Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zəhərli fizostiqma (lat. Physostigma venenosum) — fizostiqma cinsinə aid bitki növü.
| Zəhərli fizostiqma | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: ???: Zəhərli fizostiqma | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Physostigma venenosum Bulf. - Zəhərli fizostiqma (Fizostiqma, zəhərli iristiqma, mezopontik stiqma)
Botaniki xarakteristikası
Tropik lian olub, şişman silindrik gövdəsinin uzunluğu 15 m-ə qədərdir. üçər mürəkkəb yarpaqlarının uzunluğu 7-15 sm, növbəli, yumurtavari, itiuclu və çılpaqdır. Çiçəkləri açıq-qırmızı, başı aşağı əyilmiş, boş, tük qələm və ya fırçalarının uzunluğu 15 sm, meyvəsi 10-18 sm uzunluğunda,tünd-qəhvəyi paxlameyvəolmaqla, 2-4 toxumludur.
Tərkibi və təsiri
Toxumlarında indol qruplu alkaloidlər vardır. Başlıca olan alkaloid fizostiqminin (ezerin) miqdarı 1,5%-ə qədərdir.
Dərman maddələri - Fizostiqminin (ezerin) salisilat göz damcısı, inyeksiyası 0,1%-dir. Antixolinestraza dərmandır.
Farmakoterapevtik qrup - Antixolinestraza dərmandır.
Fizostiqminin (ezerin) ilk vəziyyətə qayıtma qabiliyyətinə malikdir. Mioz (daraltma) qabiliyyətinə malik olmaqla gözdaxili təzyiqi aşağı salır. Atropinin antoqonistidir. Fizostiqminin (ezerin) salisilatı başlıca olaraq oftolmologiyada geniş şəkildə işlədilir. Bundan başqa başırsaq iflicində, sidik yollarının sinir-əzələ xəstəliklərində işlədilir. “Kalabar paxlası” adlanan bu bitki olduqca zəhərlidir. Keçmişdə afrika əsirləri bu bitkini “məhkum olunmuşların paxlası” və ya “ezera” adlandırırdılar. Ölüm hökmü verilənlərə bu bitkini dəmləyərək içirirdilər. Avropaya bu bitkinin toxumu 1850-ci ildə aparılmışdır.
İstinadlar
- Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
- Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
- S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
Xarici keçidlər
- "The killer bean of Calabar", Laura Spinney, Histories, New Scientist, 28 June 2003. 7 noyabr 2008 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zeherli fizostiqma lat Physostigma venenosum fizostiqma cinsine aid bitki novu Zeherli fizostiqmaElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste PaxlaciceklilerFesile PaxlakimilerYarimfesile Triba Yarimtriba Cins Fizostiqma Zeherli fizostiqmaBeynelxalq elmi adiPhysostigma venenosum Balf Sekil axtarisiITIS 506263NCBI 271807EOL 645358 Physostigma venenosum Bulf Zeherli fizostiqma Fizostiqma zeherli iristiqma mezopontik stiqma Botaniki xarakteristikasiTropik lian olub sisman silindrik govdesinin uzunlugu 15 m e qederdir ucer murekkeb yarpaqlarinin uzunlugu 7 15 sm novbeli yumurtavari itiuclu ve cilpaqdir Cicekleri aciq qirmizi basi asagi eyilmis bos tuk qelem ve ya fircalarinin uzunlugu 15 sm meyvesi 10 18 sm uzunlugunda tund qehveyi paxlameyveolmaqla 2 4 toxumludur Terkibi ve tesiriToxumlarinda indol qruplu alkaloidler vardir Baslica olan alkaloid fizostiqminin ezerin miqdari 1 5 e qederdir Derman maddeleri Fizostiqminin ezerin salisilat goz damcisi inyeksiyasi 0 1 dir Antixolinestraza dermandir Farmakoterapevtik qrup Antixolinestraza dermandir Fizostiqminin ezerin ilk veziyyete qayitma qabiliyyetine malikdir Mioz daraltma qabiliyyetine malik olmaqla gozdaxili tezyiqi asagi salir Atropinin antoqonistidir Fizostiqminin ezerin salisilati baslica olaraq oftolmologiyada genis sekilde isledilir Bundan basqa basirsaq iflicinde sidik yollarinin sinir ezele xesteliklerinde isledilir Kalabar paxlasi adlanan bu bitki olduqca zeherlidir Kecmisde afrika esirleri bu bitkini mehkum olunmuslarin paxlasi ve ya ezera adlandirirdilar Olum hokmu verilenlere bu bitkini demleyerek icirirdiler Avropaya bu bitkinin toxumu 1850 ci ilde aparilmisdir IstinadlarNureddin Eliyev Azerbaycanin derman bitkileri ve fitoterapiya Baki Elm 1998 Elsad Qurbanov Ali bitkilerin sistematikasi Baki 2009 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333Xarici kecidler The killer bean of Calabar Laura Spinney Histories New Scientist 28 June 2003 7 noyabr 2008 at the Wayback MachineHemcinin baxZeherli bitkiler