Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zəki Mürən (türk. Zeki Müren; 6 dekabr 1931[…], Bursa – 24 sentyabr 1996[…], İzmir[…]) — Türkiyə müğənnisi.
| Zəki Mürən | |
|---|---|
| türk. Zeki Müren | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 6 dekabr 1931[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 24 sentyabr 1996[…](64 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | ürək tutması |
| Vətəndaşlığı | |
| Musiqiçi məlumatları | |
| Fəaliyyəti | müğənni-mahnı yazarı, yazıçı, teatr aktyoru |
| Fəaliyyət illəri | 1950-ci ildən |
| Janrlar | Osmanlı musiqisi, poeziya |
| Təhsili | |
 | |
| zekimuren.net | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Zəki Mürən 6 dekabr 1931-ci ildə Türkiyənin Bursa şəhərində (anası priştinalı, atası makedoniyalı olub) mühacir bir ailədə dünyaya gəlib. Bursada başladığı orta təhsilini İstanbulda, Kiramı Refia Alemdaroğlu Liseyində bitirmişdir. İstanbulda Dövlət İncəsənət Akademiyasının Bəzəmə Bölümü Sabih Gözen atelyesindən məzun oldu. Desən işlərini tələbəlik illərindən başladı və bir çox sərgi keçirdi. Zeki Müren, Bursada Tamburi İzzet Gerçekerdən gördüyü solfecio və üsul dərsləriylə musiki məlumatı almağa başladı. 1949-cu ildə, Boğaziçi Liseyində oxuyarkən Agopos Əfəndi (kino rejissoru və ssenari yazan Arşavir Alyanak'ın atası) ilə Udi Kirkordan aldığı dərslərlə də musiqi təhsilini davam etdirdi. Daha sonra fəsil musiqisini yaxşı bilən və böyük bir repertuvarı olan Şərif İçlinin müxtəlif əsərlərini meşk etdi; Refik Fersanın, Sədi İşılayın, Qədri Şençaların əsərlərindən faydalandı. 1950-ci ildə imtahanla İstanbul Radiosuna girdi. İstanbul Radiosunda 1951-ci ildə, canlı olaraq nümayiş olunan bir proqramda ilk radio konsertini verdi və bu konserti çox bəyənildi. Bundan sonra Türkiyə radiolarında müntəzəm olaraq oxumağa başladı. Radio proqramları on beş il davam etdi, bunların çoxu canlı yayın programlarıydı. Müren bundan sonra özünü daha çox səhnə və val işlərinə verdi. Vərdiş edilmiş qəlibləri aşmış paltarları və səhnədəki rəftarları ilə xalqın marağını davamlı olaraq üstündə tutmağı bacardı. Zeki Müren 600-ü eşqin val və kaset doldurdu. Vala oxuduğu ilk mahnı Şükrü Tunarın "Bir Muhabbet Kuşu" güfteli mahnısıdır. Müren 1955-ci ildə "Manolyam" adlı mahnısıyla Türkiyədə ilk dəfə verilən Qızıl Val Mükafatını qazandı. 1991-ci ildə Dövlət Sənətçisi ünvanına layiq görüldü. 1958-ci ildə ehtiyat zabit olaraq Çankırıda əsgərliyini etdi. 1961-ci və 1969-cu illər arasında bir eşq yaşadı amma heç evlənmədi.
Bəstə İşləri
300-ə yaxın mahnı bəstələdi. On yeddi yaşında bəstələdiyi "Zehretme hayatı bana cananım" mısrası ilə başlayan Acem-Kürdi mahnı, bəstələdiyi ilk mahnıdır. "Şimdi uzaklardasın gönül hicranla doldu" (Suzinak), "Manolyam" (Kürdilihicazkâr), "Bir demet yasemen", "Gözlerinin içine başka hayal girmesin" (nihavend) güfteli mahnıları tez-tez oxunan, ən sevilən mahnıları dır. Müren bu mahnıları vallara da oxumuşdur. Maksim Gazinosu səhnələrində fasiləsiz 11 il Behiye Aksoy ilə dəyişməli olaraq səhnəyə çıxmışdır.
Xəstəliyi və vəfatı
Zeki Müren ürək narahatlığı və şəkər xəstəliyi səbəbiylə həyatının xüsusilə son 6 ilində səhnə həyatından və mediadan uzaqlaşdı. Bodrumdaki evində inzivaya çəkildi. Bu dövrü "özünü dinləmək" olaraq təsvir edər. 1996-cı il, 24 Sentyabr, çərşənbə axşamı günü, TRT İzmir Televiziyasında özü üçün təşkil edilən mərasim zamanından 5 dəqiqə sonra keçirdiyi infarkt nəticəsində həyata gözlərini yumdu. Cənazəsi görülməmiş bir xalq sıxlığının iştirakı ilə böyük bir mərasimlə qaldırıldı. Məzarı doğma yeri olan Bursadakı Emirsultan qəbiristanlığındadır. Vəsiyyətində mirasının ən böyük hissəsini Türk Təhsil Vəqfinə ve Məhmətcik Vəqfinə buraxdı. Ölümünün ardından sənətçinin Bodrumda son illərini yaşadığı ev mədəniyyət nazirliyi ilə edilən protokolla muzey halına gətirilmişdir. 8 iyun 2000-ci ildə ziyarətçilərin üzünə açılmışdır.
Aktyorluq Karyerası
Zeki Müren 1954-cü ildə Beklenen Şarkı adlı filmdə kino aktyorluğuna başladı. Böyük bir ticari müvəffəqiyyət qazanan bu filmdən sonra mahnılarının çoxunu özünün bəstələdiyi 28 filmdə daha oynadı. 1965-ci ildə də Arena Teatrı tərəfindən səhnəyə qoyulan Çay və sempati adlı oyunda da baş roldeki aktyor idi. Ayrıca 'Bıldırcın Yağmuru "adlı bir şeir kitabı da vardır.
Albomlar
|
|
Radioqafiya
- Muazzez Abacı ve Zeki Müren Düet (2000)
- Zeki Müren: 1955–1963 Kayıtları (2002)
- Selahattin Pınar Şarkıları (2005)
- Sadettin Kaynak Şarkıları (2005)
- Batmayan Güneş (2006)
- Zeki Müren İle Baş Başa Radyo Günleri 1 (2008)
- Zeki Müren İle Baş Başa Radyo Günleri 2 (2008)
- Zeki Müren İle Baş Başa Radyo Günleri 3 (2008)
Filmoqafiya
| Yıl | Film | Rol | Notlar |
|---|---|---|---|
| 1953 | Zeki | ||
| 1955 | Zeki Müren | ||
| 1957 | |||
| 1958 | |||
| 1959 | |||
| Zeki | |||
| 1961 | Zeki | ||
| 1962 | |||
| 1963 | |||
| 1964 | Zeki | ||
| 1965 | |||
| 1966 | Yönedmen | ||
| 1967 | |||
| 1968 | |||
| 1969 | Zeki Müren | ||
| 1970 | |||
| 1971 | Zeki |
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- http://www.ntv.com.tr/galeri/sanat/sanat-gunesi-zeki-muren-85-yasinda,3IU9DprAQ0yEnN5Gr7UX3w.
- https://books.google.ca/books?id=uwnpAkCTo88C&pg=PA1.
- http://www.hurriyetdailynews.com/story-of-turkeys-late-music-icon-zeki-muren-on-display.aspx?pageID=238&nID=74544&NewsCatID=383.
Xarici keçidlər
- Zəki Mürənin musiqiləri [ölü keçid]
 | Musiqiçi ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zeki Muren turk Zeki Muren 6 dekabr 1931 Bursa 24 sentyabr 1996 Izmir Turkiye mugennisi Zeki Murenturk Zeki MurenUmumi melumatlarDogum tarixi 6 dekabr 1931 1931 12 06 Dogum yeri Bursa Bursa vilayeti TurkiyeVefat tarixi 24 sentyabr 1996 1996 09 24 64 yasinda Vefat yeri Izmir Izmir ili Turkiye Vefat sebebi urek tutmasiVetendasligi TurkiyeMusiqici melumatlariFealiyyeti mugenni mahni yazari yazici teatr aktyoruFealiyyet illeri 1950 ci ildenJanrlar Osmanli musiqisi poeziyaTehsili Memar Sinan Gozel Senetler Universitetizekimuren net Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiZeki Muren 6 dekabr 1931 ci ilde Turkiyenin Bursa seherinde anasi pristinali atasi makedoniyali olub muhacir bir ailede dunyaya gelib Bursada basladigi orta tehsilini Istanbulda Kirami Refia Alemdaroglu Liseyinde bitirmisdir Istanbulda Dovlet Incesenet Akademiyasinin Bezeme Bolumu Sabih Gozen atelyesinden mezun oldu Desen islerini telebelik illerinden basladi ve bir cox sergi kecirdi Zeki Muren Bursada Tamburi Izzet Gercekerden gorduyu solfecio ve usul dersleriyle musiki melumati almaga basladi 1949 cu ilde Bogazici Liseyinde oxuyarken Agopos Efendi kino rejissoru ve ssenari yazan Arsavir Alyanak in atasi ile Udi Kirkordan aldigi derslerle de musiqi tehsilini davam etdirdi Daha sonra fesil musiqisini yaxsi bilen ve boyuk bir repertuvari olan Serif Iclinin muxtelif eserlerini mesk etdi Refik Fersanin Sedi Isilayin Qedri Sencalarin eserlerinden faydalandi 1950 ci ilde imtahanla Istanbul Radiosuna girdi Istanbul Radiosunda 1951 ci ilde canli olaraq numayis olunan bir proqramda ilk radio konsertini verdi ve bu konserti cox beyenildi Bundan sonra Turkiye radiolarinda muntezem olaraq oxumaga basladi Radio proqramlari on bes il davam etdi bunlarin coxu canli yayin programlariydi Muren bundan sonra ozunu daha cox sehne ve val islerine verdi Verdis edilmis qelibleri asmis paltarlari ve sehnedeki reftarlari ile xalqin maragini davamli olaraq ustunde tutmagi bacardi Zeki Muren 600 u esqin val ve kaset doldurdu Vala oxudugu ilk mahni Sukru Tunarin Bir Muhabbet Kusu gufteli mahnisidir Muren 1955 ci ilde Manolyam adli mahnisiyla Turkiyede ilk defe verilen Qizil Val Mukafatini qazandi 1991 ci ilde Dovlet Senetcisi unvanina layiq goruldu 1958 ci ilde ehtiyat zabit olaraq Cankirida esgerliyini etdi 1961 ci ve 1969 cu iller arasinda bir esq yasadi amma hec evlenmedi Beste Isleri300 e yaxin mahni besteledi On yeddi yasinda bestelediyi Zehretme hayati bana cananim misrasi ile baslayan Acem Kurdi mahni bestelediyi ilk mahnidir Simdi uzaklardasin gonul hicranla doldu Suzinak Manolyam Kurdilihicazkar Bir demet yasemen Gozlerinin icine baska hayal girmesin nihavend gufteli mahnilari tez tez oxunan en sevilen mahnilari dir Muren bu mahnilari vallara da oxumusdur Maksim Gazinosu sehnelerinde fasilesiz 11 il Behiye Aksoy ile deyismeli olaraq sehneye cixmisdir Xesteliyi ve vefatiZeki Muren urek narahatligi ve seker xesteliyi sebebiyle heyatinin xususile son 6 ilinde sehne heyatindan ve mediadan uzaqlasdi Bodrumdaki evinde inzivaya cekildi Bu dovru ozunu dinlemek olaraq tesvir eder 1996 ci il 24 Sentyabr cersenbe axsami gunu TRT Izmir Televiziyasinda ozu ucun teskil edilen merasim zamanindan 5 deqiqe sonra kecirdiyi infarkt neticesinde heyata gozlerini yumdu Cenazesi gorulmemis bir xalq sixliginin istiraki ile boyuk bir merasimle qaldirildi Mezari dogma yeri olan Bursadaki Emirsultan qebiristanligindadir Vesiyyetinde mirasinin en boyuk hissesini Turk Tehsil Veqfine ve Mehmetcik Veqfine buraxdi Olumunun ardindan senetcinin Bodrumda son illerini yasadigi ev medeniyyet nazirliyi ile edilen protokolla muzey halina getirilmisdir 8 iyun 2000 ci ilde ziyaretcilerin uzune acilmisdir Aktyorluq KaryerasiZeki Muren 1954 cu ilde Beklenen Sarki adli filmde kino aktyorluguna basladi Boyuk bir ticari muveffeqiyyet qazanan bu filmden sonra mahnilarinin coxunu ozunun bestelediyi 28 filmde daha oynadi 1965 ci ilde de Arena Teatri terefinden sehneye qoyulan Cay ve sempati adli oyunda da bas roldeki aktyor idi Ayrica Bildircin Yagmuru adli bir seir kitabi da vardir AlbomlarBir Tatli Tebessum 1951 Senede Bir Gun 1966 Pirlanta 1 1973 Pirlanta 2 1973 Pirlanta 3 1973 Pirlanta 4 1974 Gunesin Oglu 1976 Mucevher 1977 Nazar Boncugu 1978 Sukse 1978 Kahir Mektubu 1980 Eskimeyen Dost 1982 Hayat Opucugu 1984 Masal 1985 Ask Kurbani 1986 Helal Olsun 1987 Gozlerin Doguyor Gecelerime 1988 Ayrildik Iste 1989 Zirvedeki Sarkilar 1989 Dilek Cesmesi 1990 Doruktaki Nagmeler 1991 Sorma 1992 RadioqafiyaMuazzez Abaci ve Zeki Muren Duet 2000 Zeki Muren 1955 1963 Kayitlari 2002 Selahattin Pinar Sarkilari 2005 Sadettin Kaynak Sarkilari 2005 Batmayan Gunes 2006 Zeki Muren Ile Bas Basa Radyo Gunleri 1 2008 Zeki Muren Ile Bas Basa Radyo Gunleri 2 2008 Zeki Muren Ile Bas Basa Radyo Gunleri 3 2008 FilmoqafiyaYil Film Rol Notlar1953 Zeki1955 Zeki Muren195719581959Zeki1961 Zeki196219631964 Zeki19651966 Yonedmen196719681969 Zeki Muren19701971 ZekiIstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 http www ntv com tr galeri sanat sanat gunesi zeki muren 85 yasinda 3IU9DprAQ0yEnN5Gr7UX3w https books google ca books id uwnpAkCTo88C amp pg PA1 http www hurriyetdailynews com story of turkeys late music icon zeki muren on display aspx pageID 238 amp nID 74544 amp NewsCatID 383 Xarici kecidlerVikianbarda Zeki Muren ile elaqeli mediafayllar var Zeki Murenin musiqileri olu kecid Musiqici ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin