Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yalquzaq (snayper tüfəngi) MSN mühəndisləri tərəfindən yaradılmışdır. Bu yüngül çəkili snayper tüfəngi barədə məlumatı ictimaiyyətə 2012-ci ilin dekabr ayında nazir Yavər Camalov açıqlayıb. Snayper tüfəngi 2012-ci il, dekabrın 17-də dövlət başçısına təqdim olunub.
| Yalquzaq | |
|---|---|
 | |
| Tipi | Snayper tüfəngi |
| Ölkə | |
| İstismar tarixçəsi | |
| İstismar illəri | 2013 - davam edir |
| İstismar edənlər |  Azərbaycan |
| İstehsal tarixçəsi | |
| Konstruktor | Azərbaycan Respublikası Müdafiə Sənayesi Nazirliyi |
| Konstruksiya tarixi | 2012 |
| İstehsalçı | Müdafiə Sənayesi Nazirliyi |
| İstehsal illəri | 2012 |
| Xüsusiyyətləri | |
| Ağırlığı | 7.1 kq |
| Məsafə | 1000 m |
| Uzunluğu | 1170 mm |
| Kalibr | 7.62×51 mm |
| Mərminin başlanğıc sürəti | 10-15 atəş/dəqiqə |
| Effektiv məsafə | 1000 m |
"Yalquzaq"ın atış məsafəsi 1000 metr, darağının tutumu 10 patron, çəkisi isə 7.1 kq-dır.
Xüsusiyyətləri
"Yalquzaq"Azərbaycan MSN-in mühəndisləri tərəfindən yaradılmış və tam olaraq NATO standartlarına cavab verən ilk milli silahdır. Hazırda silahın bütün hissələri yerli zavodlarda istehsal olunur, yəni "Yalquzaq" 100% yerli zavodlarda istehsal olunan NATO standartına uyğun snayper tüfəngidir.
Çəkisi boş halda 7.1 kq təşkil edən "Yalquzaq" snayper tüfəngi 10 patron tutumlu daraqla dəstləşdirilir və dəqiqədə 10–15 atəş tezliyinə malikdir. Qeyd edək ki, snayper tüfənginin ümumi uzunluğu 1170 mm, lüəsinin uzunluğu isə 660 mm təşkil edir. Qundağı yığılmış vəziyyətdə isə silahın uzunluğu 950 mm olur. Teleskopik qundağın uzunluğu atıcının anatomiyasına uyğun olaraq 75 mm-dək tənzimlənir.
Snayper tüfəngi baza versiyada və ixraca MSN "Alov" zavodunun istehsalı olan STON optik nişangahlarla dəstləşdirilən şəkildə təklif olunur. "Yalquzaq"dan 1000 metrə, isə 600 metrə qədər məsafədə yerləşən hədəflərə sərrast atəş açmaq mümkündür. Qeyri-avtomatik (bolt action) əl ilə doldurulan iş prinsipinə malik "Yalquzaq" snayper tüfəngi müxtəlif istismar şərtlərində havanın 93–97% nisbi rütubətliliyində, 50 dərəcə soyuq və istidə, yağış, toz və qarlı şəraitdə istismar oluna bilir. "Yalquzağ"ın hissələri yüksək möhkəmliyə malik alüminium xəlitədən hazırlanıb. Testlərdən əldə edilmiş nəticələr əsasında silah əvvəlki nümunəsi ilə müqayisədə ümumi konstruksiya və ballistik xüsusiyyətlər saxlanılmaqla, müəyyən dəyişikliklərə məruz qalıb.
Mütəxəssislərin dəyərləndirmələrinə görə, yaradılması və inkişafı çox diqqətlə və dəqiqliklə həyata keçirilmiş "Yalquzaq" özünün taktiki-texniki xüsusiyyətlərinə görə, son 10 ildə dünyada öz sinfində populyar olan JNG-90 "Bora-12" (Türkiyə), "Truvelo CMS-7.62" (CAR), CDX Lite, CDX Tac (Kanada), "Orsis T-5000" (Rusiya), Accuracy International AX308(İngiltərə), APR 308 (İsveçrə) kimi snayper tüfəngləri ilə rəqabət apara biləcək silahlardandır.
"Yalquzaq" snayper tüfəngində atəş zamanı nişanalma əməliyyatını rahatlaşdırmaq üçün yığılan qundağın konstruksiyasında qalxma hündürlüyü nizamlanan yanaq və yuxarı-aşağı hərəkət edən arxalıq nəzərdə tutulub. Qundaq hissə və yanaq atıcının bədən ölçülərinə uyğun tənzimlənir. Bundan başqa, "Yalquzaq"da qundaq yürüş vəziyyətində sola doğru qatlanır.
Silahın ön hissəsində ikiayağı və qundaq altında isə qatlanan dayaq tətbiq edilib ki, bu da atışlar zamanı yüksək dəqiqliyin təmin edilməsində mühüm rol oynayır. Atıcı ayaq üstə olduğu zaman ikiayağı yığmaqla silahdan atəş aça bilir. Sərt ayaqlar atış zamanı titrəmə yaratmır. Silahın tapança dəstəyi kompozit materaldan hazırlanıb və atıcının əlinə sabit oturması ücün işlənib. Silahda tətbiq olunan yeni texnologiya geriyə təpmənin maksimum azaldılmasına gətirib çıxarıb ki, bu da ikinci atəşin açılması zamanının qısalmasına səbəb olub.
Mütəxəssislərin sözlərinə görə, "Yalquzaq" snayper tüfəngində Azərbaycan hərbi sənayesində ilk dəfə olaraq tətiyin tənzimlənməsi mexanizmi tətbiq edilib. Bu da tətik mexanizminin sərtliyini, məsafəsini atıcının rahatlığı üçün öncədən nizamlamağa imkan verir. Tüfəngin zərbə-tətik mexanizmi xüsusi dizayn üzrə hazırlanıb (3 elementdən ibarətdir) ki, bu da qısa zaman kəsiyində ona texniki qulluq göstərməyə və dəyişməyə imkan yaradır.
Snayper tüfəngində təkmilləşdirilən lüləağzı əyləcdən istifadə olunur. Əyləc dəyişən və çoxkameralıdır. Bu müxtəlif əməliyyatlar zamanı fərqli konstruksiyalı əyləclərdən istifadə etmək imkanı qazandırır. Əməliyyat ehtiyaclarına uyğun olaraq "Yalquzaq" həm də müxtəlif ölkələrin istehsalı olan səsboğucu ilə də dəstləşdirilə bilir.
Silahın lüləsində əlavə sərtlik, çəkinin yüngülləşdirilməsi və soyumanın yaxşılaşdırılması məqsədilə kanallar açılıb. Lülənin qutu ilə birləşdiyi müstəvidə yeni bir qurğu–montaj şınası nəzərdə tutulur. Bu örtüyün yan hissələrində olan açıq sahələr atəş zamanı lüləyə əlavə soyudulma funksiyası gətirir ki, bu da öz növbəsində lülənin davamlılığını və xidmət müddətini artırır.
Məhz lülənin üzərində açılmış kanallar lülənin soyudulması və onun hava axınını lazımınca istifadə etmə funksiyasını mühəndislərimizin silah yaradıcılığında uğuru kimi qiymətləndirmək olar. Yuxarıda qeyd olunduğu kimi, bu yanaşma həm lülənin yüngüllüyünü, həm soyudulmasını, həm onun istismar müddətinin artmasını və sonda isə silahın keyfiyyətli və dəqiq atəş açması funksiyasını yüksəldir.
Silahın mühüm özəlliklərindən biri də üzərində optika və müxtəlif aksesuarlarla dəstləşdirmək üçün MİL 1913 NATO standartına uyğun "Picatinni" tipli tamasaların olmasıdır. MSN müəssisəsində hazırlanmış bu tamasalar vasitəsilə silahın üst qisminə və yanlarda müxtəlif aksesuarların əlavə edilməsi imkanları mövcuddur.
İstifadə edən ölkələr
Həmçinin bax
İstinadlar
- . AzeriDefence. 22 mart 2016. 2017-12-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 dekabr 2017.
- Azərbaycanın NATO kalibrində ilk silahı — YALQUZAQ 2018-01-29 at the Wayback Machine Ordu.az
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yalquzaq snayper tufengi MSN muhendisleri terefinden yaradilmisdir Bu yungul cekili snayper tufengi barede melumati ictimaiyyete 2012 ci ilin dekabr ayinda nazir Yaver Camalov aciqlayib Snayper tufengi 2012 ci il dekabrin 17 de dovlet bascisina teqdim olunub YalquzaqTipi Snayper tufengiOlke AzerbaycanIstismar tarixcesiIstismar illeri 2013 davam edirIstismar edenler AzerbaycanIstehsal tarixcesiKonstruktor Azerbaycan Respublikasi Mudafie Senayesi NazirliyiKonstruksiya tarixi 2012Istehsalci Mudafie Senayesi NazirliyiIstehsal illeri 2012XususiyyetleriAgirligi 7 1 kqMesafe 1000 mUzunlugu 1170 mmKalibr 7 62 51 mmMerminin baslangic sureti 10 15 ates deqiqeEffektiv mesafe 1000 m Yalquzaq in atis mesafesi 1000 metr daraginin tutumu 10 patron cekisi ise 7 1 kq dir Xususiyyetleri Yalquzaq Azerbaycan MSN in muhendisleri terefinden yaradilmis ve tam olaraq NATO standartlarina cavab veren ilk milli silahdir Hazirda silahin butun hisseleri yerli zavodlarda istehsal olunur yeni Yalquzaq 100 yerli zavodlarda istehsal olunan NATO standartina uygun snayper tufengidir Cekisi bos halda 7 1 kq teskil eden Yalquzaq snayper tufengi 10 patron tutumlu daraqla destlesdirilir ve deqiqede 10 15 ates tezliyine malikdir Qeyd edek ki snayper tufenginin umumi uzunlugu 1170 mm luesinin uzunlugu ise 660 mm teskil edir Qundagi yigilmis veziyyetde ise silahin uzunlugu 950 mm olur Teleskopik qundagin uzunlugu aticinin anatomiyasina uygun olaraq 75 mm dek tenzimlenir Snayper tufengi baza versiyada ve ixraca MSN Alov zavodunun istehsali olan STON optik nisangahlarla destlesdirilen sekilde teklif olunur Yalquzaq dan 1000 metre ise 600 metre qeder mesafede yerlesen hedeflere serrast ates acmaq mumkundur Qeyri avtomatik bolt action el ile doldurulan is prinsipine malik Yalquzaq snayper tufengi muxtelif istismar sertlerinde havanin 93 97 nisbi rutubetliliyinde 50 derece soyuq ve istide yagis toz ve qarli seraitde istismar oluna bilir Yalquzag in hisseleri yuksek mohkemliye malik aluminium xeliteden hazirlanib Testlerden elde edilmis neticeler esasinda silah evvelki numunesi ile muqayisede umumi konstruksiya ve ballistik xususiyyetler saxlanilmaqla mueyyen deyisikliklere meruz qalib Mutexessislerin deyerlendirmelerine gore yaradilmasi ve inkisafi cox diqqetle ve deqiqlikle heyata kecirilmis Yalquzaq ozunun taktiki texniki xususiyyetlerine gore son 10 ilde dunyada oz sinfinde populyar olan JNG 90 Bora 12 Turkiye Truvelo CMS 7 62 CAR CDX Lite CDX Tac Kanada Orsis T 5000 Rusiya Accuracy International AX308 Ingiltere APR 308 Isvecre kimi snayper tufengleri ile reqabet apara bilecek silahlardandir Yalquzaq snayper tufenginde ates zamani nisanalma emeliyyatini rahatlasdirmaq ucun yigilan qundagin konstruksiyasinda qalxma hundurluyu nizamlanan yanaq ve yuxari asagi hereket eden arxaliq nezerde tutulub Qundaq hisse ve yanaq aticinin beden olculerine uygun tenzimlenir Bundan basqa Yalquzaq da qundaq yurus veziyyetinde sola dogru qatlanir Silahin on hissesinde ikiayagi ve qundaq altinda ise qatlanan dayaq tetbiq edilib ki bu da atislar zamani yuksek deqiqliyin temin edilmesinde muhum rol oynayir Atici ayaq uste oldugu zaman ikiayagi yigmaqla silahdan ates aca bilir Sert ayaqlar atis zamani titreme yaratmir Silahin tapanca desteyi kompozit materaldan hazirlanib ve aticinin eline sabit oturmasi ucun islenib Silahda tetbiq olunan yeni texnologiya geriye tepmenin maksimum azaldilmasina getirib cixarib ki bu da ikinci atesin acilmasi zamaninin qisalmasina sebeb olub Mutexessislerin sozlerine gore Yalquzaq snayper tufenginde Azerbaycan herbi senayesinde ilk defe olaraq tetiyin tenzimlenmesi mexanizmi tetbiq edilib Bu da tetik mexanizminin sertliyini mesafesini aticinin rahatligi ucun onceden nizamlamaga imkan verir Tufengin zerbe tetik mexanizmi xususi dizayn uzre hazirlanib 3 elementden ibaretdir ki bu da qisa zaman kesiyinde ona texniki qulluq gostermeye ve deyismeye imkan yaradir Snayper tufenginde tekmillesdirilen luleagzi eylecden istifade olunur Eylec deyisen ve coxkameralidir Bu muxtelif emeliyyatlar zamani ferqli konstruksiyali eyleclerden istifade etmek imkani qazandirir Emeliyyat ehtiyaclarina uygun olaraq Yalquzaq hem de muxtelif olkelerin istehsali olan sesbogucu ile de destlesdirile bilir Silahin lulesinde elave sertlik cekinin yungullesdirilmesi ve soyumanin yaxsilasdirilmasi meqsedile kanallar acilib Lulenin qutu ile birlesdiyi mustevide yeni bir qurgu montaj sinasi nezerde tutulur Bu ortuyun yan hisselerinde olan aciq saheler ates zamani luleye elave soyudulma funksiyasi getirir ki bu da oz novbesinde lulenin davamliligini ve xidmet muddetini artirir Mehz lulenin uzerinde acilmis kanallar lulenin soyudulmasi ve onun hava axinini laziminca istifade etme funksiyasini muhendislerimizin silah yaradiciliginda uguru kimi qiymetlendirmek olar Yuxarida qeyd olundugu kimi bu yanasma hem lulenin yungulluyunu hem soyudulmasini hem onun istismar muddetinin artmasini ve sonda ise silahin keyfiyyetli ve deqiq ates acmasi funksiyasini yukseldir Silahin muhum ozelliklerinden biri de uzerinde optika ve muxtelif aksesuarlarla destlesdirmek ucun MIL 1913 NATO standartina uygun Picatinni tipli tamasalarin olmasidir MSN muessisesinde hazirlanmis bu tamasalar vasitesile silahin ust qismine ve yanlarda muxtelif aksesuarlarin elave edilmesi imkanlari movcuddur Istifade eden olkelerAzerbaycanHemcinin baxIstiqlal snayper tufengi Istinadlar AzeriDefence 22 mart 2016 2017 12 20 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 dekabr 2017 Azerbaycanin NATO kalibrinde ilk silahi YALQUZAQ 2018 01 29 at the Wayback Machine Ordu az