Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İltihab (lat. inflammatio) yerli və ümumi patoloji prosess, və ya patoloji qıcıq və təsirlərin nəticəsində orqanizmin hüceyrə strukturlarının zədələnməsinə qarşı bir reaksiyadır.Normal halda immun sisteminin hüceyrələri toxuma hüceyrələrinin bütün hissələrində səpələnmiş vəziyyətdə olur .Əgər orqanizmin müəyyən sahəsində yoluxma mərkəzi yaranırsa immun sisteminin hüceyrələri və onların sintez etdikləri faktorlar həmin sahədə cəmlənirlər .Bunu təmin edən proseslərə ilktihab reaksiyaları deyilir .İltihab prosesi üçün 3 əsas əlamət xarakterikdir :
- yoluxmuş sahənin qanla təchizatının güclənməsi
- endotelial hüceyrələrin yığılması nəticəsində kapilyarların keçiriciliyinin artması
- leykositlərin venullardan ( venoz kapilyarlardan) yoluxma sahəsinə doğru miqrasiyası.İltihabın ilk mərhələlərində buraya neytrofillər , sonra isə və limfositlər toplanırlar .
Yoluxmanın tipindən asılı olaraq patogenə qarşı müxtəlif cür immunoloji reaksiyalar yaranır:1.Hüceyrəxarici patogenlərə yoluxma zamanı immun sisteminin mübarizəsi bilavasitə bu patogenlərin məhv olmasına və onların toksiki məhsullarının təsirinin neytrallaşdırılmasına yönəlir . Bu Bu prosesdə əsas işi komplement sistemi və yerinə yetirir . Anticisimlər isə köməkçi və neytrallaşdırıcı funksiyanı yerinə yetirir. Hüceyrədaxili patogenlərə qarşı mübarizənin isə 2 alternativ üsulu mövcuddur : 1.yoluxmuş hüceyrənin T sititoksiki limfositlərlə məhvi 2 . tərəfindən makrofaqların aktivləşdirilməsi .
Qədim Roma yazıçısı Avl Korneliy Sels ilk dəfə iltihabın xarici əlamətlərini təsvir etmişdir:
- lat. rubor — "qızartı", qızarma, eritema
- lat. tumor — "şiş", şişginlik
- lat. calor — "hərarət", yerli (nahiyyənin) hərarətin(in) qalxması
- lat. dolor — "ağrı", nahiyyədə ağrılar
Doplin Klavdi Qalen (eramızın 130-200 cü illəri) bu əlamətlərə lat. functio laesa — funksional pozğunluğu əlavə etmişdir. İltihabi proses gedişatına görə 3 cürdür:
- Kəskin gedişli — 2 həftəyə qədər,
- Yarım kəskin gedişli — 1 aya qədər,
- Xroniki gedişli — uzun müddətli və ya ömürlük. Proses dövri olaraq kəskinləşir və sakitləşir.
İstənilən iltihab inkişafəna görə mütləq olaraq 3 mərhələdən keçir:
- Alterasiya — toxuma və höceyrələrin zədələnməsi,
- Ekssudasiya — ifrazat. Orqan və toxumaların damar divarlarından qan mayesi və hüceyrələrinin iltihab nahiyyəsinə süzülərək yığılması,
- Proliferasiya — məhsuldar mərhələ. Bu zaman iltihab baş vermiş nahiyyədə hüceyrələrin bölünməsi prossesi sürətlənərək zədələnmiş toxumalar bərpa olunmağa başlanır.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iltihab lat inflammatio yerli ve umumi patoloji prosess ve ya patoloji qiciq ve tesirlerin neticesinde orqanizmin huceyre strukturlarinin zedelenmesine qarsi bir reaksiyadir Normal halda immun sisteminin huceyreleri toxuma huceyrelerinin butun hisselerinde sepelenmis veziyyetde olur Eger orqanizmin mueyyen sahesinde yoluxma merkezi yaranirsa immun sisteminin huceyreleri ve onlarin sintez etdikleri faktorlar hemin sahede cemlenirler Bunu temin eden proseslere ilktihab reaksiyalari deyilir Iltihab prosesi ucun 3 esas elamet xarakterikdir yoluxmus sahenin qanla techizatinin guclenmesi endotelial huceyrelerin yigilmasi neticesinde kapilyarlarin keciriciliyinin artmasi leykositlerin venullardan venoz kapilyarlardan yoluxma sahesine dogru miqrasiyasi Iltihabin ilk merhelelerinde buraya neytrofiller sonra ise ve limfositler toplanirlar Yoluxmanin tipinden asili olaraq patogene qarsi muxtelif cur immunoloji reaksiyalar yaranir 1 Huceyrexarici patogenlere yoluxma zamani immun sisteminin mubarizesi bilavasite bu patogenlerin mehv olmasina ve onlarin toksiki mehsullarinin tesirinin neytrallasdirilmasina yonelir Bu Bu prosesde esas isi komplement sistemi ve yerine yetirir Anticisimler ise komekci ve neytrallasdirici funksiyani yerine yetirir Huceyredaxili patogenlere qarsi mubarizenin ise 2 alternativ usulu movcuddur 1 yoluxmus huceyrenin T sititoksiki limfositlerle mehvi 2 terefinden makrofaqlarin aktivlesdirilmesi Qedim Roma yazicisi Avl Korneliy Sels ilk defe iltihabin xarici elametlerini tesvir etmisdir lat rubor qizarti qizarma eritema lat tumor sis sisginlik lat calor heraret yerli nahiyyenin heraretin in qalxmasi lat dolor agri nahiyyede agrilar Doplin Klavdi Qalen eramizin 130 200 cu illeri bu elametlere lat functio laesa funksional pozgunlugu elave etmisdir Iltihabi proses gedisatina gore 3 curdur Keskin gedisli 2 hefteye qeder Yarim keskin gedisli 1 aya qeder Xroniki gedisli uzun muddetli ve ya omurluk Proses dovri olaraq keskinlesir ve sakitlesir Istenilen iltihab inkisafena gore mutleq olaraq 3 merheleden kecir Alterasiya toxuma ve hoceyrelerin zedelenmesi Ekssudasiya ifrazat Orqan ve toxumalarin damar divarlarindan qan mayesi ve huceyrelerinin iltihab nahiyyesine suzulerek yigilmasi Proliferasiya mehsuldar merhele Bu zaman iltihab bas vermis nahiyyede huceyrelerin bolunmesi prossesi suretlenerek zedelenmis toxumalar berpa olunmaga baslanir