Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İohann Qutenberq (alm. Johannes Gutenberg; ən tezi 1393 və ən geci 1406[…], Mayns, Müqəddəs Roma imperiyası – ən geci 26 fevral 1468, Mayns, Mayns kurfürstlüyü, Müqəddəs Roma imperiyası) — bəşər tarixində ilk dəfə olaraq metal lövhələrin köməyi ilə kitab çapetmə üsulunu tətbiq etmiş alman ixtiraçı.
| İohann Qutenberq | |
|---|---|
| alm. Johannes Gutenberg | |
 | |
| Doğum tarixi | 1397/1400 |
| Doğum yeri | Mayns |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | məlum deyil |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | ixtiraçı, tipoqraf[d], qravüraçı[d], mühəndis, dəmirçi, zərgər[d] |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Kitab çapında hərəkətli metal lövhələrin tətbiqi inqilab törədir. Avropada kitab istehsalı güclənir və bütün dünyaya geniş yayılmağa başlayır. O, renessans dövrünün açarı hesab edilir. Gutenberqin ilk çap olunan Bibliya öz yüksək keyfiyyəti ilə məşhurdur.
Yohan Qutenberq təxminən 1397–1400-ci illərdə Mayns şəhərində anadan olmuşdur. Onun atası cənab Qensflayş ticarətdə çalışırdı. O, dövrün dəbinə görə Yohan Qensflayş öz soyadını dəyişərək, vaxt ilə yaşadıqları yerin adını götürür. 1411–1420-ci illərdə Qutenberq ailəsi patrisiya və vətəndaşlar arasında baş vermiş münaqişəyə görə Maynsdan Strasburq şəhərinə köçürlər. Burada, o, ömürün çox hissəsini keçirərərk daşların pardaqlanması, və güzgülərin hazırlanması ilə məşğul olur.
1440-cı il kitab çapının ixtirası ili hesab olunur. Qədim sənədlərdən görünür ki, 1444–1446-cı illərdə Prokofiy Valdfoqel gizli məktubda başqaları ilə əlqəyə girərək "süni məktubun" sirlərini satmağa çalışır.
Qutenberqin dahi ixtirası ondan ibarət idi ki, o metal hərfləri tərsinə olaraq, metaldan qabarıq şəkildə hazırlayır. Bu hərflərdən yığlılan mətnləri o, sonra kağızın üzərinə çap edir. İxtiranı geniş tətbiq etmək üçün onun vəsaiti çatmır.
1448-ci ildə Maynsa qayıdan Qutenberq Yohan Faust ilə müqavilə bağlayır və ona 6% və gündəlik 800 qulden pul ödəməklə mətbəəninin şərikli sahibi olurlar. Qutenberq əsas kapitalı hissə-hissə alırdı. Dövriyyədə pulun artması ilə Faust tədricən uzaqlaşır və 1452-ci ildə vaxtı vaxtında 800 quldenin ödənilməsinə görə illik haqqdan azad olunur.
Kiçik maliyyə vəsaiti və heç bir təcrübəyə malik olmayan işçilərlərlə Qutenberq böyük nəailiyyət əldə edir. 1456-cı ildə o 5 müxtəlif formada hərflər tökür və Elia Donatın latın qrammatikasını və iki Bibliyanı çap edir. Qutenberq çap işindən gəlir gələnə qədər uzun müddət şərikinə pul verməkdən boyun qaçırır. Faust onu məhkəməyə verərək, faizlərin ödənilməsini tələb edir. Məhkəmədə o, uduzur və mətbəə bütünlüklə Fuasta keçir və Qutenberq hər şeyi təzədən başlamalı olur. O, sonra vətəninə Qutenberqə qayıdır və orada yeni çap mətbəəsinin açılması ilə məşğul olur.
Maynsda yaşayan hüqüqşünas Dr. Konrad Humeri ilə Qutenberq arasındakı razılaşmaya əsasən 1468-ci ildə o, çap mətbəəsi yaradır. 1465-ci ildə Qutenberq Nassau zadəganı tərəfindən sarayda çap işinə götürülür. Ona illik paltar, şərab, buğda verilir və vergilərdən azad olunur.
Qutenberq ömrünün sonuna kimi Maynsda yaşayır. 1468-ci ildə o vəfat edir. Vəfatından sonra onun dəqiq harada dəfn olunması məlum olmadığından qəbri məlum deyil.
Xarici keçidlər
- Qutenberg bibliyası; elektron şəkildə
- Qutenberq muzeyi, Mayns
- Qutenberq, Kitab çapı 2017-09-19 at the Wayback Machine
- Qutenberq muzeyi, İsveçrə
İstinadlar
- Johannes Gutenberg // British Museum person-institution thesaurus.
- Johann Gutenberg // Catholic Encyclopedia (ing.). 1995.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iohann Qutenberq alm Johannes Gutenberg en tezi 1393 ve en geci 1406 Mayns Muqeddes Roma imperiyasi en geci 26 fevral 1468 Mayns Mayns kurfurstluyu Muqeddes Roma imperiyasi beser tarixinde ilk defe olaraq metal lovhelerin komeyi ile kitab capetme usulunu tetbiq etmis alman ixtiraci Iohann Qutenberqalm Johannes Gutenberg Dogum tarixi 1397 1400Dogum yeri MaynsVefat tarixi 1468Vefat yeri Mayns Mayns kurfurstluyu Muqeddes Roma imperiyasiDefn yeri melum deyilTehsili Erfurt Universiteti 1418 Fealiyyeti ixtiraci tipoqraf d qravuraci d muhendis demirci zerger d Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiKitab capinda hereketli metal lovhelerin tetbiqi inqilab toredir Avropada kitab istehsali guclenir ve butun dunyaya genis yayilmaga baslayir O renessans dovrunun acari hesab edilir Gutenberqin ilk cap olunan Bibliya oz yuksek keyfiyyeti ile meshurdur Yohan Qutenberq texminen 1397 1400 ci illerde Mayns seherinde anadan olmusdur Onun atasi cenab Qensflays ticaretde calisirdi O dovrun debine gore Yohan Qensflays oz soyadini deyiserek vaxt ile yasadiqlari yerin adini goturur 1411 1420 ci illerde Qutenberq ailesi patrisiya ve vetendaslar arasinda bas vermis munaqiseye gore Maynsdan Strasburq seherine kocurler Burada o omurun cox hissesini kecirererk daslarin pardaqlanmasi ve guzgulerin hazirlanmasi ile mesgul olur 1440 ci il kitab capinin ixtirasi ili hesab olunur Qedim senedlerden gorunur ki 1444 1446 ci illerde Prokofiy Valdfoqel gizli mektubda basqalari ile elqeye girerek suni mektubun sirlerini satmaga calisir Qutenberqin dahi ixtirasi ondan ibaret idi ki o metal herfleri tersine olaraq metaldan qabariq sekilde hazirlayir Bu herflerden yiglilan metnleri o sonra kagizin uzerine cap edir Ixtirani genis tetbiq etmek ucun onun vesaiti catmir Qutenberqin Maynsda heykeli 1448 ci ilde Maynsa qayidan Qutenberq Yohan Faust ile muqavile baglayir ve ona 6 ve gundelik 800 qulden pul odemekle metbeeninin serikli sahibi olurlar Qutenberq esas kapitali hisse hisse alirdi Dovriyyede pulun artmasi ile Faust tedricen uzaqlasir ve 1452 ci ilde vaxti vaxtinda 800 quldenin odenilmesine gore illik haqqdan azad olunur Kicik maliyye vesaiti ve hec bir tecrubeye malik olmayan iscilerlerle Qutenberq boyuk neailiyyet elde edir 1456 ci ilde o 5 muxtelif formada herfler tokur ve Elia Donatin latin qrammatikasini ve iki Bibliyani cap edir Qutenberq cap isinden gelir gelene qeder uzun muddet serikine pul vermekden boyun qacirir Faust onu mehkemeye vererek faizlerin odenilmesini teleb edir Mehkemede o uduzur ve metbee butunlukle Fuasta kecir ve Qutenberq her seyi tezeden baslamali olur O sonra vetenine Qutenberqe qayidir ve orada yeni cap metbeesinin acilmasi ile mesgul olur Maynsda yasayan huquqsunas Dr Konrad Humeri ile Qutenberq arasindaki razilasmaya esasen 1468 ci ilde o cap metbeesi yaradir 1465 ci ilde Qutenberq Nassau zadegani terefinden sarayda cap isine goturulur Ona illik paltar serab bugda verilir ve vergilerden azad olunur Qutenberq omrunun sonuna kimi Maynsda yasayir 1468 ci ilde o vefat edir Vefatindan sonra onun deqiq harada defn olunmasi melum olmadigindan qebri melum deyil Xarici kecidlerVikianbarda Iohann Qutenberq ile elaqeli mediafayllar var Qutenberg bibliyasi elektron sekilde Qutenberq muzeyi Mayns Qutenberq Kitab capi 2017 09 19 at the Wayback Machine Qutenberq muzeyi IsvecreIstinadlarJohannes Gutenberg British Museum person institution thesaurus Johann Gutenberg Catholic Encyclopedia ing 1995