Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Xroniki yorğunluq sindromu — XX əsrin tibb praktikasında kəşf olunan xəstəliklərdən biri. Etiologiyası tam məlum deyil.
Geniş yayılmış bu xəstəlik hələ 1930–1950-ci illərdə ABŞ və Avropada qeydə alınıb. 80-ci illərin əvvəllərində Amerika alimlərinin araşdırmaları sindromun təbiətini müəyyən qədər öyrənməyə və onu mövcud xəstəliklərin siyahısına daxil etməyə imkan verdi, lakin bu günə qədər xəstəlik haqqında bir çox müəmmalar mövcuddur.
Xroniki yorğunluq sindromu ilk dəfə 1984-cü ildə həkim Pol Çeyni tərəfindən təsvir edilmişdir. Bu xəstəlik cavan ali təhsilli adamlar arasında geniş yayıldığı üçün onu bəzən məcazi mənada "cavan karyeristlərin qripi" də adlandırırlar. ABŞ-də aparılan araşdırmalara əsəsən ölkədə 10 milyonadək insan bu sindromdan əziyyət çəkir.
Xəstəliyin klinikası
Psixoterapevtlərin fikrincə əgər insan gün ərzində işi 10 saatdan çox fikirləşirsə, bu artıq xroniki yorğunluq sindromudur. Alimlər bu xəstəliyin yaranma səbəblərini axtarmağa çalışdığı bir vaxtda bu xəstəlik epidemiya kimi geniş yayılır. Mütəxəssilərin fikrincə xroniki yorğunluq sindromu immunəsəb sisteminin pozulması ilə yaranır. Xəstəliyin səciyyəvi cəhətləri kimi xəstənin özünü daim yorğun hiss etməsi, uzun müddət istirahət etməsinə baxmayaraq yorğunluq hissinin keçməməsi göstərilir. Bir az konkretləşdirərək əsas əlamətlər kimi tez yorulmanı, diqqətin və yaddaşın pozulmasını, tez özündən çıxma, əhval-ruhiyyənin hətta cüzi təsir nəticəsində tez-tez dəyişməsi, ağlağanlıq, deyingənlik, hər hansı xəstəliklə əlaqədar və tez-tez təkrarlanan baş ağrıları, bəzən miqren, yuxunun pozulması, gecələr yuxusuzluq, gündüzlər yuxulama hallarını göstərmək olar.
Xəstələrdə iş qabiliyyətinin getdikcə zəifləməsi baş verir, onlar əmək qabiliyyətini artırmaq məqsədilə psixostimulyatorlar, gecə normal yatmaq üçün yuxugətirici dərmanlar qəbul edirlər. Bəzi xəstələr isə çıxış yolunu gündüzlər siqaret çəkməklə, gecələr isə əsəb-psixi oyanıqlığı aradan qaldırmaq üçün spirtli içkilər qəbul etməkdə görürlər ki, bu da xəstəliyin gedişini daha da ağrılaşdırır, bəzi hallarda əyyaşlığa gətirib çıxarır. Eləcə də bir qrup insanlarda çəkinin azalması, azhərəkətli həyat tərzi sürən imkanlı şəxslərdə isə əksinə 1–2-ci dərəcəli piylənmə yaranır. Oynaqlarda, xüsusən də iri oynaqlarda və onurğa sütunu əzələlərində uzun müddət davam edən ağrılar, ruh düşkünlüyü, əhval-ruhiyyənin aşağı olması, süstlük, soyuqluq, bəzən isə təlaş da xəstəlik üçün səciyyəvidir. Belə xəstələr adətən tez-tez depressiyaya düşür, yalnız qalmaq istəyirlər, saçlar tökülür, barmaq izləri yox olur.
Yaranma səbəbləri
- Disinxronizm;
- infeksiya;
- yara;
- stress.
Simptomlar
- baş ağrısı;
- gərginlik;
- depressiya;
- arterial hipertoniya;
- impotensiya;
- əzələ ağrıları;
- yuxulama hissi;
- mədə-bağırsağın funksional pozğunluğu və s.
Xəstələrin çoxu yorğunluq hissinin hər hansı xəstəlikdən yarandığını düşünərək xroniki yorğunluq sindromunun başlmasından şübhələnmirlər.
Profilaktik tədbirlər
Xəstəliyə məruz qalmamaq üçün bu qaydalara riayət etmək lazımdır:
- Konflikdən uzaq durmaq;
- Hər şeyə müsbət tərəfdən yanaşmaq;
- Özünü sevmək və təmiz havadan qorxmamaq;
- Sifəti soyuq su ilə yumaq;
- Hər gün havada 1–1,5 saat gəzmək;
- Həftə sonlarını təbiət qoynunda keçirmək.
Xarici keçidlər
- Xroniki yorğunluq sindromu [ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xroniki yorgunluq sindromu XX esrin tibb praktikasinda kesf olunan xesteliklerden biri Etiologiyasi tam melum deyil Genis yayilmis bu xestelik hele 1930 1950 ci illerde ABS ve Avropada qeyde alinib 80 ci illerin evvellerinde Amerika alimlerinin arasdirmalari sindromun tebietini mueyyen qeder oyrenmeye ve onu movcud xesteliklerin siyahisina daxil etmeye imkan verdi lakin bu gune qeder xestelik haqqinda bir cox muemmalar movcuddur Xroniki yorgunluq sindromu ilk defe 1984 cu ilde hekim Pol Ceyni terefinden tesvir edilmisdir Bu xestelik cavan ali tehsilli adamlar arasinda genis yayildigi ucun onu bezen mecazi menada cavan karyeristlerin qripi de adlandirirlar ABS de aparilan arasdirmalara esesen olkede 10 milyonadek insan bu sindromdan eziyyet cekir Xesteliyin klinikasiPsixoterapevtlerin fikrince eger insan gun erzinde isi 10 saatdan cox fikirlesirse bu artiq xroniki yorgunluq sindromudur Alimler bu xesteliyin yaranma sebeblerini axtarmaga calisdigi bir vaxtda bu xestelik epidemiya kimi genis yayilir Mutexessilerin fikrince xroniki yorgunluq sindromu immuneseb sisteminin pozulmasi ile yaranir Xesteliyin seciyyevi cehetleri kimi xestenin ozunu daim yorgun hiss etmesi uzun muddet istirahet etmesine baxmayaraq yorgunluq hissinin kecmemesi gosterilir Bir az konkretlesdirerek esas elametler kimi tez yorulmani diqqetin ve yaddasin pozulmasini tez ozunden cixma ehval ruhiyyenin hetta cuzi tesir neticesinde tez tez deyismesi aglaganliq deyingenlik her hansi xestelikle elaqedar ve tez tez tekrarlanan bas agrilari bezen miqren yuxunun pozulmasi geceler yuxusuzluq gunduzler yuxulama hallarini gostermek olar Xestelerde is qabiliyyetinin getdikce zeiflemesi bas verir onlar emek qabiliyyetini artirmaq meqsedile psixostimulyatorlar gece normal yatmaq ucun yuxugetirici dermanlar qebul edirler Bezi xesteler ise cixis yolunu gunduzler siqaret cekmekle geceler ise eseb psixi oyaniqligi aradan qaldirmaq ucun spirtli ickiler qebul etmekde gorurler ki bu da xesteliyin gedisini daha da agrilasdirir bezi hallarda eyyasliga getirib cixarir Elece de bir qrup insanlarda cekinin azalmasi azhereketli heyat terzi suren imkanli sexslerde ise eksine 1 2 ci dereceli piylenme yaranir Oynaqlarda xususen de iri oynaqlarda ve onurga sutunu ezelelerinde uzun muddet davam eden agrilar ruh duskunluyu ehval ruhiyyenin asagi olmasi sustluk soyuqluq bezen ise telas da xestelik ucun seciyyevidir Bele xesteler adeten tez tez depressiyaya dusur yalniz qalmaq isteyirler saclar tokulur barmaq izleri yox olur Yaranma sebebleriDisinxronizm infeksiya yara stress Simptomlarbas agrisi gerginlik depressiya arterial hipertoniya impotensiya ezele agrilari yuxulama hissi mede bagirsagin funksional pozgunlugu ve s Xestelerin coxu yorgunluq hissinin her hansi xestelikden yarandigini dusunerek xroniki yorgunluq sindromunun baslmasindan subhelenmirler Profilaktik tedbirlerXesteliye meruz qalmamaq ucun bu qaydalara riayet etmek lazimdir Konflikden uzaq durmaq Her seye musbet terefden yanasmaq Ozunu sevmek ve temiz havadan qorxmamaq Sifeti soyuq su ile yumaq Her gun havada 1 1 5 saat gezmek Hefte sonlarini tebiet qoynunda kecirmek Xarici kecidlerXroniki yorgunluq sindromu olu kecid