02.11.1938).
Sovet İttifaqının ən gənc Qəhrəmanı
partizan V. A. Kotik (27.06.1958) — qəhrəmanlığı zamanı 14 yaşında idi.
Sovet İttifaqının ən yaşlı Qəhrəmanı
Təqaüdçü Ordu generalı İ. V. Tyulenev (02.21.1978) — mükafat verilərkən 86 yaşında idi.
Sovet İttifaqı Qəhrəmanları və eyni zamanda Sosialist Əməyi Qəhrəmanları
Sovet İttifaqının 11 Qəhrəmanı eyni zamanda Sosialist Əməyi Qəhrəmanı idi:
- Brejnev, Leonid İliç
- Voroşilov, Kliment Efremoviç
- Qolovçenko, Vasili İvanoviç
- Qrizodubova, Valentina Stepanovna
- Maşerov, Pyotr Mironoviç
- Orlovski, Kirill Prokofieviç
- Stalin, İosif Vissarionoviç
- Traynin, Pyotr Afanasieviç
- Tretyak, İvan Moiseeviç
- Ustinov, Dmitri Fyodoroviç
- Xruşşev, Nikita Sergeeviç
Eyni zamanda L. İ. Brejnev dörd dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı, K. E. Voroşilov iki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı, D. F. Ustinov iki dəfə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, N. S. Xruşşov üç dəfə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı olmuşdur.
Sovet İttifaqı Qəhrəmanları — "Şöhrət ordeni"nin tam sahibləri
Sovet İttifaqının dörd Qəhrəmanı Şöhrət ordeninin tam sahibi idi:
- Alyoşin, Andrey Vasiliyeviç
- Draçenko, İvan Qriqoriyeviç
- Dubinda, Pavel Xristoforoviç
- Kuznetsov, Nikolay İvanoviç
Birdən çox mükafat
İlk dəfə iki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı
mayor S. İ. Qritsevets (22.02.1939; 29.08.1939)
mayor Q. P. Kravçenko (02.22.1939; 08.29.1939)
korpus komandiri Y. V. Smuşkeviç (06.21.1937; 11.17.1939)
S. İ. Qritsevets SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin Fərmanı ilə 1939-cu il oktyabrın 16-da, təyyarə qəzasında öldüyündən bir ay sonra təsis edildiyi üçün heç vaxt "Qızıl ulduz" xüsusi fərqlənmə medalı almamışdı.
İlk və yeganə qadın — iki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı
pilot-kosmonavt S. E. Savitskaya (27.08.1982; 29.07.1984)
Ümumilikdə, 154 nəfər iki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.
Üç dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanları
Hava marşalı A. İ. Pokrişkin (24.05.1943; 24.08.1943; 19.08.1944)
Hava marşalı İ. N. Kojedub (02.04.1944; 08.19.1944; 08.18.1945)
Sovet İttifaqının Marşalı S. M. Budyonnı (02.01.1958; 04.24.1963; 02.22.1968)
Dörd dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanları
Sovet İttifaqının Marşalı Q. K. Jukov (08.29.1939; 07.29.1944; 06.01.1945; 12.01.1956)
Sovet İttifaqı Marşalı L. İ. Brejnev (12.18.1966; 12.18.1976; 12.19.1978; 12.18.1981)
Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adından məhrum edilmə
72 nəfər bu və ya digər səbəbdən (əksər cinayətlərə görə) Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adından məhrum edildi. 13 nəfər üçün Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülmə haqqında Fərmanlar mükafat üçün əsassız olaraq təqdim edildiyi üçün ləğv edildi. Digər 61 nəfər Qəhrəman adından məhrum edildi, lakin daha sonra bu ad bərpa edildi. Təyinat ləğv edildikdən sonra 2 nəfərin rütbəsi bərpa edildi. 16 Sovet İttifaqı Qəhrəmanı rütbəsindən məhrum edildikdən sonra güllələndi (Onlardan 12-si sonradan reabilitasiya edildi və rütbəsi bərpa edildi).
Xarici ölkələrdən bənzər mükafatlar
Sovet İttifaqına bənzər bir şəkildə Qəhrəman adı ən yüksək dövlət mükafatı və ya fəxri ad kimi sosialist düşərgəsinin əksər əyalətlərində, bir sıra inkişaf etməkdə olan ölkələrdə (bir qayda olaraq, siyasətlərində SSRİ-yə yönəldilmiş), milli xüsusiyyətləri nəzərə alınmaqla İsraildə təsis edildi (1949-cu ildə).
SSRİ-nin dağılmasından sonra Rusiyada "Rusiya Federasiyasının Qəhrəmanı" rütbəsi təsis edildi, ayrıca görkəmli işlərinə görə verildi; Qəhrəman (Milli Qəhrəman) adları bir sıra digər postsovet dövlətlərində və bəzi tanınmamış və ya qismən tanınmış dövlətlərdə və ya dövlət qurumlarında təsis edilmişdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- http://www.warheroes.ru/stats.asp.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sovet Ittifaqi Qehremani rus Geroj Sovetskogo Soyuza SSRI de muharibe emeliyyatlari zamani elece de sulh dovrunde sucaet gosterdiyine ve ya ustun xidmet gosterdiyine gore verilen en yuksek derecedir Sovet Ittifaqi QehremaniGeroj Sovetskogo SoyuzaSovet Ittifaqi Qehremaninin xususi ferqlenme nisani Qizil ulduz medaliOlke SSRITip fexri ad SSRI nin en yuksek mukafatlariStatistikaTesis tarixi 16 aprel 1934Teltif sayi 12 776ArdicilliqYuksek mukafat yoxdurAsagi mukafat Sosialist Emeyi Qehremani Vikianbarda elaqeli mediafayllar Sovet Ittifaqi Qehremani adi ilk defe SSRI Merkezi Icraiyye Komitesinin 16 aprel 1934 cu il tarixli Fermani ile tesis edildi Sovet Ittifaqi Qehremani ucun elave bir ferq nisani Qizil ulduz medali SSRI Ali Soveti Reyaset Heyetinin 1 avqust 1939 cu il tarixli Fermani ile tesis edildi Mukafat eskizinin muellifi memar Miron Ivanovic Merjanovdur Icmal14 aprel 1934 cu ilde Celyuskin gemi heyetinin uzvlerinin ve sernisinlerin xilas edilmesinde istirak eden 7 qutb pilotuna Sovet dovletinin rehberleri I Stalin V Molotov K Vorosilov V Kuybisev ve A Jdanov terefinden vurulan aciq bir teleqramin metni milli qezetlerin ilk sehifelerinde yayimlandi Celyuskin heyetini xilas etmek ucun gosterdiyiniz qehremanliqdan memnunuq Tebiet hadiseleri uzerinde qelebenizle fexr edirik Olkenin en yaxsi umidlerini dogrultdugunuza ve boyuk vetenimizin layiqli ovladlari oldugunuza gore cox sadiq SSRI Merkezi Icraiyye Komitesine bir erize daxil edirik 1 qehremanliq numayisi Sovet Ittifaqi Qehremani adinin tezahuru ile elaqeli en yuksek mukafati mueyyenlesdirmek barede 2 pilotlara mukafat verilmesi haqqinda Sovet Ittifaqi Qehremani mukafati ile celyuskinitlerin xilas edilmesinde birbasa istirak eden Lyapidevski Levanevski Molokov Kamanin Slepnev Vodopyanov Doronin 3 adi cekilen pilotlara ve onlara xidmet gosteren ucus mexaniklerine Lenin ordeni verilmesi ve onlara illik emek haqqi miqdarinda birdefelik pul mukafati verilmesi barede Merkezi Icra Komitesi ve Merkezi Icraiyye Komitesinin Xeberleri 14 aprel 1934 cu il tarixli 88 sayli Sovet Ittifaqi Qehremani adi haqqinda Esasname16 aprel 1934 cu ilde SSRI Merkezi Icraiyye Komitesinin fermani ile Sovet Ittifaqi Qehremani rutbesi asagidaki redakte ile tesis edildi En yuksek ferqlenme derecesini teyin etmek dovlete ferdi ve ya kollektiv xidmetler gosterdiyine gore Sovet Ittifaqi Qehremani rutbesi vermek Ferqlenme nisanlari verilmedi yalniz SSRI Merkezi Icraiyye Komitesinden bir sertifikat verildi Sovet Ittifaqi Qehremanlarinin SSRI nin iki ordeni ile teltif olunan sexsler ucun mueyyen edilmis huquq ve imtiyazlardan istifade etdikleri de qeyd edildi Lenin ordeni Sovet Ittifaqi Qehremani adi ile birlikde 1936 ci il iyulun 29 da tetbiq olunan Sovet Ittifaqi Qehremani adi haqqinda Esasnameden evvel mukafatlandirilan 11 pilotun hamisina teqdim olundu Bu nesrden baslayaraq bu ada layiq gorulen vetendaslar Lenin ordenine etibar etmek mecburiyyetinde qaldilar SSRI Ali Soveti Reyaset Heyetinin 1 avqust 1939 cu il tarixli fermani ile Sovet Ittifaqi Qehremanlari ucun xususi bir ferqlendirici mukafat Sovet Ittifaqi Qehremani medali tesis edildi 16 oktyabr 1939 cu il tarixli basqa bir fermanla Qizil ulduz adlanan medalin gorunusu tesdiq edildi Ilkin Esasnameden ferqli olaraq indi Qizil ulduzu bir nece defe mukafatlandirmaq mumkun oldu Iki defe Sovet Ittifaqi Qehremani adi verilen sexslere ikinci defe Qizil ulduz medali verilir ve veteninde ona burunc bust qoyulurdu Azerbaycanda bu ada iki defe general mayor Hezi Aslanov layiq gorulmusdur Uc defe Sovet Ittifaqi Qehremani adina layiq gorulen sexslere ucuncu Qizil ulduz medalina layiq gorulur ve burunc bustu Moskvadaki Sovetler Sarayinda qurasdirilmali idi Ikinci ve ucuncu medallar verilerken Lenin ordenlerinin verilmesi temin edilmemisdir Fermanda dorduncu defe titulun verilmesi ile yanasi bir nefer ucun mumkun sayda mukafat barede de hec ne deyilmedi Birinci ikinci ve ucuncu mukafatlarin medal sayi ayri idi Moskvada mohtesem Sovetler Sarayinin insasi muharibe sebebinden basa catmadigindan Qehremanlarin bustleri uc defe Kremlde quruldu 6 sentyabr 1967 ci il tarixli bir fermanla Sovet Ittifaqi Qehremanlari ucun bir sira dovlet imtiyazlari tetbiq edildi Yeni nesr SSRI Ali Soveti Reyaset Heyetinin 14 may 1973 cu il tarixli fermani ile tesdiq edilmisdir SSRI Ali Sovetinin Bulleteni 1973 No 20 s 268 Esasnamede deyilir 1 Sovet Ittifaqi Qehremani adi en yuksek ferqlenme derecesidir ve qehremanliq emeli ile elaqeli Sovet dovleti ve cemiyyeti qarsisinda sexsi ve ya kollektiv xidmetlerine gore verilir 2 Sovet Ittifaqi Qehremani adi SSRI Ali Sovetinin Reyaset Heyeti terefinden verilir 3 Sovet Ittifaqi Qehremani teltif olunur SSRI nin en yuksek mukafati Lenin ordeni ile xususi ferqlenme nisani Qizil ulduz medali ile SSRI Ali Sovetinin Reyaset Heyetinin diplomu ile 4 Benzer ikinci bir qehremanliq etmis Sovet Ittifaqi Qehremani Lenin ordeni ve ikinci Qizil ulduz medali ile teltif olunur ve qehremanlarin xatiresine SSRI Ali Soveti Reyaset Heyetinin mukafatlandirilmasi haqqinda fermaninda qeyd olundugu kimi veteninde muvafiq yazisi olan Qehremanin burunc bustu qoyulur 5 Daha evvel gosterdiyi benzer yeni qehremanliq gostericilerine gore iki Qizil ulduz medali ile teltif edilmis Sovet Ittifaqi Qehremani yeniden Lenin ordeni ve Qizil ulduz medali ile teltif edile biler 6 Sovet Ittifaqi Qehremani Lenin ordeni ve Qizil ulduz medali ile teltif edildikde orden ve medal ile birlikde SSRI Ali Sovetinin Reyaset Heyetinin diplomu ile teltif olunur 7 Sovet Ittifaqi Qehremanina Sosialist Emeyi Qehremani adi verilirse onun qehremanliq ve emek istismarinin xatiresine SSRI Ali Soveti Reyaset Heyetinin Sosialist Emeyi Qehremani adina layiq gorulmesi haqqinda fermaninda qeyd olundugu kimi veteninde Qehremanin muvafiq yazisi olan burunc bustu qoyulur 8 Sovet Ittifaqi Qehremanlari qanunla mueyyen edilmis ustunluklerden istifade edirler 9 Sovet Ittifaqi Qehremaninin Qizil ulduz medali sinesinin sol terefinde SSRI nin orden ve medallarinin ustunde taxilir 10 Sovet Ittifaqi Qehremani adindan mehrumetme yalniz SSRI Ali Sovetinin Reyaset Heyeti terefinden heyata kecirile biler Reqemler ve faktlar20 aprel 1934 cu ilde qutb pilotlari Anatoli Lyapidevski Qizil ulduz medali 1 Siqizmund Levanevski 2 Qizil ulduz medali 4 Vasili Molokov 3 Nikolay Kamanin 4 Qizil ulduz medali 2 Mauritius Slepnev 5 Mixail Vodopyanov 6 Ivan Doronin Qizil ulduz medali 7 cetinlikle uzlesdikleri Celyuskin gemisinin sernisinlerini ve heyet uzvlerini xilas etdiklerine gore Sovet Ittifaqi Qehremani adina layiq gorulduler 28 sentyabr 1934 cu ilde Sovet Ittifaqi Qehremani adi Qizil ulduz medali 8 12 min km den cox mesafede qapali eyri ucus mesafesinde dunya rekordu qirdigina gore M M Qromova verildi Herbi sucaetlerine gore Sovet Ittifaqi Qehremani adina ilk layiq gorulme 31 dekabr 1936 ci ilde Qizil Ordunun on yeddi komandirinin Ispaniya Vetendas Muharibesi istirakcilarinin mukafatlandirilmasi ile bas verdi D D Poqodin P M Arman S K Osadcev olumunden sonra N A Selitski P E Kupriyanov S M Bistrov tankcilari xaricinde demek olar ki hamisinin pilot olmasi diqqet cekir Ispaniyadaki muharibe zamani 1936 1939 Qehreman adi istirakcilardan altmisina verildi 1938 ci ilin avqustunda 26 nefer Xasan golu erazisindeki yapon mudaxilecilerini meglub ederek komandanligin doyus tapsiriqlarini yerine yetirerken gosterdiyi qehremanliga cesarete ve sucaete gore Sovet Ittifaqi Qehremani adina layiq goruldu Bir ilden az muddet sonra teqdim olunan ferqlenme nisaninin Qizil ulduz medali ile teltif olunmasi bas verdi 70 nefer 1939 cu ilin may sentyabr aylarinda Xalxin Gol cayindaki doyuslerde gosterdikleri sucaete gore bu mukafati aldi Eyni zamanda olkede ilk iki defe Sovet Ittifaqi Qehremanlari meydana cixdi 1939 1940 ci illerdeki sovet fin silahli qarsidurmasindan sonra Sovet Ittifaqi Qehremanlarinin sayi 412 nefer artdi 1941 ci ilin evveline qeder ucu qadin ve besi iki defe Qehreman olmaqla 626 nefer Sovet Ittifaqi Qehremani adini aldi Sovet Ittifaqi Qehremanlarinin boyuk ekseriyyeti teltif olunanlarin 91 2 i Boyuk Veten Muharibesi dovrunde meydana cixdi Boyuk Veten Muharibesi dovrunde gosterdiyi sucaete gore 11 min 657 nefer onlardan 3051 i olumunden sonra yuksek rutbeye o cumleden 108 i iki defe onlardan 8 i olumunden sonra bu mukafata layiq goruldu Sovet Ittifaqi Qehremani adina layiq gorulmus Boyuk Veten Muharibesi istirakcilari arasinda 90 qadin var idi onlardan 49 u olumunden sonra Muharibe zamani sucaet numayis etdirdiklerine gore Sovet Ittifaqi Qehremani adina layiq gorulenler arasinda coxmilletli Sovet Ittifaqinin muxtelif xalqlarinin numayendeleri de vardi Muharibe zamani Sovet Ittifaqi Qehremani adi muttefiq ordularin 13 esgerine esasen Polsa ve Cexoslovakiya esgerlerine hemcinin Fransiz hava alayinin 4 pilotuna verildi Bir yerde xidmet eden Sovet Ittifaqi Qehremanlarinin en coxu 167 ci Atici Sumi Kiyev Qirmizi Bayraq diviziyasinda idi 108 nefer Efqanistandaki doyus emeliyyatlari zamani 85 nefer Sovet Ittifaqi Qehremani oldu Onlardan 28 i olumunden sonra bu yuksek ada layiq gorulmusdur Umumilikde SSRI nin movcudlugu dovrunde 12 min 777 nefer bohtan xarakterli hereketlerine gore rutbesinden mehrum edilmis 72 nefer ve fermanlari esassiz olaraq legv olunan 13 nefer xaric Sovet Ittifaqi Qehremani adina layiq gorulmusdur bunlardan 154 u iki defe 9 u olumunden sonra 3 u uc defe 2 si dord defe Sovet Ittifaqi Qehremanlarinin umumi sayinda 95 qadin var Sovet Ittifaqi Qehremanlari arasinda 40 nefer xarici olkelerin vetendasidir 24 dekabr 1991 ci ilde Sovet Ittifaqi Qehremaninin Qizil ulduz medalina layiq gorulen sonuncu kicik elmi isci dalgic mutexessisi 11664 suyun altinda 500 metr derinlikde uzunmuddetli simulyasiya eden dalgic tecrubesinde istirak ucun kapitan 3 cu dereceli Leonid Mixaylovic Solodkov idi Qehreman Qizil ulduz medalini aldiqdan sonra Nizamnameye gore meruze etmeli idi Sovet Ittifaqina xidmet edirem Ancaq mukafatin teqdimati zamani 16 yanvar 1992 ci il SSRI 22 gundur movcud deyildi Ancaq mukafatin teqdimati zamani 16 yanvar 1992 ci il SSRI 22 gundur movcud deyildi Nizamname hele yeniden yazilmamisdi ve Solodkov Sovet Ittifaqindan behs etmeyi yersiz hesab etdi ve ona mukafat teqdim eden hava marsali E I Saposnikova dedi Tesekkur edirem SSRI nin dagilmasindan sonra Sovet Ittifaqi Qehremani adi legv edildi Bunun evezine 20 mart 1992 ci ilde Rusiyada qehremanliq gosterdiklerine gore verilmis Rusiya Federasiyasinin Qehremani adi tesis edildi Qanuni olaraq Sovet Ittifaqi Qehremanlari Rusiya Federasiyasi Qehremanlari ile eyni huquqlara malikdirler Dord Sovet Ittifaqi Qehremaninin da Rusiya Federasiyasinin Qehremani olduqlari diqqetelayiqdir kosmonavtlar Sergey Krikalev ve Valeri Polyakov qutb alimi Artur Cilingarov ve Rusiya Ordusunun Polkovniki Nikolay Sainovic Maydanov olumunden sonra Birincisi Melumat xronoloji ardicilliqla teqdim olunur Sovet Ittifaqinin Ilk Qehremani Qizil ulduz nomresine gore pilot A V Lyapidevski 04 20 1934 Ilk ecnebi Sovet Ittifaqi Qehremani Ispaniya Respublikasi Hava Quvvelerinin 1 ci Beynelxalq Aviasiya Bombardiman Eskadrilyasinin pilotu V S Qoranov 12 31 1936 Ilk qadin Sovet Ittifaqi Qehremani pilot V S Qrizodubova 02 11 1938 Sovet Ittifaqinin en genc Qehremani partizan V A Kotik 27 06 1958 qehremanligi zamani 14 yasinda idi Sovet Ittifaqinin en yasli Qehremani Teqaudcu Ordu generali I V Tyulenev 02 21 1978 mukafat verilerken 86 yasinda idi Sovet Ittifaqi Qehremanlari ve eyni zamanda Sosialist Emeyi Qehremanlari Sovet Ittifaqinin 11 Qehremani eyni zamanda Sosialist Emeyi Qehremani idi Brejnev Leonid Ilic Vorosilov Kliment Efremovic Qolovcenko Vasili Ivanovic Qrizodubova Valentina Stepanovna Maserov Pyotr Mironovic Orlovski Kirill Prokofievic Stalin Iosif Vissarionovic Traynin Pyotr Afanasievic Tretyak Ivan Moiseevic Ustinov Dmitri Fyodorovic Xrussev Nikita Sergeevic Eyni zamanda L I Brejnev dord defe Sovet Ittifaqi Qehremani K E Vorosilov iki defe Sovet Ittifaqi Qehremani D F Ustinov iki defe Sosialist Emeyi Qehremani N S Xrussov uc defe Sosialist Emeyi Qehremani olmusdur Sovet Ittifaqi Qehremanlari Sohret ordeni nin tam sahibleri Sovet Ittifaqinin dord Qehremani Sohret ordeninin tam sahibi idi Alyosin Andrey Vasiliyevic Dracenko Ivan Qriqoriyevic Dubinda Pavel Xristoforovic Kuznetsov Nikolay IvanovicBirden cox mukafat Ilk defe iki defe Sovet Ittifaqi Qehremani mayor S I Qritsevets 22 02 1939 29 08 1939 mayor Q P Kravcenko 02 22 1939 08 29 1939 korpus komandiri Y V Smuskevic 06 21 1937 11 17 1939 S I Qritsevets SSRI Ali Sovetinin Reyaset Heyetinin Fermani ile 1939 cu il oktyabrin 16 da teyyare qezasinda olduyunden bir ay sonra tesis edildiyi ucun hec vaxt Qizil ulduz xususi ferqlenme medali almamisdi Ilk ve yegane qadin iki defe Sovet Ittifaqi Qehremani pilot kosmonavt S E Savitskaya 27 08 1982 29 07 1984 Umumilikde 154 nefer iki defe Sovet Ittifaqi Qehremani adina layiq gorulmusdur Uc defe Sovet Ittifaqi Qehremanlari Hava marsali A I Pokriskin 24 05 1943 24 08 1943 19 08 1944 Hava marsali I N Kojedub 02 04 1944 08 19 1944 08 18 1945 Sovet Ittifaqinin Marsali S M Budyonni 02 01 1958 04 24 1963 02 22 1968 Dord defe Sovet Ittifaqi Qehremanlari Sovet Ittifaqinin Marsali Q K Jukov 08 29 1939 07 29 1944 06 01 1945 12 01 1956 Sovet Ittifaqi Marsali L I Brejnev 12 18 1966 12 18 1976 12 19 1978 12 18 1981 Sovet Ittifaqi Qehremani adindan mehrum edilme72 nefer bu ve ya diger sebebden ekser cinayetlere gore Sovet Ittifaqi Qehremani adindan mehrum edildi 13 nefer ucun Sovet Ittifaqi Qehremani adina layiq gorulme haqqinda Fermanlar mukafat ucun esassiz olaraq teqdim edildiyi ucun legv edildi Diger 61 nefer Qehreman adindan mehrum edildi lakin daha sonra bu ad berpa edildi Teyinat legv edildikden sonra 2 neferin rutbesi berpa edildi 16 Sovet Ittifaqi Qehremani rutbesinden mehrum edildikden sonra gullelendi Onlardan 12 si sonradan reabilitasiya edildi ve rutbesi berpa edildi Xarici olkelerden benzer mukafatlarSovet Ittifaqina benzer bir sekilde Qehreman adi en yuksek dovlet mukafati ve ya fexri ad kimi sosialist dusergesinin ekser eyaletlerinde bir sira inkisaf etmekde olan olkelerde bir qayda olaraq siyasetlerinde SSRI ye yoneldilmis milli xususiyyetleri nezere alinmaqla Israilde tesis edildi 1949 cu ilde SSRI nin dagilmasindan sonra Rusiyada Rusiya Federasiyasinin Qehremani rutbesi tesis edildi ayrica gorkemli islerine gore verildi Qehreman Milli Qehreman adlari bir sira diger postsovet dovletlerinde ve bezi taninmamis ve ya qismen taninmis dovletlerde ve ya dovlet qurumlarinda tesis edilmisdir Hemcinin baxAzerbaycanli Sovet Ittifaqi Qehremanlarinin siyahisi Ikiqat Sovet Ittifaqi Qehremani Ucqat Sovet Ittifaqi Qehremani Dordqat Sovet Ittifaqi QehremaniIstinadlarhttp www warheroes ru stats asp