Zeyd ibn Harisə (581, Ərəbistan yarımadası – 629, Muta[d], ərəb. زيد بن حارثة الكلبي) — Məhəmməd peyğəmbərin səhabələrindən biri və onun oğulluğu. Quranda adı Zayd olaraq keçir.
Zeyd ibn Harisə | |
---|---|
Doğum tarixi | 581 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 629 |
Vəfat yeri |
|
Həyat yoldaşları | |
Uşağı | |
Fəaliyyəti | hərbi lider[d] |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bioqrafiya
Tam adı Zeyd ibn Harisə ibn Şuraxil ibn Əbdül-Uzzadır. Erkən uşaqlıqda əsir düşən Zeyd ibn Harisə Hakim ibn Xəzəm tərəfindən fidyə alınaraq Xədicə binti Xuveylidə təqdim edilir. Məhəmməd peyğəmbərlə evləndikdən sonra Xədicə Zeydi ərinə verir. İslamı qəbul edən ikinci şəxs Zeyd, ondan sonra həyat yoldaşı Ümmü Eymun olur. Zeyd ibn Harisə Məhəmməd peyğəmbərin ən sevimli səhabələrindən biri idi.
Övladlığa götürmə
Peyğəmbərlik missiyasına başlamazdan əvvəl Məhəmməd peyğəmbər Zeydi oğlu və varisi elan edir. Övladlığa götürüldükdən sonra onun adı Zeyd ibn Muhəmməd idi. Lakin övladlığa götürülmüş uşaqlara qəyyumlarının adlarını verməyi qadağan edən Quran ayəsi nazil olana qədər bu cür davam edir.
Onları (övladlığa götürülmüş uşaqları) atalarının adları ilə çağırın. Bu, Allah qarşısında daha ədalətlidir. Əgər onların atalarını tanımırsınızsa, deməli, onlar sizin din qardaşlarınız və sevdiklərinizdir. Səhv etsəniz, ürəyinizdə niyyət etmədikcə, sizə heç bir günah olmaz. Allah Bağışlayandır, Rəhmlidir. |
Taif
Məhəmməd peyğəmbər Əli ibn Əbu Taliblə Taifə gedəndə Zeyd ibn Harisə də onların yanında idi. Taif sakinləri onları qəbul etmirlər, onlara zülm etməyə, daş atmağa başlayırlar. Zeyd Məhəmməd peyğəmbəri bədəni ilə qoruyur hətta bu zaman başı belə yaralanır.
Zeynəb binti Cahş ilə evliliyi
Övladlığa götürülmə Məhəmməd peyğəmbərin əvvəllər Zeydin arvadı olmuş Zeynəb binti Cəhş ilə evlənməsi hekayəsi ilə bağlıdır. Övladlığa götürülmüş oğlunun arvadı ilə evlənmək faktı Məkkə bütpərəstlərinin xoşuna gəlməsə də, şəriətə zidd deyildi. Məhəmməd peyğəmbər bu evliliyi ilə bütpərəstlik qanunlarına öz nifrətini və İslam qanunlarının aliliyi göstərdi. Müşriklərin hücumlarının digər səbəbi isə Zeydin keçmiş də qul olması və Zeynəbin zadəgan ailəsindən olması idi. Məkkə qanunlarına görə, müxtəlif təbəqələrdən olan insanlar arasında belə bir evlilik mümkün deyildi, lakin bu Zeydlə Zeynəbin evliliyinə mane olmur. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, heç vaxt belə bir evliliyə uyğunlaşa bilməyən Zeydin boşanmasına səbəb mənşə fərqi olur.
Quranda Zeydin Zeynəb binti Cəhşlə evlənməsi əhvalatı qeyd olunur.
(Ya Peyğəmbər!) Xatırla ki, bir zaman Allahın (islam dininə yönəltməklə) nemət verdiyi və sənin özünün (köləlikdən azad etməklə) nemət verdiyin şəxsə (Zeyd ibn Harisəyə): “Zövcəni (Zeynəb bint Cəhşi) saxla (boşama), Allahdan qorx!” -deyir, Allahın aşkar etdiyi şeyi (Zeynəbin boşanacağı təqdirdə onu almağın haqda sənə nazil olan vəhyi) ürəyində gizli saxlayır və adamlardan (onların Peyğəmbər oğulluğunun boşadığı övrətlə evlənir, - deyəcəklərindən) qorxurdun. Halbuki əslində sənin qorxmağına daha çox layiq olan kimsə Allahdır. Zeyd zövcəsi ilə əlaqəsini kəsdikdə (Zeynəbi boşadıqda) səni onunla evləndirdik ki, oğulluqları övrətlərini boşadıqları zaman onlarla evlənməkdə möminlərə heç bir çətinlik (günah) olmasın! (Bu işdən möminlərə heç bir günah gəlmədiyini bildirmək üçün belə bir övrətlə birinci səni evləndirib bütün müsəlmanlara nümunə etdik). Allahın hökmü mütləq yerinə yetər! |
Hərbi fəaliyyət
Zeyd ibn Harisə yaxşı oxçu idi. Bədr, Uhud, Xəndəq, Hudeybiyyə, Xeybər, Mutə və digər döyüşlərdə iştirak etmişdir. O, həm də “Fərdət”, “Camum”, “Aiys”, “Tərəf”, “Haşimi”, “Fəzafiz” və s. yürüşlərində müsəlman qoşunlarının başçısı olmuşdur.
Ölümü
629-cu ildə (8-ci hicri) Məhəmməd peyğəmbər Zeyd ibn Harisəni Mütə döyüşündə Bizansla qarşılaşmalı olan 3000 nəfərlik ordunun başçısı təyin edir. Zeyd bu döyüşdə müsəlmanların bayrağını daşıyarkən həlak olur. Zeyd ibn Harisənin ölümü onu çox sevən Məhəmməd peyğəmbər üçün ağır itki olur.
Zeyd haqqında hədis
- “Cənnətə girdim və gənc bir huri ilə tanış oldum, soruşdum ki, sən kiminsən? Qadın cavab verdi: Zeyd ibn Harisənin.
- “Zeydi sevdiyim üçün məni qınamayın”.
- “Allaha and olsun ki, Zeyd ibn Harisə ona tapşırılan işə layiq idi və insanlar arasında mənim sevimlim idi.”
İstinadlar
- Али-заде А. Зейд ибн Хариса (rus.). // Исламский энциклопедический словарь Москва: Ансар, 2007. С. 277.
- Bibliothèque nationale de France Zayd ibn Ḥāriṯaẗ Ibn Šarāḥīl // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Али-заде А. Усама ибн Зейд (rus.). // Исламский энциклопедический словарь Москва: Ансар, 2007. С. 793.
- Ərəbcə Vikipediya. 2003.
- Жизнеописание Пророка Мухаммада ﷺ. Тайный призыв к Исламу 2013-08-05 at the Wayback Machine // DarulFikr.Ru
- Зайд ибн Харис
- Zeyd ibn Harisə 2012-02-02 at the Wayback Machine // IslamDag.Ru
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zeyd ibn Harise 581 Erebistan yarimadasi 629 Muta d ereb زيد بن حارثة الكلبي Mehemmed peygemberin sehabelerinden biri ve onun ogullugu Quranda adi Zayd olaraq kecir Zeyd ibn HariseDogum tarixi 581Dogum yeri Erebistan yarimadasiVefat tarixi 629Vefat yeri Muta d IordaniyaHeyat yoldaslari Ummu Eymen Zeyneb bint CehsUsagi Usame ibn ZeydFealiyyeti herbi lider d Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyaTam adi Zeyd ibn Harise ibn Suraxil ibn Ebdul Uzzadir Erken usaqliqda esir dusen Zeyd ibn Harise Hakim ibn Xezem terefinden fidye alinaraq Xedice binti Xuveylide teqdim edilir Mehemmed peygemberle evlendikden sonra Xedice Zeydi erine verir Islami qebul eden ikinci sexs Zeyd ondan sonra heyat yoldasi Ummu Eymun olur Zeyd ibn Harise Mehemmed peygemberin en sevimli sehabelerinden biri idi Ovladliga goturmePeygemberlik missiyasina baslamazdan evvel Mehemmed peygember Zeydi oglu ve varisi elan edir Ovladliga goturuldukden sonra onun adi Zeyd ibn Muhemmed idi Lakin ovladliga goturulmus usaqlara qeyyumlarinin adlarini vermeyi qadagan eden Quran ayesi nazil olana qeder bu cur davam edir Onlari ovladliga goturulmus usaqlari atalarinin adlari ile cagirin Bu Allah qarsisinda daha edaletlidir Eger onlarin atalarini tanimirsinizsa demeli onlar sizin din qardaslariniz ve sevdiklerinizdir Sehv etseniz ureyinizde niyyet etmedikce size hec bir gunah olmaz Allah Bagislayandir Rehmlidir TaifMehemmed peygember Eli ibn Ebu Talible Taife gedende Zeyd ibn Harise de onlarin yaninda idi Taif sakinleri onlari qebul etmirler onlara zulm etmeye das atmaga baslayirlar Zeyd Mehemmed peygemberi bedeni ile qoruyur hetta bu zaman basi bele yaralanir Zeyneb binti Cahs ile evliliyiOvladliga goturulme Mehemmed peygemberin evveller Zeydin arvadi olmus Zeyneb binti Cehs ile evlenmesi hekayesi ile baglidir Ovladliga goturulmus oglunun arvadi ile evlenmek fakti Mekke butperestlerinin xosuna gelmese de seriete zidd deyildi Mehemmed peygember bu evliliyi ile butperestlik qanunlarina oz nifretini ve Islam qanunlarinin aliliyi gosterdi Musriklerin hucumlarinin diger sebebi ise Zeydin kecmis de qul olmasi ve Zeynebin zadegan ailesinden olmasi idi Mekke qanunlarina gore muxtelif tebeqelerden olan insanlar arasinda bele bir evlilik mumkun deyildi lakin bu Zeydle Zeynebin evliliyine mane olmur Onu da qeyd etmek lazimdir ki hec vaxt bele bir evliliye uygunlasa bilmeyen Zeydin bosanmasina sebeb mense ferqi olur Quranda Zeydin Zeyneb binti Cehsle evlenmesi ehvalati qeyd olunur Ya Peygember Xatirla ki bir zaman Allahin islam dinine yoneltmekle nemet verdiyi ve senin ozunun kolelikden azad etmekle nemet verdiyin sexse Zeyd ibn Hariseye Zovceni Zeyneb bint Cehsi saxla bosama Allahdan qorx deyir Allahin askar etdiyi seyi Zeynebin bosanacagi teqdirde onu almagin haqda sene nazil olan vehyi ureyinde gizli saxlayir ve adamlardan onlarin Peygember ogullugunun bosadigi ovretle evlenir deyeceklerinden qorxurdun Halbuki eslinde senin qorxmagina daha cox layiq olan kimse Allahdir Zeyd zovcesi ile elaqesini kesdikde Zeynebi bosadiqda seni onunla evlendirdik ki ogulluqlari ovretlerini bosadiqlari zaman onlarla evlenmekde mominlere hec bir cetinlik gunah olmasin Bu isden mominlere hec bir gunah gelmediyini bildirmek ucun bele bir ovretle birinci seni evlendirib butun muselmanlara numune etdik Allahin hokmu mutleq yerine yeter Herbi fealiyyetZeyd ibn Harise yaxsi oxcu idi Bedr Uhud Xendeq Hudeybiyye Xeyber Mute ve diger doyuslerde istirak etmisdir O hem de Ferdet Camum Aiys Teref Hasimi Fezafiz ve s yuruslerinde muselman qosunlarinin bascisi olmusdur Olumu629 cu ilde 8 ci hicri Mehemmed peygember Zeyd ibn Hariseni Mute doyusunde Bizansla qarsilasmali olan 3000 neferlik ordunun bascisi teyin edir Zeyd bu doyusde muselmanlarin bayragini dasiyarken helak olur Zeyd ibn Harisenin olumu onu cox seven Mehemmed peygember ucun agir itki olur Zeyd haqqinda hedis Cennete girdim ve genc bir huri ile tanis oldum sorusdum ki sen kiminsen Qadin cavab verdi Zeyd ibn Harisenin Zeydi sevdiyim ucun meni qinamayin Allaha and olsun ki Zeyd ibn Harise ona tapsirilan ise layiq idi ve insanlar arasinda menim sevimlim idi IstinadlarAli zade A Zejd ibn Harisa rus Islamskij enciklopedicheskij slovarMoskva Ansar 2007 S 277 ISBN 978 5 98443 025 8 Bibliotheque nationale de France Zayd ibn Ḥariṯaẗ Ibn Saraḥil BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Ali zade A Usama ibn Zejd rus Islamskij enciklopedicheskij slovarMoskva Ansar 2007 S 793 ISBN 978 5 98443 025 8 Erebce Vikipediya 2003 Zhizneopisanie Proroka Muhammada ﷺ Tajnyj prizyv k Islamu 2013 08 05 at the Wayback Machine DarulFikr Ru Zajd ibn Haris Zeyd ibn Harise 2012 02 02 at the Wayback Machine IslamDag Ru