Diyarbəkir — Türkiyənin Diyarbəkir ilinin mərkəzi.
Diyarbəkir | |
---|---|
Diyarbakır Amed | |
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 675 ± 1 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəqəmsal identifikatorlar | |
Nəqliyyat kodu | 21 |
Digər | |
diyarbakir.bel.tr | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Bu şəhər 3000 il bundan əvvəlki Assuriyalıların zamanından başlayaraq ta Roma dönəminə qədər "Hamid" adlanıb. Roma və Bizans qaynaqlarında da adı "Amid", "O`mid" kimi qeyd edilir. Ərəblərin işğalından sonra "Diyarbakır" adlanmağa başlanıb.
Dədə Qorqud dastanlarında Qaragünə oğlu Qarabudaq vəsf ediləndə "Hamidlə Mardin qalasını təpüb alan" igid deyilir. Deməli, onu Romalılardan türk əsgəri alıb və ərəb işğalına qədər şəhər türklərin məskunlaşdığı bir yer olmuşdur.
Miladdan əvvəl 3000-ci ildə bu yerlər Hititlərin və Hurritlərin əlində olub. Miladdan öncəki 1260-cı ilə qədər belə davam edib və bundan sonra Diyarbakır ərazisi Assuriyalıların əlinə keçib. Bundan sonra Diyarbakır bir-birinin ardınca aramilərin, urartuların, iskitlərin, perslərin, makedoniyalıların, selevkilərin, romalıların, sasanilərin, bizanslıların tabeliyində olub.
Miladdan sonra türklər bu şəhəri Bizansın əlindən alaraq orada məskunlaşmağa başlayıblar. Bu barədə bir qədər əvvəl qeyd etdim. Dədə Qorqud dastanlarında şəhərin kafirlərin əlindən alınması bir epizod olaraq qeyd edilir. Bəzi tarixi məxəzlərə görə isə Diyarbakırın Bizansdan alınması tanınmış İslam komandanı Xalid ibn Validin adı ilə bağlanır. Bu tarixdən sonra Diyarbakır, şeyxoğullarının, hamdanilərin, mərvanilərin, səlcuqluların, inaloğullarının, nisanoğullarının, artukoğullarının, eyyubilərin, moğolların, ağqoyunluların, səfəvilərin və osmanlıların əsas şəhərlərindən biri, əhalisi də türk mənşəlilərdən ibarət olub.
1071-ci ildə şəhəri Alp Arslan tutub və Səlcuqluların əsas şəhərlərindən birinə çevirib. Səlcuq sultanı Məlikşahın ölümündən sonra da bu şəhərə Suriya Səlcuqiləri hökmran olub. Eyyubi sərkərdəsi Məlik Kamil Diyarbakırı onlardan alaraq bir müddət öz əlində saxlasa da, şəhər 1259-cu ildə yenidən Elxanilərin tabeliyinə keçib. Elxanilər isə təkcə Diyarbakırı yox, bütün bu əraziləri Artukoğulları sülaləsinə təslim etdilər. 1401-ci ildə Diyarbakır türk Ağqoyunlular dövlətinin paytaxtı elan edildi. Ağqoyunlu hökmdarı Uzun Həsənin oğlu Zeynalabidinin məqbərəsi də oradadır.
1507- 1515-ci illər arasında Diyarbakır uğrunda Anadolunun bəylikləri, Məmlüklər və türkmən Səfəvi dövlətləri arasında qızğın savaşlar gedib. 1515-ci il sentyabr ayının 15-də Yavuz Sultan Səlim Diyarbakırı Osmanlı imperiyasının tərkibinə qatdı və bu ərazi uğrunda savaş başa çatdı.
Xarici keçidlər
- Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Diyarbekir Turkiyenin Diyarbekir ilinin merkezi DiyarbekirDiyarbakir Amed37 54 39 sm e 40 14 12 s u Olke TurkiyeTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 675 1 mSaat qursagi UTC 03 00EhalisiEhalisi 1 732 396 nef 2018 Reqemsal identifikatorlarNeqliyyat kodu 21Digerdiyarbakir bel trXeriteni goster gizle Diyarbekir Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiBu seher 3000 il bundan evvelki Assuriyalilarin zamanindan baslayaraq ta Roma donemine qeder Hamid adlanib Roma ve Bizans qaynaqlarinda da adi Amid O mid kimi qeyd edilir Ereblerin isgalindan sonra Diyarbakir adlanmaga baslanib Dede Qorqud dastanlarinda Qaragune oglu Qarabudaq vesf edilende Hamidle Mardin qalasini tepub alan igid deyilir Demeli onu Romalilardan turk esgeri alib ve ereb isgalina qeder seher turklerin meskunlasdigi bir yer olmusdur Miladdan evvel 3000 ci ilde bu yerler Hititlerin ve Hurritlerin elinde olub Miladdan onceki 1260 ci ile qeder bele davam edib ve bundan sonra Diyarbakir erazisi Assuriyalilarin eline kecib Bundan sonra Diyarbakir bir birinin ardinca aramilerin urartularin iskitlerin perslerin makedoniyalilarin selevkilerin romalilarin sasanilerin bizanslilarin tabeliyinde olub Miladdan sonra turkler bu seheri Bizansin elinden alaraq orada meskunlasmaga baslayiblar Bu barede bir qeder evvel qeyd etdim Dede Qorqud dastanlarinda seherin kafirlerin elinden alinmasi bir epizod olaraq qeyd edilir Bezi tarixi mexezlere gore ise Diyarbakirin Bizansdan alinmasi taninmis Islam komandani Xalid ibn Validin adi ile baglanir Bu tarixden sonra Diyarbakir seyxogullarinin hamdanilerin mervanilerin selcuqlularin inalogullarinin nisanogullarinin artukogullarinin eyyubilerin mogollarin agqoyunlularin sefevilerin ve osmanlilarin esas seherlerinden biri ehalisi de turk menselilerden ibaret olub 1071 ci ilde seheri Alp Arslan tutub ve Selcuqlularin esas seherlerinden birine cevirib Selcuq sultani Meliksahin olumunden sonra da bu sehere Suriya Selcuqileri hokmran olub Eyyubi serkerdesi Melik Kamil Diyarbakiri onlardan alaraq bir muddet oz elinde saxlasa da seher 1259 cu ilde yeniden Elxanilerin tabeliyine kecib Elxaniler ise tekce Diyarbakiri yox butun bu erazileri Artukogullari sulalesine teslim etdiler 1401 ci ilde Diyarbakir turk Agqoyunlular dovletinin paytaxti elan edildi Agqoyunlu hokmdari Uzun Hesenin oglu Zeynalabidinin meqberesi de oradadir 1507 1515 ci iller arasinda Diyarbakir ugrunda Anadolunun beylikleri Memlukler ve turkmen Sefevi dovletleri arasinda qizgin savaslar gedib 1515 ci il sentyabr ayinin 15 de Yavuz Sultan Selim Diyarbakiri Osmanli imperiyasinin terkibine qatdi ve bu erazi ugrunda savas basa catdi Xarici kecidlerVikianbarda Diyarbekir ile elaqeli mediafayllar var Diyarbakir Buyuksehir BelediyesiHemcinin baxDiyarbakir ili