Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yaponiya parlamentinin Müşavirlər Palatası (yap. 参議院) — Yaponiya parlamentinin 2 palatasından biri. Digəri isə Nümayəndələr Palatasıdır. Sonuncu seçki 10 iyul 2016-cı ildə keçirilmişdir.
Quruluşu və təşkili qaydası
Hər 2 palata ümummilli nümayəndəlik orqanı sayılır və bütün xalqı təmsil edən seçkili üzvlərdən ibarət olsa da Nümayəndələr Palatasının 500, Müşavirlər Palatasının isə 252 üzvü var.
Parlamentin qanunvericilik fəaliyyətinin həyata keçirilməsində Nümayəndələr Palatasına nisbətən Müşavirlər Palatasının daha az hüquqları var.
Digər palatada olduğu kimi burada da ümumi və birbaşa seçki hüququ, gizli səsvermə yolu ilə qarışıq seçki sistemi əsasında seçilir. Seçkilərin hansı palataya keçirilməsindən asılı olmayaraq majoritar və proporsional seçki sistemləri eyni nisbətdə tətbiq olunur (təxminən 1,5:1 nisbətində).
Qanuna görə 20 yaşa çatmış, uyğun seçki dairəsinin ərazisində azı 3 ay yaşayan və seçici siyahılarına daxil edilən hər bir yapon vətəndaşının fəal seçki hüququ, yəni seçkilərdə iştirak etmək hüququ var. Passiv seçki hüququ, yəni parlament üzvlüyünə namizəd göstərilmək və seçilmək hüququnun həyata keçirilməsi üçün tələb olunan yaş həddi isə Müşavirlər Palatasına üzv seçilmək üçün 30 yaşa çatmaq tələb olunur.
Müşavirlər Palatasının 152 üzvü nisbi çoxluqlu majoritar seçki sistemi əsasında seçki dairələri üzrə seçilir. Seçki dairələri inzibati ərazi vahidləri olan ətraflar və paytaxt şəhəri üzrə (cəmi 48 seçki dairəsi) təşkil edilir və çoxmandatlı olur; əhalisinin sayından asılı olaraq həmin seçki dairələrinin hər birindən 2-dən 6-dək müşavir seçilir. Yaponiya seçki sisteminin xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, seçki dairələri çoxmandatlı olsa da seçicilərin səsvermə zamanı yalnız bir namizədin lehinə səs vermək hüququ var. Uyğun seçki dairəsi üzrə bölüşdürülməli olan mandatların sayına görə daha çox səs toplamış namizədlər Namizədlər Palatasına üzv seçilir; bu şərtlə ki, onların hər birinin lehinə verilmiş seçici səslərinin sayı həmin seçki dairəsi üzrə müəyyən edilmiş seçki kvotasına bərabər və ya ondan çox olsun. Qeyd etmək lazımdır ki, seçki kvotası hər bir seçki dairəsi üçün ayrıca, uyğun seçki dairəsi üçün etibarlı sayılan seçici səslərinin ümumi sayının həmin seçki dairəsinə düşən müşavir mandatlarının sayına bölünməsi yolu ilə müəyyən edilir.
Müşavirlər Palatasının qalan 100 üzvü isə vahid çoxmandatlı seçki dairəsi üzrə (ölkənin bütün ərazisi bir seçki dairəsidir) proporsional seçki sistemi əsasında seçilir. Seçicilər siyasi partiyaların irəli sürdükləri namizəd siyahılarından birinə bütövlükdə səs verirlər.
Nümayəndələr Palatasından fərqli olaraq Müşavirlər Palatası heç vaxt tam tərkibdə yenidən seçilmir. Müşavirlərin səlahiyyət müddəti 6 il müəyyən edilmişdir. Hər 3 ildən bir müşavirlərin yarısı yenidən seçilməlidir. Müşavirlər Palatasının buraxılması imkanı Konstitusiya ilə nəzərdə tutulmayıb.
Nümayəndələr Palatası səlahiyyət müddəti başa çatmamış buraxıldıqda yeni seçkilərdən sonra parlamentin ilk sessiyası öz işinə başlayana qədər Müşavirlər Palatasının iclasları keçirilmir, lakin hökumət (Nazirlər Kabineti) ölkənin mənafeləri üçün son dərəcə zəruri hesab etdiyi hallarda Müşavirlər Palatasının fövqəladə sessiyasını çağıra bilər. Müşavirlər Palatasının bütün parlament adından təcili tədbirlər müəyyənləşdirən qərarlar qəbul etmək səlahiyyəti var, lakin Müşavirlər Palatasının fövqəladə sessiyasında müəyyən edilən tədbirlər müvəqqətidir və seçkilərdən sonra parlamentin tam tərkibdə növbəti sessiyası açılan kimi 10 gündən gec olmamaq şərtilə Nümayəndələr Palatası tərəfindən bəyənilməzsə, qüvvədən düşmüş sayılır.
Seçkili vəzifəli şəxsləri
Yaponiya parlamentinin hər 2 palatasının seçkili vəzifəli şəxslərinə uyğun palatanın sədri, sədrin müavini, ehtiyat (müvəqqəti) sədr, daimi komissiyaların sədrləri və baş katib aiddir. Göstərilən bütün vəzifəli şəxslər uyğun palatanın ümumi iclasında gizli səsvermə ilə seçilir. Seçkili vəzifəli şəxslərin səlahiyyət müddəti uyğun palatanın səlahiyyət müddəti ilə məhdudlaşır. Vəzifəli şəxslər Müşavirlər Palatasında onun üzvlərinin yarısı yenidən seçildikdən sonra parlamentin ilk sessiyasında seçilir. Uyğun palatanın vəzifəli şəxsləri seçilərkən parlamentdəki partiya fraksiyalarının say tərkibindən asılı olaraq mütənasib təmsilçiliyi nəzərə alınmalıdır.
Müşavirlər Palatasının ən yüksək vəzifəli şəxsi palatanın sədri sayılır. Qüvvədə olan qanunvericilik palatanın və onun inzibati aparatının fəaliyyətinin təşkilində həmin palatanın sədrinə geniş səlahiyyətlər verir. Belə ki, sədr müvafiq palatanın iclaslarını aparır, müzakirələri təşkil edir, çıxış etmək istəyənlərə söz verir, parlament üzvlərinin çıxışetmə ardıcıllığını nizama salır, çıxışetmə müddətini məhdudlaşdıra bilir, səsverməni keçirir və onun nəticələrini elan edir, lazım bildiyi hallarda müzakirə olunan məsələlər üzrə səsvermə vaxtını məhdudlaşdırır, qanun layihəsinə düzəlişlərin qəbul edilməsi üzrə səsvermənin keçirilməsi qaydasını müəyyənləşdirir, öz mülahizəsinə görə palatanın iclasında fasilə elan edir və ya iclası bağlayır, zəruri hallarda uyğun palatanın hüdudları daxilində polis və parlament mühafizəsi qüvvələrindən istifadə edir və s.
Palataların sədri bir qayda olaraq müzakirələrdə və səsvermədə iştirak etmir, lakin müzakirə olunan məsələnin lehinə və əleyhinə verilən səslər bərabər olduqda palata sədrinin səsi həlledicidir.
Sədr müavini öz vəzifələrini yerinə yetirməkdə palata sədrinə kömək edir, palata sədrinin rəhbərliyi altında həmin palatanın işinin ümumi tənzimlənməsini həyata keçirir, sədr olmadıqda palatanın ümumi iclaslarını aparır. Formalaşmış ənənəyə uyğun olaraq palata sədrinin müavini vəzifəsinə parlament azlığının (müxalifətin) nümayəndəsi seçilir. Ancaq yenə də həmin ənənəyə uyğun olaraq, palatanın sədri və sədr müavini seçildikdən sonra bütün səlahiyyəti müddətində mənsub olduqları partiya fraksiyalarında öz fəaliyyətini dayandırır və partiya ilə əlaqələrini kəsirlər.
Palataların ehtiyat (müvəqqəti) sədrləri uyğun palatanın fəaliyyətinə gündəlik rəhbərlikdə bilavasitə iştirak etmir, yalnız palatanın sədri və onun müavini hər hansı səbəbdən öz vəzifə səlahiyyətlərini müvəqqəti yerinə yetirə bilmədikdə həmin palatanın iclaslarını ehtiyat sədr aparır.
Daimi komissiyaların sədrləri palata sədrinin və onun müavininin rəhbərliyi altında uyğun daimi komissiyanın fəaliyyətinin nizama salınmasını həyata keçirirlər.
Baş katib parlament üzvü olmayan şəxslər sırasından seçilir. Baş katibin əsas vəzifəsi uyğun palatanın katibliyinin fəaliyyətinə rəhbərlik etmək və onun bütün orqanlarının texniki fəaliyyətinə nəzarəti həyata keçirməkdir. Baş katib bilavasitə uyğun palatanın sədrinə və onun müavininə tabedir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Ruling camp holds over 60% of seats". The Japan News. Yomiuri Shimbun. 11 July 2016. 20 July 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 12 July 2016.
- . 2008-12-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-30.
Xarici keçidlər
- House of Councillors Website (in English)
- House of Councillors internet TV — Official site (in Japanese)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yaponiya parlamentinin Musavirler Palatasi yap 参議院 Yaponiya parlamentinin 2 palatasindan biri Digeri ise Numayendeler Palatasidir Sonuncu secki 10 iyul 2016 ci ilde kecirilmisdir Musavirler PalatasiQurulusu ve teskili qaydasiHer 2 palata umummilli numayendelik orqani sayilir ve butun xalqi temsil eden seckili uzvlerden ibaret olsa da Numayendeler Palatasinin 500 Musavirler Palatasinin ise 252 uzvu var Parlamentin qanunvericilik fealiyyetinin heyata kecirilmesinde Numayendeler Palatasina nisbeten Musavirler Palatasinin daha az huquqlari var Diger palatada oldugu kimi burada da umumi ve birbasa secki huququ gizli sesverme yolu ile qarisiq secki sistemi esasinda secilir Seckilerin hansi palataya kecirilmesinden asili olmayaraq majoritar ve proporsional secki sistemleri eyni nisbetde tetbiq olunur texminen 1 5 1 nisbetinde Qanuna gore 20 yasa catmis uygun secki dairesinin erazisinde azi 3 ay yasayan ve secici siyahilarina daxil edilen her bir yapon vetendasinin feal secki huququ yeni seckilerde istirak etmek huququ var Passiv secki huququ yeni parlament uzvluyune namized gosterilmek ve secilmek huququnun heyata kecirilmesi ucun teleb olunan yas heddi ise Musavirler Palatasina uzv secilmek ucun 30 yasa catmaq teleb olunur Musavirler Palatasinin 152 uzvu nisbi coxluqlu majoritar secki sistemi esasinda secki daireleri uzre secilir Secki daireleri inzibati erazi vahidleri olan etraflar ve paytaxt seheri uzre cemi 48 secki dairesi teskil edilir ve coxmandatli olur ehalisinin sayindan asili olaraq hemin secki dairelerinin her birinden 2 den 6 dek musavir secilir Yaponiya secki sisteminin xususiyyeti ondan ibaretdir ki secki daireleri coxmandatli olsa da secicilerin sesverme zamani yalniz bir namizedin lehine ses vermek huququ var Uygun secki dairesi uzre bolusdurulmeli olan mandatlarin sayina gore daha cox ses toplamis namizedler Namizedler Palatasina uzv secilir bu sertle ki onlarin her birinin lehine verilmis secici seslerinin sayi hemin secki dairesi uzre mueyyen edilmis secki kvotasina beraber ve ya ondan cox olsun Qeyd etmek lazimdir ki secki kvotasi her bir secki dairesi ucun ayrica uygun secki dairesi ucun etibarli sayilan secici seslerinin umumi sayinin hemin secki dairesine dusen musavir mandatlarinin sayina bolunmesi yolu ile mueyyen edilir Musavirler Palatasinin qalan 100 uzvu ise vahid coxmandatli secki dairesi uzre olkenin butun erazisi bir secki dairesidir proporsional secki sistemi esasinda secilir Seciciler siyasi partiyalarin ireli surdukleri namized siyahilarindan birine butovlukde ses verirler Numayendeler Palatasindan ferqli olaraq Musavirler Palatasi hec vaxt tam terkibde yeniden secilmir Musavirlerin selahiyyet muddeti 6 il mueyyen edilmisdir Her 3 ilden bir musavirlerin yarisi yeniden secilmelidir Musavirler Palatasinin buraxilmasi imkani Konstitusiya ile nezerde tutulmayib Numayendeler Palatasi selahiyyet muddeti basa catmamis buraxildiqda yeni seckilerden sonra parlamentin ilk sessiyasi oz isine baslayana qeder Musavirler Palatasinin iclaslari kecirilmir lakin hokumet Nazirler Kabineti olkenin menafeleri ucun son derece zeruri hesab etdiyi hallarda Musavirler Palatasinin fovqelade sessiyasini cagira biler Musavirler Palatasinin butun parlament adindan tecili tedbirler mueyyenlesdiren qerarlar qebul etmek selahiyyeti var lakin Musavirler Palatasinin fovqelade sessiyasinda mueyyen edilen tedbirler muveqqetidir ve seckilerden sonra parlamentin tam terkibde novbeti sessiyasi acilan kimi 10 gunden gec olmamaq sertile Numayendeler Palatasi terefinden beyenilmezse quvveden dusmus sayilir Seckili vezifeli sexsleriYaponiya parlamentinin her 2 palatasinin seckili vezifeli sexslerine uygun palatanin sedri sedrin muavini ehtiyat muveqqeti sedr daimi komissiyalarin sedrleri ve bas katib aiddir Gosterilen butun vezifeli sexsler uygun palatanin umumi iclasinda gizli sesverme ile secilir Seckili vezifeli sexslerin selahiyyet muddeti uygun palatanin selahiyyet muddeti ile mehdudlasir Vezifeli sexsler Musavirler Palatasinda onun uzvlerinin yarisi yeniden secildikden sonra parlamentin ilk sessiyasinda secilir Uygun palatanin vezifeli sexsleri secilerken parlamentdeki partiya fraksiyalarinin say terkibinden asili olaraq mutenasib temsilciliyi nezere alinmalidir Musavirler Palatasinin en yuksek vezifeli sexsi palatanin sedri sayilir Quvvede olan qanunvericilik palatanin ve onun inzibati aparatinin fealiyyetinin teskilinde hemin palatanin sedrine genis selahiyyetler verir Bele ki sedr muvafiq palatanin iclaslarini aparir muzakireleri teskil edir cixis etmek isteyenlere soz verir parlament uzvlerinin cixisetme ardicilligini nizama salir cixisetme muddetini mehdudlasdira bilir sesvermeni kecirir ve onun neticelerini elan edir lazim bildiyi hallarda muzakire olunan meseleler uzre sesverme vaxtini mehdudlasdirir qanun layihesine duzelislerin qebul edilmesi uzre sesvermenin kecirilmesi qaydasini mueyyenlesdirir oz mulahizesine gore palatanin iclasinda fasile elan edir ve ya iclasi baglayir zeruri hallarda uygun palatanin hududlari daxilinde polis ve parlament muhafizesi quvvelerinden istifade edir ve s Palatalarin sedri bir qayda olaraq muzakirelerde ve sesvermede istirak etmir lakin muzakire olunan meselenin lehine ve eleyhine verilen sesler beraber olduqda palata sedrinin sesi helledicidir Sedr muavini oz vezifelerini yerine yetirmekde palata sedrine komek edir palata sedrinin rehberliyi altinda hemin palatanin isinin umumi tenzimlenmesini heyata kecirir sedr olmadiqda palatanin umumi iclaslarini aparir Formalasmis eneneye uygun olaraq palata sedrinin muavini vezifesine parlament azliginin muxalifetin numayendesi secilir Ancaq yene de hemin eneneye uygun olaraq palatanin sedri ve sedr muavini secildikden sonra butun selahiyyeti muddetinde mensub olduqlari partiya fraksiyalarinda oz fealiyyetini dayandirir ve partiya ile elaqelerini kesirler Palatalarin ehtiyat muveqqeti sedrleri uygun palatanin fealiyyetine gundelik rehberlikde bilavasite istirak etmir yalniz palatanin sedri ve onun muavini her hansi sebebden oz vezife selahiyyetlerini muveqqeti yerine yetire bilmedikde hemin palatanin iclaslarini ehtiyat sedr aparir Daimi komissiyalarin sedrleri palata sedrinin ve onun muavininin rehberliyi altinda uygun daimi komissiyanin fealiyyetinin nizama salinmasini heyata kecirirler Bas katib parlament uzvu olmayan sexsler sirasindan secilir Bas katibin esas vezifesi uygun palatanin katibliyinin fealiyyetine rehberlik etmek ve onun butun orqanlarinin texniki fealiyyetine nezareti heyata kecirmekdir Bas katib bilavasite uygun palatanin sedrine ve onun muavinine tabedir Hemcinin baxYaponiya parlamentiIstinadlar Ruling camp holds over 60 of seats The Japan News Yomiuri Shimbun 11 July 2016 20 July 2016 tarixinde Istifade tarixi 12 July 2016 2008 12 13 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 11 30 Xarici kecidlerHouse of Councillors Website in English House of Councillors internet TV Official site in Japanese