Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zülfüqarov Zülfüqar Hüseynqulu oğlu (3 dekabr 1913, Nuxa rayonu – 9 iyul 1992, Bakı) — Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü, kimya üzrə elmlər doktoru, professor.
| Zülfüqar Zülfüqarov | |
|---|---|
| Zülfüqar Hüseynqulu oğlu Zülfüqarov | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Şəki, Nuxa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | (78 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan |
| Vətəndaşlığı |  Rusiya imperiyası SSRİ Azərbaycan |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Atası | Hüseynqulu |
| Elm sahəsi | kimya |
| Elmi dərəcəsi | Kimya elmləri doktoru |
| Elmi adı | Professor |
| İş yerləri | Qeyri-üzvi və Fiziki Kimya İnstitutu |
| Təhsili | |
| Mükafatları |  |
Həyatı
- 1913-cü il dekabrın 3-də Şəki şəhərində anadan olub. Onun uşaqlığı, məktəb illəri və gəncliyi də Şəkidə keçmişdir.
- 1916-ci ildə atası vəfat etdikdən sonra o, iki qardaşı və bacısı ilə anasının himayəsində qalmışdır.
- 1936-cı ildə Azərbaycan Sənaye İnstitutunun kimya-texnologiya fakültəsini bitirib.
- 1938-ci ildə SSSRİ EA-nın Azərbaycan filialının kimya institutunda aspirant olmuşdur.
- 1939-cu ildən SSRİ EA-nın Azərbaycan Filialının Kimya institutunun fiziki kimya Labaratoriyasında kiçik elmi işçi kimi çalışmışdır. Daha sonralar Azərbaycan EA-nın qərarı ilə fiziki-kimya ixtisası üzrə "baş elmi işçi" adı təsdiq edilmişdir və labaratoriyanın rəhbəri seçilmişdir.
- 1941-ci ildə kimya üzrə fəlsəfə doktoru və 1957-ci ildə kimya üzrə elmlər doktoru elmi dərəcəsini, 1959-cu ildə isə professor elmi adını alıb, 1976-cı ildə Azərbaycan SSR EA-nın müxbir üzvü seçilib.
- 1958-ci ildə SSRİ AAK-nın qərarı ilə kimya elmləri doktoru alimlik dərəcəsi təsdiq edilmişdir. Azərbaycan Kimya jurnalı redaksiya heyətinin üzvü olub.
- 1968–1970-ci illərdə Azəbaycan SSR EA Neft Kimya Prosesləri İnstitutunda laboratoriya müdiri, 1970–1983-cü illərdə Azərbaycan SSR EA Qeyri-üzvi və Fiziki Kimya İnstitutunun direktoru, 1983-cü ildən ömrünün axırına kimi QÜFKİ-də laboratoriya müdiri olub.
- Vəfatından sonra onun adı həyatı boyu sevdiyi gözəl vətəni — Şəki şəhərində yeni salınmış küçəyə verilmiş, əbədiləşdirilmişdir.
Elmi fəaliyyəti
Z.Zülfüqarovun elmi fəaliyyəti respublikada güclü potensial ehtiyatlara malik olan mineral xammalın — alümosilikatların, seolitlərin, bentonit gil minerallarının və digər mürəkkəb oksid sistemlərin neft fraksiyalarının emalında katalizator və adsorbent kimi işlənilməsi istiqamətinə yönəlib. Bu tip katalizator və adsorbentlərin hazırlanma şəraitinin təkmilləşdirilməsi nəticəsində alim onların fiziki-kimyəvi xassələri, səthlərinin kimyəvi təbiəti ilə katalitik və uduculuq qabiliyyətləri arasındakı qarşılıqlı əlaqənin təbiətini öyrənmiş, konkret korrelyasiya qanunauyğunluqlarını aşkar etmişdir. Alimin əldə etdiyi elmi nəticələr onun "Krekinq katalizatorlarının fiziki-kimyəvi xassələrinə sintez şəraitinin təsiri", "Azərbaycan bentonit gillərinin və qumbrinin fiziki-kimyəvi xassələri və ağardıcı qabiliyyətlərinin tədqiqi", "Modifikasiya olunmuş Y-tipli seolitlər əsasında heterogenləşdirilmiş katalizatorlar" və bir çox başqa əsərlərində öz əksini tapıb.
Beynəlxalq konfranslarda iştirakı
- 1962-ci il Moskvada sənaye prosesləri üçün katalizatorların seçilməsi və hazırlanmasına həsr edilmiş ümumittifaq müşavirəsinin iştirakçısı.
- 1960-cı il Makromolekulyar kimya sahəsində simpozium.
- 1964-cü ildə III kataliz konqresinin iştirakçısı (Amsterdam).
- 1967-ci ildə "Qeyri-üzvi və fiziki-kimya sahəsində tədqiqatlar və onların kimya sənayesində rolu" konfransı.
- 1967–1969-cu illərdə Ümumittifaq IV heterogen Kataliz konqresinin iştirakçısı (Moskva).
- 1973-cü ildə "Oksidləşmə heterogen kataliz"ə həsr edilmiş elmi konfransda təşkilat komitəsinin üzvü.
- "Elmin tarixi" IV Qafkaz konfransı.
- 1975-ci ildə "Mechanisms of hydrocarbon reactions"(Siofok, Hungery, Budapest) simpoziumu.
- 1976-cı ildə II Qafqaz konfransı.
- 1979-cu ildə Neft kimyasının aktual problemlərinə həsr edilmiş İkinci Ümumittifaq seminarı.
- 1980-ci ildə "Yod və bromun kimya və texnologiyası ümumittifaq müşavirəsində (Aşqabad) iştirak etmiş və məruzə ilə çıxış etmişdir.
- 1980-ci ildə Adsorbsiya və xromotoqrafiya üzrə dördüncü Qafkaz konfrası.
- 1981-ci ildə BVM iştirakçısı vəsiqəsini (№484560) almışdır.
- 1981-ci ildə "Seolitlərin katalizdə tətbiqi" İkinci Ümumittifaq konfransı.
- 1982-ci ildə Adsorbsiya və xromotoqrafiya üzrə Beşinci Qafqaz konfransında təşkilat komissiyasının sədri.(Bakı).
- 1984-cü ildə "Qazların katalitik Üsulla kükürdsüzləşdirilməsi" İkinci Ümumittifaq müşavirəsi.
- 1985-ci ildə "Seolitlərin katalizdə tətbiqi" Üçüncü Ümumittifaq konfransı.(Moskva);
- 1985-ci ildə "Təbii seolitlər" dördüncü Bolqar-Sovet simpoziumu.
Nailiyyətləri
400-dən çox elmi əsərin, 62 ixtira və patentin, 2 monoqrafiyanın müəllifidir. Z.Zülfüqarovun rəhbərliyi ilə 7 elmlər doktoru, 47 fəlsəfə doktoru yetişdirilib.
Mükafatları
Z.Zülfüqarov II dərəcəli Vətən Müharibəsi ordeni və 16 müxtəlif medallarla təltif olunub, 2 dəfə Azərbaycan SSR Dövlət Mükafatı Laureatı və Azərbaycan SSR-nin "Əməkdar Elm xadimi" adına layiq görülüb:
- 1944-cü ildə "Qafqazın müdafiəsi" medalı ilə təltif olunub.
- 1945-ci ildə "Böyük Vətən müharibəsində Almaniya üzərində qələbəyə görə" medalı ilə təltif olunub.
- 1952-ci ildə "Əmək rəşadətinə görə" medalı ilə təltif olunub.
- 1965-ci ildə "1941–1945-ci ildə qələbənin 20 illiyi" medalı ilə təltif olunub.
- 1970-ci ildə V.İ.Leninin anadan olmasının 100-illiyi münasibətilə "Fədakar əməyə görə" yubiley medalı ilə təltif olunub.
- 1974-cü ildə Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin Fərmanı ilə "Azərbaycan SSR-in Əməkdar Elm Xadimi" fəxri adına layiq görülüb.
- 1975-ci ildə "1941–1945-ci ildə qələbənin 30 illiyi" medalı ilə təltif olunub.
- 1976-cı ildə "SSRİ Xalq Təsərrüfatının Nailiyyətləri sərgisinin" gümüş medalı ilə təltif olunub.
- 1977-ci ildə "Əmək veteranı" medalı ilə təltif olunub.
- 1978-ci ildə "Azərbaycan Dövlət Mükafatı" və "IX beşillik zərbəçisi" tərifnaməsi ilə təltif olunub.
- 1985-ci ildə "2-ci dərəcəli Vətən müharibəsi" ordeni, "1941–1945-ci illərdə qələbənin 40 illiyi" medalı ilə təltif olunub.
- 1987-ci ildə "Azərbaycanda milyard ton neftin hasilatı" və "50 il partiyada" nişanları ilə təltif olunub.
- 1988-ci ildə "SSRİ Silahlı qüvvələrinin 70 illiyi" medalı ilə təltif olunub.
Əsas elmi əsərləri
Kitabları
- "Влияние условий синтеза крекирующих катализаторов на их физико-химические свойства". Баку. Изд-во АН Азерб. ССР, 1957, 222 с.
- "Исследование физико-химических свойств и отбеливающей способности глин месторождений Азербайджанской ССР и гумбрина". Баку. Изд-во АН Азерб. ССР. 1957. 247 с.
Məqalələri
- Свобода на исследование истины. газ. Бакинский рабочий, 1992.
- Кислотные свойства кристаллического и аморфного алюмосиликата методом термодесорбции аммиака. Вестн. Московск. Ун-та.1989.
- Исследование возможности использования некоторых промышленных отходов нефтехимического производства в качестве катализаторов. АХЖ. 1989.
İstinadlar
- "Azərbaycan SSR EA Qeyri-üzvi və Fiziki Kimya İnstitutunun direktoru — Zülfüqarov Zülfüqar Hüseynqulu oğlu". 2021-11-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-06-01.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zulfuqarov Zulfuqar Huseynqulu oglu 3 dekabr 1913 Nuxa rayonu 9 iyul 1992 Baki Azerbaycan SSR EA nin muxbir uzvu kimya uzre elmler doktoru professor Zulfuqar ZulfuqarovZulfuqar Huseynqulu oglu ZulfuqarovDogum tarixi 3 dekabr 1913Dogum yeri Seki Nuxa qezasi Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 9 iyul 1992 78 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanVetendasligi Rusiya imperiyasi SSRI AzerbaycanMilliyyeti azerbaycanliAtasi HuseynquluElm sahesi kimyaElmi derecesi Kimya elmleri doktoruElmi adi ProfessorIs yerleri Qeyri uzvi ve Fiziki Kimya InstitutuTehsiliMukafatlari 1978Heyati1913 cu il dekabrin 3 de Seki seherinde anadan olub Onun usaqligi mekteb illeri ve gencliyi de Sekide kecmisdir 1916 ci ilde atasi vefat etdikden sonra o iki qardasi ve bacisi ile anasinin himayesinde qalmisdir 1936 ci ilde Azerbaycan Senaye Institutunun kimya texnologiya fakultesini bitirib 1938 ci ilde SSSRI EA nin Azerbaycan filialinin kimya institutunda aspirant olmusdur 1939 cu ilden SSRI EA nin Azerbaycan Filialinin Kimya institutunun fiziki kimya Labaratoriyasinda kicik elmi isci kimi calismisdir Daha sonralar Azerbaycan EA nin qerari ile fiziki kimya ixtisasi uzre bas elmi isci adi tesdiq edilmisdir ve labaratoriyanin rehberi secilmisdir 1941 ci ilde kimya uzre felsefe doktoru ve 1957 ci ilde kimya uzre elmler doktoru elmi derecesini 1959 cu ilde ise professor elmi adini alib 1976 ci ilde Azerbaycan SSR EA nin muxbir uzvu secilib 1958 ci ilde SSRI AAK nin qerari ile kimya elmleri doktoru alimlik derecesi tesdiq edilmisdir Azerbaycan Kimya jurnali redaksiya heyetinin uzvu olub 1968 1970 ci illerde Azebaycan SSR EA Neft Kimya Prosesleri Institutunda laboratoriya mudiri 1970 1983 cu illerde Azerbaycan SSR EA Qeyri uzvi ve Fiziki Kimya Institutunun direktoru 1983 cu ilden omrunun axirina kimi QUFKI de laboratoriya mudiri olub Vefatindan sonra onun adi heyati boyu sevdiyi gozel veteni Seki seherinde yeni salinmis kuceye verilmis ebedilesdirilmisdir Elmi fealiyyetiZ Zulfuqarovun elmi fealiyyeti respublikada guclu potensial ehtiyatlara malik olan mineral xammalin alumosilikatlarin seolitlerin bentonit gil minerallarinin ve diger murekkeb oksid sistemlerin neft fraksiyalarinin emalinda katalizator ve adsorbent kimi islenilmesi istiqametine yonelib Bu tip katalizator ve adsorbentlerin hazirlanma seraitinin tekmillesdirilmesi neticesinde alim onlarin fiziki kimyevi xasseleri sethlerinin kimyevi tebieti ile katalitik ve uduculuq qabiliyyetleri arasindaki qarsiliqli elaqenin tebietini oyrenmis konkret korrelyasiya qanunauygunluqlarini askar etmisdir Alimin elde etdiyi elmi neticeler onun Krekinq katalizatorlarinin fiziki kimyevi xasselerine sintez seraitinin tesiri Azerbaycan bentonit gillerinin ve qumbrinin fiziki kimyevi xasseleri ve agardici qabiliyyetlerinin tedqiqi Modifikasiya olunmus Y tipli seolitler esasinda heterogenlesdirilmis katalizatorlar ve bir cox basqa eserlerinde oz eksini tapib Beynelxalq konfranslarda istiraki1962 ci il Moskvada senaye prosesleri ucun katalizatorlarin secilmesi ve hazirlanmasina hesr edilmis umumittifaq musaviresinin istirakcisi 1960 ci il Makromolekulyar kimya sahesinde simpozium 1964 cu ilde III kataliz konqresinin istirakcisi Amsterdam 1967 ci ilde Qeyri uzvi ve fiziki kimya sahesinde tedqiqatlar ve onlarin kimya senayesinde rolu konfransi 1967 1969 cu illerde Umumittifaq IV heterogen Kataliz konqresinin istirakcisi Moskva 1973 cu ilde Oksidlesme heterogen kataliz e hesr edilmis elmi konfransda teskilat komitesinin uzvu Elmin tarixi IV Qafkaz konfransi 1975 ci ilde Mechanisms of hydrocarbon reactions Siofok Hungery Budapest simpoziumu 1976 ci ilde II Qafqaz konfransi 1979 cu ilde Neft kimyasinin aktual problemlerine hesr edilmis Ikinci Umumittifaq seminari 1980 ci ilde Yod ve bromun kimya ve texnologiyasi umumittifaq musaviresinde Asqabad istirak etmis ve meruze ile cixis etmisdir 1980 ci ilde Adsorbsiya ve xromotoqrafiya uzre dorduncu Qafkaz konfrasi 1981 ci ilde BVM istirakcisi vesiqesini 484560 almisdir 1981 ci ilde Seolitlerin katalizde tetbiqi Ikinci Umumittifaq konfransi 1982 ci ilde Adsorbsiya ve xromotoqrafiya uzre Besinci Qafqaz konfransinda teskilat komissiyasinin sedri Baki 1984 cu ilde Qazlarin katalitik Usulla kukurdsuzlesdirilmesi Ikinci Umumittifaq musaviresi 1985 ci ilde Seolitlerin katalizde tetbiqi Ucuncu Umumittifaq konfransi Moskva 1985 ci ilde Tebii seolitler dorduncu Bolqar Sovet simpoziumu Nailiyyetleri400 den cox elmi eserin 62 ixtira ve patentin 2 monoqrafiyanin muellifidir Z Zulfuqarovun rehberliyi ile 7 elmler doktoru 47 felsefe doktoru yetisdirilib MukafatlariZ Zulfuqarov II dereceli Veten Muharibesi ordeni ve 16 muxtelif medallarla teltif olunub 2 defe Azerbaycan SSR Dovlet Mukafati Laureati ve Azerbaycan SSR nin Emekdar Elm xadimi adina layiq gorulub 1944 cu ilde Qafqazin mudafiesi medali ile teltif olunub 1945 ci ilde Boyuk Veten muharibesinde Almaniya uzerinde qelebeye gore medali ile teltif olunub 1952 ci ilde Emek resadetine gore medali ile teltif olunub 1965 ci ilde 1941 1945 ci ilde qelebenin 20 illiyi medali ile teltif olunub 1970 ci ilde V I Leninin anadan olmasinin 100 illiyi munasibetile Fedakar emeye gore yubiley medali ile teltif olunub 1974 cu ilde Azerbaycan SSR Ali Sovetinin Reyaset Heyetinin Fermani ile Azerbaycan SSR in Emekdar Elm Xadimi fexri adina layiq gorulub 1975 ci ilde 1941 1945 ci ilde qelebenin 30 illiyi medali ile teltif olunub 1976 ci ilde SSRI Xalq Teserrufatinin Nailiyyetleri sergisinin gumus medali ile teltif olunub 1977 ci ilde Emek veterani medali ile teltif olunub 1978 ci ilde Azerbaycan Dovlet Mukafati ve IX besillik zerbecisi terifnamesi ile teltif olunub 1985 ci ilde 2 ci dereceli Veten muharibesi ordeni 1941 1945 ci illerde qelebenin 40 illiyi medali ile teltif olunub 1987 ci ilde Azerbaycanda milyard ton neftin hasilati ve 50 il partiyada nisanlari ile teltif olunub 1988 ci ilde SSRI Silahli quvvelerinin 70 illiyi medali ile teltif olunub Esas elmi eserleriKitablari Vliyanie uslovij sinteza krekiruyushih katalizatorov na ih fiziko himicheskie svojstva Baku Izd vo AN Azerb SSR 1957 222 s Issledovanie fiziko himicheskih svojstv i otbelivayushej sposobnosti glin mestorozhdenij Azerbajdzhanskoj SSR i gumbrina Baku Izd vo AN Azerb SSR 1957 247 s Meqaleleri Svoboda na issledovanie istiny gaz Bakinskij rabochij 1992 Kislotnye svojstva kristallicheskogo i amorfnogo alyumosilikata metodom termodesorbcii ammiaka Vestn Moskovsk Un ta 1989 Issledovanie vozmozhnosti ispolzovaniya nekotoryh promyshlennyh othodov neftehimicheskogo proizvodstva v kachestve katalizatorov AHZh 1989 Istinadlar Azerbaycan SSR EA Qeyri uzvi ve Fiziki Kimya Institutunun direktoru Zulfuqarov Zulfuqar Huseynqulu oglu 2021 11 06 tarixinde Istifade tarixi 2017 06 01