Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Yaqub Rüstəmov Azərbaycanlı toxucu (20 oktyabr 1942, Mahrızlı, Ağdam rayonu – 12 noyabr 2011, Mingəçevir) — Sosialist Əməyi Qəhrəmanı.
| Yaqub Rüstəmov | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 20 oktyabr 1942 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 12 noyabr 2011 (69 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Həyat yoldaşı | Lyubov Rüstəmova |
| Milliyyəti |  SSRİ→ Azərbaycan azərbaycanlı |
| Partiyası | |
| Mükafatları |
|
Həyatı
1942-ci ildə oktyabrın 20-də Ağdam rayonu Mahrızlı kəndində dünyaya gözlərini açıb həyatının böyük bir hissəsini Mingəçevirdə keçirib.
O, ümummilli lider Heydər Əliyevin ötən əsrin 70-80-ci illərində respublikada yaratdığı intibah, hərtərəfli yüksəliş dövrünün qəhrəmanlarından biri idi. Azərbaycanlı toxucu, Mingəçevir toxuculuq kombinatının usta köməkçisi Yaqub Rüstəmov bir neçə adamın normasını yerinə yetirməklə ittifaq miqyasında ilk dəfə "bir beşillikdə 3 beşilliyin" göstəricilərinə imza atmışdı.Qəzet-jurnallar, teleradio 70-ci illərin ortalarında Azərbaycanın bu qəhrəman oğlunu "1990-cı ilin adamı" adlandırmışdı. Toxuculuq sənayesinin vətəni sayılan Rusiyada Yaqub Rüstəmovun ölkəyə səs salmış əmək zəfərlərinə inamsız yanaşsalar da, ölkə mətbuatı, mərkəzi televiziya həmyerlimizin "qələbə raportları"nı tez-tez səsləndirirdi.
Azərbaycanın öndə gedən, istedad və qabiliyyəti ilə zirvələrə yüksələn övladlarını diqqətdə saxlayan, himayə edən, yüksək qiymət verməklə daha da irəli getməyə həvəsləndirən Heydər Əliyev Yaqub Rüstəmovun SSRİ miqyasında respublikamıza qazandırdığı ən yüksək toxuculuq rekordunu layiqincə dəyərləndirirdi. Qabaqcıl əmək insanına dərin ehtiram bəsləyən Azərbaycan rəhbərinin böyük diqqət və qayğısı nəticəsində Yaqub Rüstəmov o vaxtın ali məclisləri olan respublika və ölkə partiya qurultaylarına nümayəndə seçilir, müşavirə və təntənəli yığıncaqlarda rəyasət heyətində əyləşdirilirdi. Heydər Əliyev respublikanın ali kürsüsündə çıxışları zamanı dəfələrlə nəvazişli replikaları ilə salonun diqqətini bu utancaq, qarabuğdayı, gülümsər oğlana yönəltmiş, onun əmək hesabatını ikiqat alqışlatmışdı.
Yaqub Rüstəmov adını şərəfləndirdiyi Mingəçevirdə şəhər Partiya Komitəsinin büro üzvü, Azərbaycan KP MK-nın üzvü idi. Tez-tez respublikadan və ittifaqdan xaricə gedən seçmə nümayəndə heyətlərinə daxil edilirdi. SSRİ-nin yüksək mükafatları olan Qırmızı Əmək Bayrağı və 2 Lenin ordeninə layiq görülmüşdü. Daim artan göstəricilər onu ən ali təltifə - əmək qəhrəmanı adına doğru aparırdı. Lakin bütün bunlar, necə deyərlər, onu burjuylaşdırmır, hara getsə geri dönəndə birbaşa sevimli dəzgahlarının yanına qayıdırdı. Onu şöhrətə, ad-sana çatdıran bu dəzgahlar ən yaxın dostuna, sirdaşına çevrilmişdi. Nə az, nə çox - 28 əvəzinə 112 dəzgahla zəhmət estafetində, qələbə yürüşündə zəmanəsinin qəhrəmanına çevrilirdi.
1979-cu ildə Azərbaycan rəhbəri Heydər Əliyev Mingəçevirin əmək cəngavərini Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adı almağa təqdim etdi. Moskvada SSRİ-nin 1 nömrəli toxucusunun göstəricilərinə qısqanclıqla yanaşırdılar. Çox keçmədi ki, Mingəçevirə Sov.İKP MK-nın yüngül sənaye şöbəsindən, ümumittifaq nazirliyindən və sahə elmi-tədqiqat institutundan, toxuculuğun vətəni İvanovo şəhərindən komissiya gəldi. Bu çağırılmamış müfəttişlər bir həftə heç kəsə məhəl qoymadan "dəmir atlar"ını çapan Yaqub Rüstəmovu səhərdən axşamadək izlədilər. Onun toxuduğu parçanı müəyyənləşdirmək üçün sayğaclara inanmayıb metrlərlə də ölçdülər. Sonda bir-birinin üzünə baxıb pərt halda çıxıb getdilər.Komissiyanın "əliboş" geri döndüyündən xəbər tutan Heydər Əliyev öz təqdimatının üstündə möhkəm dayandı. Beləliklə, 1980-ci ilin Yeni ili üçün nəzərdə tutulmuş bu təltif o vaxt ölkədə əmək bayramı kimi qeyd olunan 1 Mayda elan olundu. Həmin gün SSRİ üzrə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adı verilən 2 nəfərdən biri Azərbaycanın əmək bahadırı Yaqub Əbülfət oğlu Rüstəmov idi. Bu xəbər o vaxtkı ənənəyə uyğun olaraq, ilk dəfə Moskvada Qızıl meydandan ölkəyə yayılan bayram reportajında səsləndi. Heydər Əliyev isə bundan 2 saat qabaq Mingəçevirə zəng vurub respublikanın yeni qəhrəmanını şəxsən təbrik etmişdi.
Çox keçmədi ki, respublika rəhbərinin tövsiyəsi ilə zəhmətdə möhkəmlənmiş, ictimai fəaliyyətdə yetkinləşmiş Yaqub Rüstəmov sahə üzrə respublikanın nüfuzlu postu olan Yüngül və Toxuculuq Sənayesi İşçiləri Həmkarlar İttifaqı Respublika Komitəsinə sədr seçildi. Bu vaxtadək qiyabi ali siyasi məktəb bitirmiş toxucu lider qiyabi yolla ali texnoloji təhsil də aldı. Həmkarlar İttifaqlarının xarici və ümumittifaq təcrübəsini də öyrəndi. Heydər Əliyev onun rəhbər işdə fəaliyyəti ilə də maraqlanırdı və yetişdirdiyi qəhrəman fəhlənin məsul vəzifədə təşəbbüskarlıqla işlədiyindən, sahə işçilərinin qayğılarına canıyananlıqla çiyin verdiyindən xəbər tuturdu. Bu diqqət və himayə həmkarlar liderinə arxa-dayaq olurdu, yüksək etimadı qədərincə doğrultmağa çalışırdı
Növbəti MK plenumlarından birində gözü Yaqub Rüstəmova sataşan He üzünü ydər Əliyev ona tutub demişdi: "Hə, qəhrəman, Mingəçevir üçün darıxmırsan ki? Yeni işdə çətinliyin yoxdur ki?" Cavabını da özü vermişdi: "Bilirəm, sən çətinlikdən qorxan deyilsən". 1982-ci ilin noyabrında xalqımızın böyük oğlu Heydər Əliyev Moskvaya SSRİ rəhbərliyinə gedərkən baş vermiş təsirli bir epizod da Yaqub Rüstəmovun həyatının ən əziz xatirələrindən biri olmuşdu.Respublikanın rəhbər kadrları və fəalları ilə vida görüşünün sonunda salondakılar böyük rəhbəri ayaq üstdə alqışlayanda Heydər Əliyev qabaq cərgədə əl çalan Yaquba baxıb deyir: "Bu nədir, qəhrəman, gözlərin yaşarıb". Bu müraciət onu daha da təsirləndirir və göz yaşları içərisində gülümsəyərək deyir: "Heydər Əliyeviç, sevincimdən ağlayıram. Həm də sizsiz hamımıza çətin olacaq". Heydər Əliyev isə demişdi: "Mən həmişə Azərbaycanla olacağam. Mən sənin kimi kadrlar yetişdirmişəm. Qoy yeni rəhbərlik də öz layiqli adamlarını seçib irəli çəksin".Sonralar ümummilli liderə qarşı baş verən yaramaz hərəkətlər Heydər Əliyevdən atalıq qayğısı görmüş, onu millət atası kimi sevən başqa adamlar kimi Yaqub Rüstəmovu da çox ağrıtmışdı. Heydər Əliyev Naxçıvana rəhbərlik edəndə tanınmış ziyalılarla birlikdə 2 dəfə onun görüşünə getmişdi. Respublikada baş verən hadisələrlə maraqlanan Heydər Əliyev keçmiş yetirməsi ilə səmimi görüşüb soruşmuşdu: "Yaqub, Mingəçevirdə nə var, nə yox, yüngül sənaye işçilərinin vəziyyəti necədir?" Yaqub Rüstəmovun cavabı belə olmuşdu: "Hamı sizi gözləyir. Siz gəlməsəniz, yaxşı heç nə olmayacaq".
Yaqub Rüstəmov o dövrdə və aylarda harda olurdusa, kiminlə görüşürdüsə həmsöhbətlərinə yaranmış vəziyyətdə yeganə çıxış yolunun ümummilli liderin hakimiyyətə qayıdışında olduğunu anladırdı. Nəhayət, xalq Heydər Əliyevi hakimiyyətə gətirdi. "Azadlıq aşiqləri"nin ləğv etmək istədikləri Həmkarlar İttifaqları da yenidən dirçəldi, cəmiyyətdə yerini tutdu. Yaqub Rüstəmov da bu prosesdə fəal iştirak etdi. Yaqub Rüstəmovun oğul məhəbbəti ilə sevdiyi Heydər Əliyev əbədiyyətə qovuşanda o, ağır ürək əməliyyatından yenicə çıxıb xəstəxanada yatırdı. Fəxri Xiyabanla üzbəüz klinikadan izdihamlı dəfn mərasimini göz yaşları içərisində izləyən Heydər Əliyev epoxasının qəhrəmanı səhərisi gün onun məzarı üstünə əklil göndərdi. Xəstəxanadan çıxandan sonra isə getdiyi ilk yer Fəxri Xiyabanda üstündə gül-çiçəkdən təpələr yaranmış ümummilli liderin son mənzili oldu.
Yaqub Rüstəmov təqaüdə çıxıb Mingəçevirə - onu ucaldan şəhərə köçmüşdü. Heydər Əliyevin sərəncamı ilə Prezident təqaüdçüsü idi. Bakıya gələndə redaksiyadakı köhnə dostları ilə də görüşürdü. Deyirdi ki, mən həm də sizin qəzetin qəhrəmanıyam. Təkcə qəzetin o vaxtkı bölgə müxbiri Sadıq Qarayev mənim haqqımda bir kitablıq material yazıb. Vaxtilə əmək uğurlarından yazdığım qəhrəman haqqında yenidən nəsə qələmə almaq istəsəm də həmişə başqa bir vaxta qoyurdu.
Amansız ölüm Yaqub Rüstəmovu 70 yaşında - ümummilli liderin anım gününə bir ay qalmış qəfil haqladı. Əslində, Yaqub müəllim Heydər Əliyevin onun taleyində oynadığı misilsiz roldan, Heydər Əliyevlə bağlı xatirələrindən bizə çox danışmışdı. Azərbaycan rəhbərinin yetirdiyi əmək qəhrəmanının qırx mərasimi ərəfəsində bu yazını qələmə almaqla Yaqub Rüstəmovun ruhunu şad etmək istədik. Onun özü isə yuxarıda yazılanları qəzetimizdə çap etdirməklə öz böyük hamisinin ruhunu şad etmək istəyirdi. Allah hər ikisinə rəhmət eləsin!
İstinadlar
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası, Bakı 1984, 8-ci cild. səh.236
Xarici keçidlər
- http://www.xalqqazeti.com/az/news/social/17925 2016-03-12 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Yaqub Rustemov Azerbaycanli toxucu 20 oktyabr 1942 Mahrizli Agdam rayonu 12 noyabr 2011 Mingecevir Sosialist Emeyi Qehremani Yaqub RustemovDogum tarixi 20 oktyabr 1942 1942 10 20 Dogum yeri Mahrizli Agdam rayonu Azerbaycan SSR SSRIVefat tarixi 12 noyabr 2011 2011 11 12 69 yasinda Vefat yeri Mingecevir AzerbaycanDefn yeri MingecevirHeyat yoldasi Lyubov RustemovaMilliyyeti SSRI Azerbaycan azerbaycanliPartiyasi Sovet Ittifaqi Kommunist PartiyasiMukafatlari rus orden Trudovoe Krasnoe Znamya Heyati1942 ci ilde oktyabrin 20 de Agdam rayonu Mahrizli kendinde dunyaya gozlerini acib heyatinin boyuk bir hissesini Mingecevirde kecirib O umummilli lider Heyder Eliyevin oten esrin 70 80 ci illerinde respublikada yaratdigi intibah herterefli yukselis dovrunun qehremanlarindan biri idi Azerbaycanli toxucu Mingecevir toxuculuq kombinatinin usta komekcisi Yaqub Rustemov bir nece adamin normasini yerine yetirmekle ittifaq miqyasinda ilk defe bir besillikde 3 besilliyin gostericilerine imza atmisdi Qezet jurnallar teleradio 70 ci illerin ortalarinda Azerbaycanin bu qehreman oglunu 1990 ci ilin adami adlandirmisdi Toxuculuq senayesinin veteni sayilan Rusiyada Yaqub Rustemovun olkeye ses salmis emek zeferlerine inamsiz yanassalar da olke metbuati merkezi televiziya hemyerlimizin qelebe raportlari ni tez tez seslendirirdi Azerbaycanin onde geden istedad ve qabiliyyeti ile zirvelere yukselen ovladlarini diqqetde saxlayan himaye eden yuksek qiymet vermekle daha da ireli getmeye heveslendiren Heyder Eliyev Yaqub Rustemovun SSRI miqyasinda respublikamiza qazandirdigi en yuksek toxuculuq rekordunu layiqince deyerlendirirdi Qabaqcil emek insanina derin ehtiram besleyen Azerbaycan rehberinin boyuk diqqet ve qaygisi neticesinde Yaqub Rustemov o vaxtin ali meclisleri olan respublika ve olke partiya qurultaylarina numayende secilir musavire ve tenteneli yigincaqlarda reyaset heyetinde eylesdirilirdi Heyder Eliyev respublikanin ali kursusunde cixislari zamani defelerle nevazisli replikalari ile salonun diqqetini bu utancaq qarabugdayi gulumser oglana yoneltmis onun emek hesabatini ikiqat alqislatmisdi Yaqub Rustemov adini sereflendirdiyi Mingecevirde seher Partiya Komitesinin buro uzvu Azerbaycan KP MK nin uzvu idi Tez tez respublikadan ve ittifaqdan xarice geden secme numayende heyetlerine daxil edilirdi SSRI nin yuksek mukafatlari olan Qirmizi Emek Bayragi ve 2 Lenin ordenine layiq gorulmusdu Daim artan gostericiler onu en ali teltife emek qehremani adina dogru aparirdi Lakin butun bunlar nece deyerler onu burjuylasdirmir hara getse geri donende birbasa sevimli dezgahlarinin yanina qayidirdi Onu sohrete ad sana catdiran bu dezgahlar en yaxin dostuna sirdasina cevrilmisdi Ne az ne cox 28 evezine 112 dezgahla zehmet estafetinde qelebe yurusunde zemanesinin qehremanina cevrilirdi 1979 cu ilde Azerbaycan rehberi Heyder Eliyev Mingecevirin emek cengaverini Sosialist Emeyi Qehremani adi almaga teqdim etdi Moskvada SSRI nin 1 nomreli toxucusunun gostericilerine qisqancliqla yanasirdilar Cox kecmedi ki Mingecevire Sov IKP MK nin yungul senaye sobesinden umumittifaq nazirliyinden ve sahe elmi tedqiqat institutundan toxuculugun veteni Ivanovo seherinden komissiya geldi Bu cagirilmamis mufettisler bir hefte hec kese mehel qoymadan demir atlar ini capan Yaqub Rustemovu seherden axsamadek izlediler Onun toxudugu parcani mueyyenlesdirmek ucun saygaclara inanmayib metrlerle de olcduler Sonda bir birinin uzune baxib pert halda cixib getdiler Komissiyanin elibos geri donduyunden xeber tutan Heyder Eliyev oz teqdimatinin ustunde mohkem dayandi Belelikle 1980 ci ilin Yeni ili ucun nezerde tutulmus bu teltif o vaxt olkede emek bayrami kimi qeyd olunan 1 Mayda elan olundu Hemin gun SSRI uzre Sosialist Emeyi Qehremani adi verilen 2 neferden biri Azerbaycanin emek bahadiri Yaqub Ebulfet oglu Rustemov idi Bu xeber o vaxtki eneneye uygun olaraq ilk defe Moskvada Qizil meydandan olkeye yayilan bayram reportajinda seslendi Heyder Eliyev ise bundan 2 saat qabaq Mingecevire zeng vurub respublikanin yeni qehremanini sexsen tebrik etmisdi Cox kecmedi ki respublika rehberinin tovsiyesi ile zehmetde mohkemlenmis ictimai fealiyyetde yetkinlesmis Yaqub Rustemov sahe uzre respublikanin nufuzlu postu olan Yungul ve Toxuculuq Senayesi Iscileri Hemkarlar Ittifaqi Respublika Komitesine sedr secildi Bu vaxtadek qiyabi ali siyasi mekteb bitirmis toxucu lider qiyabi yolla ali texnoloji tehsil de aldi Hemkarlar Ittifaqlarinin xarici ve umumittifaq tecrubesini de oyrendi Heyder Eliyev onun rehber isde fealiyyeti ile de maraqlanirdi ve yetisdirdiyi qehreman fehlenin mesul vezifede tesebbuskarliqla islediyinden sahe iscilerinin qaygilarina caniyananliqla ciyin verdiyinden xeber tuturdu Bu diqqet ve himaye hemkarlar liderine arxa dayaq olurdu yuksek etimadi qederince dogrultmaga calisirdi Novbeti MK plenumlarindan birinde gozu Yaqub Rustemova satasan He uzunu yder Eliyev ona tutub demisdi He qehreman Mingecevir ucun darixmirsan ki Yeni isde cetinliyin yoxdur ki Cavabini da ozu vermisdi Bilirem sen cetinlikden qorxan deyilsen 1982 ci ilin noyabrinda xalqimizin boyuk oglu Heyder Eliyev Moskvaya SSRI rehberliyine gederken bas vermis tesirli bir epizod da Yaqub Rustemovun heyatinin en eziz xatirelerinden biri olmusdu Respublikanin rehber kadrlari ve feallari ile vida gorusunun sonunda salondakilar boyuk rehberi ayaq ustde alqislayanda Heyder Eliyev qabaq cergede el calan Yaquba baxib deyir Bu nedir qehreman gozlerin yasarib Bu muraciet onu daha da tesirlendirir ve goz yaslari icerisinde gulumseyerek deyir Heyder Eliyevic sevincimden aglayiram Hem de sizsiz hamimiza cetin olacaq Heyder Eliyev ise demisdi Men hemise Azerbaycanla olacagam Men senin kimi kadrlar yetisdirmisem Qoy yeni rehberlik de oz layiqli adamlarini secib ireli ceksin Sonralar umummilli lidere qarsi bas veren yaramaz hereketler Heyder Eliyevden ataliq qaygisi gormus onu millet atasi kimi seven basqa adamlar kimi Yaqub Rustemovu da cox agritmisdi Heyder Eliyev Naxcivana rehberlik edende taninmis ziyalilarla birlikde 2 defe onun gorusune getmisdi Respublikada bas veren hadiselerle maraqlanan Heyder Eliyev kecmis yetirmesi ile semimi gorusub sorusmusdu Yaqub Mingecevirde ne var ne yox yungul senaye iscilerinin veziyyeti necedir Yaqub Rustemovun cavabi bele olmusdu Hami sizi gozleyir Siz gelmeseniz yaxsi hec ne olmayacaq Yaqub Rustemov o dovrde ve aylarda harda olurdusa kiminle gorusurduse hemsohbetlerine yaranmis veziyyetde yegane cixis yolunun umummilli liderin hakimiyyete qayidisinda oldugunu anladirdi Nehayet xalq Heyder Eliyevi hakimiyyete getirdi Azadliq asiqleri nin legv etmek istedikleri Hemkarlar Ittifaqlari da yeniden dirceldi cemiyyetde yerini tutdu Yaqub Rustemov da bu prosesde feal istirak etdi Yaqub Rustemovun ogul mehebbeti ile sevdiyi Heyder Eliyev ebediyyete qovusanda o agir urek emeliyyatindan yenice cixib xestexanada yatirdi Fexri Xiyabanla uzbeuz klinikadan izdihamli defn merasimini goz yaslari icerisinde izleyen Heyder Eliyev epoxasinin qehremani seherisi gun onun mezari ustune eklil gonderdi Xestexanadan cixandan sonra ise getdiyi ilk yer Fexri Xiyabanda ustunde gul cicekden tepeler yaranmis umummilli liderin son menzili oldu Yaqub Rustemov teqaude cixib Mingecevire onu ucaldan sehere kocmusdu Heyder Eliyevin serencami ile Prezident teqaudcusu idi Bakiya gelende redaksiyadaki kohne dostlari ile de gorusurdu Deyirdi ki men hem de sizin qezetin qehremaniyam Tekce qezetin o vaxtki bolge muxbiri Sadiq Qarayev menim haqqimda bir kitabliq material yazib Vaxtile emek ugurlarindan yazdigim qehreman haqqinda yeniden nese qeleme almaq istesem de hemise basqa bir vaxta qoyurdu Amansiz olum Yaqub Rustemovu 70 yasinda umummilli liderin anim gunune bir ay qalmis qefil haqladi Eslinde Yaqub muellim Heyder Eliyevin onun taleyinde oynadigi misilsiz roldan Heyder Eliyevle bagli xatirelerinden bize cox danismisdi Azerbaycan rehberinin yetirdiyi emek qehremaninin qirx merasimi erefesinde bu yazini qeleme almaqla Yaqub Rustemovun ruhunu sad etmek istedik Onun ozu ise yuxarida yazilanlari qezetimizde cap etdirmekle oz boyuk hamisinin ruhunu sad etmek isteyirdi Allah her ikisine rehmet elesin IstinadlarAzerbaycan Sovet Ensiklopediyasi Baki 1984 8 ci cild seh 236Xarici kecidlerhttp www xalqqazeti com az news social 17925 2016 03 12 at the Wayback Machine