Zabazadur — Zəngəzur qəzasında, indiki Sisyan rayonu ərazisində mövcud olmuş kənd.
Tarixi Azərbaycan əraziləri | |
Zabazadur | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Bölgə | Zəngəzur mahalı |
Tarixi
Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında, indiki Sisyan rayonu ərazisində olmuş Zabazadur kəndi rayon mərkəzindən 15 km cənub-qərbdə, Salvartı, Dəliçay, Abuzər və Xırdaçayın Qarışığının sağ sahilində, dağ ətəyi dərədə yerləşirdi. 1918-ci ildə ermənilər tərəfindən dağıdılmışdır. Əhalisi bütünlüklə qırılmışdır.
Zabazadur kəndinin coğrafi quruluşu
Zabazadur kəndi Qafqazətəyi Zəngəzur sıra dağlarının şərq hisəsində və həmin istiqamətdən gələn dərələrin birləşdiyi yerdə dəniz səviyyəsindən 2600 m hündürlükdə və qismən Zabazadur dərəsində yerləşırdi. Kəndin yeri yaşayış ücün tam uygun yerdə yerləşmişdi. Demək olar ki, dağ çayının və bir neçə bulaq suyundan yaranan Zabazadur dərəsindən axan suyun kənarında yerləşırdi. Hortuyüz kəndinin və indiki İranın Gilan bölməsindən köçürülən ermənilər üçün salınmış Təzəkəndin (sonralar bu ad bir neçə dəfə dəyişdirilərək erməniləşdirilmişdir: əvvəlcə birbaşa tərcümə edilərək Tazagyuğ, sonra isə hətta ermənicə də heç bir məna verməyən "Tasik" kimi adlandırılmışdır. Müsəlmanlara və türklərə qarşı düşmənçiliyi və qəddarlığı ilə fərqlənən həmin kəndin əhalisinə Qıllan (Gilan) erməniləri deyərmişlər) yaxınlığında idi. Dəliçay, Taxtakörpüçay, Salvartıçay və Xırdaçayın qovuşuğundan əmələ gələn Qarışıq çayın sahilində yerləşirdi. Qızıl kilsədən bir qədər aşağıda idi.
Türklərin qatili olan Andranikin bilavasitə iştirakı ilə erməni silahlı qüvvələri 1918-ci ilin yayı və payızında Zəngəzurun əliyalın müsəlman kəndlərinə hücum edib, əhalisinin əksəriyyətini qırmışlar. Cəmi bir-neçə kənddən cüzi miqdarda adam qaçıb qırğından qurtara bilmişdir. Zabazadurla yanaşı aşağıda adları çəkilən kəndlər də yerlə yeksan edilmiş, kəndlərin bir qisminin yeri şumlanmış, digər hissəsinin isə xarabalıqları qalmışdır: Ərikli, Şükar, Məlikli, Pulkənd, Şəki, Qızılcıq, İrlik, Paxlalu, Dərəbas, Əlili, Kürdlər, Ağdü, Vağadü, Urud, Sisian (bu kəndin adı dəyişdirilib Hatsavan qoyulmuş, kənddən qaçmış müsəlmanların evlərinə ermənilər yerləşdirilmişdi, Qarakilsənin adı isə dəyişdirilib Sisian qoyulmuşdur - bu da ermənisayağı iz itirmə metodudur), Hortuyüz, Ərəfsə, Şəhərcik, Comartlu, Şıxlar, Sofulu, Murxuz, Qıvraq, Dəstəyird və s.
Mənbə
- Məhərrəmov E.Ə. Azərbaycan MEA A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun şöbə müdiri, t.e.n. Qərbi Azərbaycandan azərbaycanlıların deportasiyası // Xalq qəzeti, 19-20 aprel 2001
- Магеррамов Э.А. Депортация азербайджанцев из Западного Азербайджана // Исторические факты о деяниях армян на азербайджанской земле. Баку, Nurlan, 2003, с.63-74
- http://www.azerbaijan.az/_Karabakh/_Documents/Documents/document_16_a.html 2016-03-07 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zabazadur Zengezur qezasinda indiki Sisyan rayonu erazisinde movcud olmus kend Tarixi Azerbaycan erazileriZabazadurUmumi melumatlarBolge Zengezur mahaliTarixiYelizavetpol Gence quberniyasinin Zengezur qezasinda indiki Sisyan rayonu erazisinde olmus Zabazadur kendi rayon merkezinden 15 km cenub qerbde Salvarti Delicay Abuzer ve Xirdacayin Qarisiginin sag sahilinde dag eteyi derede yerlesirdi 1918 ci ilde ermeniler terefinden dagidilmisdir Ehalisi butunlukle qirilmisdir Zabazadur kendinin cografi qurulusuZabazadur kendi Qafqazeteyi Zengezur sira daglarinin serq hisesinde ve hemin istiqametden gelen derelerin birlesdiyi yerde deniz seviyyesinden 2600 m hundurlukde ve qismen Zabazadur deresinde yerlesirdi Kendin yeri yasayis ucun tam uygun yerde yerlesmisdi Demek olar ki dag cayinin ve bir nece bulaq suyundan yaranan Zabazadur deresinden axan suyun kenarinda yerlesirdi Hortuyuz kendinin ve indiki Iranin Gilan bolmesinden kocurulen ermeniler ucun salinmis Tezekendin sonralar bu ad bir nece defe deyisdirilerek ermenilesdirilmisdir evvelce birbasa tercume edilerek Tazagyug sonra ise hetta ermenice de hec bir mena vermeyen Tasik kimi adlandirilmisdir Muselmanlara ve turklere qarsi dusmenciliyi ve qeddarligi ile ferqlenen hemin kendin ehalisine Qillan Gilan ermenileri deyermisler yaxinliginda idi Delicay Taxtakorpucay Salvarticay ve Xirdacayin qovusugundan emele gelen Qarisiq cayin sahilinde yerlesirdi Qizil kilseden bir qeder asagida idi Turklerin qatili olan Andranikin bilavasite istiraki ile ermeni silahli quvveleri 1918 ci ilin yayi ve payizinda Zengezurun eliyalin muselman kendlerine hucum edib ehalisinin ekseriyyetini qirmislar Cemi bir nece kendden cuzi miqdarda adam qacib qirgindan qurtara bilmisdir Zabazadurla yanasi asagida adlari cekilen kendler de yerle yeksan edilmis kendlerin bir qisminin yeri sumlanmis diger hissesinin ise xarabaliqlari qalmisdir Erikli Sukar Melikli Pulkend Seki Qizilciq Irlik Paxlalu Derebas Elili Kurdler Agdu Vagadu Urud Sisian bu kendin adi deyisdirilib Hatsavan qoyulmus kendden qacmis muselmanlarin evlerine ermeniler yerlesdirilmisdi Qarakilsenin adi ise deyisdirilib Sisian qoyulmusdur bu da ermenisayagi iz itirme metodudur Hortuyuz Erefse Sehercik Comartlu Sixlar Sofulu Murxuz Qivraq Desteyird ve s MenbeMeherremov E E Azerbaycan MEA A Bakixanov adina Tarix Institutunun sobe mudiri t e n Qerbi Azerbaycandan azerbaycanlilarin deportasiyasi Xalq qezeti 19 20 aprel 2001 Magerramov E A Deportaciya azerbajdzhancev iz Zapadnogo Azerbajdzhana Istoricheskie fakty o deyaniyah armyan na azerbajdzhanskoj zemle Baku Nurlan 2003 s 63 74 http www azerbaijan az Karabakh Documents Documents document 16 a html 2016 03 07 at the Wayback Machine