Yaqub Hacıyev (9 may 1929, Şamxor – 19 iyul 2009) — akademik, baytarlıq elmləri doktoru (1968), professor (1972), AMEA-nın həqiqi üzvü (2001).
Yaqub Hacıyev | |
---|---|
Yaqub Hüseyn oğlu Hacıyev | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Morul, Qazax qəzası, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ |
Vəfat tarixi | (80 yaşında) |
Vətəndaşlığı | SSRİ→ Azərbaycan |
Milliyyəti | azərbaycanlı |
Atası | Hüseyn Hacıyev |
Elmi dərəcəsi | baytarlıq elmləri doktoru (1968) |
Təhsili | Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutu, Leninqrad Baytarlıq İnstitutu |
Tanınır | professor (1972) |
Üzvlüyü | AMEA-nın həqiqi üzvü (2001) |
Həyatı
Yaqub Hacıyev 9 may 1929-cu ildə Şəmkir rayonunun Morul kəndində anadan olmuşdur. Orta məktəbi bitirdikdən sonra o, 1946-cı ildə Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutunun Baytarlıq fakültəsinə daxil olmuşdur. 1949-cu ildə Leninqrad Baytarlıq İnstitutuna köçürülərək, 1951-ci ildə burada ali təhsilini uğurla başa vurmuşdur. O, 1957-ci ildə Moskvada Konstantin Skryabin adına Ümumittifaq Helmintologiya İnstitutunun aspiranturasını bitirmişdir.
Əmək fəaliyyəti
Yaqub Hacıyev əmək fəaliyyətinə Zaqatala Kənd Təsərrüfatı Texnikumunda müəllim kimi başlamış, 1951–1952-ci illərdə Şəmkir Rayonu Mərkəzi Baytarlıq Müalicəxanasında baytar həkimi işləmişdir. O, 1952–1956-cı illərdə Azərbaycan Elmi Tədqiqat Baytarlıq Təcrübə Stansiyasının Naxçıvan dayaq məntəqəsində kiçik elmi işçi, 1956–1958-ci illərdə Azərbaycan Elmi Tədqiqat Əkinçilik İnstitutunun Naxçıvan Kənd Təsərrüfatı Zona təcrübə stansiyasında baytarlıq şöbəsinin müdiri, 1958–1959-cu illərdə Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin respublika baytarlıq laboratoriyasında baş baytar vəzifələrində çalışmışdır.
Elmi fəaliyyəti
Yaqub Hacıyevin elmi fəaliyyəti 1959-cu ildən etibarən Azərbaycan Elmi Tədqiqat Baytarlıq İnstitutu ilə bağlı olmuşdur. O, 1959–1968-ci illərdə bu institutda müxtəlif vəzifələrdə çalışmış, 1968-ci ildən ömrünün sonuna qədər burada laboratoriya müdiri işləmişdir.
Yaqub Hacıyev 1957-ci ildə namizədlik və 1968-ci ildə doktorluq dissertasiyalarını müdafiə etmiş, 1972-ci ildə professor elmi adını almışdır. O, 1972-ci ildə Ümumittifaq Kənd Təsərrüfatı Elmləri Akademiyasının müxbir üzvü seçilərək, akademiyanın heyvandarlıq və baytarlıq üzrə Zaqafqaziya bölməsinin sədri vəzifəsini tutmuş, 1991-ci ildə isə akademiyanın həqiqi üzvü seçilmişdir. Yaqub Hacıyev 2001-ci ildən Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü idi.
Akademik elmi tədqiqatlarının başlıca istiqaməti baytarlıq helmintologiyası ilə bağlıdır. O, təbiətdə və heyvan orqanizmində mikroelementlərin miqdarından asılı olaraq, helmintozların yayılma qanunauyğunluğunu üzə çıxarmaqla ən geniş yayılmış helmintozlara qarşı müalicə-profilaktik tədbirlər hazırlamış və onların tətbiqini təşkil etmişdir. Yaqub Hacıyev helmintozlara qarşı orqanizmin müqavimətinin artırılması və terapiya məqsədi ilə mikroelementlərin tətbiqinin elmi əsaslarını işləmişdir. Suvarılan torpaqlarda bu tədbirlərin həyata keçirilməsi sayəsində həmin xəstəliyin kəskin formasına yoluxma halları azalmışdır. Yaqub Hacıyevin bu istiqamətdə aldığı nəticələr mütəxəssislər tərəfindən yüksək qiymətləndirilərək, onların keçmiş Sovetlər İttifaqının cənub regionlarında istifadəsi tövsiyə edilmişdir.
Yaqub Hacıyev 20-dən artıq dərman bitkisinin xassələrini araşdırmış, bəzi bitkilərin helmintozlara qarşı işlədilməsinə dair səmərəli təkliflər irəli sürmüşdür. Onun respublika şəraitində normativ sənəd kimi istifadə üçün nəşr etdirdiyi təlimatlar toplusundan baytarlıq idarələrində və tədris müəssisələrində geniş istifadə edilməkdədir.
Azərbaycanda helmintoloqlar məktəbinin yaradıcılarından biri olan Yaqub Hacıyev yüksək ixtisaslı kadr hazırlığı işinə böyük xidmətlər göstərmişdir. Onun rəhbərliyi ilə onlarca namizədlik dissertasiyası müdafiə olunmuşdur. Alimin tədqiqatları 180-dək elmi əsərdə, o cümlədən 10 kitabda öz əksini tapmışdır. O, eyni zamanda "Azərbaycan aqrar elmi" jurnalının baş redaktoru idi.
Yaqub Hacıyev baytarlıq üzrə bir çox mötəbər beynəlxalq konfrans və simpoziumlardakı çıxışları ilə Azərbaycan elmini layiqincə təmsil etmişdir. Yaqub Hacıyevin xidmətləri yüksək qiymətləndirilmişdir. O, bir sıra fəxri adlara layiq görülmüş, orden və mükafatlarla təltif edilmişdir.
Vəfatı
Alim, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü, Dövlət Mükafatı laureatı, Rusiya Kənd Təsərrüfatı Elmləri Akademiyasının akademiki, baytarlıq elmləri doktoru, professor Yaqub Hüseyn oğlu Hacıyev 2009-cu il iyulun 19-da ömrünün 81-ci ilində vəfat etmişdir.
İstinadlar
- "Hacıyev Yaqub Hüseyn oğlu" (Azərbaycan). science.gov.az. 16-9-2021 tarixində .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yaqub Haciyev 9 may 1929 Samxor 19 iyul 2009 akademik baytarliq elmleri doktoru 1968 professor 1972 AMEA nin heqiqi uzvu 2001 Yaqub HaciyevYaqub Huseyn oglu HaciyevDogum tarixi 9 may 1929Dogum yeri Morul Qazax qezasi Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 19 iyul 2009 80 yasinda Vetendasligi SSRI AzerbaycanMilliyyeti azerbaycanliAtasi Huseyn HaciyevElmi derecesi baytarliq elmleri doktoru 1968 Tehsili Azerbaycan Kend Teserrufati Institutu Leninqrad Baytarliq InstitutuTaninir professor 1972 Uzvluyu AMEA nin heqiqi uzvu 2001 HeyatiYaqub Haciyev 9 may 1929 cu ilde Semkir rayonunun Morul kendinde anadan olmusdur Orta mektebi bitirdikden sonra o 1946 ci ilde Azerbaycan Kend Teserrufati Institutunun Baytarliq fakultesine daxil olmusdur 1949 cu ilde Leninqrad Baytarliq Institutuna kocurulerek 1951 ci ilde burada ali tehsilini ugurla basa vurmusdur O 1957 ci ilde Moskvada Konstantin Skryabin adina Umumittifaq Helmintologiya Institutunun aspiranturasini bitirmisdir Emek fealiyyetiYaqub Haciyev emek fealiyyetine Zaqatala Kend Teserrufati Texnikumunda muellim kimi baslamis 1951 1952 ci illerde Semkir Rayonu Merkezi Baytarliq Mualicexanasinda baytar hekimi islemisdir O 1952 1956 ci illerde Azerbaycan Elmi Tedqiqat Baytarliq Tecrube Stansiyasinin Naxcivan dayaq menteqesinde kicik elmi isci 1956 1958 ci illerde Azerbaycan Elmi Tedqiqat Ekincilik Institutunun Naxcivan Kend Teserrufati Zona tecrube stansiyasinda baytarliq sobesinin mudiri 1958 1959 cu illerde Azerbaycan Kend Teserrufati Nazirliyinin respublika baytarliq laboratoriyasinda bas baytar vezifelerinde calismisdir Elmi fealiyyetiYaqub Haciyevin elmi fealiyyeti 1959 cu ilden etibaren Azerbaycan Elmi Tedqiqat Baytarliq Institutu ile bagli olmusdur O 1959 1968 ci illerde bu institutda muxtelif vezifelerde calismis 1968 ci ilden omrunun sonuna qeder burada laboratoriya mudiri islemisdir Yaqub Haciyev 1957 ci ilde namizedlik ve 1968 ci ilde doktorluq dissertasiyalarini mudafie etmis 1972 ci ilde professor elmi adini almisdir O 1972 ci ilde Umumittifaq Kend Teserrufati Elmleri Akademiyasinin muxbir uzvu secilerek akademiyanin heyvandarliq ve baytarliq uzre Zaqafqaziya bolmesinin sedri vezifesini tutmus 1991 ci ilde ise akademiyanin heqiqi uzvu secilmisdir Yaqub Haciyev 2001 ci ilden Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin heqiqi uzvu idi Akademik elmi tedqiqatlarinin baslica istiqameti baytarliq helmintologiyasi ile baglidir O tebietde ve heyvan orqanizminde mikroelementlerin miqdarindan asili olaraq helmintozlarin yayilma qanunauygunlugunu uze cixarmaqla en genis yayilmis helmintozlara qarsi mualice profilaktik tedbirler hazirlamis ve onlarin tetbiqini teskil etmisdir Yaqub Haciyev helmintozlara qarsi orqanizmin muqavimetinin artirilmasi ve terapiya meqsedi ile mikroelementlerin tetbiqinin elmi esaslarini islemisdir Suvarilan torpaqlarda bu tedbirlerin heyata kecirilmesi sayesinde hemin xesteliyin keskin formasina yoluxma hallari azalmisdir Yaqub Haciyevin bu istiqametde aldigi neticeler mutexessisler terefinden yuksek qiymetlendirilerek onlarin kecmis Sovetler Ittifaqinin cenub regionlarinda istifadesi tovsiye edilmisdir Yaqub Haciyev 20 den artiq derman bitkisinin xasselerini arasdirmis bezi bitkilerin helmintozlara qarsi isledilmesine dair semereli teklifler ireli surmusdur Onun respublika seraitinde normativ sened kimi istifade ucun nesr etdirdiyi telimatlar toplusundan baytarliq idarelerinde ve tedris muessiselerinde genis istifade edilmekdedir Azerbaycanda helmintoloqlar mektebinin yaradicilarindan biri olan Yaqub Haciyev yuksek ixtisasli kadr hazirligi isine boyuk xidmetler gostermisdir Onun rehberliyi ile onlarca namizedlik dissertasiyasi mudafie olunmusdur Alimin tedqiqatlari 180 dek elmi eserde o cumleden 10 kitabda oz eksini tapmisdir O eyni zamanda Azerbaycan aqrar elmi jurnalinin bas redaktoru idi Yaqub Haciyev baytarliq uzre bir cox moteber beynelxalq konfrans ve simpoziumlardaki cixislari ile Azerbaycan elmini layiqince temsil etmisdir Yaqub Haciyevin xidmetleri yuksek qiymetlendirilmisdir O bir sira fexri adlara layiq gorulmus orden ve mukafatlarla teltif edilmisdir VefatiAlim Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin heqiqi uzvu Dovlet Mukafati laureati Rusiya Kend Teserrufati Elmleri Akademiyasinin akademiki baytarliq elmleri doktoru professor Yaqub Huseyn oglu Haciyev 2009 cu il iyulun 19 da omrunun 81 ci ilinde vefat etmisdir Istinadlar Haciyev Yaqub Huseyn oglu Azerbaycan science gov az 16 9 2021 tarixinde